اهداف پژوهش. 2
سؤالات تحقیق. 3
فرضیههای پژوهش. 3
ساماندهی تحقیق 3
فصل اول: کلیات
1-1: وکالت.4
1-1-1: مفهوم وکالت 4
1-1-1-1: مفهوم لغوی وکالت. 4
1-1-1-2: مفهوم اصطلاحی وکالت 4
1-1-2: اوصاف وکالت. 5
1-1-2-1: وکالت عقد است یا ایقاع 5
1-1-2-2: وکالت جایز است یا لازم 6
1-1-2-3: وکالت عهدی است یا اذنی 7
1-1-2-4: منجز بودن یا معلق بودن وکالت. 8
1-1-2-5: رضایی بودن وکالت 9
1-1-3: شرایط صحت وکالت 9
1-1-3-1: ایجاب و قبول 9
1-1-3-2: اهلیت موکل11
1-1-3-3: اهلیت وکیل. 12
1-1-3-3-1: صغر. 12
1-1-3-3-2: سفاهت. 13
فهرست مطالب
عنوان صفحه
1-1-3-3-3: جنون.13
1-1-4: شرایط مورد وکالت 14
1-1-4-1: امکان انجام دادن آن توسط موکل میسر باشد 14
1-1-4-2: انجام آن امر را بتوان به دیگری نیابت داد. 14
1-1-4-3: مورد وکالت باید معلوم باشد 15
1-1-5: اقسام وکالت در محاکم 15
1-1-5-1: وکالت تعیینی (قراردادی) 15
1-1-5-2: وکالت تسخیری 15
1-1-5-3: وکالت معاضدتی. 16
1-1-5-4: وکالت اتفاقی 17
1-1-6: تعهدات طرفین 17
1-1-6-1: تعهدات و تکالیف وکیل 18
1-1-6-1-1: انجام مورد وکالت در حدود اذن موکل. 18
1-1-6-1-2: رعایت غبطه و مصلحت موکل. 19
1-1-6-1-3: تقدیم حساب دوران وکالت و استرداد اموال و اسناد موکل. 19
1-1-6-1-3-1: تعهد وکیل به تقدیم حساب دوران وکالت 19
1-1-6-1-3-2: تعهد وکیل به استرداد اموال و اسناد موکل. 19
1-1-6-1-4: حفظ اسرار موکل 19
1-1-6-1-5: حق توکیل وکیل. 20
1-1-6-2: تعهدات موکل. 21
1-1-6-2-1: قبول تعهدات انجامشده توسط وکیل. 21
1-1-6-2-2: مخارج و اجرت وکیل. 21
1-1-7: بررسی وکالتی که مفادا دلالت بر بیع کند. 23
1-2: انحلال 24
1-2-1: مفاهیم 24
1-2-1-1: مفهوم لغوی انحلال. 24
فهرست مطالب
عنوان صفحه
1-2-1-2: مفهوم اصطلاحی انحلال.24
1-2-2: موجبات انحلال 25
1-2-2-1: انحلال ارادی. 25
1-2-2-2: انحلال قهری. 26
1-2-2-3: انحلال به تراضی 26
فصل دوم: انحلال ارادی وکالت و آثار آن
2-1: استعفای وکیل.28
2-1-1: وکیل غیر دادگستری. 29
2-1-1-1: مسئولیت وکیل در صورت استعفا 29
2-1-1-2: شرط اطلاع موکل. 29
2-1-1-2-1: در انحلال وکالت 29
2-1-1-2-2: در ادامه وکالت 30
2-1-1-3: امکان اسقاط حق استعفا 31
2-1-1-4: امکان استعفای وکیل در وکالت بلاعزل 31
2-1-1-4-1: وکالت بهصورت شرط نتیجه ضمن عقد لازم 32
2-1-1-4-2: عدم عزل بهصورت شرط نتیجه ضمن عقد خارج لازم. 32
2-1-2: استعفای وکیل دادگستری 32
2-1-2-1: استعفای وکیل قبل از تشکیل جلسه دادرسی. 33
2-1-2-1-1: تکلیف وکیل مبنی بر اطلاعرسانی. 33
2-1-2-1-1-1: تکلیف وکیل مبنی بر اطلاعرسانی به موکل 33
2-1-2-1-1-2: تکلیف وکیل مبنی بر اطلاعرسانی به دادگاه. 35
2-1-2-1-2: ضمانت اجرای تکلیف وکیل مبنی بر اطلاعرسانی. 36
2-1-2-1-3: آثار استعفای وکیل قبل از تشکیل جلسه دادرسی 38
2-1-2-1-3-1: اثر اعلام استعفا به دادگاه 38
2-1-2-1-3-2: اثر اعلام استعفا به موکل. 40
