نوع III
نوع IV
فولیکول های تخمدان ( نوع I و II) فولیکول های مجرایی ( نوع III و IV)
۳-۸- روش کار
تعداد۴۲ حلقه افعی قفقازی ماده که از دو منطقه لار دماوند و طالقان جمع آوری شده بودند، از تیر-آبان ماه ۱۳۹۲، مورد بررسی قرار گرفتند. در شروع کار ابتدا جانور توسط تکنسین از ویواریوم مربوطه در محل نگهداری خارج و بعد از تعیین جنسیت (به روشی که در صفحات قبل اشاره شد) و اطمینان از ماده بودن آن، به اتاق کار منتقل می شود و در محل حفره چشم الکل ۹۵ درصد تزریق و کشته می شود.
تصویر ۳- ۹ : تزریق الکل به حفره چشمی
دمای اتاق کار در۲ ±۲۲ درجه سانتی گراد بود. بعد ازکشتن مار و قبل از کالبد گشایی ابتدا جانور با ترازوی ساعتی (با حساسیت ۵ گرم، ساخت آلمان) وزن شد، سپس آن را روی تخته تشریح، از دو طرف با سوزن ته گرد ثابت کردیم.
تصویر ۳- ۱۰: ترازوی ساعتی با حساسیت ۵ گرم، ساخت آلمان(توزین مار)
طول بدن (از پوزه تا منفذ کلوآک) و طول دم( از کلوآک تا انتهای دم) با متر اندازه گیری و ثبت شد. در مرحله بعدی با قیچی از محل کلوآک تا وسط شکم برش داده شده و پوست را در دو طرف بدن ثابت کردیم، چربی ها را از بدن خارج می کنیم.
تصویر ۳- ۱۱ : کالبد گشایی افعی ماده قفقازی
در مرحله بعد مجرا به همراه تخمدان به منظور مشاهده و مطالعه به وسیله قیچی و پنس از بدن خارج گردید و برای جلوگیری از خشک شدن، آن را درون پتری دیش حاوی سرم فیزیولوژی قرار داده شد و پس از اندازگیری طول مجرا، قسمت های مختلف مجرا در زیر استریومیکروسکوپ olympus، مدل SZX-TR30، ساخت ژاپن و وجود اسپرم در مجرا بررسی شد سپس تعداد فولیکول ها شمارش طول آنها اندازه گیری شد و در مراحل آخر تخمدان ها با ترازوی دیجیتال (مدل FX300 و OSK، با دقت ۰۰۰۱/۰ گرم، ساخت ژاپن) وزن گردید.
تصویر۳-۱۲ : جمعآوری تخمدان، مجرا و فولیکولها
تصویر ۳- ۱۳: ترازوی دیجیتال FX300 و OSK، با دقت ۰۰۰۱/۰ گرم، ساخت ژاپن(توزین تخمدان)
تصویر ۳- ۱۴ : استریومیکروسکوپ olympus، مدل SZX-TR30، ساخت ژاپن
۳-۹- آنالیز آماری
در این بررسی پارامترهای مورفومتریک به صورت میانگین(SD±) بیان شدو برای آنالیز آماری از t Test Unpaired توسط نرم افزارGrapad QuickCalcs استفاده شد.
فصل چهارم
نتایج
۴-نتایج
حداکثر میانگین وزن حیوان(g5/199/76) در تیر ماه و حداقل میانگین وزن حیوان(g6/85/37) در آبان ماه ، حداکثر میانگین اندازه طول بدن از پوزه تا منفذ کلوآک ( cm1/31/44) در تیر ماه و حداقل میانگین اندازه طول بدن از پوزه تا منفذ کلوآک ( cm4/41/40) در آبان ماه، حداکثر میانگین طول دم(از منفذ کلوآک تا انتهای دم)،( cm9/01/5) درتیر ماه و حداقل میانگین طول دم(از منفذ کلوآک تا انتهای دم)،( cm3/14/4) در مهر ماه، حداکثر میانگین طول مجرای تولید مثلی راست : طول(mm6/369/172) در مرداد ماه و قطر(mm4/24/8) در مرداد ماه و حداقل میانگین طول مجرای تولید مثلی راست : طول(mm1/455/85) در آبان ماه و قطر(mm8/03/2) درآبان ماه وحداکثر میانگین طول مجرای تولید مثلی چپ: طول(mm7/306/130) در تیر ماه و قطر(mm2/28) در مرداد ماه و حداقل میانگین طول مجرای تولید مثلی چپ: طول(mm7/358/78) درآبان ماه و قطر(mm5/05/2) درآبان ماه، حداکثر میانگین وزن تخمدان راست(g09/033/0) در تیر ماه و حداقل میانگین وزن تخمدان راست (g08/015/0) در آبان ماه و حداکثر میانگین وزن تخمدان چپ(g12/033/0) درتیر ماه وحداقل میانگین وزن تخمدان چپ(g07/019/0)درمرداد ماه، حداکثر میانگین ابعاد تخمدان راست: طول(mm9/114/54) در مرداد ماه و عرض(mm5/11/5) درمهر ماه و حداقل میانگین ابعاد تخمدان راست: طول(mm2/188/37) درمهر ماه و عرض(mm15/3) درآبان ماه و حداکثر میانگین ابعاد تخمدان چپ : طول (mm5/81/41) درتیر ماه و عرض(mm2/12/5) در تیر ماه و حداقل میانگین ابعاد تخمدان چپ : طول (mm5/83/23) درآبان ماه و عرض(mm6/09/3) درشهریور ماه، حداکثر میانگین حجم تخمدان راست(mm32/3465/648)درتیرماه و حداقل میانگین حجم تخمدان راست(mm38/3205/502) در آبان ماه و حداکثر میانگین حجم تخمدان چپ(mm32/2817/670) درتیر ماه و حداقل میانگین حجم تخمدان چپ(mm31/4895/117) درآبان ماه.
میانگین پارامترهای مورفومتریک جانور، ابعاد و وزن تخمدان، ابعاد مجرا، و طول(نوع) و تعداد فولیکول ها، در ماه های مختلف در جداول ۴-۱ تا ۴-۵ و نمودارهای ۴-۱ تا۱۰-۴ نشان داده شده است.
جدول ۴-۱: میانگین اندازه پارامترهای مورفومتریک افعی قفقازی ماده در ماه های مختلف
پارامتر
ماه
