- وضعیت بدنی نامناسب (ناهنجار-بد)
۲.۵.۲. وضعیت بدنی ایده آل
از آنجاییکه نیروی جاذبه پیوسته به بدن وارد می شود، وضعیت بدنی ایده آل،
وضعیت بدنی است که در آن اجزا بدن بصورت عمودی در یک خط شده و خط ثقل از تمام
مفاصل عبور می کند. ساختار بدن طبیعی رسیدن به چنین وضعیت بدنی را غیر ممکن میسازد
(کندال و همکاران، ۱۹۹۳، کیسنر و گولبی).
۳.۵.۲. وضعیت بدنی مطلوب
در وضعیت بدنی مطلوب، خط ثقل از نزدیک اغلب محورهای مفاصل (نه از خود مفاصل) عبور می کند. در نتیجه در وضعیت بدنی مطلوب گشتاورهای جاذبهای کوچکاند و با گشتاورهایی که با تنش پسیو لیگامانها و حداقل میزان فعالیت عضلانی بوجود آمده می تواند متعادل شوند (کندال و همکاران، ۱۹۹۳، کیسنر و گولبی).
وضعیت بدنی هر فردی نشانهای از سلامتی اوست. خوب راه رفتن، خوب نشستن، خوب ایستادن علاوه بر اینکه حرکتهای فرد را زیباتر میسازد، با کارایی بیشتر و خستگی کمتر نیز همراه است، چرا که حداقل مصرف انرژی عضلانی همیشه در وضعیت ایده آل است. جهت برطرف شدن ناهنجاریهای اکتسابی وضعیت بدنی غیر صحیح، باید به بررسی و شناسایی ارتباط بین وضعیت غیر صحیح و عادتهای غلط با نوع درد و ناهنجاری پرداخت تا با اتکا و علم به اصلاح پذیری عوارض و انحرافات جسمانی در بین افراد از بروز عوارض ساختاری و غیر قابل درمان پیشگیری شود. در وضعیت بدنی خوب، سر و شانهها به صورت متعادلی روی لگن، ران و مچ پاها قرار میگیرند و انحناهای ستون مهرهها در حد طبیعی است. در وضعیت بدنی بد، سر به سمت جلو می آید و زاویه مشخصی در سینه ایجاد می شود، شکم کاملاً شل است و به سمت جلو برجستگی دارد. انحناهای ستون فقرات نیز بهم میخورد و شانهها نسبت به لگن جابه جایی پیدا می کند (لطافت کار، و همکاران، ۱۳۸۹). تعریف ساده از وضعیت بدنی عبارتست از نحوه قرارگیری قسمت های مختلف بدن نسبت به یکدیگر در یک مقطع زمانی (لطافت کار، و همکاران، ۱۳۸۹، کیسنر و گولبی). این تعریف اصولاً توصیفی بوده و اشارهای به همه اعمال موثر در وضعیت بدنی نمیکند. در این مورد تحقیقات زیادی وجود دارد. یکی از تحقیقات اشاره می کند که طرز ایستادن بعنوان منبع ذاتی تعیین کننده وضعیت بدنی، با مشخصههای وابسته میباشد. دومین رویکرد به مفاهیم حمایت مربوط می شود که به عنوان یکی از اصول ملاحظات عملکردی و آناتومیکال پیشنهاد شده است. در این مفهوم، بخشهای پروگزیمال و محوری بدن و عضلات مرتبط با آنها بعنوان عامل حمایت کننده ای برای عضلات دیستال
(مانند نقش دست برای اعمال رسیدن و چنگ زدن) عمل می کنند.
۴.۵.۲. تکامل وضعیت بدنی
ستون فقرات در افراد بزرگسال دارای جهار انحنا میباشد. در حالیکه در بدو تولد فقط دارای یک انحنا مقعر C شکل است. انحناهای سینهای و خاجی به همان حالت اولیه باقی میمانند که به آنها قوسهای اولیه میگویند. قوسهای لوردوز گردنی و کمری محدب بوده که بعد از تولد ایجاد میشوند و به آنها قوسهای ثانویه میگویند. لوردوز گردنی موقعی که نوزاد در حدود ۳ ماهگی شروع به کنترل سر می کند، شروع به شکل گیری کرده و در ۷-۶ ماهگی که قادر به نشستن می کند، بطور اولیه تکمیل می شود. در حالیکه لوردوز کمری همزمان با شروع ایستادن و راه رفتن کودک شکل میگیرد. در گذر پیشرفت از مرحله سینه خیز رفتن تا راه افتادن کودک، که لگن خود را به شکل عمودی در میآورد، نیاز به تعادل بیشتری وجود دارد. در واقع افزایش و شکل گیری انحنای کمری در پاسخ به نیروهای گرانشی است که در نتیجه ایستادن، راه رفتن و نگهداری تنه بطور مستقیم بوجود آمده است. توسعه انحناهای ستون فقرات معمولاً تا کامل شدن رشد ستون فقرات تقریباً تا ۱۷-۱۲ سالگی ادامه پیدا خواهد کرد. وجود این انحناها بطور مستقیم با شکل و اندازه دیسکهای بین مهرهای و جسم مهرهها در ارتباط است (نیکولسن و همکاران، ۲۰۰۱).
وضعیت بدنی صحیح در صفحه ساجیتال
حالتی است که خط کشش ثقل فرضی از محلهای زیر عبور می کند: زائده ماستوئید و جسم مهرهای گردنی، زائده آخرمی و جسم مهرهای کمری- برجستگی بزرگ استخوان بازو، اپی کندیل خارجی، بخش جلویی قوزک جلویی قوزک خارجی مچ پا.
راستای مطلوب وضعیت بدنی از نمای قدامی- خلفی
در نمای قدامی خط ثقل بدن را به دو نیمه مساوی تقسیم می کند. سر در وضعیت مستقیم و بدون هیچ گونه چرخشی قرار دارد. خط ثقل صورت را به دو نیمه مساوی تقسیم می کند. چشمها، استخوانهای ترقوه و شانهها بایستی با زمین موازی باشند (لطافت کار، و همکاران، ۱۳۸۹).
در نمای خلفی زاویه تحتانی کتف بایستی با خط ثقل موازی بوده و فاصله آنها با خط ثقل در هر دو طرف مساوی باشد. چینهای گلوتئال و گودی کمر مساوی بوده، خار خاصرهای قدامی فوقانی و خار خاصرهای خلفی فوقانی بر روی خطی موازی با زمین قرار داشته و فاصله شان تا خط ثقل در هر دو طرف مساوی میباشد. فاصله محور مفاصل ران، زانو و مچ با خط ثقل مساوی بوده و خط ثقل از وسط تنه مهرهها عبور می کند (لطافت کار، و همکاران، ۱۳۸۹، کندال و همکاران، ۱۹۹۳، کیسنر و گولبی).
به حداقل رساندن مصرف انرژی و فشارهای وارد بر ساختارهای حمایتی، یکی از اهداف اولیه هر وضعیت بدنی است. هرگونه تغییر در وضعیت یا راستای نامناسب یکی از اجزا بدن باعث تغیر در اجزا مجاور و دیگر اجزا بدن شده و بدن خود را با این حالت تطابق داده یا آن را جبران می کند. تغییر از راستای مطلوب بدن، استرس را افزایش میدهد. اگر استرسها مدت زمان زیادی وارد شوند، ساختارهای بدن تغییر خواهند کرد. برای مثال اگر عضلات برای مدت طولانی در وضعیت کوتاه شده قرار گیرند، سارکومرهایشان را از دست می دهند. این کوتاهیهای تطابقی علاوه بر جلوگیری از دامنه حرکتی کامل باعث وضعیت بدنی غیر طبیعی نیز میشوند (پنجابی و همکاران، ۱۹۸۲، پنجابی، ۱۹۹۲، شان وی کوک و همکاران، ۱۹۹۷).
سیر تکاملی وضعیت بدنی
تغییر شکل انسان از حالت چهار دست و پا به شکل امروزی و راه رفتن روی دو پا، از طریق بسیاری از سازگاریهای دستگاه اسکلتی عضلانی در طی میلیونها سال به وقوع پیوسته است (لطافت کار، و همکاران، ۱۳۸۹). برای اینکه ستون فقرات انسان بتواند حرکات چرخشی و خمشی انجام دهد، مهرهها در جائیکه اکنون آنها اندکی از هم فاصله دارند، تغییر شکل پیدا می کنند. اگرچه این حالت برای تحرک پذیری خیلی خوب است، اما ستون فقرات را بخصوص در ناحیه کمر یعنی جائیکه دیسکها ممکن است با فشار بیش از حد دچار فتق گردند، ضعیف نموده است. مضافاً اینکه مفصل خاجی کمری باید تمام وزن بالاتنه و تغییرات مفصل بندی را تحمل نماید و چنانچه بیش از حد تحت فشار قرار گیرد، به علت نحوه صف بندی جدید، یک ناحیه بی ثباتی در آن ایجاد میگردد (کیسنر و گولبی). در نتیجه روند تکاملی یاد شده که ستون فقرات از شکل افقی به شکل عمودی تغییر وضعیت داده و ارتباط آن با سر و لگن خاصره نیز تغییر مییابد. مرکز ثقل انسان نیز به سمت عقب و بین دو پا قرار میگیرد و این حالت باعث آزادی عمل اندامهای فوقانی و افزایش حرکت ستون فقرات می شود. در نتیجه انعطاف پذیری ستون فقرات افزایش یافته و به همان نسبت اندازه مهرهها در ناحیه کمری برای تحمل بار و فشار اضافی بعلت فعالیت حالت ایستاده افزایش مییابد. با این وجود وضعیت بدنی ایستاده بعلت قرارگیری مرکز ثقل در بالا و بر روی یک محدوده کوچک یک وضعیت غیر پایداری را برای انسان بوجود میآورد. در این خصوص برخی اعتقاد دارند که ریشه اکثر تواناییها و ناتواناییهای انسان بخاطر وضعیت ایستاده وی است (لطافت کار، و همکاران، ۱۳۸۹، کیسنر و گولبی).
۵.۵.۲. وضعیت بدنی استاندارد
برای ارزیابی وضعیت بدنی افراد مختلف، به معیارهای خاصی نیاز است. تاثیر جاذبه بر
قسمت های مختلف بدن اهمیت خاصی دارد. وقتی خط ثقل از وسط محور مفصل عبور می کند، گشتاور جاذبهای در مفصل بوجود نمیآید، اما اگر خط جاذبه با فاصله از مرکز مفصل بگذرد، گشتاور جاذبهای ایجاد می شود. این امر موجب حرکت بخشهایی از بدن حول محور مفصل می شود. در سطح سهمی، اگر خط جاذبه از قدام مرکز مفصل عبور کند، بخش بالایی به سمت جلو و اگر جاذبه از خلف عبور کند، بخش بالایی به سمت خلف متمایل خواهد شد. برای اینکه گشتاوری ایجاد نشود، خط جاذبه باید از مرکز تمام مفاصل بدن بگذرد. ساختمان طبیعی بدن قادر به ایجاد چنین وضعیتی نیست. در ضمن، عبور خط جاذبه از مرکز مفاصل بدن، خود اثر سوئی روی انعطاف پذیری و تحرک دارد (لطافت کار، و همکاران، ۱۳۸۹، کیسنر و گولبی، سخنگویی، ۱۳۷۹).
در وضعیت ایستاده، به طور طبیعی و یا وضعیت استاندارد، خط جاذبه از نزدیک مرکز مفاصل میگذرد و حداقل گشتاوری را روی مفاصل به وجود میآورد. وضعیت استاندارد، وضعیتی است که فشارهای وارده به بدن کمتر باشد و بدن در این وضعیت، از کارایی بالایی برخوردار باشد.
وضعیت استاندارد، صرف نظر از شکل و اندازه بدن در نظر گرفته می شود. برای اینکه وضعیت استانداردی داشته باشیم، باید بدن فرد خصوصیات زیر را داشته باشد:
میزان انعطاف پذیری عضلات در حد مطلوبی باشد.
