چکیده
پژوهش های صورت گرفته نشان می دهد که از نظر سرمایه گذاران و تحلیلگران مالی یکی از نشانه های پویایی و رشد شرکتها ثبات در روند سودآوری آنها است. لذا مدیران سعی می کنند از طریق مدیریت سود نوسانات سود در سنوات پیاپی را از بین ببرند. مدیران برای مدیریت سود ابزارهای مختلفی در اختیار دارند یک از این ابزار، طبقه بندی نادرست اقلام (انتقال اقلام) صورت حساب سود و زیان می باشد. با بهره گرفتن از این ابزار مدیران هزینه های اصلی (بهای تمام شده، هزینه های اداری و توزیع و فروش) را به اقلام دیگر صورت سود و زیان انتقال می دهند. همچنین آنها می توانند با بهره گرفتن از این روش درآمدهای غیرعملیاتی شرکت را در قالب درآمدهای اصلی آن طبقه بندی نمایند. از مزایای این روش می توان به عدم تغییر در سود خالص دوره جاری و واقعی بودن سود دوره آتی اشاره کرد. هدف این تحقیق، بررسی میزان استفاده از تغییر طبقهبندی اقلام صورت سود و زیان به عنوان یک ابزار مدیریت سود میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. فرضیات تحقیق بر مبنای یک نمونه آماری متشکل از 50 شرکت برای یک دوره 8 ساله با بهره گرفتن از مدل های رگرسیون ساده و چند متغیره و روش داده های پانل بصورت تجمعی مورد آزمون قرار گرفته اند. نتایج حاصل از تحلیل داده ها حاکی از این است که بر خلاف نتایج تحقیقات مشابه خارجی، در بازار سرمایه ایران مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی اقلام درآمدی (جابجایی میان درآمدهای عملیاتی و غیرعملیاتی) و تغییر طبقه بندی اقلام هزینه ای (جابجایی میان هزینه های عملیاتی غیر عملیاتی) صورت سود و زیان انجام نمی شود.
واژه های کلیدی: مدیریت سود، تغییر طبقه بندی، سود عملیاتی غیر منتظره.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1. مقدمه. 2
1-2. تشریح و بیان موضوع. 2
1-3. اهمیت، ضرورت و اهداف اساسی تحقیق 6
1-4. فرضیه های تحقیق. 7
1-5. روش تحقیق .8
1-5-1. جامعه آماری. 8
1-5-2. نمونه آماری. 8
1- 5-3. قلمرو تحقیق 9
1- 5-4. روش گردآوری اطلاعات. 9
1- 5-5. مدل های تحقیق 9
1- 5-6. متغیر های تحقیق 10
1-5-6-1. متغیرهای وابسته تحقیق . 10
1-5-6-2. متغیرهای مستقل تحقیق 11
1-6. روش تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیات. .11
1-7. ساختار تحقیق. 11
1-8. خلاصه فصل. 12
فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات تحقیق
2-1. مقدمه . 14
2-2. گزارشگری مالی؛ اهداف و کیفیت آن 14
2-3. سود و مفاهیم مربوط به آن. 16
2-4. انواع سود، درآمد عملیاتی در مقابل درآمد غیرعملیاتی 17
2-5. دستکاری سود 19
2-6. مفهوم مدیریت سود. 21
2-7. الگوها و و تئوری های مرتبط با مدیریت سود. 23
2-8. دیدگاه های موافقان و مخالفان مدیریت سود. 24
2-9. انواع مدیریت سود. 26
2-9-1. مدیریت سود از طریق زمانبندی رویدادها 26
2-9-2. مدیریت سود از طریق انتخاب و تغییر رویه های حسابداری 26
2-9-3. مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی. 27
