(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                صفحه

 

چکیده . 1                                   

 

 فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-1- مقدمه 3

 

1-2- بیان مسئله   . 4

 

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق  . 5

 

1-4- روش تحقیق    5

 

1-5- اهداف تحقیق    6

 

1-6- فرضیات تحقیق 6

 

1-7- قلمرو تحقیق    . 7

 

1-8- جامعه آماری و حجم نمونه مورد تحقیق 7

 

1-9- ابزار و روش گردآوری داده‌ها   7

 

1-10- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها  . 8

 

1-11- تعریف واژه‌ها و اصطلاحات کلیدی  . 8

 

1-12-ساختار کلی پایان نامه 11

 

 

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق 

 

2-1- مقدمه 13

 

2-2- چارچوب نظری تحقیق 14

 

2-2-1- مدیریت زنجیره تأمین سبز 14

 

2-2-2- مشخصات زنجیره تأمین سبز 19

 

2-2-3- طراحی فرایند کلی زنجیره تأمین سبز 20

 

2-2-4- گام‌های سبز نمودن زنجیره تأمین 21

 

2-2-5- روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌های پیاده سازی زنجیره تأمین سبز . 21

 

2-2-6- روش‌‌‌‌‌های تحول در راستای زنجیره تأمین سبز   22

 

2-2-7- مزایای اجرای زنجیره تأمین سبز 23

 

2-2-8- نتایج حاصل از اجرای زنجیره تأمین سبز . 24

 

2-2-9- عوامل موفقیت در زنجیره تأمین سبز . 25

 

2-2-10- چهارچوب رایج برای کاربرد تولید سبز 25

 

2-2-11- اقدامات اجرایی زنجیره تأمین سبز . 25

 

2-2-12- زنجیره تأمین سبز و طراحی محصول 26

 

2-2-13- استراتژی‌‌‌‌‌های مدیریت زنجیره تأمین سبز . 26

 

2-2-14- محرکه‌ها و فشارهای زنجیره تأمین سبز 27

 

2-2-15- مشوق و محرکه‌‌‌‌‌های سازمانی . 29

 

2-2-16- عملکردهای زنجیره تأمین سبز 30

 

2-2-17- مواردی برای ارتقاء عملکرد زنجیره تأمین سبز   31

 

2-3- پیشینه تحقیق . 32

 

2-3-1- مقالات داخلی 32

 

2-3-2- مقالات خارجی. 36

 

2-4- نوآوری تحقیق 51

 

 

 

فصل سوم: روش اجرایی تحقیق

 

3-1- مقدمه 53

 

3-2- روش تحقیق 54

 

3-3- جامعه آماری تحقیق 54

 

3-4- حجم نمونه و روش نمونه‌گیری 55

 

3-5- متغیرهای تحقیق . 55

 

3-6- فرضیات و مدل مفهومی تحقیق 57

 

3-7- روش گردآوری داده‌‌‌‌‌های تحقیق 58

 

3-8- ابزار گردآوری داده‌‌‌‌‌های تحقیق 58

 

3-9- روایی و پایایی تحقیق . 60

 

3-10- روش تجزیه و تحلیل آماری . 62

 

3-11- مراحل اجرایی تحقیق. 67

 

 

 

 

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌‌‌‌‌های تحقیق 

 

4-1- مقدمه 69

 

4-2- آمار توصیفی نمونه آماری 70

 

4-3- آمار استنباطی نمونه آماری 73

 

4-3-1- آزمون فرضیات با روش تحلیل عاملی تأییدی . 74

 

4-3-2- آزمون فرضیات با روش تحلیل مسیر . 80

 

4-3-3- آزمون برازندگی مدل ساختاری . 84

 

 

 

فصل پنجم: نتایج و پیشنهادات

 

5-1- مقدمه 87

 

5-2- مروری مختصر بر فصل‌های پیشین 87

 

5-3- نتایج آزمون فرضیات تحقیق . 88

 

5-4- پیشنهادات. 91  

 

5-5- پیشنهاداتی به محققان آتی . 94

 

5-6- محدودیت‌های تحقیق . 95

 

فهرست منابع و ماخذ 96

 

چکیده

 

در قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است. فعالیت‌‌‌‌‌های صنعتی به دلیل ماهیت تکنولوژی آن‌ها محیط زیست را آلوده می‌کنند. چناچه به پیامدها و مسائل محیطی آن توجه نشود باید هزینه‌‌‌‌‌های کلانی برای رفع خسارت و ضایعات ناشی از عدم توجه به این موضوع صرف شود. پیشگیری و کنترل آلودگی‌‌‌‌‌های زیست محیطی صنعت می‌تواند به بهبود فرایند تولید، افزایش سوددهی (در بلند مدت) و دستیابی به بازارهای جهانی که به تازگی نسبت به محیط زیست حساس شده اند کمک کند بنابراین تولید با حداقل اتلاف و آسیب‌‌‌‌‌های زیست محیطی، باید یکی از اهداف جدی صنعت باشد.

 

پژوهش حاضر با شناسایی و هدف بررسی تأثیر محرکه‌های زنجیره تأمین سبز بر عملکرد آن در صنایع تولیدی (پتروشیمی و پالایشگاه نفت) صورت گرفته است. روش تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و بر حسب روش، تحقیقی از نوع همبستگی است که با به­کارگیری ابزار پرسشنامه و روش پیمایشی، داده‌های مورد نیاز جمع‌آوری و از روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده استفاده گردیده است. جامعه آماری این پژوهش را مدیران و کارشناسان صنایع پتروشیمی و پالایشگاه نفت شهر شیراز (شامل 150 نفر) تشکیل می‌دهد و حجم نمونه نیز بر مبنای فرمول کوکران برابر 108 محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با بهره گرفتن از نرم­افزار SPSS و LISREL صورت گرفت. در نهایت با توجه به مدل تحلیل مسیر نتایج حاکی از آن بود که؛ بین فشار داخلی و فشار خارجی زنجیره تأمین سبز، فشار داخلی و محرکه‌های زنجیره تأمین سبز، فشار خارجی و محرکه‌های زنجیره تأمین سبز، محرکه‌های زنجیره تأمین سبز و عملکرد زیست محیطی، عملکرد زیست محیطی و عملکرد اقتصادی، عملکرد زیست محیطی و عملکرد عملیاتی، عملکرد اقتصادی و عملکرد عملیاتی، عملکرد اقتصادی و عملکرد سازمانی رابطه معناداری وجود دارد اما بین محرکه‌های زنجیره تأمین سبز و عملکرد اقتصادی، عملکرد زیست محیطی و عملکرد سازمانی، عملکرد عملیاتی و عملکرد سازمانی رابطه معناداری وجود ندارد.

 

واژ‌گان کلیدی: مدیریت زنجیره تأمین سبز، فشارهای داخلی و خارجی، محرکه‌‌های زنجیره تأمین سبز، عملکردهای زنجیره تأمین سبز

 

  1-1- مقدمه

 

امروزه آلودگی محیط زیست مشکل اصلی روی زمین است. با وجود گرم شدن هوا و نوسان قیمت نفت تاکید بیشتری روی حفاظت محیط زیست می‌شود. از زمانی که موضوع محیط زیست با اقتصاد پیوند خورد و کشورها به این نتیجه رسیدند که حفظ محیط زیست می‌تواند بهره‌وری را افزایش دهد بنابراین رویکردهای مختلفی برای تحقق این آرمان‌ها در پیش گرفته شده است که از جمله جدیدترین آن‌ها رویکرد زنجیره تأمین سبز است. (جوریان و خواهنده، 1391)

 

ایده مدیریت زنجیره تأمین سبز از بین بردن یا به حداقل رساندن ضایعات است که به عنوان یک نوآوری مهم به سازمان در توسعه راهبردهایی برای رسیدن به اهداف مشترک سود و بازار با کاهش خطرات زیست محیطی و بالا بردن راندمان زیست محیطی کمک می‌کند. زنجیره تأمین سبز بر روی محیط زیست تأثیر مثبت دارد و بخش جدانشدنی از فعالیت سازمان‌ها برای سازگاری با محیط زیست را تشکیل می‌دهد. تأثیرات محیطی در طول چرخه عمر یک محصول، از استخراج منابع تا تولید و مصرف یا بازیافت رخ می‌دهد و این مهم برای سازمان‌ها برای دستیابی به سود و کاستن اثرات محیطی و افزایش اثربخشی آن‌ها می‌باشد. (نیک‌نژاد، 1390)

 

داشتن احساس برتر و ارتقای کیفیت زندگی و قوانین دولتی و استانداردهای زیست محیطی بزرگترین محرک سازمان‌ها برای پذیرش زنجیره سبز است. این محرک‎ها می‌تواند اخلاقی (بازتابی از ارزش‌های مدیریت) و یا تجاری (به دست آوردن مزیت رقابتی با اهمیت دادن به محیط زیست) باشد.

