درماهنوامبر(۱۰ آبانتا ۹ آذر) منطقهگردشگریموردمطالعه­نیزباسهوضعیتاقلیمگردشگریروبهروهستیم،دراینماهتنهاایستگاهتبریزباشاخصعددیاقلیمی ۶۱ بارتبه ۶ ازطبقه­بندیدارایاقلیمگردشگریخوبمی­باشد،سهایستگاهمرند،سلماسوبنابباشاخصعددی ۵۰ الی ۵۱ دارایرتبه ۵ ازطبقه­بندیبودهودارایاقلیمگرشگریقابلقبولمیباشدباتوجهبهاینکهبسیارنزدیکبهطبقهبندیحدمرزیوبحرانیمیباشد. دراینماههموضعیتشاخصاقلیمیوجودطبقهاقلیمیحدبحرانیومرزیبایایستگاه­هایآذرشهر،ارومیه،مراغه،نقده،مهابادوخویباشاخصاقلیمگردشگری ۴۵ الی ۴۹ بارتبه ۴ اقلیمیبحرانیبرایگردشگریدارد.

شکل(۵-۸)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه نوامبر
۵- ۱۰-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماهدسامبر (۱۰ آذر تا ۱۰ دی ماه)
درماهدسامبر(۱۰ آذرتا ۱۰ دی) باشروعفصلزمستانبرایمنطقهشمالغربکشورکهدارایزمستان­هایسختمیباشدتمامایستگاه­هایمنطقهباشاخصعددیاقلیمتوریستی ۴۳ الی ۴۹ بارتبه ۴ ازطبقهبندیمیچکوفسکیدارایاقلیمگردشگریبحرانییاحدمرزیوحاشیه­ایمیباشدواکثرایستگاههادراینماهدارایدماهایزیرصفرمیباشد.
شکل(۵-۹)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه دسامبر
۵- ۱۱-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماه ژانویه (۱۱ دی تا ۱۱ بهمن ماه)
درایناینماهنیزهمانندماهدسامبراکثرایستگاه­هایمنطقهموردمطالعهدارایاقلیمگردشگریبحرانیومرزیرادارامیباشدبهجزشمالغربدریاچهیعنیایستگاهسلماسکهباشاخصعددی ۵۱ دررتبه ۵ طبقهبندیاقلیمیمیباشدودارایاقلیمگردشگریقابلقبولبودهالبتهباتوجهبهاینکهاینایستگاهنیزبایکنمرهاختلافشاخصازطبقهبندیحدمرزیدرطبقهاقلیمیقابلقبولجایگرفتهاست.
شکل(۵-۱۰)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه ژانویه
۵- ۱۲-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماهفوریه (۱۲ بهمن تا ۹ اسفند ماه)
درماهفوریه(۱۲ بهمنتا ۹ اسفند) باکاهشاثراتفصلزمستاندووضعیتاقلیمگردشگریرامشاهدهمیکنیم،ایستگاه­هایخوی،سلماس،ارومیهوبنابباشاخصعددی ۶۰ الی ۶۶ بارتبه ۶ ازطبقهبندیاقلیمیدارایاقلیمگردشگریخوبمیباشدومابقیایستگاههانیزباشاخص­هایعددی ۵۰الی ۵۹ دررتبه ۵ ازطبقهبندیجایگرفتهواقلیمیقابلقبولبرایگردشگریرادارامی­باشد.
