فصل اوّل: کلیات تحقیق
1-1. مقدمه 2
1-2 بیان مسئله 2
1-3. اهمیت وضرورت پژوهش. 3
1-4. اهداف پژوهش 5
1-5. فرضیات پژوهش. 7
1-6. قلمرو پژوهش 7
1-7. ابزار گردآوری داده ها 8
1-8. روش تحقیق 8
1-9.روش نمونه گیری وحجم نمونه 9
1-10. روش تحلیل داده ها 9
1-11.تعریف واژههای کلیدی 10
فصل دوم: مبانینظریوپیشینهتحقیق دوم
2-1.مقدمه. 13
2-2. ادبیات تحقیق. 13
2-2-1. افشا 13
2-2-2. عزت نفس 22
2-2-3. امید واری 23
2-2-3رضایت از زندگی. 24
2-3 پیشینه تحقیق 25
2-3-1. پیشینه تحقیق در سطح ملی 25
2-3-2. پیشینه خارجی. 32
فصل سوم: روش تحقیق
3-1. مقدمه 41
3-2. جامعه آماری 41
3-3. تعیین حجم نمونه 41
3-4. روش جمعآوری داده ها. 42
3-5. پرسشنامه 43
3-6 چگونگی تنظیم پرسشنامه 44
3-7. روایی وپایایی ابزار جمعآوری اطلاعات. 44
3-8. روش تحلیل داده ها. 44
3-9 مبانی خلاصه وجمعبندی 44
فصل چهارم: تجزیهوتحلیل داده ها
4-1 .مقدمه . 45
4-2.امار توصیفی متغیرهای پژوهش 56
4-3. آزمون نرمالبودن داده های پژوهش. 53
4-4. ازمون فرضیه های پژوهش 54
فصل پنجم: نتیجهگیری وپیشنهادات
5-1. مقدمه 58
5-2. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق. 59
5-3. پیشنهاداتی مبتنی برنتایج تحقیق. 60
5-4. پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی 60
5-5. محدودیتهای تحقیق. 61
منابع فارسی. 62
منابع لاتین 64
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی با افشای اختیاری در بین حسابداران است. با بهره گرفتن از متغیر امیدواری رضایت از زندگی و عزت نفس به عنوان متغیر مستقل و افشای اختیاری به عنوان متغیر وابسته، فرضیات تحقیق شکل گرفته است. روش تحقیق حاضر، از نظر هدف، کاربردی بوده و بر حسب روش تحقیق همبستگی پیمایشی است که با بکارگیری ابزار پرسشنامه و روش پیمایشی دادههای مورد نیاز جمعآوری شده است. جامعه آماری این پژوهش حسابداران استان یزدمیباشد و از روش نمونه گیری به روش تصادفی ساده استفاده گردیده و تعداد 150 نمونه قابل قبول جمعآوری گردید. تجزیهوتحلیل داده‌ها با بهره گرفتن از رگرسیون خطی و ازمون همبستگی انجام شده و نتایج پژوهش نشان میدهد که بین عزت نفس از متغیر ویژگیهای شخصیتی با افشای اختیاری ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد اما بین ویژگیهای امید واری و رضایت از زندگی با افشای اختیاری در نمونه مورد بررسی وجود رابطه معنادار به تایید نرسید.
کلمات کلیدی:رضایت از زندگی، امیدواری، افشای اختیاری وعزت نفس
1-1. مقدمه
افشا حاوی اطلاعاتی است که برای سرمایهگذار معمولی مفید واقع شود و موجب گمراهی خواننده نگردد و نباید هیچ کدام از اطلاعات مهم مورد توجه و علاقه سرمایهگذار معمولی حذف و یا پنهان شود. با عنایت به این واقعیت که غالباً مدیران در مقایسه با سرمایه گذاران دارای اطلاعات بیشتر و درک بهتری در خصوص عملکرد شرکت هستند، از این رو احتمال میرود این عدم تقارن اطلاعات زمینهای برای ارزشگذاری اشتباه 
شرکت فراهم سازد. در این راستا مدیران به منظور تصحیح ارزشگذاری اشتباه شرکت علاوه بر افشای حداقل اطلاعات بر اساس استانداردهای موضوعه، به افشای اختیاری اطلاعات از طریق پیش بینی عملکرد آتی، گزارشهای اینترنتی، جراید مالی و. میپردازند(ایزدی نیا و همکاران،1388، 46).
