عنوان:
نقش مدرسه در پیشگیری از جرایم و تخلفات راهنمایی رانندگی
(مطالعه موردی دبیرستان های پسرانه شهر شهرکرد)
استاد راهنما:
دکتر الهام حیدری
تابستان 1394
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
فهرست مطالب
چکیده: 1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1-مقــدمـه 3
1-2-بیان مسئله: 5
1-3-اهداف پژوهش: 8
1-4-سوالات پژوهش: 8
1-5-فرضیه های پژوهش: 8
1-6-اهمیت و ضرورت پژوهش: 9
1-7-سوابق تحقیق: 10
1-8-ساختار پژوهش: 23
فصل دوم: چارچوب نظری تحقیق
2-1-مقدمه 25
2-2- مفهوم شناسی و بررسی جایگاه قانونی تخلفات راهنمایی رانندگی 26
2-2-1- مفهوم و اقسام تخلفات راهنمایی و رانندگی 28
2-2-1-1مفهوم تخلفات رانندگی 28
2-2-1-2-اقسام تخلفات رانندگی و جدول آنها 31
2-2-2-مفهوم جرم و عناصر تشکیل دهنده آن 32
2-2-2-1 تعریف جرم و شناخت آن 32
2-2-2-2 انواع جرایم 37
2-2-2-3 – عناصر تشکیل دهنده جرم 43
2-2-3 -مفهوم و انواع پیشگیری از جرم 44
2-2-3-1 مفهوم لغوی و اصطلاحی پیشگیری از جرم 44
2-2-3-2-انواع پیشگیری از جرم 47
2-2-3-2-1-پیشگیری اولیه 47
2-2-3-2-2-پیشگیری ثانویه 48
2-2-3-2-3- پیشگیری ثالث 49
2-2-3-2-4-پیشگیری کوتاه‌مدت و بلندمدت 49
2-2-3-2-4-1-پیشگیری کوتاه‌مدت 49
2-2-3-2-4-2- پیشگیری بلندمدت 50
2-2-3-2-5-پیشگیری انفعالی و فعال 51
2-2-3-2-5-1- پیشگیری انفعالی 51
2-2-3-2-5-2-پیشگیری فعال 52
2-2-3-2-6-پیشگیری وضعی و اجتماعی 52
2-2-3-2-6-1-پیشگیری وضعی 52
2-2-3-2-6-2-پیشگیری اجتماعی 55
2-2-3-2-6-3- پیشگیری اجتماعی و اقدامات پلیسی در خصوص تخلفات راهنمایی و رانندگی 58
2-3-قوانین موجود در حوزه راهنمایی و رانندگی 62
2-3-1-گواهینامه رانندگی 62
2-3-2-تجهیزات اختصاصی موتورسیکلت و دوچرخه 67
2-3-3-مقررات اختصاصی موتورسیکلت و دوچرخه 68
2-4-تعاملات موجود بین پلیس و مدارس در پیشگیری از جرم در ایران 69
2-4-1-الگوی تعامل قانونی 72
2-4-2-الگوی تعامل اختیاری 72
2-4-3- تعامل پلیس با مدارس با رویکرد آگاه سازی 72
2-5- برنامه های آگاه سازی پلیس برای دانش آموزان در مدارس 74
2-6-علل وقوع بزهکاری دانش آموزان در مدرسه 76
2-7-اولیا مهمترین الگو برای رفتار فرزندان در جامعه 79
2-8-مدرسه مهمترین محل پیشگیری و کاهش جرم 80
2-8-1- آموزش معلم‌ها و کارکنان مدرسه 81
2-8-2- آموزش و توانمندسازی دانش‌آموزان 81
2-8-3-کمک به پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان 83
2-8-4-تغییر و بهسازی سازمان مدرسه 83
2-9-پیشگیری از جرم در مدارس دانمارک 84
2-10-مبانی نظری تحقیق 86
2-10-1-نظریه مبادله هومنز 87
2-10-2-تئوری نمایشی اروینگ گافمن 94
فصل سوم: روش تحقیق
3-1-مقدمه 98
3-2-تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق 99
3-3-روش تحقیق و تکنیک جمع آوری اطلاعات 103
3-3-1-واحد تحلیل 103
3-3-2-زمان و مکان 103
3-3-3-جامعه آماری 103
3-3-4-تعیین حجم نمونه 104
3-3-5-روش نمونه‌گیری 105
3-3-6- اعتبار پرسشنامه 105
3-3-7- پایایی پرسشنامه 105
3-3-8-کدگذاری واستخراج داده‌ها 106
3-3-9-روش تجزیه وتحلیل داده‌ها 106
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1-توصیف داده ها 108
4-1-1- سن معلمان 108
4-1-2- سن کارشناسان انتظامی 111
4-1-3- تحصیلات معلمان 112
4-1-4- تحصیلات کارشناسان انتظامی 113
4-1-5-سابقه خدمت معلمان 115
4-1-6-سابقه خدمت کارشناسان انتظامی 117
4-1-7-نقش تعامل پلیس با مدارس در پیشگیری از تخلفات از دید معلمان، کارشناسان انتظامی و دانش آموزان: 119
4-1-8- میزان اثربخشی تعامل پلیس با مدارس از دید دانش آموزان 121
4-1-9- میزان اثربخشی تعامل پلیس با مدارس از دید معلمان 125
4-1-10- میزان اثربخشی تعامل پلیس با مدارس از دید کارشناسان انتظامی 129
4-2- تحلیل دومتغیره و آزمون فرضیه‌های تحقیق درگام اول 133
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1-نتیجه گیری: 140
5-2-مهمترین نتایج توصیفی این تحقیق، عبارتند از: 144
5-3-مهمترین نتایج تحلیلی این تحقیق، عبارتند از: 146
5-4-راهکارها و پیشنهادهای تحقیق: 147
منابع: 151
چکیده:
مدرسه اولین محیط اجتماعی است که کودک بعد از خانواده وارد آن می شود و ناچار است خود را با نظم و قوانین آن هماهنگ سازد. مدرسه به عنوان یک واحد کنترل اجتماعی به دانش آموز می آموزد که چرا به خاطر هدف و نظم جامعه آموزشی، لازم است مقررات را رعایت کند. در این نهاد اجتماعی است که اصل پاداش و کیفر تعلیم داده می شود و کودک یاد می گیرد که با کار و کوشش و رفتار مناسب می تواند پاداش شایسته ای گرفته و در غیر این صورت کیفر ببیند. این پژوهش به بررسی نقش مدرسه در پیشگیری از جرایم و تخلفات راهنمایی رانندگی پرداخته است تا در نهایت بتواند ضمن بررسی این موضوع که تا چه اندازه مدرسه در پیشگیری از جرایم و تخلفات راهنمایی و رانندگی دانش آموزان نقش داشته است، نسبت به ارائه راهکارهای مناسب جهت پیشگیری از اینگونه جرایم اقدام نماید. این تحقیق از نظر نوع و هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی– پیمایشی میباشد. برای جمع‌آوری اطلاعات جهت آزمون فرضیات تحقیق، از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که این پرسشنامه در بین دانش آموزان، کارشناسان انتظامی و معلمان مرد مدارس شهرکرد توزیع شده است. حجم نمونه نیز با بهره گرفتن از فرمول کوکران 383 نفر معین گردید.
نتایج آزمون فرضیات تحقیق نشان می‌دهد که: رابطه‌ی معنیداری بین فراوانیهای مشاهده شده و فراوانیهای مورد انتظار وجود دارد و بیشتر معلمان و دانش آموزان اثربخشی محیط مدارس را در پیشگیری از جرایم در حد زیاد ارزیابی کرده اند. بیشتر کارشناسان انتظامی، اثربخشی تعامل پلیس با مدارس را در حد زیاد ارزیابی کردهاند و بیشتر دانش آموزان، اثربخشی تعلیمات و آموزش پلیس با مدارس را در حد زیاد ارزیابی کردهاند.