شکل(۵-۱۱)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه فوریه
۵- ۱۳-ارزیابی وضعیت اقلیم توریستی دریاچه ارومیه در ماه مارس (۱۰ اسفند تا ۱۱ فروردین ماه)
دراینماهازسال (۱۰ اسفندتا ۱۱ فرودین) باپایانیافتنفصلزمستانوعقبنشینیپرفشارهایسردازمناطقشمالیسهوضعیتاقلیمگردشگریدیدهمیشودکه ۴ ایستگاهمرند،خوی،سلماسوبنابباشاخصعددیگردشگری ۸۲ تا ۸۶ دررتبه ۸ ازطبقهبندیاقلیمگردشگریقرارگرفتهواقلیمگردشگریعالیرادارد،ایستگاهتبریزباشاخصعددی ۵۵ دررتبه ۵ ازطبقهبندیبودهودارایاقلیمگردشگریقابلقبولیمیباشدبقیهایستگاه­ها (آذرشهر،ارومیه،مراغه،نقده،مهاباد) نیزباشاخصعددی ۷۴ تا۷۹ درطبقه ۷ میباشدواقلیمیخیلیخوببرایگردشگریدرطبقهبندیمیزکوفسکیرادارااست.
شکل(۵-۱۲)وضعیت اقلیم گردشگری دریاچه ارومیه در ماه مارس
۵- ۱۴- بحث و نتیجه گیری
آبوهواشناسیتوریسمبهعنوانیکیازشاخه­هایکاربردیومهمآبوهواشناسیطیسال­هایاخیربه پیشرفت­هایقابلتوجهیدرزمینهکشفقابلیت­هاوتوانمندی­هایاقلیمیمناطقتوریستیدستیافتهاست . در همینراستامدل­هایکمیگوناگونیازطرفمحققانبرایتحلیل­هامورداستفادهقرارمیگیرد. شاخص اقلیم توریستی میچکوفسکی با عنوان TCIکه در سال ۱۹۸۵ پیشنهاد شده است، با ترکیب منطقی چند متغیر اقلیمی و تعریف چند شاخص فرعی بر اساس متغیرهای موثر در آسایش اقلیمی در نهایت، شاخص اصلی TCIرا تعیین می کند.با توجه به مقادیر به دست آمده از میانگین ماهانه TCIو نقشه های ماهانه وضعیت اقلیم آسایش دریاچه ارومیه نشان می دهد که شرایط مطلوب در این منطقه از لحاظ آسایش اقلیمی در ماه های جولای (۱۰ تیر تا ۹ مرداد) عالی و در ماه آگوست (۱۰ مرداد تا ۹ شهریور) ایده آل می باشد در این دو ماه به دلیل دمای مناسب و خنک تابستانی و بارش­های متوسط و کم ورطوبت نسبی متوسط شرایط ایده آلی را برای گردشگران فراهم نموده است، در ماه­های آوریل، می و ژوئن وضعیت اقلیم توریستی دریاچه در وضعیت عالی و خیلی خوب و خوب در طبقه بندی اقلیم گردشگری قرار دارد،بارش های بهاری منطقه با نام بارش­های نیسان همچنین وجود طول موج های غربی که اکثرا در این مناطق کوهستانی با فراهم شدن شرایط صعود سبب بارش­های رگباری و حتی گاهی موجب بارش برف نیز می شود از دلایل کاسته شدن آسایش اقلیمی شده است مابقی ماه ها در شرایط قابل قبول و بحرانی و مرزی قرار دارند که این به خاطر دماهای کم پاییز و زمستان همراه با بارش های سنگین برف سبب شده که آسایش اقلیمی منطقه به کمترین میزان خود برسد، پس با این گفته می توان این نتیجه را دریافت که منطقه مورد مطالعه ما ۵ ماه از سال در شرایط آسایش اقلیمی خیلی خوب، عالی و ایده آل قرار دارد یعنی با داده ­های حاصل از این مدل وضیت اوج در فصل بهار و تابستان مشاهده می شود. با توجه به بحث انجام شده