فصل سوم: نوستالژی در شعر نادر نادرپور
۳-۱- نوستالژی وطن یا غم غربت ۲۹
۳-۲- نوستالژی کودکی ۳۶
۳-۳- نوستالژی جوانی ۳۹
۳-۴- نوستالژی یاد معشوق ۴۱
۳-۵- نوستالژی پیری و اندیشیدن به مرگ (مرگ اندیشی) ۴۹
۳-۶- تنهایی ۵۴
۳-۷- غم غربت روستا (روستاستایی) ۵۵
۳-۸- تقابل سنّت و مدرنیته (نقد مظاهر تمدّن جدید) ۵۷
۳-۹- دردهای اجتماعی و سیاسی ۶۳
۳-۱۰- گرفتاری در زندان ۶۹
۳-۱۱- بهشت گمشده ۷۱
۳-۱۲- آرمانشهر ۷۲
۳-۱۳- از دست دادن عزیزان (اندوهیاد) ۷۳
۳-۱۴- نوستالژی انتظار رهایی یا رهاننده (منجی) ۷۴
۳-۱۵- یأس و پوچ گرایی ۷۶
۳-۱۶- گذشته گرایی و اسطوره ۸۵
فصل چهارم: نوستالژی در اشعار منوچهر آتشی
۴-۱- نوستالژی مهاجرت و غم غربت ۹۳
۴-۲- یاد کودکی ۹۵
۴-۳- نوستالژی جوانی از دست رفته: ۹۸
۴-۴- یاد معشوق ۹۹
۴-۵- پیری و اندیشیدن به مرگ (مرگ اندیشی) ۱۰۲
۴-۶- تنهایی ۱۰۴
۴-۷- غم غربت روستا (روستا ستایی) و شهرستیزی ۱۰۵
۴-۸- نوستالژی سنّت مدرنیته (نقد مظاهر تمدّن جدید) ۱۱۱
۴-۹- دردهای اجتماعی و سیاسی ۱۱۵
۴-۱۰- بهشت گمشده ۱۲۴
۴-۱۱-آرمانشهر ۱۲۴
۴-۱۲- از دست دادن عزیزان (اندوهیاد) ۱۲۵
۴-۱۳- انتظار رهاننده (منجی)/یاغی گری ۱۲۷
۴-۱۴- یأس و اندوه ۱۲۹
۴-۱۵- گذشته گرایی و اسطوره ۱۳۲
۴-۱۶- آرکایسیم یا باستان گرایی ۱۳۷
۴-۱۷- گذشتۀ پدری (نوستالژی زندگی پرشکوه و پرافتخار گذشته) ۱۳۸
۴-۱۸- یاد جنوب (بومی گرایی) ۱۴۱
نتیجه ۱۴۶
منابع ۱۵۶
چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………..۹
چکیده
نوستالژی به عنوان یکی از موتیف‌های مطرح در نقد روانشناسی، نوعی حسّ دلتنگی و حسرت نسبت به گذشته و چیزهای از دست رفته است که موجد اندوه و دلتنگی خاصّی در فرد میشود.
با توجّه به نقش و جایگاه نوستالژی در تحلیل شعر و شناخت بهتر شخصیت شاعران، پایان نامه حاضر پژوهشی است درباره بررسی نوستالژی در اشعار منوچهر آتشی و نادر نادرپور. هدف این پایان نامه بررسی انواع و نقش نوستالژی در تحلیل اشعار این دو شاعر است. در این پژوهش، به منظور دستیابی به پاسخ مسائلی چون انواع و بسامد نوستالژی در شعر دو شاعر و بیان تفاوت و شباهت کاربرد نوستالژی در شعر آنان و جایگاه آن در تحلیل شعر این دو شاعر، نخست به مؤلّفه‌های مختلف نوستالژی و بسامد آن ها پرداخته‌ایم و سپس اقدام به بررسی علل و زمینه‌های انگیزش انواع نوستالژی و توجّه به نقش آن ها در تحلیل شعر و شخصیّت این شاعران نموده‌ایم.
نوستالژی در ساختار و غنای شعری هر دو شاعر نقشی فراگیر، جهت دهنده و تعیین کننده داشته‌است. نوستالژی غم غربت (دوری از وطن) و یأس و ناامیدی و مرگ‌اندیشی از برجسته‌ترین مؤلّفه‌های نوستالژی شخصی در شعر نادرپور به شمار می‌روند و در اشعار آتشی بیشتر با نوستالژی تقابل سنّت و مدرنیته یا (تقابل صنعت و طبیعت) و انعکاس دردهای اجتماعی روبرو هستیم.
