عنوان صفحه
فصل اول : کلیات تحقیق
1 – 1 ) مقدمه . 2
2 – 1 ) طرح و بیان مسئله 4
3 – 1 ) اهمیت و ضرورت پژوهش 7
4 – 1 ) اهداف تحقیق 8
1 – 4 – 1 ) اهداف کلی . 9
2 – 4 – 1 ) اهداف جزیی . 9
5 – 1 ) قلمرو مطالعاتی 10
1 – 5 – 1 ) قلمرو مکانی . 10
2 – 5 – 1 ) قلمرو زمانی . 10
فصل دوم : مباحث و چهارچوب نظری .
1 – 2 ) مقدمه . 12
2 – 2 ) پیشینه تاریخی تحقیق . 12
3– 2 ) مباحث نظری تحقیق . 23
1 – 3 – 2 ) فصل مشترک جامعه شناسی و سینما . 23
2 – 3 – 2 ) هنر در مکاتب مختلف جامعه شناسی . 27
3 – 3 – 2 ) جامعه شناسی هنر و نظریه های کلاسیک . 32
4 – 3 – 2 ) ساختار اجتماعی و آفرینش هنری 34
5 – 3 – 2 ) ماهیت اصلی جایگاه هنرمند 35
6 – 3 – 2 ) هنر به مثابه ی کار تولیدی یا صنعت . 35
7 – 3 – 2 ) نظریه ی هنر مارکس . 36
8 – 3 – 2 ) نقش نهادهای اجتماعی در تولید هنر 36
9 – 3 – 2 ) نقش عوامل اقتصادی در ایجاد هنر 38
10– 3 – 2 ) مکتب فرانکفورت و پارادایم انتقادی 38
11 – 3 – 2 ) رویکرد انتقادی 38
12 – 3 – 2 ) رویکرد ساختارگرا در سینما . 40
13 – 3 – 2 ) رویکرد کارکرد گرا در سینما . 40
14 – 3 – 2 ) جامعه شناسی هنر در ایران 44
4 – 2 ) سینما چیست ؟ 45
1 – 4 – 2 ) سینما در جهان 46
2- 4 – 2 ) سینما در ایران 47
3 – 4 – 2 ) سینمای پس از انقلاب 50
4 – 4 – 2 ) ساختارسینمای ایران . 51
5 – 4 – 2 ) سایه جامعه ایرانی برسینما . 52
5 – 2 ) سینمای ملی 54
1 – 5 – 2 ) سینمای ملی ایران . 55
2 – 5 – 2 ) اقتصاد سینمای ملی . 56
3 – 5 – 2 ) تقاضای سینما 59
4 – 5 – 2 ) سینمای ایران بعد از انقلاب 62
5 – 5 – 2 ) آمار تماشاگر در سینمای بعد از انقلاب 69
6 – 5 – 2 ) سانسور در سینمای ایران . 76
7 – 5 – 2 ) مدیریت سالن های سینماهای تهران 79
8 – 5 – 2 ) مدیریت سالن های سینما در شهرستانها 84
9 – 5 – 2 ) چه کسی ؟ کجا ؟ چه چیزی می بیند ؟ 86
6– 2 ) مخاطب خانگی 90
1 – 6 – 2 ) نمایش خانگی 91
2 – 6 – 2 ) ویدئو در ایران 96
3 – 6 – 2 ) تنهایی تماشاگر سینما 98
4 – 6 – 2 ) در طی این سه دهه چه کسانی به تماشای فیلم رفته اند؟ 100
5 – 6 – 2 ) تلویزیون 101
6 – 6 – 2 ) اثرات مختلف تلویزیون . 104
7 – 2 ) مدل نظری تحقیق « دیاگرام» روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته . 105
فصل سوم : روش شناسی پژوهش .