حرفه حسابداری و نهادهای دولتی و قانونی هیچ الزامی از بابت افشای اختیاری ندارند. در مواردی که اطلاعاتی مهم و مورد توجه و علاقه سرمایهگذار باشد اما افشای آن الزامی نباشد، اهمیت افشای اختیاری پررنگ میگردد. در برخی موارد این اطلاعات ممکن است جنبه غیرمالی داشته باشد اما در تصمیم گیری با اهمیت باشد،لذا این پژوهش به بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی حسابداران و افشای اختیاری غیرمالی می پردازد.
1-2 بیان مسئله
هدف اولیه گزارشگری مالی یاری نمودن سرمایه گذاران در اتخاذ تصمیمات اقتصادی است. دلیل اصلی نیاز به گزارشگری مالی و افشای اطلاعات، عدم تقارن اطلاعات و تضاد منافع بین مدیران و سرمایه گذاران است. در این رابطه شرکتها افشای اطلاعات را از طریق گزارشات مالی، یادداشتهای پیوست و. انجام می دهند، با این وجود در عصری که انتقال به موقع اطلاعات شرکت به واسطه تحلیلگران مالی، جراید، گزارشهای اینترنتی و. صورت میپذیرد، گزارشهای مالی سنتی به طور فزایندهای به حاشیه رانده شده است و بعضاً به منظور رفع نیازهای قانونی مورد ملاحظه قرار میگیرد (ایزدی نیا و همکاران،1388، 46).
در سالهای اخیر دو گروه نظریهپردازان و عملگرایان در راستای تشخیص نواقص موروثی گزارشگری سنتی گام برداشته و مدلها و چارچوبهایی را برای افشای داوطلبانه اطلاعات ارائه نموده اند. این چارچوبهای گزارشگری اطلاعات، گزارشگری مالی سنتی را تکمیل نموده و به سرمایه گذاران کمک می کند تا فعالیتهای سودآور را بهتر تشخیص دهند، به هر حال گزارشگری داوطلبانه اطلاعات به عنوان بخشی از گزارشگری اطلاعات به استفادهکنندگان برون سازمانی مورد قبول واقع شده است. به طور کلی قابلیتهای گزارشگری داوطلبانه اطلاعات تا حدودی منجر به کاهش عدمتقارن اطلاعاتی بین مدیریت و سرمایهگذاران میشود(نوروزی پور و همکاران، 1390، 75و74).
با افشای اختیاری اطلاعات میتوان تصویر روشنی از عملکرد و وضعیت مالی شرکت و متعاقباً ارزشگذاری صحیح آن ارائه داد. در افشای اختیاری برخلاف افشای اجباری قوانین الزام آور وجود ندارد و حسابدار در صورت تمایل و توان به افشای مطالبی که فکر می کند در تصمیم گیریهای استفادهکنندگان از صورتهای مالی اثر دارد می پردازد.
افشای اختیاری شامل 6 بخش است: پیشینه اطلاعاتی، خلاصهای از نتایج مهم تاریخی، اطلاعات بخشها، آمارههای کلیدی غیرمالی، اطلاعات پیش بینی و بحث و تحلیل مدیریت.