 

(معتمدی و همکاران، 1390)

 

در این فصل کلیات تحقیق ارائه گردیده است. بدین صورت که ابتدا به تشریح بیان مسئله پرداخته شده است و بعد از آن اهمیت و ضرورت تحقیق (ضرورت تئوریک و کاربردی) ارائه شده است. در ادامه اهداف تحقیق، فرضیات تحقیق، قلمرو تحقیق (موضوعی، زمانی، مکانی) آورده شده است. پس از آن به طور خلاصه روش تحقیق، جامعه آماری و حجم نمونه، روش گردآوری داده‌ها و روش تجزیه و تحلیل داده‌های مورد استفاده توضیح داده شده است و بعد از آن تعاریف نظری و عملیاتی مربوط به هریک از متغیرها و شاخص‌های تحقیق بیان شده است. در نهایت ساختاری کلی از فصل‌های پایان نامه بیان گردیده است.

 

1-2- بیان مسئله

 

مدیریت زنجیره تأمین سبز طیف گسترده ای از تولید در طراحی محصول تا بازیافت یا از بین بردن را شامل می‌شود. مشابه چرخه حیات محصول است و مدیریت چرخه عمر محصول از برنامه ریزی تا طراحی ساخت و پشتیبانی و دفع ادامه دارد. سبز کردن زنجیره تأمین، فرایند در نظر گرفتن معیار‌ها یا ملاحظات زیست محیطی در سرتاسر زنجیره و مدیریت بازیافت و مصرف مجدد برای افزایش میزان بهره‌وری مصرف انرژی و منابع همراه با بهبود عملکرد کل زنجیره است. علاوه بر بخش طراحی و ساخت، بخش خرید می‌تواند تبدیل به یک عامل مهم برای تغییر درخصوص طرح‌‌‌‌‌‌های زیست محیطی در زنجیره باشد. زنجیره تأمین سبز بر روی محیط زیست تأثیر مثبت دارد و با به کارگیری دستورات آن ضایعات را کم کرده و در نهایت سود را بالا برده و صنایع قادر خواهند بود از این قابلیت‌‌ها به عنوان مزیت رقابتی در بازار استفاده کنند. (جوریان و خواهنده، 1391)

 

توسط دولت و ملت روی بازار سبز باید تمرکزی ویژه اعمال شود و مشتریان به خرید کالا و اجناس با برچسب زیست محیطی تشویق شوند. دولت می‌تواند با وضع قوانین ویژه و سوق دادن تقاضاها به سمت تولید پاک و تشویق تولیدکنندگان به تولید سبز و ارائه الگوی مصرف بهتر برای مصرف کنندگان نقش بهتری را ایفا کند (مصرف پایدار). همچنین تولیدکنندگان می‌توانند از تکنیک‎ها و ابزارهایی مانند تولید پاک، کاهش آلایندگی، فناوری زیست‎گرا و بهره‎وری استفاده کنند (تولید پایدار). (داوری نیکو، 1388)

 

فشارهای داخلی و خارجی به عنوان پیش نیازی برای محرکه‌های زنجیره تأمین سبز (مشوق‌ها و الزامات)  شناخته شده‌اند. حمایت و تعهد مدیریت ارشد، سیاست‌‌‌‌‌‌های محیطی، ارتباط مؤثر با سازمان‌‌‌‌ها و تأمین کنندگان، تقاضای مشتریان، قوانین دولتی و استانداردهای وضع شده به عنوان محرکه‌های زنجیره تأمین سبز می‌باشند. در نهایت فشارها و محرکه‌ها، عملکرد زنجیره تأمین سبز را در قالب عملکردهای زیست محیطی، اقتصادی، عملیاتی و سازمانی تحت تأثیر قرار می دهند.

 

در نهایت نیاز به این بررسی وجود دارد که اثر فشارهای داخلی و خارجی و محرکه‌های زنجیره تأمین سبز بر عملکردهای زنجیره تأمین سبز  چگونه است؟

 

  1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق