۱. هم دردی:تشخیص احساسات و علایق افراد که شامل مراحل زیر است:
الف. پرورش آگاهی؛
ب. افزایش حساسیت نسبت به احساس های دیگران؛
ج. همدردی با دیدگاه اشخاص دیگر.
۲. هوشیاری: دانستن راه صحیح و درست و عمل در همان راه، که شامل:
الف. ایجاد زمین های برای رشد اخلاقی؛
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
ب. ترویج معنویت برای تقویت هوشیاری و هدایت رفتار؛
ج. پرورش انضباط اخلاقی برای کمک به افراد به منظور یادگیری درست از خلاف.
۳. خودکنترلی: کنترل و تنظیم تفکرات و اعمال خود به طوری که بر هر فشار از درون
و بیرون ایستادگی کنیم و در همان راهی عمل کنیم که احساس می کنیم درست است،که شامل:
الف. الگوسازی و اولویت بندی خودکنترلی افراد؛
ب. تشویق افراد به خودانگیزشی؛
ج. آموزش راه هایی به افراد برای رویارویی با وسوسه ها و تفکر قبل از عمل.
۴. توجه و احترام: ارزش قائل شدن برای دیگران با رفتار مؤدبانه و با ملاحظه، که شامل:
الف. انتقال معانی توجه به افراد از طریق آموزش دادن؛
ب. افزایش توجه به اقتدار و بی توجهی به بی ادبی و بی احترامی؛
ج. تأکید بر رفتارهای خوب، ادب و تواضع که به عنوان تعارف در نظر گرفته می شود.
۵. مهربانی: توجه به نیازها و احساس های دیگران، که شامل:
الف. تدریس معنی و ارزش مهربانی؛
ب. ایجاد آستانه تحمل صفر برای زشتی و بدی؛
ج. تشویق مهربانی و خاطر نشان کردن اثرهای مثبت آن.
۶. صبر و بردباری :توجه به شأن و حقوق تمام افراد حتی آنان که عقاید و رفتارشان با ما مخالف است، که شامل:
الف. پرورش صبر و تحمل از سنین پایین؛
ب. القای درک تنوع و گوناگونی؛
ج. مخالفت با کلیشه سازی و عدم تحمل تعصبات بی جهت.
۷. انصاف: انتخاب های عقلانی و عمل به شیوه منصفانه، که شامل:
الف. رفتار با دیگران به طور منصفانه؛
ب. کمک به دیگران برای داشتن رفتار منصفانه؛
ج. تدریس رو شهایی به افراد برای مقاومت در مقابل بی انصافی و بی عدالتی.
۲-۲-۱۱-اصول هوش اخلاقی بوربا از دیدگاه اسلامی
۱. هوشیاری:قرآن همواره اولین توصیه به هوشیاری را به مؤمنان می کند که باید آماده و هوشیار باشند.
برای مثال ، در سوره نساء ، آیه ۷۱ می فرماید: “یا أیها الذین أمنوا خذوا حذرکم فانفروا ثبات او انفروا جمیعا ً” ای کسانی که ایمان آورده اید آمادگی و هوشیاری خود را حفظ کنید و سلاح جنگی را برگیرید، سپس گروه گروه به صورت دسته جات پراکنده یا دسته جمعی به سوی دشمن حرکت کنید.
پیامبر (ص) می فرماید : متانت، هدایت، نیکوکاری، پارسایی، کامیابی، میانه روی در راهپیمایی، میانه روی در امور زندگی، راستی، بزرگواری و شناختن دین خدا، این همه در سایه هوشیاری نصیب خردمند می شود؛ پس خوشا به حال آنکه بر اساس برنامه درست گام برمی دارد ( حرانی ،۱۳۸۵).