مدل راهبردی درباره توسعه گردشگری دریاچه ارومیه همان گونه که دارای پتانسل­های زیادی برای جذب گردشگر می باشد تهدیدها نیز با پتانسیل­ها رقابت می کند اولین و بزرگ­ترین تهدیدی که دریاچه با آن روبه رو شده است و می توان با اطمینان کامل گفت که این تهدید بر پتانسیل­های جذب گردشگر چیره شده ، خشک شدن دریاچه می باشد که با کم­کاری و سهل­انگاری مسئولان ذیربط و آمیخته شدن با حرکات و نمودهای سیاسی حیات آن به شمارش معکوس افتاده است با توجه به یافته های انجام شده می توان این راهبرده را ارائه نمود:
۵- ۱۵- ارائه راهبردها و راهکارهای توسعه گردشگری دریاچه ارومیه
۵- ۱۵- ۱- راهبردهای رقابتی/تهاجمی(SO)
در راهبردهای تهاجمی که تمرکز بر نقاط قوت درونی و فرصت های بیرونی استوار است، راهکارهای زیر جهت بهره برداری از پتانسیل های گردشگری منطقه به منظور توسعه آن ارائه میگردد:
- برنامهمدیریتگردشگری)اکوتوریسم (وبرگزاریکارگاهبرنامه­ریزیاکوتوریسم
- اطلاعرسانیوآگاهی­رسانیدرخصوصجاذبه­هایطبیعیوضوابطگردشگری
- جلبمشارکتمردمدرطراحیومدیریتبرنامه­هایگردشگری
- حمایتازجوامعمحلی )مالیوفنی)برایتوسعهتوریسم
- بررسیامکانگسترشسایت­هایپرندهنگریدرجنوباستان
۵- ۱۵- ۲- راهبردهای تنوع(ST)
در راهبردهای تنوع به منظور حداکثر استفاده از قوت‌های موجود برای حداقل نمودن اثرات تهدیدهای محیط بیرونی طراحی می‌شوند:
- ظرفیت­پذیری و تعیین حد مطلوب تراکم جمعیت در مکان­های مختلف توریستی در منطقه
- بازنگریدرقوانینبرایبازدیدازپارکملی
- شیوه ­های جدید و تنوع بخشی اطلاعرسانیوآگاهی­رسانیدرخصوصجاذبه­هایطبیعیوضوابطگردشگری
۵- ۱۵- ۳- راهبردهای بازنگری(WO)
این استراتژی‌ها به منظور حداقل نمودن ضعف‌های داخل برای بیشترین استفاده از فرصت‌های بیرونی جهت رفع نقاط ضعف فراروی نواحی توریستی طراحی می‌شوند:
- بازنگری برنامه ریزی شده کارشناسان شرکت آب منطقه ای، سازمان جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست جهت ارتقاء آگاهی تصمیم سازان و سیاست­گذاران
- بازنگری و ارائهآموزش­هایمناسبدردروسدبیرستانیدرزمینهدریاچهارومیهوتالاب­های اقماریآن،اهمیت،ارزش،تهدیدهاو روش­هایحفاظتآنها
- ایجادمراکزبازدیدبرایافزایشآگاهی­هایزیستمحیطیعموممردمدراستان­هایآذربایجانشرقیوغربیوتهیهموادآموزشیمناسب
۵- ۱۵- ۴- راهبردهای تدافعی(WT)
به منظور حداقل نمودن ضعف‌های داخلی برای حداقل نمودن اثرات تهدیدهای بیرونی طراحی می‌شوند:
- برگزاریدورههایآموزشمشارکت­هایمردمیبرایکارکنانسازمانمحیط زیست
- استفادهازفارقالتحصیلاندانشگاهوتقویتآنهاجهتانجامفعالیت­هایآگاهی­رسانی عمومی
- حمایتازپژوهش­هادرقالبرساله­هایکارشناسیارشدودکترا
- آگاهی­رسانیازطریقتهیهوتوزیعموادآموزشی )پوستر،فیلم،برچسباتومبیل و …).