دامنه حرکتی مفاصل در حد طبیعی باشد.
قدرت عضلانی در حد کافی باشد.
بین عضلات هماهنگی خوبی وجود داشته باشد.
عناصر رباطی و کپسولی طبیعی باشند و دچار سفتی یا شلی غیر طبیعی نباشد
(لطافت کار، و همکاران، ۱۳۸۹).
در وضعیت استاندارد ویژگیهای زیر حاکم است:
انتقال وزن به طور مناسب صورت میگیرد.
کار عضلانی کاهش مییابد.
فعالیتها بهتر و راحتتر انجام می شود.
خستگی دیرتر ظاهر می شود.
صدمات مفصلی و رباطی تا درصد زیادی کاهش مییابد و دردهای مفاصل از جمله ستون مهرهها کم می شود (لطافت کار، و همکاران، ۱۳۸۹، سخنگویی، ۱۳۷۹).
۶.۵.۲. اهمیت وضعیت بدنی
تقریباً همه افراد، جوان و پیر، مرد و زن تمایل شدیدی به بهبود زندگی خود دارند. به
هر حال بسیاری از مردم مشکلات ارتوپدیک دارند که آنها را در رسیدگی به بدنشان باز میدارد.
این مشکلات از کمبود پایداری تنه و قدرت که منجر به وضعیت بدنی نامناسب میشوند، ناشی
میشوند. بدن ما طوری طراحی شده است که در مقابل بسیاری از شرایط محیطی مقاومت کند. توانایی پایدار کردن سیستم عضلانی تنه، برای زندگی انسان حیاتی است
(سخنگویی، ۱۳۷۹، دانشنمدی، ۱۳۸۶، رئیسیف ۱۳۸۷).
۷.۵.۲. وضعیت بدنی غیر استاندارد
وضعیتی را که نسبت به وضعیت استاندارد دچار انحراف باشد، وضعیت بدنی غیر استاندارد میگویند. وضعیت بدنی از جنبه های مختلف تحت تاثیر شکل بندی استخوان ها، ویژگیهای
تاندونها و عضلات متصل به آنها قرار میگیرند. عملکرد غیر عادی استخوان ها، عضلات و بیماریهای تخریب کننده به عنوان عامل اصلی بر هم خوردن راستای بدنی شناخته شده اند. با این وجود عواملی که در تعیین و کنترل وضعیت بدنی نقش دارند را میتوان به چند دسته تقسیم کرد: در وضعیت غیر استاندارد، عدم هماهنگی در فعالیت عضلات وجود داشته و کار اضافی بر بدن تحمیل می شود. خط جاذبه نیز از نزدیکترین فاصله مرکز مفاصل عبور نمیکند. بنابراین، مقدار زیادی گشتاور جاذبهای ایجاد می کند. استفاده زیاد از عضله باعث مصرف انرژی بیشتر و خستگی عضله می شود. همچنین برای اینکه مفاصل از راستای صحیح برخوردار شوند، فشار زیادتری را تحمل می کنند که در دراز مدت، آسیب دیده و دردناک میشوند (نوربخش و بصیری).
عوامل موثر بر وضعیت بدن
وضعیت بدنی از جنبه های مختلف تحت تاثیر شکل بندی استخوان ها، ویژگی تاندونها و عضلات متصل به آنها قرار میگیرد. عملکرد غیر عادی استخوان ها، عضلات و بیماریهای تخریب کننده به عنوان عامل اصلی بر هم خوردن راستای بدنی شناخته شده اند. با این وجود عواملی که در تعیین و کنترل وضعیت بدنی نقش دارند را میتوان به پنج دسته تقسیم کرد:
عوامل ژنتیکی: مانند جنس، نوع بدن، نقصهای مادر زادی، بیماریهای ذاتی و ناتواناییها، مشکلات بینایی و نرمی مفاصل.
عوامل محیطی: تغذیه، ضربات، اعمال کشش و فشار ناشی از وضعیت بدنی خاص، بیماری، پوشش، سازگاری شغلی، ورزش و آب و هوا.
