هی دختر doxto hey
هی پسر yro hey
۴-۳-۸- نشانه تصغیر
در این لهجه بیشتر /u/ می باشد که به انتهای اسم افزوده می شود که برای تصغیر و تحبیب هم به کار می رود که /u/ نقش معرفه هم دارد مانند :

دختر doxter-u
کتاب ketb-u
حسن hsnn-u
نشانه تصغیر دیگر (eke) می باشد مانند :
مرد mrdeke زن zneke
۴-۳-۹- اصوات
بیان کننده حالات روحی و عاطفی انسان هستند.
(۱)کوتاه ترین پیوستگاه زبانی – بانگی گویشوران رفسنجان شبه جمله است . این پیوستگاه تا آن جا که گویشوران را با خود و دیگر مردم می پیوندد زبانی است و از آن جا که پیوند آنان را با جان داران دیگر فراهم می کند ، بانگی شمرده می شود.
(۲) شبه جمله ، سخنی یک بخشی و نامی است :
بدین سبب یک بخشی دانسته شده که نمی توان آن را به دو بخش نهاد و گزاره تقسیم کرد . نامی بودن بدین سبب از ویژگی هایش شمرده شد که امکانی برای کاربرد گروه فعلی (به مفهوم شناخته و آشکارش برای گویشوران) در آن نیست.
الف) شبه جمله بانگی :
فراخوانی : این گستره هنگامی به کار می آید که بخواهند حیوان از سر مهر ، فراخوانده شود مانند :
پیش پیش pepe (گربه)
توتوتو tututu (مرغ)
راندن :
چت et (گربه)
چخ ex (سگ)
واداشتن :
هش ho (خر)
خ x (برای خواباندن)
الف-۱) انواع شبه جمله :
(۱)نوع عاطفی : این نوع را با ویژگی های زیر می شناسیم :
۱-بر آمده ی انگیزه های تند احساسی و عاطفی اند.
۲-ساخت ساده تجربه ناپذیری دارند :
آخ (x) ، إ (e) ، اوخ (ux) ، اُف (of) ، اَق (q)
این گونه شبه جمله ها را صوت هم نامیده اند .
(۲)نوع غیر عاطفی : دو ویژگی دارد :
۱-خاستگاه عاطفی و احساسی ندارد .
۲-محدودیت ساختنی ندارد ، هم می تواند ساده و تجربه ناپذیر باشد و هم غیر ساده و تجزیه شدنی :
ها h نه خیر nxer لغمه حروم lomehrum
از دید ساخت :
ساده : اِ (e) ، حیف (heyf) ، استخفرلا (esxfro:l)
مشتق : خدایا xody
مرکب : توله سگ tule sg
وابسته دار : m ds I mrdeke
۴-۳-۱۰- فعل
منظور از فعل “کار واژه” ایست که بر وقوع (بودن ، شدن ، کردن (کاری در زمانی (گذشته ، اکنون (حال) ، آینده)) دلالت کند و یا کاری را به طور فرمان یا خواهش (امر) بخواهد و بیان نماید .
فعل در این قسمت از دیدهای گوناگون بررسی می شود :
۱-زمان ۲-شخص ۳-ساخت ۴-وجه- ۵-ستاک(بن) ۶-مصدر ۷-لازم ، متعدّی ۸-معلوم و مجهول ۹-فعل کمکی (معین) ۱۰-فعل خاص ، ربطی .
۱۰-۱-زمان :
وقتی را که فعل در آن پدید آمده است یا پدید می آید ، زمان فعل گویند.
زمان در رفسنجانی ، رویداد هر فعل ، در یکی از زمان های دستوری مضارع ، مستقبل و ماضی بیان می شود .
گذشته (ماضی) حال و آینده (مضارع) آینده (مستقبل)
(رفت) (می رود) (خواهد رفت)
شکل های مضارع و مستقبل از بن مضارع و شکل های ماضی ؛ از بن ماضی ساخته می شود .
۱۰-۱-۱- شکل ساخته شده از بن مضارع :
۱۰-۱-۱-۱- مضارع اخباری : ساخت می + بن مضارع + شناسه