عنوان                                                                                                    صفحه

 

فصل اول : کلیات تحقیق

 

1 – 1 ) مقدمه . 2

 

2 – 1 ) طرح و بیان مسئله 4

 

3 – 1 ) اهمیت و ضرورت پژوهش 7

 

4 – 1 ) اهداف تحقیق 8

 

1 – 4 – 1 ) اهداف کلی . 9

 

2 – 4 – 1 ) اهداف جزیی . 9

 

5 – 1 ) قلمرو مطالعاتی 10

 

1 – 5 – 1 ) قلمرو مکانی . 10

 

2 – 5 – 1 ) قلمرو زمانی . 10

 

فصل دوم : مباحث و چهارچوب نظری .

 

1 – 2 ) مقدمه . 12

 

2 – 2 ) پیشینه تاریخی تحقیق . 12

 

3– 2 ) مباحث نظری تحقیق . 23

 

1 – 3 – 2 ) فصل مشترک جامعه شناسی و سینما . 23

 

2 – 3 – 2 )  هنر در مکاتب مختلف جامعه شناسی . 27

 

3 – 3 – 2 ) جامعه شناسی هنر و نظریه های کلاسیک . 32

 

4 – 3 – 2  ) ساختار اجتماعی و آفرینش هنری 34

 

5 – 3 – 2 ) ماهیت اصلی جایگاه هنرمند 35

 

6 – 3 – 2  ) هنر به مثابه ی کار تولیدی یا صنعت . 35

 

7 – 3 – 2  ) نظریه ی هنر مارکس . 36

 

8 – 3 – 2 ) نقش نهادهای اجتماعی در تولید هنر 36

 

9 – 3 – 2 ) نقش عوامل اقتصادی در ایجاد هنر 38

 

10– 3 – 2 ) مکتب فرانکفورت و پارادایم انتقادی 38

 

11 – 3 – 2 ) رویکرد انتقادی 38

 

12 – 3 – 2 ) رویکرد ساختارگرا در سینما . 40

 

13 – 3 – 2 ) رویکرد کارکرد گرا در سینما . 40

 

14 – 3 – 2  ) جامعه شناسی هنر در ایران 44

 

4 – 2 ) سینما چیست ؟ 45

 

1 – 4 – 2 ) سینما در جهان 46

 

2- 4 – 2 ) سینما در ایران 47

 

3 – 4 – 2 ) سینمای پس از انقلاب 50

 

4 – 4 – 2  ) ساختارسینمای ایران . 51

 

5 – 4 – 2  ) سایه جامعه ایرانی برسینما . 52

 

5 – 2 ) سینمای ملی 54

 

1 – 5 – 2 ) سینمای ملی ایران  . 55

 

2 – 5 – 2 ) اقتصاد سینمای ملی . 56

 

3 – 5 – 2 ) تقاضای سینما 59

 

4 – 5 – 2 ) سینمای ایران بعد از انقلاب 62

 

5 – 5 – 2 ) آمار تماشاگر در سینمای بعد از انقلاب 69

 

6 – 5 – 2 ) سانسور در سینمای ایران . 76

 

7 – 5 – 2 ) مدیریت سالن های سینماهای تهران 79

 

8 – 5 – 2 ) مدیریت سالن های سینما در شهرستانها 84

 

9 – 5 – 2 ) چه کسی ؟ کجا ؟ چه چیزی می بیند ؟ 86

 

6– 2 ) مخاطب خانگی 90

 

1 – 6 – 2 ) نمایش خانگی 91

 

2 – 6 – 2 ) ویدئو در ایران 96

 

3 – 6 – 2 ) تنهایی تماشاگر سینما 98

 

4 – 6 – 2 ) در طی این سه دهه چه کسانی به تماشای فیلم رفته اند؟ 100

 

5 – 6 – 2 ) تلویزیون  101

 

6 – 6 – 2 ) اثرات مختلف تلویزیون . 104

 

7 – 2  ) مدل نظری تحقیق « دیاگرام» روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته . 105

 

فصل سوم : روش شناسی پژوهش .

 

1 – 3 ) مقدمه 107

 

2 – 3 )  جامعۀ آماری . 108

 

3 – 3 )  حجم نمونه و شیوۀ نمونه گیری  108

 

4 – 3 )  فرضیه  های پژوهش . 111

 

5 – 3 ) تعاریف عملیاتی متغیرها . 112

 

6 – 3 ) متغیر های پژوهش . 115

 

7 – 3 ) نحوه جمع آوری داده ها ( با ذکر چگونگی تعیین اعتبار و پایائی ابزار جمع آوری ). 115

 

8 – 3 ) روش تجزیه وتحلیل داده ها  . 116

 

فصل چهارم : یافته های پژوهش .

 

1 – 4 ) آمار و نتایج توصیفی . 118

 

2 – 4 ) نتایج استنباطی 169

 

فصل پنجم : جمع بندی و نتایج  پژوهش .

 

1 – 5 ) مقدمه 179

 

2 – 5 )  در آمد و صرفه اقتصادی سینما رفتن 180

 

3 – 5 )  شبکه های تلویزیونی و ماهواره ای . 182

 

4 – 5 )  جابجایی سریع مدیران 184

 

5 – 5 ) گرانی بلیط : قیمت شناور ، سدی برای ریزش مخاطب 185

 

6 – 5 ) پخش سریع و ارزان قیمت سی دی فیلم های اکران 187

 

7 – 5 ) تعداد و کیفیت پایین سالنها 189

 

8 – 5 ) جنبه های آسیب شناختی در خانه فیلم دیدن . 191

 

9 – 5 ) پیشنهادات تحقیق 193

 

10 – 5 ) منابع . 195

 

11 – 5 ) پیوست ها . 199

 

12 – 5 ) چکیده انگلیسی . 20

 

 

 

اولین دستگاه های نمایش خانگی دو سه سال پیش از انقلاب وارد ایران شد ، اما چندان مورد استقبال قرار نگرفت ، چون سینماها فعال بودند و برنامه های تلویزیون اوقات فراغت مردم را پر می کرد ، سینماهای کشور جدیدترین فیلم های سینمای خارجی را گاه همزمان با کشورهای اروپایی نمایش می دادند و کسی نیاز به به تماشای فیلم خارج از جریان سینما یا تلویزیون در خانه احساس نمی کرد . با وقوع انقلاب ، تغییرات عمده اجتماعی و سیاسی و فرهنگی در بطن جامعه ایران شکل گرفت و به آتش کشیده شدن سینماها و دیگر معضلات مرتبط با توزیع و تولید فیلم عملا ظرفیت سینماهای کشور به نصف تقلیل یافت و به تبع شرایط پیش آمده ، تولید برنامه در تلویزیون نا به سامان شد  و سانسورهای جدید اعمال شده همراه با حذف بسیاری از مولفه های جذاب برای مخاطب از برنامه های تلویزیونی و فیلم های سینمایی ، عملا تماشاگر ایرانی را به استفاده از نوارهای ویدئو در محیط خانه خود مشتاق کرد .

 

تحقیق حاضر با موضوع  بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر سینما گریزی و گرایش به سینمای خانگی با جامعه آماری دانشجویان کارشناسی علوم اجتماعی دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز ورودی سال 1389 در 5 فصل آماده و تنظیم گردیده است .

 

سوال اصلی تحقیق : بررسی عوامل جامعه شناختی که باعث می شود مخاطب ترجیح می دهد در خانه فیلم ببیند یا بهتر بگویم سینمای خانگی را انتخاب کند .

 

اهمیت و ضرورت مسئله تحقیقاتی :  چگونه مدیران و سینماگران می توانند مخاطب را از خانه نشینی جدا و به سالن بیاورند .

 

روش تحقیق : روش اسنادی برای مطالعه و از پرسش نامه و تکمیل آن  بین 257 دانشجو  به عنوان ابزار برای سنجش عوامل استفاده و از روش های آمار توصیفی و استنباطی برای محاسبه متغیرها استفاده گردیده است .