عوامل روانی: اعتماد به نفس، تصور بدنی، سلامت روحی، عادات روزمره روش زندگی افراد، افسردگی و انگیزش.
عوامل فیزیولوژیکی: سن، رشد، بارداری، خستگی، وزن بدن، فرسودگی و تغییر شکل
بافتها، تون عضلانی، نرمی استخوان و درد.
در دولت الکترونیک ایجاد شده در ایران نکات زیر را باید درنظر گرفت و در جهت رفع آنها باید تلاش نمود:
۱ - لیست رسمی از سایت های اینترنتی دولتی که مشخص کننده سایت ها باشدتنظیم گردد.
۲ - برخی از وب سایت های موجود ضعیف طراحی شده و باید اصلاح شوند.
۳ - شماره بازدیدکنندگان از این سایت های دولتی، را بالا برد.
۴ - وب سایت های موجود، استاندارد سازی شوند.
دلایل ضعف دولت الکترونیک در ایران به صورت زیر معرفی شدند :
۱ - فقدان آگاهی و نگرش مدیران عالی؛
۲ - فقدان وجود طرح جامع ملی برای آینده فناوری اطلاعات؛
۳ - عدم وجود یک سازمان مسئول به منظور برنامه ریزی و اجرای دولت الکترونیک؛
۴ - ضعف مقررات و رویه ها؛
۵ - فقدان زیرساختهای مناسب؛
۶ - فقدان قدرت لازم جهت جذب فناوریهای پیشرفته؛
۷ - فقدان انعطاف پذیری اجرای پروژه های دولت دیجیتال(صرافی زاده، ۱۳۸۶)
به منظور توسعه و اجرای دولت الکترونیک در ایران، دولت بایستی سازمان اجرایی مثل سازمان مدیریت و برنامه ریزی (MPO) ایجاد کند تا توسعه دولت الکترونیک در کشور را اداره کند. در زیر، فازهای پیشنهادشده برای اجرای دولت الکترونیک پیشنهاد شده است:
ایجاد یک سایت مرجع دولتی؛حضور؛مراوده؛تعامل؛عامل محوراین برنامه با پیاده سازی سایت مرجع دولتی آغاز که به عنوان پنجره ای واحد برای مردم به خدمات دولتــــی بوده و با حضور فعال کلیه دوایر دولتی بر روی اینترنت برای ارائه خدمات و به دنبال آن امکان ایجاد تعامل و تراکنش مالی توسط دستگاه های دولتی (ازقبیل دریافت مالیات، هزینه آب و برق، بیمه و غیره) تکامل یابد و نهایتاً به ایجاد سازمانهای مجازی دولتی که تنها در فضای سایبرنتیک وجود دارند و هدف اصلی از آنها ایجاد سهولت و سرعت هرچه بیشتر در ارائه خدمات دولتی به مردم است . در مرحله نهایی که اصطلاحاً عامل محور نامیده می شود مردم فعالیت مربوط به یک خدمت خاص را که باید توسط چند نهاد دولتی انجام شود به صورت یکجا ازطریق اینترنت دریــافت می کنند، مرحله ای که پیشرفته ترین سطح تکوین دولت الکترونیک در یک کشور است.
۸- عدم وجود قوانین مدون و مصوب تجارت الکترونیک و سایر مسائل حقوقی
طی سال گذشته میزان ضررهای بازار جهانی الکترونیکی از کلاهبرداری به سقف ۸/۲ میلیارد دلار رسید که این رقم ۸ درصد بیشتر از آمار سال گذشته بود. براساس این گزارش ، نرخ ضررهای این بخش از کلاهبرداری طی سال ۲۰۰۵ حدود ۶/۱ درصد از مجموع عواید این بازار بود.
میزان ضرر کلاهبرداری با فروش آنلاین بین ۵ تا ۲۵ میلیون دلار درسال طی سال گذشته از۵/۱ درصد به سقف ۸/۱ درصد رسید. میزان ضرر با فروش آنلاین بیش از ۲۵ میلیون دلار در سال نیز از رقم ۱/۱ درصد به سقف ۲/۱ درصد رسید. طبق بررسیها ترس از افزایش کلاهبرداری در بخش الکترونیک سفارشهای آنلاین این بخش را بیش از ۹/۳ درصد کاهش داده است.