کلیدواژه ها: پیشگیری از جرم، دبیرستان و مدرسه، جرایم راهنمایی رانندگی، تخلف از قوانین.
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1-مقــدمـه
نگاه جامعهشناسان به جرایم، به معنای پذیرش رفتارهای مجرمانه و بیاعتنایی به هنجارها و ارزش‌های حاکم بر جامعه نیست، بلکه بر این باورند که بیقانونی و پشت پا زدن به ارزش‌ها و باید‌ها و نبایدهای مورد پذیرش اکثریت افراد جامعه، یک معضل و مشکل اجتماعی است که در تمامی جوامع وجود دارد و میبایست به عنوان یک واقعیت و نه به عنوان حقیقت، مورد بررسی قرار گیرد. در همه جوامع مسئله نظم، هم برای دولت و حاکمیت و هم برای مردم، مسئله مهمی بوده است. روابط آدمیان در جامعه برنظم و قاعده های خاصی استوار است و شیوه های رسمی و غیررسمی نظارت وکنترل اجتماعی برای حفظ نظم و امنیت اجتماعی تدارک دیده شده است. مدرسه اولین محیط اجتماعی است که کودک بعد از خانواده وارد آن می شود و ناچار است خود را با نظم و قوانین آن هماهنگ سازد. مدرسه به عنوان یک واحد کنترل اجتماعی به دانش آموز می آموزد که چرا به خاطر هدف و نظم جامعه آموزشی، لازم است مقررات را رعایت کند. در این نهاد اجتماعی است که اصل پاداش و کیفر تعلیم داده می شود و کودک یاد می گیرد که با کار و کوشش و رفتار مناسب می تواند پاداش شایسته ای گرفته و در غیر این صورت کیفر ببیند. این پژوهش به بررسی نقش مدرسه در پیشگیری از جرایم و تخلفات راهنمایی رانندگی پرداخته است تا در نهایت بتواند ضمن بررسی این موضوع که تا چه اندازه مدرسه در پیشگیری از جرایم و تخلفات راهنمایی و رانندگی دانش آموزان نقش داشته است، نسبت به ارائه راهکارهای مناسب جهت پیشگیری از این گونه جرایم اقدام نماید. اساس نظم اجتماعی بر شناخت و عمل به انتظارات متقابل و ایفای نقشهای اجتماعی استوار است. بطور کلی در همه جوامع بشری، نظم و نظارت اجتماعی به شیوه های رسمی و غیررسمی دیده میشود. با وجود این در همه جوامع بشری هم افرادی وجود دارند که از قواعد عموماً پذیرفته شده رفتار، تخطی می کنند. در واقع اکثر مردم حتی اگر بطور خیلی جزئی هم باشد، هنجارها را نقض کردهاند. به قول دورکیم، کجرفتاری و همنوایی در درون یک جامعه، با ساختار خاصی که دارد، ممکن میگردد. متناسب با بروز جرایم،پیشگیری از جرم نیز امروزه مورد توجه متولیان سیاست جنایی اغلب نظامهای حقوقی قرار گرفته است. در این سیاست گاهی به جلوگیری از تحقق جرم، گاهی به اعمال اقدامات اصلاحی روی مجرم، برای جلوگیری از ارتکاب مجدد جرم و در مواردی به اجتماع و علل اجتماعی موثر در تحقق جرم و شیوه از بین بردن آثار آن پرداخته میشود(رشادتی، 1387: 19). با نگاهی به سابقه اعمال سیاست‌های پیشگیری از جرم درکشورهای مختلف مشاهده میشود، اکثر این کشورها از طریق برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و فرهنگی و با اجرای برنامه‌های متمرکز بر شخصیت افراد جامعه و مشارکت دادن تمام نهادها، سازمان‌ها و افراد اجتماع سعی در