چکیده

 

مدیریت دانش به سازمان ها کمک می کند تا اطلاعات و مهارت های مهم را که به عنوان حافظه سازمانی محسوب  می-شوند و به طور معمول به صورت سازماندهی نشده وجود دارند، شناسایی، انتخاب، سازماندهی و منتشر نمایند.  این امر سازمان را به صورت کارا و موثر برای حل مسائل یادگیری، برنامه ریزی راهبردی و تصمیم گیری های پویا قادر می-سازد. از آنجایی که امروزه، شهرها به ویژه کلان شهرها، کانون های اصلی جمعیت، اشتغال، اقتصاد، تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور هستند، رشد و بالندگی همه جانبه و مطلوب شهرها و کلان شهرها در آینده مشروط به برنامه ریزی، بودجه ریزی، سازماندهی، هدایت و نظارت هدفمند امور و افزایش بهره وری دانش سازمانی و کارکنان شهرداری های به عنوان نهاد متولی این امور است. با انجام این پژوهش میتوان انتظار داشت که مدیران شهرداری تهران اولا بتواند سطح پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان خود را تشخیص دهند و از سوی دیگر راهی بهینه برای انتخاب استراتژی مدیریت دانش بیابند. نتایج این  پژوهش مختص شهرداری تهران نخواهد بود بلکه کلیه سازمانهایی که برای دانش سازمانی خود ارزش قائل هستند، از دستاوردهای نهایی، بهره مند خواهند شد.

 

جهت دستیابی به هدف  پژوهش که اولویت‌بندی استراتژی‌های مدیریت دانش می‌باشد، بر اساس مدل سلسله‌ مراتبی پیشنهادی، سه پرسشنامه بین مدیران و کارکنان شهرداری تهران توزیع گردید. پس از بررسی پایایی و روایی ابزار گردآوری داده‌ها  پژوهش، با بهره گرفتن از تکنیک DEMATEL  و ANP استراتژی‌های مدیریت دانش در سازمان شهرداری تهران مورد اولویت‌بندی قرار گرفت.

 

نتایج حاصل از رویکرد تلفیقی ANP و DEMATEL در خصوص تعیین وزن معیارها و اولویت‌بندی استراتژی‌های مدیریت دانش بیانگر این است که حمایت مدیریت، مهم‌ترین معیار در انتخاب استراتژی‌های مدیریت دانش در شهرداری تهران می‌باشد. همچنین نتایج رویکرد تلفیقی حاکی از این است که بهترین استراتژی مدیریت دانش برای شهرداری تهران، استراتژی اجتماعی سازی می‌باشد بنابراین سازمان مورد بررسی باید ﺑﺎ اراﺋﻪی آﻣﻮزشﻫﺎ و ﻣﺸﻮقﻫﺎی ﻻزم، زﻣﻴﻨﻪی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲﺳﺎزی داﻧﺶ، ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ، ﺗﺒﺎدل اﻓﻜﺎر، اﻳﺪهﻫﺎ، داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت، ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت، روشﻫﺎی اﻧﺠﺎم ﻛﺎر، ﺧﻼﻗﻴﺖﻫﺎ و ﻧﻮآوریﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزد.

 

کلمات کلیدی: استراتژی مدیریت دانش، تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای، تکنیک دیماتل، شهرداری تهران

 

تقد

 

 فهرست مطالب                                                                                                       صفحه

 

فصل اوّل کلیّات پژوهش 1

 

1-1مقدمه. 2

 

1-2- بیان مساله. 2

 

1-3-ضرورت و اهمیّت موضوع. 4

 

1-4- اهداف  پژوهش 5

 

1-5- سوالات پژوهشی 5

 

1-6- قلمرو  پژوهش 5

 

1-6-1- قلمرو موضوعی  پژوهش 5

 

1-6-3- قلمرو زمانی 6

 

1-7- فصل‌بندی  پژوهش 6

 

1-8- شرح واژه‌ها و اصطلاحات به کار رفته در  پژوهش 6

 

فصل دوم بررسی مفاهیم و پیشینه پژوهش 9

 

2-1- مقدمه. 10

 

2-2- سازمان‌های یادگیرنده و دانشی 10

 

2-3- مفهوم مدیریت دانش 12

 

2-4- الگوهای چهارگانه ایجاد دانش در هنگام تغییرات پروژه های سازمانی 15

 

ذخیره دانش 17

 

تحلیل و داده کاوی 17

 

انتقال و توزیع دانش 18

 

بکارگیری و رواسازی دانش 19

 

ارزیابی عملکرد مدیریت دانش 19

 

2-5- مفهوم سازی پیاده سازی مدیریت دانش 21

 

2-6- مبانی تئوریک مدیریت دانش 25

 

دانش چیست؟. 25

 

داده 26

 

اطلاعات 27

 

دانش 28

 

روابط داده، اطلاعات و دانش 29

 

عناصر دانش 29

 

تجربه. 30

 

پیچیدگی 30

 

قضاوت و داوری 30

 

ارزش‌ها و باورها 31

 

2-7- ویژگیهای دانش 31

 

2-8- انواع دانش 34

 

2-8-1- انواع دانش از نظر نوناکا 34

 