با وجود تدوین برنامه جامع توسعه تجارت الکترونیک ایران توسط معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادی وزارت بازرگانی در قالب برنامه چهارم توسعه کشور، هنوز این برنامه مصوب چالشهای فراوانی در هماهنگی با دستگاه های مختلف ذیربط داشته و با اجرایی کردن آن با تهیه زیرساخت های لازم فاصله دارد. علاوه بر این، تجارت الکترونیک، شاید مبهم ترین قانونی باشد که از تصویب مجلس شورای اسلامی گذشته باشد. بنابراین بدیهی است که تا پیاده سازی کامل این برنامه مصوب که دستگاه های زیادی از حکومت را شامل می شود، موانع اصولی در راه توسعه تجارت الکترونیک وجود داشته باشد.
از طرفی ضعف قوانین موجود در زمینه مسائل حقوقی، گمرک و مالیات و نیز عدم وجود قوانین مدون مناسب در زمینه برخورد با جرائم الکترونیکی، مانع جدی نیز در این راه محسوب می شود. همچنین در این زمینه می توان به مقبول نبودن اسناد و امضاهای الکترونیک در قوانین و مقررات جاری کشور اشاره کرد. افزایش کلاهبرداری نیز باعث ضرر ۸/۲ میلیارد دلاری بازار جهانی تجارت الکترونیک شده است(مهرآرا و زارع پور، ۱۳۹۰) .
به طور کلی، مسائلی چون قابل استناد بودن ادله الکترونیکی، قواعد حمایت از مصرفکننده، قواعد تبلیغ، حمایت از دادهپیامهای شخصی، حمایت از حقوق مؤلف در بستر مبادلات الکترونیکی و حمایت از اسرار و علائم تجاری به منظور حمایت از رقابتهای مشروع، به طور کامل مسائل حقوقی تجارت الکترونیکی را در بر میگیرد. در زمینه حقوق کیفری نیز معرفی جرائمی چون کلاهبرداری و جعل، نقض حمایت از دادهپیامهای شخصی، نقض حقوق مصرفکننده، نقض قواعد تبلیغ، نقض حقوق مؤلف و نیز نقض اسرار و علائم تجاری در بستر مبادلات الکترونیکی و تعیین مجازات آنها می تواند موثر باشد لیکن تهیه و تدوین قواعد و مقررات مربوط به زیرساختهای تشکیلاتی و قانونی و حقوقی صدور گواهی الکترونیکی، مالیه الکترونیکی شامل: بانکداری، بیمه، گمرک و پرداختهای آنلاین، دریافت مالیات از فعالان تجارت الکترونیکی، آئین دادرسی و شیوههای طرح دعوی اعم از حقوقی و کیفری به روش الکترونیکی، آموزش و آگاهسازی کادر قضائی در خصوص به کارگیری شیوههای نوین رسیدگی، صلاحیت جزائی و روشهای بینالمللی قضائی جزائی در بستر مبادلات الکترونیکی یا اساساً در قانون مورد توجه نبوده و یا بدون عنایت به درجه اهمیت آن صرفاً اشاره مختصری به آن شده و یا بعضاً به آئیننامه واگذار گشته است.
با توجه به این شرایط باید زمینه ای را فراهم کرد تا حقوق مدیران سایت ها و فعالیت وب سایتها رسمیت یافته و به عنوان بنگاههای تجاری شناخته شوند همچنین لازم است تا وکلایی آشنا به مسائل تجارت مبتنی بر وب برای حمایت از حقوق مدیران سایت ها تربیت شوند.