 

در این تحقیق با بهره گرفتن از مولفه های اصلی مطرح شده در مدل نظری تحقیق ، فرضیه ها را در حوزه جامعه شناسی مطرح نمودیم . فرضیه های مربوط به حوزه جامعه شناسی را با یک فرضیه اصلی ( مادر ) تحت عنوان تعداد دفعات تماشای فیلم درخانه  ( سینمای خانگی ) با فرضیه های فرعی مانند درآمد ماهیانه فرد ، شرکت های پخش سی دی فیلم های اکران ، سانسور ، عدم تبلیغات صحیح ، گرانی بلیط ، جابجایی سریع مدیران ، کمبود و کیفیت پایین سالن ها و وجود شبکه های تلویزیونی و ماهواره سنجیده شد ، که از میان فرضیات فوق دو فرضیه ی کمبود و پایین بودن کیفیت سالن ها وعدم تبلیغات صحیح رد و بقیه فرضیات پذیرفته شده است .

 

نتیجه تحقیق : جنبه های آسیب شناختی سینما بسیار پنهان و خطرناک است  به آنها توجه نمی کنیم ولی انتظار نتیجه خوب داریم سینمای خوب می تواند راه گشای معضلات و مشکلات اجتماع باشد ، اگر واقعیت به درستی نشان داده شود می تواند عزم و همت مردم را جزم کند تا آنها را به سوی حل آن سوق دهد . اگر فیلم خوب ساخته شود می تواند وجدان فردی را به وجدان جمعی تبدیل کند ، ، رضایت مخاطب در گرو  وسعت انتخاب اوست . انتخابی با احترام به ارزش و عقاید او، مخاطب مقطعی را به مخاطب همیشگی تبدیل کنیم، و حرف آخر اینکه تا مدیریت خوب اعمال نشود ، فیلم خوب ساخته نمی شود ، تا فیلم خوب ساخته نشود ، مردم به سینما نمی روند ، و از آن گریزان می شوند ، و این درد و این مشکل بر پیشانی جامعه ایران خواهد ماند که ما نمی توانیم فرهنگ اصیل خود در سینما را به تصویر بکشیم و تاثیر آن را در جامعه خود ببینیم .

 

پیشگفتار :

 

بدون هیچ تردیدی نمایش فیلم ابتدا یک نمایش خانگی بوده است ، یعنی قبل از این که فیلم یک اکران عمومی داشته باشد ، یک اتفاق خانگی بوده است . وقتی چندین نفرغریبه برای دین فیلمی کنار هم می نشینند ، اختراعی دیگر به غیر از سینما به وجود می آید ، یعنی سینما یک اختراع است و سالن سینما اختراعی دیگر .

 

تماشای فیلم در باطن ، خود یک امر فردی است که در جمع نیز امکان وقوع آن وجود دارد ، یعنی وقتی افرادی با هم یک واحد را تشکیل می دهند و در فضایی امن و مطمئن ، لذات حفظ فردیت و حضور در جمعیت را با هم ترکیب می کنند و به آن معنای جدیدی می بخشند . سینما رفتن ، جلوه ای از ایمن سازی و برپایی محیطی انسانی برای تماشای فیلم است و هر شخصی می تواند در سینما برای خود یک حریم خصوص بسازد . نمایش خانگی به معنی مصرف درون خانه ای کالا ، همواره با تولید و تولد اغلب پدیده هایی تکنولوژیک بوده است که می توانسته خیلی سریع به تولید انبوه برسد .

 

سینما در خانه متولد شد اما در جمع رشد پیدا کرد ، سینما و دستگاه نمایش فیلم به دلیل آن که اختراعی سفارشی و لزوما برای اقتصاد نبود ، مجبور شد که تحمیل سالن های سینما بر خود و تحمیل یک تمهید پیوسته اقتصادی را بپذیرد . اما در اوج دوران صنعت مدرن و با پیدایش و توسعه تلویزیون بود که مردم توانستند در خانه به تماشای فیلم بشینند .

 

در پایان نامه حاضر سعی محقق بر این بوده است تا با نگاهی درست و جامعه شناسانه دلایل استقبال از سینمای خانگی را ریشه یابی نماید و در این روند از زحمات اساتید محترم جناب آقای دکتر علیرضا کلدی در سمت استاد رهنما و جناب آقای دکتر حسین آقاجانی در سمت استاد مشاور بهره گرفته ام .

 

  1 – 1 ) مقدمه :

 

سال هاست همه ی کارشناسان سینمایی از وجود بحران در جذب مخاطب در سینمای ایران و وضعیت کنونی آن  که در حال ورشکستگی است صحبت می کنند . ازعلائم