۵- ۱۶- پیشنهادها
دریاچه ارومیه با دارا بودن قابلیت ­های قابل توجه توانایی آن را دارد که به یکی از کانون­های مهم گردشگری در سطح داخلی و خارجی تبدیل شود. از قابلیت ­های این دریاچه، برای گردشگری، اکوتوریسم است که می تواند علاوه بر طبیعت­گردان داخلی،زمینه ساز جذب گردشگران خارجی نیز شود. ایجاد پارک‏های دریایی و تأمین امکان دسترسی به جزیره‏ها به وسیله بخش‏های دولتی و خصوصی،می‏تواند راهکار مناسبی برای‏ توسعهجاذبه گردشگری در این منطقه باشد. در زمینه قابلیت‏های‏ درمانی نیز لازم است تا احداث یک مؤسسه هیدروترمال و مهمانخانه‏ها و آسایشگاه‏های مربوطه در مناطق گوناگون سواحل این دریاچه مدنظر قرار گیرد.در این میان،گردشگری روستایی نیز می‏تواند به عنوان یک کلیت، تمامی گونه‏های گردشگری را در بر گیرد و با تاسیس امکانات و خدمات‏ مورد نیاز در نزدیکی روستاها و پیرامون آن‏ها،همچنین ایجاد فعالیت‏های‏ جنبی با توجه به سنت‏ها و آداب و رسوم ساکنان این‏روستاها،تنوع اقتصاد ملی و فرصت‏های چندگانه‏ای را با ایجاد شغل‏های جدید و متنوع در ارتباط با گردشگری،همچون تأمین اتاق برای گردشگران،تهیه غذا، خرده فروشی،حمل و نقل و ایجاد سرگرمی،فراهم آورد. به‏طور کلی،زمینه‏های ساماندهی گردشگری در دریاچه ارومیه‏ را می‏توان در چارچوب مواردی همچون:ایجاد راه‏های آسفالته بین‏ مناطقگردشگری و نواحی شهری و روستایی،توسعه ارتباطات،ایجاد تأسیسات و تسهیلات گردشگری در زمینه ساختمان،هتل و فضاسازی محیط،ایجاد شهرک‏های گردشگری و سکونتگاه‏های‏ اقامتی ارزان قیمت،همراه با تبلیغات،تهیه و توزیع انواع نقشه‏ها و بروشورهای گردشگری و نظیر این‏ها دانست.
۵- ۱۷- فهرستمنابع و مآخذ
۱-آستانی، سجاد و آگاه، حمیرا(۱۳۹۱):ارزیابی و برآورد شاخص اقلیم آسایش گردشگری تالاب بین ­المللی گاوخونی با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی و TCI،فصلنامه مدیریت و برنامه ریزی محیط زیست، سال دوم، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۱
۲- ابراهیمیعبدالحمید،قادریاسماعیل،قائدرحمتی صفرواکبریرضا(۱۳۸۹)،بررسیتأثیرتبلیغات برجذبگردشگران،نمونه: گردشگرانبین المللیشهراصفهان،فصلنامهجغرافیاوتوسعه، شماره۱۷،زاهدان
۳-ابراهیم زاده، عیسی و آقاسی زاده، عبدالله ( ۱۳۸۸ ): تحلیل عوامل موثر بر گسترش گردشگری در ناحیه ساحلی چابهار با بهره گرفتن از مدل راهبردیSWOT، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال اول، شماره، تابستان ۱۳۸۸ .
۴-افتخاری، رکن­الدین و مهدوی، عبدالرضا (۱۳۸۵): راهکارهای توسعه گردشگری روستایی (نمونه موردی دهستان لواسان کوچک) با بهره گرفتن از مدلSWOT، مجله مدرس، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، شماره ۴۵٫
۵-اعرابی سیدمحمد، دست­نامه برنامه ریزی استراتژیک، دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ دوم ،تهران،۱۳۸۷، ص ۳
۶- امیدی، نبی(۱۳۹۱):راهبرد سنجی توسعه صنعت گردشگری در استان ایلام، فصلنامه علمی تخصصی برنامه ریزی منطقه­ای، سال دوم، شماره۵، بهار ۱۳۹۱
۷- خالدی، شهریار (۱۳۷۴): آب و هواشناسی کاربردی، نشر قومس، تهران.