- امنیت تبادل داده های شخصی در بستر الکترونیک
یکی از مواردی که تاثیر منفی زیادی در عدم رغبت مدیران و کاربران برای توسعه تجارت الکترونیک می گذارد، عدم بستر سازی مناسب در زمینه امنیت تبادلات داده های شخصی و محرمانه مانند اطلاعات پرداخت الکترونیک شامل شماره های حساب و رمز کارت و … می باشد. البته اقدامات بسیار مناسبی به عنوان مثال از سوی برخی بانکهای مجری پرداخت الکترونیک در اتصال به سایت های مربوطه با رعابت اصول امنیتی مانند SSL انجام پذیرفته است که البته محدود می باشد. معضل دیگر عدم شناخت و صدور امضای دیجیتال و بسترهای توسعه زمینه های استفاده از گواهینامه های دیجیتالی می باشد(مهرآرا و زارع پور ، ۱۳۹۰) .
۲-۹ بکارگیری تجارت الکترونیکی در شرکتها و موسسات
فناوری اطلاعات در دو حوزه اساسی میتواند شرکتهای کوچک و متوسط[۵۱] را از لحاظ عملکرد اقتصادی و تجاری تقویت کند. از یک طرف با توجه به مشخصات مبتکرانهای شرکتهای کوچک و متوسط، کاربرد تجارت الکترونیکی و فناوری اطلاعات در این شرکتها میتواند از لحاظ ارتباطی توان و مزیت نوآوری را در این شرکتها ارتقا دهد. مساله دیگر بخشی از نقاط ضعف شرکتهای کوچک و متوسط است که توان نوآوری آنها را نسبت به شرکتهای بزرگ تحتتاثیر قرار میدهد. مهمترین ابزار مواجهه با این نقاط ضعف، شکلگیری خوشههای صنعتی و گروهبندیهای صنعتی در بین شرکتهای کوچک و متوسط است. فناوری اطلاعات از لحاظ ارتباطات بین سازمانی تا حد زیادی میتواند اینگونه خوشهها و گروهبندیهای اقتصادی را در توسعه شرکتها و نقش اقتصادی آنها حمایت و تقویت کند.
تجارب نشان میدهد که اندازه شرکت یک عامل مهم برای پذیرش و انتشار فناوریهای جدید محسوب میشود. روشنترین مثال در این زمینه مربوط به پذیرش تکنولوژی ماشینآلات و بذرهای اصلاح شده در بخش کشاورزی آمریکاست که ارتباط مستقیمی با اندازه زراعت دارد. نوعاً کشاورزان با محدوده فعالیت کوچک در پذیرش این ماشینآلات و تکنولوژیها، کندتر عمل مینمودند؛ در حالی که مزرعهداران بزرگ به سرعت تکنولوژیهای جدید را میپذیرفتند. هزینههای ثابت سرمایهای[۵۲] برای پذیرش تکنولوژیهای نوین به عنوان یک عامل باز دارنده و حتی در بسیاری موارد به عنوان عمدهترین مانع توزیع سریع فناوریهای نوین عنوان میشود (سهرابی و خانلری ۱۳۸۹).
در دورههای گذشته شناخت این مسأله (پذیرش کندتر فناوری نوین توسط مزرعهداران کوچک) باعث شد که کشورهای مختلف سیاستهایی را تحت عنوان طرحهای توسعه کشاورزی شروع کنند که در آن دولتها سعی داشتهاند تا از طریق سازمانهای ویژهای به برنامههای آموزشی و اطلاعرسانی پرداخته و فواید استفاده از تکنولوژیهای نوین را نشان دهند. همین مسأله در ارتباط با بخش صنعت نیز برای SMEs مطرح است. بررسی پذیرش تکنوژی های نوین در میان اندازههای مختلف سازمانهای اقتصادی و خدماتی (کسب و کارهای اقتصادی) نشان میدهد که صنایع کوچک و متوسط تکنولوژیها را نسبتاً کندتر میپذیرند و ارتباط معناداری بین پذیرش فناوری اطلاعات و اندازه شرکت وجود دارد (آنکتاد ۲۰۰۴). بر اساس مطالعه یورو استاتز[۵۳] (۲۰۰۴) در سال ۲۰۰۱ در اروپا ۷۹ درصد از شرکتهای بزرگ به اینترنت دسترسی داشتند در حالی که همین رقم برای شرکتهای کوچک و متوسط ۲۵ درصد گزارش شده است.