1 – 3 ) مقدمه 107
2 – 3 ) جامعۀ آماری . 108
3 – 3 ) حجم نمونه و شیوۀ نمونه گیری 108
4 – 3 ) فرضیه های پژوهش . 111
5 – 3 ) تعاریف عملیاتی متغیرها . 112
6 – 3 ) متغیر های پژوهش . 115
7 – 3 ) نحوه جمع آوری داده ها ( با ذکر چگونگی تعیین اعتبار و پایائی ابزار جمع آوری ). 115
8 – 3 ) روش تجزیه وتحلیل داده ها . 116
فصل چهارم : یافته های پژوهش .
1 – 4 ) آمار و نتایج توصیفی . 118
2 – 4 ) نتایج استنباطی 169
فصل پنجم : جمع بندی و نتایج پژوهش .
1 – 5 ) مقدمه 179
2 – 5 ) در آمد و صرفه اقتصادی سینما رفتن 180
3 – 5 ) شبکه های تلویزیونی و ماهواره ای . 182
4 – 5 ) جابجایی سریع مدیران 184
5 – 5 ) گرانی بلیط : قیمت شناور ، سدی برای ریزش مخاطب 185
6 – 5 ) پخش سریع و ارزان قیمت سی دی فیلم های اکران 187
7 – 5 ) تعداد و کیفیت پایین سالنها 189
8 – 5 ) جنبه های آسیب شناختی در خانه فیلم دیدن . 191
9 – 5 ) پیشنهادات تحقیق 193
10 – 5 ) منابع . 195
11 – 5 ) پیوست ها . 199
12 – 5 ) چکیده انگلیسی . 20
اولین دستگاه های نمایش خانگی دو سه سال پیش از انقلاب وارد ایران شد ، اما چندان مورد استقبال قرار نگرفت ، چون سینماها فعال بودند و برنامه های تلویزیون اوقات فراغت مردم را پر می کرد ، سینماهای کشور جدیدترین فیلم های سینمای خارجی را گاه همزمان با کشورهای اروپایی نمایش می دادند و کسی نیاز به به تماشای فیلم خارج از جریان سینما یا تلویزیون در خانه احساس نمی کرد . با وقوع انقلاب ، تغییرات عمده اجتماعی و سیاسی و فرهنگی در بطن جامعه ایران شکل گرفت و به آتش کشیده شدن سینماها و دیگر معضلات مرتبط با توزیع و تولید فیلم عملا ظرفیت سینماهای کشور به نصف تقلیل یافت و به تبع شرایط پیش آمده ، تولید برنامه در تلویزیون نا به سامان شد و سانسورهای جدید اعمال شده همراه با حذف بسیاری از مولفه های جذاب برای مخاطب از برنامه های تلویزیونی و فیلم های سینمایی ، عملا تماشاگر ایرانی را به استفاده از نوارهای ویدئو در محیط خانه خود مشتاق کرد .
تحقیق حاضر با موضوع بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر سینما گریزی و گرایش به سینمای خانگی با جامعه آماری دانشجویان کارشناسی علوم اجتماعی دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز ورودی سال 1389 در 5 فصل آماده و تنظیم گردیده است .
سوال اصلی تحقیق : بررسی عوامل جامعه شناختی که باعث می شود مخاطب ترجیح می دهد در خانه فیلم ببیند یا بهتر بگویم سینمای خانگی را انتخاب کند .
اهمیت و ضرورت مسئله تحقیقاتی : چگونه مدیران و سینماگران می توانند مخاطب را از خانه نشینی جدا و به سالن بیاورند .
روش تحقیق : روش اسنادی برای مطالعه و از پرسش نامه و تکمیل آن بین 257 دانشجو به عنوان ابزار برای سنجش عوامل استفاده و از روش های آمار توصیفی و استنباطی برای محاسبه متغیرها استفاده گردیده است .
در این تحقیق با بهره گرفتن از مولفه های اصلی مطرح شده در مدل نظری تحقیق ، فرضیه ها را در حوزه جامعه شناسی مطرح نمودیم . فرضیه های مربوط به حوزه جامعه شناسی را با یک فرضیه اصلی ( مادر ) تحت عنوان تعداد دفعات تماشای فیلم درخانه ( سینمای خانگی ) با فرضیه های فرعی مانند درآمد ماهیانه فرد ، شرکت های پخش سی دی فیلم های اکران ، سانسور ، عدم تبلیغات صحیح ، گرانی بلیط ، جابجایی سریع مدیران ، کمبود و کیفیت پایین سالن ها و وجود شبکه های تلویزیونی و ماهواره سنجیده شد ، که از میان فرضیات فوق دو فرضیه ی کمبود و پایین بودن کیفیت سالن ها وعدم تبلیغات صحیح رد و بقیه فرضیات پذیرفته شده است .