2-9-4. مدیریت سود از طریق دستکاری فعالیتهای واقعی 27
2-9-5. مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی 28
2-10. انگیزه های مدیریت سود 28
2-11. روشها و ابزارهای مدیریت سود 29
2-12. مدیریت سود و تغییر طبقه بندی . 31
2-13. پیشینه موضوع تحقیق . 33
2-13-1. پژوهشهای انجام شده در خارج از کشور. 33
2-13-1-1. تحقیق براون و همکاران (1994) 33
2-13-1-2. تحقیق مک وی (2006). 34
2-13-1-3. استرانگ و همکاران (2007) 34
2-13-1-4. تحقیق کامرون و گالری (2008). 35
2-13-1-5. تحقیق فن و توماس(2009) 35
2-13-2. پژوهشهای انجام شده در ایران 36
2-13-2-1. پورحیدری و همتی (1383) 36
2-13-2-2. حساس یگانه و یزدانیان (1387) 36
2-13-2-3. تحقیق بداغی و بزاززاده (1387). 37
2-13-2-4. تحقیق مرادزاده فرد و همکاران (1388) 37
2-13-2-5. تحقیق نوروش و حسینی (1388) 38
2-13-2-6. تحقیق احمدپور و همکاران (1388) 38
2-10. خلاصه فصل . 39
فصل سوم:روش تحقیق
3-1. مقدمه 41
3-2. روش تحقیق 41
3-2-1. قلمرو تحقیق 41
3-2-2. جامعه و نمونه آماری تحقیق 42
3-2-3. ابزار جمع آوری داده های تحقیق 43
3-3. فرضیات تحقیق و مبانی نظری آن. 44
3-4. مدل های تحقیق 46
3-5. معرفی متغیرهای تحقیق. 47
3-5-1. متغیرهای وابسته تحقیق و شیوه محاسبه آن ها 48
3-5-1-1. سود عملیاتیغیرمنتظره. 48
3-5-1-2. تغییرات سود عملیاتیغیرمنتظره. 50
3-5-2. متغیرهای مستقل تحقیق و شیوه محاسبه ی آنها 50
3-5-2-1. درآمدهای غیرعملیاتی 50
3-5-2-2. هزینه های غیرعملیاتی. 51
3-6. روش تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیات 51
3-7. تصمیم گیری برای رد یا پذیرش فرضیه ها. 52
3-8. خلاصه فصل. 53
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها
4-1. مقدمه 55
4-2. آمار توصیفی متغیرهای تحقیق. 55
4-3. نتایج حاصل از آزمون مدل های محاسبه سود عملیاتی غیر منتظره و تغییرات آن 56
4-3-1. آزمون مدل محاسبه سود عملیاتی غیر منتظره 57
4-3-2. آزمون مدل محاسبه تغییرات سودعملیاتی غیر منتظره 59
4-3-3. آزمون مفروضات آماری. 60
4-4. نتایج حاصل از آزمون فرضیات. 62
4-4-1. نتایج آزمون فرضیه اول تحقیق. 62
4-4-2. نتایج آزمون فرضیه دوم تحقیق. 63
4-4-3. نتایج آزمون فرضیه سوم تحقیق. 65
4-4-4. نتایج آزمون فرضیه چهارم تحقیق. 66
4-4-5. آزمون مفروضات آماری. 68
4-5. خلاصه فصل. 69
فصل پنجم :نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
5-1. مقدمه 72
5-2. خلاصه و نتیجه گیری 72
5-3. پیشنهادات تحقیق 76
5-4. محدودیت های تحقیق 76
5-5. توصیه برای تحقیقات آتی. 76
منابع. 78
مقدمه
پس از انقلاب صنعتی و با تفکیک مدیریت از مالکیت شرکتها در تمام دنیا و ایجاد تضاد منافع بین مدیران و مالکان و همچنین باتوجه به پتانسیل های سیستم حسابداری تعهد ی به خاطر وجود اقلام تعهدی (مابه التفاوت سود نقدی و سود تعهدی) فلسفه مدیریت سود مورد توجه زیادی قرار گرفته است. از سوی دیگر سرمایه