در این تحقیق ضمن انتخاب آمارههای کلیدی غیرمالی از موارد ششگانه افشای اختیاری، سعی گردید به این پرسش پاسخ داده شود که:
بین ویژگیهای شخصیتی و افشای اختیاری اطلاعات غیرمالی در بین حسابداران چه رابطهای وجود دارد؟
1-3. اهمیت وضرورت پژوهش
هدف اصلی گزارشگری مالی سنتی افشای اطلاعات مالی در قالب اصول عمومی پذیرفتهشده حسابداری بوده است، اما امروزه بیشتر شرکتها در کشورهای توسعه یافته، دادههای مالی را تحت یکی از دو مجموعه اصول پذیرفته شده حسابداری آمریکا و یا استانداردهای حسابداری بین المللی گزارش می کنند. علیرغم اهمیت جهانی هر دو مجموعه، از نظر بازار سرمایه هر دو گروه استانداردهای ذکر شده دارای نقایص عمدهای هستند. به عنوان نمونه استانداردهای قراردادی آزادی عمل بیشتری را برای مدیران فراهم میسازند و آنها میتوانند برای انعکاس یک رویداد از روشهای حسابداری متنوعی بهره بگیرند و این امر علاوه بر ایجاد امکان هموارسازی سود، قابلیت مقایسه اطلاعات مالی را کاهش میدهد. ضمناً ماهیت فرآیند گزارشگری مالی به گونهای است که معمولاً دادههای گزارش شده پایه و اساس مطمئنی برای پیش بینی عملکرد آتی شرکتها نمیباشند که این امر منجر به کاهش اعتبار اطلاعات از دیدگاه سهامداران میشود. گذشته از این، امروزه گزارشگری مالی بیشتر بر دادههای کمی تمرکز داشته و کمتر به موضوعاتی مثل ریسک سرمایهگذاریها و اثرات بلندمدت آن، سرمایه انسانی، ارتباطات با مشتری، تحقیق و توسعه، شهرت شرکت و می پردازد(نوروزیپور و همکاران،1390، 74).
به علت نقص در گزارشگری مالی سنتی و عدم رفع نیاز کامل استفادهکنندگان از صورتهای مالی، نیاز به افشای اطلاعات بیشتر مازاد بر افشای اجباری میباشد.
تقاضا برای گزارشگری مالی و افشا برخواسته از عدم تقارن اطلاعاتی و وجود تضاد منافع نمایندگی بین مدیران و سرمایه گذاران برون سازمانی است. افشای اطلاعات نقش با اهمیتی در کاهش این مسائل دارد (حجازی و همکاران،1389 ،24).
هدف از افشای اطلاعات کمک به استفادهکنندگان به منظور انجام تصمیمهای اقتصادی است. اما در مواردی کیفیت و میزان افشای این اطلاعات تحت تاثیر مفهوم پنهانکاری قرار میگیرد. پنهانکاری عبارت است از محدود ساختن افشای اطلاعات حسابداری فقط برای آنهایی که ارتباط نزدیکی با واحد تجاری دارند. در کتابهای تئوری حسابداری (مانند هندریکسن[1] و ونبردا[2]،1992 و بلکویی[3]، 2000) درباره اینکه چه اطلاعاتی باید افشا شود، هدف از افشای اطلاعات چیست و چه میزان از اطلاعات باید افشا شود بحث شده است، اما به ویژگیهای محیطی و شخصیت افشاکنندگان اطلاعات توجه نشده است. در حالیکه حسابداری یک فعالیت اجتماعی، حرفهای شامل منابع انسانی و غیر انسانی است (مهدوی و قاسمی،1388،194و193).
بنابراین در این تحقیق به بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی حسابداران به عنوان یک عامل انسانی با افشای اختیاری اطلاعات پرداخته شده است و با توجه به وجود عدمتقارن اطلاعاتی بین مدیران و سرمایه گذاران که منجر به ارزشگذاری اشتباه شرکت میشود به نظر میرسد افشای اختیاری اطلاعات لازم و این تحقیق ضرورت کاربردی دارد.
از طرفی با توجه به اینکه تاکنون در رابطه با موضوع افشاگری اطلاعات تحقیقات گوناگونی انجام شده است ولی در مورد ویژگیهای شخصیتی و تمایل یک حسابدار که می تواند در انجام و میزان این افشا اثر داشته باشد در ایران تحقیقی صورت نگرفته، این تحقیق دارای نوآوری میباشد و با توجه به ترکیب دو رشته روانشناسی و حسابداری و بین رشتهای بودن آن میتوان گفت تحقیق حاضر می تواند به کامل شدن حوزه علم در این زمینه کمک نماید.