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-1-2-2: استعفای وکیل در جلسه دادرسی 42
2-1-2-2-1: توقیف دادرسی به مدت حداکثر یک ماه 42
2-1-2-2-2: عدم تجدید جلسه دادرسی. 44
2-1-2-2-3: فرض عدم نیاز به توقیف دادرسی. 45
2-1-2-3: استعفای وکیل پس از ختم دادرسی. 47
2-1-2-3-1: اثر استعفا بر وکیل. 47
2-1-2-3-1-1: تکلیف به اطلاعرسانی و ضمانت اجرا 47
2-1-2-3-1-1-1: عدم اطلاع دادگاه از استعفا. 49
2-1-2-3-1-1-2: عدم اعلام به موکل. 49
2-1-2-4: اختیارات وکیل پس از استعفا 49
2-1-2-4-1: تقدیم دادخواست توسط وکیل فاقد سمت. 49
2-1-2-4-2: تقدیم دادخواست ناقص توسط وکیل 50
2-1-2-5: اثر استعفا بر موکل 51
2-1-2-5-1: مبدأ مهلت شکایت از رأی. 51
2-1-2-5-2: اثر استعفا بر دادگاه 54
2-1-2-6: نتیجه 55
2-2: عزل وکیل.56
2-2-1: عزل وکیل غیر دادگستری (مدنی).56
2-2-1-1: وکالت ظاهری 57
2-2-1-2: اثبات و نحوه اطلاع عزل 59
2-2-1-2-1: نحوه اطلاع. 59
2-2-1-2-2: اثبات دعوی اطلاع 61
2-2-1-3: تعدد وکلا و حق توکیل. 61
2-2-1-3-1: عزل وکیل در صورت تعدد وکلا 61
2-2-1-3-1-1: اجتماع وکلا. 62
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-2-1-3-1-2: استقلال وکلا 62
2-2-1-3-1-3: وکالت بهصورت اطلاق. 63
2-2-1-3-2: عزل وکیل در صورت وجود حق توکیل 63
2-2-1-4: شرط عدم عزل 64
2-2-1-4-1: توافق عدم عزل ضمن عقد لازم 65
2-2-1-4-1-1: شرط فعل. 66
2-2-1-4-1-2: شرط نتیجه 66
2-2-1-4-2: توافق عدم عزل ضمن عقد جایز. 68
2-2-1-4-2-1: شرط ضمن عقد جایز 68
2-2-9-2-1-1: استحکام شرط ضمن عقد جایز 68
2-2-9-2-1-2: تکلیف حق اسقاط شده پس از فسخ عقد جایز. 68
2-2-1-4-2-2: شرط عدم عزل ضمن عقد وکالت 69
2-2-4-4-3: وضعیت فوت و حجر در وکالت بلاعزل. 70
2-2-10: نتیجه 71
2-2-2: عزل وکیل دادگستری. 72
2-2-2-1: وظایف موکل در صورت عزل وکیل 72
2-2-2-1-1: اطلاع وکیل 72
2-2-2-1-2: اطلاع ثالث. 73
2-2-2-1-3: اطلاع به دادگاه. 73
2-2-2-2: مبنای تعهد به اطلاعرسانی 73
2-2-2-3: دلایل اطلاع وکیل از عزل. 74
2-2-2-4: اعمال حقوقی وکیل بعد از عزل 76
2-2-2-4-1: آثار اعمال حقوقی وکیل بعد از عزل. 76
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-2-2-4-1-1: وکیل از عزل آگاه نبوده. 76
2-2-2-4-1-2: وکیل از عزل خود آگاه بوده. 77
2-2-2-4-2: حدود اعتبار اعمال وکیل پس از عزل 77
2-2-2-5: اعمال دادگاه پس از اطلاع از عزل. 78
پیشنهادها و ابهامات در خصوص موارد ارادی انحلال. 80
فصل سوم: انحلال قهری وکالت و آثار آن
3-1: حجر وکیل. 81
3-1-1: صغر طرفین 82
3-1-1-1: توانایی در انجام وکالت طرفین. 82
3-1-1-2: آثار صغر طرفین بعد از قرارداد وکالت 82
3-1-2: سفیه. 83
3-1-2-1: توانایی در انعقاد قرارداد وکالت توسط سفیه 83
3-1-2-2: آثار سفاهت طرفین پس از وقوع قرارداد وکالت 83
3-1-3: مجنون 84
3-1-3-1: توانایی مجنون در انعقاد قرارداد وکالت. 84
3-1-3-2: آثار سفاهت طرفین در قرارداد وکالت. 84
3-1-3-2-1: آثار شرایط عقد 84