پیشگیری از وقوع جرم دارند. از این رو سازمان‌ها و ارگان‌های مسئول درزمینه برقراری و حفظ نظم و امنیت بیش از پیش موظف می‌شوند که از تمامی توان‌ها و ظرفیت ها و امکانات موجود برای حفظ و برقراری نظم و امنیت اجتماعی و پیشگیری از جرایم بهره برداری کنند. یکی از این سازمان ها که در برقراری و حفظ امنیت نقش کلیدی ایفا می‌کند، پلیس است . درایران، نیروی انتظامی طی سال‌های اخیر با رویکرد جدید جامعه محوری، تلاش مضاعفی را با تکیه بر توانمندی‌های بالقوه اجتماع برای کاهش جرایم و آسیب‌های اجتماعی مد نظر قرار داده است. از جمله این اقدامات، تعامل پلیس با نهاد آموزش و پرورش و مدرسه در راستای آگاه سازی نوجوانان و پیشگیری از بروز جرم در آینده میباشد. چرا که بخش قابل ملاحظهای از جوانان کشور در نهاد آموزش و پرورش و از طریق مدارس تحت تعلیم و تربیت می باشند. هم اکنون چندین میلیون نفر از سرمایه انسانی کشور، به عنوان دانش آموز در مقاطع مختلف در مدارس کشور در حال فراگیری علم و دانش می باشند.بنابراین حضور برنامه ریزی شده، قانونمند، کارشناسی شده و سازماندهی شده توسط افسران مستعد و پرورش یافته برای این امر خطیر، به منظور تعلیم، آگاه سازی، آموزش، همکاری مستمر و محبتآمیز و صادقانه به منظور تحقق پیشگیری از جرایم تحول بزرگی در توسعه اجتماعی و فرهنگی کشور محسوب میشود.
1-2-بیان مسئله:
دو محیط خانواده و مدرسه در میان انواع محیط‌هایی که انسان در طول زندگی در آنها زیست می‌کند مهمترین تأثیرات را بر وی برجای می‌گذارند به نحوی که بنیان شخصیت هر فرد در دوران کودکی در این دو محیط شکل می‌یابد. بر همین اساس این دو نهاد همواره در کانون توجه دست‌اندرکاران تدوین سیاست جنائی بوده است. سیاستگذاران جنائی به منظور نیل به موفقیت در حوزه‌ی پیشگیری از جرم پیوسته به کارکرد پیشگیرانه‌ی این دو محیط در زمینه‌ی بزهکاری اطفال و نوجوانان توجه داشته و دارند. از آنجا که امروزه کرامت انسانی پایه‌ی مشروعیت تصمیم‌گیری‌ها در حوزه‌ی سیاست‌های اجتماعی به نحو عام و سیاست جنائی به نحو خاص و پیشگیری از جرم به نحو اخص محسوب میشود؛ لذا می‌توان گفت کرامت انسانی همواره بایستی به عنوان محور تدوین حقوق پیشگیری از جرم – به عنوان جزئی از پازل سیاست جنائی – نقش آفرینی نماید. در میان گونه‌های متعدد پیشگیری از بزهکاری، پیشگیری رشد مدار، که مخاطب و جمعیت هدف آن اطفال و نوجوانان هستند، در حوزه‌ی بزهکاری اطفال و نوجوانان بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. این گونه‌ی پیشگیری به واسطه‌ی طبع و ماهیت آن که مبتنی بر تعلیم و تربیت است در مقایسه با دیگر اقسام جرم‌شناسی پیشگیرانه با کرامت انسانی سازگارتر است. قدیمی ترین نوع پیشگیری، پیشگیری از بزهکاری کودکان و پیشگیری از بزهکاری عمومی است. طبق این تفکیک، در مورد کودکان و نوجوانان بزهکار که شخصیت آنها در حال شکل گیری است باید از تدابیر پرورشی و بازپروری استفاده کرد؛ در حالی که در مورد