1-4.اهداف پژوهش
اهداف پژوهش به شرح ذیل میباشد:
اهداف کاربردی
افشای اختیاری اطلاعات به استفادهکنندگان از اطلاعات مالی کمک می کند تا تصمیمات درستی را بگیرند. استفادهکنندگان از اطلاعات مالی در درجه اول سهامداران میباشند که میتوانند برآورد درستی از ارزش شرکت و وضعیت و عملکرد آن داشته باشند. در درجات بعدی اعتباردهندگان، بانکها، دولت و. میباشد. از طرفی به واسطه تاثیری که افشای اختیاری اطلاعات بر روی عملکرد شرکت دارد میتوان کارمندان و کارگران شاغل در شرکتها را نیز عنوان نمود.
هدف اصلی
هدف اصلی تحقیق بررسی بین ویژگیهای شخصیتی و افشای اختیاری در بین حسابداران میباشد.
اهداف فرعی
1) بررسی رابطه بین ویژگی امیدواری و افشای اختیاری در بین حسابداران
2) بررسی رابطه بین ویژگی عزت نفس و افشای اختیاری در بین حسابداران
3) بررسی رابطه بین ویژگی رضایت از زندگی و افشای اختیاری در بین حسابداران
4) بررسی رابطه بین ویژگی جنسیت و افشای اختیاری در بین حسابداران
5) بررسی رابطه بین ویژگی وضعیت تاهل و افشای اختیاری در بین حسابداران
6) بررسی رابطه بین ویژگی سن و افشای اختیاری در بین حسابداران
7) بررسی رابطه بین ویژگی سمت شغلی و افشای اختیاری در بین حسابداران
8) بررسی رابطه بین ویژگی سابقهکار و افشای اختیاری در بین حسابداران
1-5. فرضیات پژوهش
برای دستیابی به اهداف تحقیق، فرضیه های زیر مطرح و مورد آزمون قرار گرفت:
فرضیه اصلی تحقیق:
بین ویژگیهای امیدواری،رضایت از زندگی و عزت نفس با افشای اختیاری در بین حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیات فرعی:
1) بین ویژگی امیدواری و افشای اختیاری حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.
2) بین ویژگی رضایت از زندگی و افشای اختیاری حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.
3) بین ویژگی عزت نفس و افشای اختیاری حسابداران رابطه معناداری وجود دارد
4) بین ویژگی جنسیت و افشای اختیاری حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.
5) بین ویژگی وضعیت تاهل و افشای اختیاری حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.
6) بین ویژگی سن و افشای اختیاری حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.
7) بین ویژگی سمت شغلی و افشای اختیاری حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.
8) بین ویژگی سابقهکار و افشای اختیاری حسابداران رابطه معناداری وجود دارد.
1-6. قلمرو پژوهش
هرتحقیقی باید دارای قلمروودامنه مشخصی باشد تا پژوهشگر در همه مراحل تحقیق بر موضوع تسلط کافی داشته باشد وبتواند نتایج حاصله از نمونه انتخابی رابه جامعه تعمیم دهد.قلمرو تحقیق حاضر شامل زمینه های زیر میباشد.
قلمرو مکانی
چارچوب مکانی تعیین شده در این تحقیق کلیه حسابدارانی هستند که در شرکتها وموسسههای حسابداری سطح شهر یزد مشغول به کار میباشند وبه عنوان جامعه هدف بوده که انتخاب نمونه از میان آنها صورت گرفته است.
قلمرو زمانی تحقیق
قلمرو زمانی تحقیق فصل پاییز و تابستان 1393میباشد.
قلمرو موضوعی تحقیق
چارچوب موضوعی رعایت شده در این تحقیق تعیین رابطه بین ویژگیهای شخصیتی حسابداران و افشای اختیاری میباشد.
1-7. ابزار گردآوری داده ها
روش های گردآوری داده ها در این پژوهش را میتوان به دو دسته کتابخانهای و میدانی تقسیم نمود.
در ارتباط با جمعآوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق از روش کتابخانهای و در خصوص جمعآوری اطلاعات برای تایید یا رد فرضیه های پژوهش روش میدانی مورد استفاده قرار
گرفته است. برای جمع آوری داده ها به روش میدانی از پرسشنامه استفاده شده است.
1-8. روش تحقیق
این تحقیق از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر گردآوری داده ها(طرح تحقیق) از نوع تحقیقات غیرآزمایشی(همبستگی) میباشد. جهت گردآوری دادههای لازم جهت آزمون فرضیه ها،از ابزار پرسشنامه استفاده شده است و از لحاظ روش تحقیق پیمایشی محسوب میشود.