نتیجه تحقیق : جنبه های آسیب شناختی سینما بسیار پنهان و خطرناک است به آنها توجه نمی کنیم ولی انتظار نتیجه خوب داریم سینمای خوب می تواند راه گشای معضلات و مشکلات اجتماع باشد ، اگر واقعیت به درستی نشان داده شود می تواند عزم و همت مردم را جزم کند تا آنها را به سوی حل آن سوق دهد . اگر فیلم خوب ساخته شود می تواند وجدان فردی را به وجدان جمعی تبدیل کند ، ، رضایت مخاطب در گرو وسعت انتخاب اوست . انتخابی با احترام به ارزش و عقاید او، مخاطب مقطعی را به مخاطب همیشگی تبدیل کنیم، و حرف آخر اینکه تا مدیریت خوب اعمال نشود ، فیلم خوب ساخته نمی شود ، تا فیلم خوب ساخته نشود ، مردم به سینما نمی روند ، و از آن گریزان می شوند ، و این درد و این مشکل بر پیشانی جامعه ایران خواهد ماند که ما نمی توانیم فرهنگ اصیل خود در سینما را به تصویر بکشیم و تاثیر آن را در جامعه خود ببینیم .
پیشگفتار :
بدون هیچ تردیدی نمایش فیلم ابتدا یک نمایش خانگی بوده است ، یعنی قبل از این که فیلم یک اکران عمومی داشته باشد ، یک اتفاق خانگی بوده است . وقتی چندین نفرغریبه برای دین فیلمی کنار هم می نشینند ، اختراعی دیگر به غیر از سینما به وجود می آید ، یعنی سینما یک اختراع است و سالن سینما اختراعی دیگر .
تماشای فیلم در باطن ، خود یک امر فردی است که در جمع نیز امکان وقوع آن وجود دارد ، یعنی وقتی افرادی با هم یک واحد را تشکیل می دهند و در فضایی امن و مطمئن ، لذات حفظ فردیت و حضور در جمعیت را با هم ترکیب می کنند و به آن معنای جدیدی می بخشند . سینما رفتن ، جلوه ای از ایمن سازی و برپایی محیطی انسانی برای تماشای فیلم است و هر شخصی می تواند در سینما برای خود یک حریم خصوص بسازد . نمایش خانگی به معنی مصرف درون خانه ای کالا ، همواره با تولید و تولد اغلب پدیده هایی تکنولوژیک بوده است که می توانسته خیلی سریع به تولید انبوه برسد .
سینما در خانه متولد شد اما در جمع رشد پیدا کرد ، سینما و دستگاه نمایش فیلم به دلیل آن که اختراعی سفارشی و لزوما برای اقتصاد نبود ، مجبور شد که تحمیل سالن های سینما بر خود و تحمیل یک تمهید پیوسته اقتصادی را بپذیرد . اما در اوج دوران صنعت مدرن و با پیدایش و توسعه تلویزیون بود که مردم توانستند در خانه به تماشای فیلم بشینند .
در پایان نامه حاضر سعی محقق بر این بوده است تا با نگاهی درست و جامعه شناسانه دلایل استقبال از سینمای خانگی را ریشه یابی نماید و در این روند از زحمات اساتید محترم جناب آقای دکتر علیرضا کلدی در سمت استاد رهنما و جناب آقای دکتر حسین آقاجانی در سمت استاد مشاور بهره گرفته ام .
1 – 1 ) مقدمه :
سال هاست همه ی کارشناسان سینمایی از وجود بحران در جذب مخاطب در سینمای ایران و وضعیت کنونی آن که در حال ورشکستگی است صحبت می کنند . ازعلائم