3-1-3-2-2: اطلاع وکیل از جنون موکل. 85
3-2: فوت وکیل.86
3-2-1: مبنای انحلال وکالت در اثر فوت. 86
3-2-2: آثار فوت طرفین بر قرارداد وکالت 88
3-2-3: وضعیت قرارداد قبل از اطلاع وکیل. 88
3-2-4: شرط ادامه وکالت برای پس از فوت یکی از طرفین 89
3-2-5: تکلیف وقت رسیدگی 90
فهرست مطالب
عنوان صفحه
3-2-6: شرایط فوت یکی از وکلا در انحلال وکالت (تعدد وکلا) 90
3-2-7: ابقا وکالت پس از فوت طرفین، وصایت است یا وکالت؟ 92
3-2-8: وکالتنامه غایب مفقودالاثر. 93
3-3: ورشکستگی.95
3-3-1: ورشکستگی وکیل 96
3-3-2: ورشکستگی موکل 96
3-3-2-1: وضعیت قرارداد وکالت ورشکسته 96
3-3-2-1-1: حدود منع مداخله. 97
3-3-2-1-1-1: مستثنیات دین 97
3-3-2-1-1-2: سایر موارد. 97
3-3-2-1-2: ضمانت اجرای منع مداخله 98
3-3-2-2: ماهیت منع مداخله تاجر ورشکسته در اموالش. 100
3-3-2-3: نحوه جبران ضرر وکیل با تاجر ورشکسته. 100
3-4: موارد مصرح ماده 683 قانون مدنی.102
3-4-1: انجام مورد وکالت توسط موکل.102
3-4-2: از بین رفتن مورد وکالت 103
3-4-3: انجام عملی که منافی با وکالت باشد. 103
3-4-3-1: امکان انجام عملی که منافی با وکالت وکیل باشد. 103
3-4-3-2: ورود خسارت به وکیل 104
3-4-4: پایان مدت وکالت. 104
3-4-4-1: اثر تعیین مدت در وکالت 105
پیشنهادها و ابهامات در خصوص موارد ارادی انحلال 107
منابع.110
چکیده
عقد وکالت،بی گمان بعد از عقد بیع شایع ترین عقد در روابط قراردادی و حقوقی مردم می باشد.لذا با گسترش این عقد لازم است تا طرفین عقد یعنی وکیل و موکل بدانند تا در چه شرایطی میتوانند عقد را برهم زنند و در چه شرایطی عقد منفسخ می شود و همچنین در این صورت چه آثاری برای آنها در پی خواهد داشت. لذا بامطالعه قوانین مرتبط با موضوع وکالت همچون قانون مدنی،آیین دادرسی مدنی و قوانین مربوط به وکالت دادگستری همچون قانون وکالت مشخص میشود که این قوانین به طور کلی موارد انحلال وکالت را به دو طریق بیان کرده است. به انحلال ارادی یعنی عزل موکل و استعفای وکیل و به انحلال قهری یعنی انقضای مدت وکالت، ورشکستگی،انجام مورد وکالت، از بین رفتن مورد وکالت و همچنین فوت، جنون و سفاهت طرفین که اراده دوطرف در آن دخیل نمیباشد.لذا در تحقیق پیش رو سعی بر آن است که موارد انحلال وکالت را بهطور کامل مورد بررسی قرار داده و آثار مترتب بر این موارد را بیان کنیم.
واژگان کلیدی: انحلال-وکالت-استعفا-عزل-فوت-حجر
مقدمه
بیان مسئله:
ازآنجاکه عقد وکالت عقدی است جایز و بر مبنای اعتماد بر شخصیت طرفهای متقابل بستهشده است پس طبیعی است که به خواسته یکی از دو طرف یا به فوت و جنون یکی از طرفین عقد وکالت منحل شود چراکه در ماده 678 قانون مدنی هم به این موضوع اشاره داشته است. اما هرچند به نظر میرسد دو طرف آزادی دارند و هر زمان خواستند میتوانند عقد را بر هم زنند و در موارد قهری هم خودبهخود عقد منحل میشود اما از مواد دیگر قانون مدنی بهطور مثال ماده 680 قانون مدنی در عزل وکیل