۲. هم دردی:امام علی (ع) در نامه ۵۳ نهج البلاغه خطاب به مالک اشتر می فرماید:
پس باید دوست داشتنی ترین اندوخته ها در نزد تو اندوخته کار نیک باشد که مقصود از آن فراهم آوردن رعیت و رعایت آنهاست پس همت خود را از رسیدگی به نیازهای شان دریغ مدار پس از حقوق آنان (طبقه فرودستان) پاسداری کن و سهمی از غلات املاک خالصه اسلام را در هر شهری به آنان اختصاص ده ، آنچه بر عهده تو نهاده اند، رعایت حق ایشان است، مبادا توجه به امور دیگر از پرداختن به آنان بازت دارد و با ناتوانان فروتنی در پیش گیر و به آنان نشان بده که در این کار به آنها نیازمندی و کارهای کسانی را که به تو دسترسی ندارند و در دیده ها خوارند و مورد تحقیر دولتمردانند، خود دلجویانه مورد رسیدگی قرار ده یتیمان را نوازش کن و زمین گیرشدگان و سالخوردگان را دلجویی نما بخشی از وقت خود را به کسانی اختصاص ده که به تو نیاز دارند و در آن وقتاختصاصی، خودت فارغ از هر کاری به امور آنان پرداز.
۳-خودکنترلی:خودکنترلی در قرآن بیشتر با واژ ه تقوی و خودداری از هوای نفس مطرح شده است .
برای مثال، در سوره های زیر: در نیکوکاری و پرهیزکاری با یکدیگر همکاری کنید و در گناه و تعدی
همکاری نکنید و از خدا پروا کنید که سخت کیفر است زاد و توشه برگیرید که بهترین توشه، تقوی
است .
۴-توجه و احترام:در قرآن به احترام بسیار سفارش شده است، خصوصا ً در درجه اول احترام به شخص پیامبر اکرم (ص) و پس از آن در برخورد با مردم دیگر:به حقیقت مؤمنان برادر یکدیگرند، پس همیشه بین برادران ایمانی خود صلح دهید و خدا ترس و پرهیزکار باشید، باشد که مورد لطف و رحمت الهی گردد.
۵-مهربانی: قبل از هر چیز از گنجینه غنی و هدایت گر قرآن کریم بهره مند می شویم:
با مردم به نیکی صحبت کنید.
به پدر و مادر احسان کنید.
پیامبر اکرم (ص) می فرماید:
خوب پرسیدن نیمی از دانش و نرم رفتاری نیمی از زندگی خوش است (حرانی، ۱۳۸۵).
۶. صبر و بردباری:واژه صبر در قرآن در بسیاری از آیات مطرح شده و در مورد تبلیغ دین بیشتر به صبر سفارش شده است.(( ای کسانی که ایمان آورده اید در کار دین صبور باشید و یکدیگر را به صبر سفارش کنید و همواره مراقب دشمن باشید و تقوای الهی پیشه کنید .))
۷. انصاف: پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:
ای علی سرآمد اعمال سه خصلت است : ۱ از جانب خود درباره دیگران انصاف دادن؛ ۲. مال را با برادران ایمانی در میان نهادن ؛ ۳. همیشه در همه حال به یاد خدا بودن( حرانی، ۱۳۸۵).
۲-۳-۱۲-اصول هوش اخلاقی در مدیریت
لنیک و کیل (۲۰۰۵) هوش اخلاقی را توانایی تشخیص درست از اشتباه می دانند که با اصول جهانی سازگار است . به نظر آنان ، چهار اصل هوش اخلاقی زیر برای موفقیت مداوم سازمانی و شخصی ضروری است:
۱-درستکاری: یعنی ایجاد هماهنگی بین آنچه که به آن معتقدیم و آنچه که به آن عمل می کنیم. انجام آنچه ک می دانیم درست است و گفتن حرف راست در تمام زما نها. کسی که هوش اخلاقی بالایی دارد، به شیوه ای عمل می کند که با اصول و عقایدش سازگار باشد.
۲-مسئولیت پذیری: کسی که هوش اخلاقی بالایی دارد، مسئولیت اعمال خود و پیامدهای آن، همچنین اشتباه ها و شکس تهای خود را نیز می پذیرد.
۳-دل سوزی: توجه به دیگران که دارای تأثیر متقابل است . اگر نسبت به دیگران مهربان و دل سوز باشیم، آنان نیز در وقت نیاز با ما همدردی می کنند.