1-9.روش نمونه گیری وحجم نمونه
دراین تحقیق از فرمول کوکران برای محاسبه حجم نمونه استفاده شده و پس از محاسبه حجم نمونه 150 مورد محقق به دلیل دستیابی به نرخ موثر تعداد180پرسشنامه درجامعه آماری توزیع و تعداد 150پرسشنامه بهدست آمد. روش نمونه گیری در تحقیق نیز تصادفی ساده بوده است.
1-10. روش تحلیل داده ها
برای بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف و برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش آزمون همبستگی استفاده میگردد. برای بررسی ضرایب همبستگی بین متغیرهای پژوهش، در صورتی که متغیرها دارای توزیع نرمال باشند از روش پیرسون و در صورت عدم برقراری فرض نرمال بودن از روش همبستگی اسپیرمن استفاده میشود. همچنین از روش رگرسیون خطی نیز برای بررسی رابطه بین متغیرهای ویژگیهای شخصیتی افراد با افشا استفاده میگردد.
1-11.تعریف واژههای کلیدی
افشای اختیاری
تعریف ساده افشا، انتقال و ارائه اطلاعات اقتصادی اعم از مالی و غیرمالی، کمی یا سایر اشکال اطلاعات مرتبط با وضعیت و عملکرد مالی شرکت است. این افشا در صورتی که به واسطه یک منبع مقرراتی و وضعکننده قوانین الزامی شده باشد افشای اجباری و در صورتیکه افشای اطلاعات تحت تاثیر قوانین خاصی نباشد، افشای اختیاری تلقی میشود. همچنین افشا به طور ضمنی بیانگر ارائه حداقلی از اطلاعات در گزارشهای شرکت است به نحوی که بتوان به وسیله آن ارزیابی قابل قبولی از ریسکها و ارزش نسبی شرکت به عمل آورد و کاربران اطلاعات را در این زمینه یاری نماید(ابوئی ودیگران،1390 ،18).
تعریف عملیاتی: دراین تحقیق متغیر افشای اختیاری با استفاده از10 سوال دربردارنده مفاهیمی همچون افشای میانگین حقوق هر کارمند، سن کارکنان کلیدی، سهم از بازار محصولات یا خدمات اصلی، تعداد واحدهای فروشرفته مربوط به محصولات یا خدمات اصلی، قیمت فروش هر واحد مربوط به محصولات یا خدمات اصلی، میزان رشد در واحدهای فروشرفته مربوط به محصولات یا خدمات اصلی، میزان فروش سربهسر مربوط به محصولات یا خدمات اصلی، زمان انجام تولیدیا تحویل، تشریح روشها یا فوتوفن تولید و توضیحاتی درباره مشتریان مورد سنجش قرار گرفته است.
عزت نفس
به نظر کریستین وبرعزت نفس در واقع سنجشی است که چگونه خود را درک می کنیم در واقع یک جور درجه بندی ارزشهای ماست(گیله گل بهروزان,8,1387)
تعریف عملیاتی:در این تحقیق عزت نفس با استفاده از16 سوال در بردارنده مفاهیمی چون اعتماد به نفس , ارزشهای شخصی , خود باوری , استعداد های شخصی و . مورد سنجش قرار گرفته است.
رضایت از زندگی
رضایتمندی از زندگی رامی توان حالت و شرایطی دانست که بر اسا س ارضا نیاز ،ارزوها و امیال روی داده و فرد از روی موفقیت, تمایل وتائید ازادانه از شرایط فردی وپیرامونی به لحاظ ذهنی خشنود گردیده وان را خوشایند ارزیابی می نماید(شوستر وسیمون241:1373) اینگلهارت معتقد است احساس رضایت ازبازتاب توازن میان ارزوهای شخصی و وضعییت عینی به وجود می اید(اینگلهارت241:1373)
تعریف عملیاتی:در این تحقیق رضایت از زندگی با استفاده از5 سوال در بردارنده مفاهیمی چون ارزیابی فرد از زندگی در دوران حاضر , ارزیابی از میزان انگیزه