2-8-2- انواع دانش از نظر جورنا 35

 

2-8-3-  انواع دانش از نظر ماشلوپ 36

 

2-8-4-  طبقه بندی بلاکلر از دانش 37

 

2-8-5- طبقه بندی لیدنر و علوی از دانش 37

 

2-9- عوامل کلیدی موفقیت در پیاده‌سازی مدیریت دانش 38

 

2-10- ارزیابی عملکرد مدیریت دانش 43

 

2-11- بررسی پیشینه پژوهش مدلهای استراتژیک مدیریت دانش 45

 

2-11-1- گروه‌بندی دانش بر مبنای استراتژی دانش 48

 

2-11-2- مدل کلی ساختار نظام‌های مدیریت دانش 48

 

2-11-3- مدل استراتژی مدیریت دانش میلتون 50

 

2-11-4- مدل استراتژی مدیریت دانش بنیادی در سازمان 52

 

2-11-5- مدل راهبردی مدیریت دانش 54

 

2-11-6- مدل استراتژی زنجیره‌دانش 56

 

2-11-7- مدل  استراتژی چهار حلقه‌ای مدیریت دانش 58

 

2-11-8- مدل استراتژی چند عاملی توسعه نظام‌های مدیریت دانش 59

 

2-11-9- مدل استراتژی چرخه حیات دانش 60

 

2-11-10- مدل استراتژی مدیریت دانش SECI. 64

 

2-11-11- استراتژی مدیریت دانش کدگذاری و شخصی سازی (Hansen et al, 1999) 67

 

2-12- جمع بندی 68

 

فصل سوّم روششناسی پژوهش 69

 

3-1- مقدمه. 70

 

3-2- روش  پژوهش 70

 

3-3- فرآیند  پژوهش 72

 

3-3-1- شناسایی اهداف، معیارها و استراتژیهای مدیریت دانش 72

 

3-3-2- گردآوری داده‌‌های  پژوهش 73

 

3-4- جامعه و نمونه آماری 73

 

3-5- تائید ابزار  پژوهش 73

 

3-6- روشها و تکنیکهای تحلیل داده ها 74

 

3-6-1- معرفی تکنیکANP 74

 

3-6-2- تکنیک دیماتل 80

 

3-6-3- تلفیق دو مدل تحلیل شبکهای و دیماتل 81

 

3-7- جمعبندی فصل 82

 

فصل چهارم تحلیل داده‌ها 83

 

4-1 – مقدّمه. 84

 

4-2- مدل سلسله مراتبی  پژوهش 84

 

4-3- پایایی ابزار  پژوهش 85

 

4-4- اولویت‌بندی استراتژی‌های مدیریت دانش 86

 

4-4-1- یافته‌های تکنیک DEMATEL 87

 

4-4-2- اولویت‌بندی استراتژی‌‌های مدیریت دانش با تکنیک ANP 90

 

4-5- جمع‌بندی 99

 

فصل پنجم نتیجه‌گیری و پیشنهادها 100

 

5-1- مقدمه. 101

 

5-2- نتایج حاصل از پاسخ‌دهی به سؤال‌های  پژوهش 101

 

5-3-  پیشنهادها کاربردی 106

 

5-4- پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده 107

 

5-5 محدودیت های پژوهش 107

 

5-6  جمع بندی 108

 

منابع و مآخذ:

 

1-1مقدمه
 

در اقتصاد کشورهای پیشرو، موازنه میان دانش و سایر منابع، به نفع دانش تغییر یافته است؛ به گونه­ای که دانش به عاملی تعیین کننده در زندگی حتی بیش از زمین، کار و سرمایه تبدیل شده است. یادگیری سازمانی یکی از مؤلفه‌های بحرانی در هوش سازمانی است که به معنای توانایی حل مسائل و مشکلات آن سازمان می‌باشد. به این ترتیب یادگیری سازمانی منبعی راهبردی محسوب می‌گردد که در تمام سطوح سازمانی ظاهر می‌شود و مهمترین راه برای بهبود سطح یادگیری سازمان نیز مدیریت دانش ضمنی کارکنان و تبدیل آن به دانش صریح میباشد. میتوان استراتژی دستیابی به مدیریت دانش را جزء ضروریات سازمانهای کنونی دانست زیرا از یک سو حوزه منابع انسانی آنها را در مقابل رقبا بی­بدیل خواهد ساخت و از سوی دیگر میتواند بر سایر ابعاد سازمان همچون چابکی سازمان و یا کیفیت خدمات و عملکرد آن اثرگذار باشد (صمدیان و سیدعلوی، 1390) که این  پژوهش نیز در جهت انتخاب مناسب­ترین استراتژی مدیریت دانش در سازمان طراحی شده است. این فصل از پژوهش به تعریف و بیان کلیات  پژوهش از جمله بیان مساله، فرضیات و قلمرو  پژوهش خواهد پرداخت تا بتواند راهنمایی کلی برای انجام فصول دیگر این  پژوهش را فراهم آورد.

 

1-2- بیان مساله
 

در اقتصاد دانش­محور، محصولات و سازمان­ها بر اساس دانش زندگی می­ کنند و می­میرند و موفق­ترین سازمانها، آنهایی هستند که از این دارایی نامشهود به نحوی بهتر و