واژگان کلیدی: نوستالژی، غم غربت، نادر نادرپور، منوچهر آتشی
مقدمه
شاعران زبان فارسی، از دیرباز تحت تأثیر شرایط ناخوشایند تاریخی، سیاسی، اجتماعی و شخصی به مایه‌های تلخی و بدبینی میل یافته و احساس غریبی را با شعر خود درآمیخته‌اند. ناکامی‌های فردی و شکست‌های تاریخی و سایر عواملی که مایه رنج و اندوه هنرمندان بوده، زمینه ورود مایه‌های بدبینانه و اندوهناک به عرصه هنر وادبیات را فراهم آورده و نوعی عکس‌العمل روانی در برابر شرایط ناخوشایند بوده‌است و مخاطبان این آثار هنری می‌توانند از این طریق به عواطف و آمال آفرینندگان آن پی ببرند.
نوستالژی یکی از مسائلی است که می‌تواند نقش مهمّی در تعیین نحوه نگرش انسان به جهان پیرامون ایفا کند. از آنجا که شعر نو (به دلیل دست و پاگیر نبودن وزن و قافیه)محملی مناسب برای ابراز بسیاری از عواطف درونی است، لذا تجلّی انواع نوستالژی در قالب شعر نو نسبت به دیگر شیوه‌ها بارزتر است.در میان شاعران معاصر،شعر نادرپور و آتشی جایگاه خاصّی در این زمینه دارد. آن ها در جای جای اشعار خود از عواطف، حسرت‌ها و اندوه‌های گوناگون خود سخن رانده‌اند.
در حقیقت، صورت و معنای شعر از اندوخته‌ها و تمامیّت ضمیر شاعر سرچشمه می‌گیرد و بازتاب احساسات، تجربیات و حسّاسیت‌های اوست (پورنامداریان،۱۳۷۴: ۱۹)، لذا شناخت نوستالژی‌های شاعر، جایگاه خاصّی در ساخت و غنای مفهوم شعر دارد و گام مهمّی در تحلیل اثر هنری و شناخت بهتر شعر و شخصیت شاعر و اوضاع زمان وی محسوب میشود.
با توجّه به جایگاه نوستالژی در اشعار نادر نادرپور و منوچهر آتشی، این پایان نامه در پی شناخت نوستالژی و بررسی نقش آن در تحلیل متن و تأثیر بر روحیّات و شعر این دو شاعر است، بنابراین ضمن تقسیم‌بندی نوستالژی به دو دسته شخصی و اجتماعی به بررسی انواع و بسامد آن ها در شعر نادرپور و آتشی و مقایسه و تحلیل تأثیر آن در شعرشان پرداخته‌ایم. بدین منظور این پایان‌نامه در چهار فصل تنظیم گردیده‌است. فصل اوّل، تحت عنوان کلّیّات، شامل بیان مسأله، اهمّیت، ضرورت، سؤالات و اهداف تحقیق است.
در فصل دوّم، ابتدا به تعریف و ریشه‌شناسی نوستالژی و برخی از واژه‌ها و اصطلاحات خاصّ پرداخته‌ایم و سپس با توجّه به تأثیر شرایط زندگی در شکل‌گیری حس نوستالژی در شعر و تأثیر آن بر صورت ومعنای شعر، در مورد زندگی و آثار نادرپور و آتشی به اجمال نکاتی را ذکر کرده‌ایم.
فصل سوم شامل معرفی انواع نوستالژی و علل انگیزش آن ها و نیز بررسی بسامد این نوستالژی‌ها و جایگاه آن ها در تحلیل شعر و شخصیت نادرپور است.
در فصل چهارم نیز به سبک فصل سوم به معرفی انواع نوستالژی، دلایل شکل‌گیری، بسامد و بررسی نقش آن ها در شناخت شعر آتشی پرداخته‌ایم.
در نهایت نیز به یک نتیجه‌گیری کلّی به دست داده‌ایم و مطالبی را که در مورد کاربرد نوستالژی در شعر آتشی و نادرپور در فصل سوم و چهارم به صورت مقایسه‌ای بیان کردیم، به صورت موردی ذکر کرده‌ایم.
فصل اوّل
فرایند نوستالژی در شعر نادر نادر پور و منوچهرآتشی