آنکتاد در گزارش تجارت الکترونیکی و توسعه سال ۲۰۰۴ بر این عقیده است که با وجود رشد فزاینده تجارت الکترونیکی و افزایش روز به روز اهمیت آن، توسعه این پدیده در بین شرکتهای کوچک و متوسط به کندی اتفاق میافتد. بعنوان مثال در اروپا، یک سوم شرکتهای کوچک و متوسط از اینترنت استفاده نموده، و سفارشهای خود را بصورت الکترونیکی دریافت میکنند. اما آنچه که غیر قابل انکار است، اثرات و فشار ناشی از محیط رقابتی تجارت جهانی برای بکارگیری تجارت الکترونیکی (بخصوص در بخش B2B) است که بدون توجه به اندازه شرکتها به آنها تحمیل میشود. در این معنا بعنوان یک الزام شرکتهای کوچک و متوسط در نهایت مجبور به بکارگیری تجارت الکترونیکی خواهند بود، اما در برخورد با محدودیتهای کوچک بودن نتوانستهاند پا به پای شرکتهای بزرگ پیش بروند.
به همین دلیل است که پذیرش آهسته ICT و تجارت الکترونیکی توسط SME ها یک مسأله کاملاً عادی است و باید راهکارهای مناسبی برای حل این مسأله ارائه شود(سهرابی و خانلری ۱۳۸۹).
در کشورهای در حال توسعه موضوع توسعه فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی در بین شرکتهای کوچک و متوسط از دو زاویه یا بواسطه دو راهبرد قابل پیگیری است. یکی بنگاههایی که در سطح بینالمللی فعالیت میکنند و طرفهای تجاری آنها شرکتهای توسعه یافتهای هستند که از تجارت الکترونیکی در حد وسیع بهره میبرند و از لحاظ فضای رقابتی تحولات خود را بر شرکتهای کوچک و متوسط تحمیل مینمایند. این شرکتها از راهبرد اجبار برای توسعه تجارت الکترونیکی استفاده خواهند کرد (آنکتاد ۲۰۰۴).
دسته دوم شرکتهای داخلی هستند که طرفهای تجاری آنها از تجارت الکترونیکی هنوز بهره قابل قبولی نبردهاند. راهبرد این شرکتها برای توسعه تجارت الکترونیکی راهبرد مزیت رقابتی و افزایش قدرت است. بدلیل عدم توسعه تجارت الکترونیکی در فضای رقابتی تحت فعالیت آنها، شرکتی که رو به توسعه تجارت الکترونیکی بیاورد، میتواند حداقل در مزیتهای رقابتی مرتبط با آن به رهبر بازار تبدیل شود. اما باید توجه داشت در داخل کشور نیز در صورتی که شرکتها و یا موسسات طرف تجاری شرکتهای کوچک و متوسط زودتر به این تکنولوژی دست پیدا کنند، تنها راهبرد اجبار خواهد بود که برای توسعه تجارت الکترونیکی پیش پای آنها قرار دارد. در این زمان پیرو بودن، اصل انکارناپذیری برای فعالیت تجاری SMEها در محیط تجارت الکترونیکی خواهد بود. مثال بسیار بارز آن را میتوان در مورد شرکتهای اقماری قطعهسازی خودرو در کشور زد. توسعه کاربری فناوری اطلاعات توسط شرکتهای مادر خودروسازی، قطعهسازها را مجبور به پذیرش تحولات ناشی از آن خواهد کرد. شاید آخرین نکتهای که در مورد توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در شرکتهای کوچک و متوسط و حمایت از این شرکتها باید مورد توجه قرار داد، مراحل بلوغ تجارت الکترونیکی یا فناوری اطلاعات در این شرکتهاست. عقیده بر آن است که بکارگیری فناوری اطلاعات در شرکتهای کوچک و متوسط از یکسری مراحل توسعهای پیروی میکند که در هر کدام از این مراحل، حمایتها و سیاستهایی که دولتها باید برای توسعه آن پیش بگیرند، کاملا متفاوت و متغیر خواهد بود. بنابراین لازمه پیادهسازی سیاستهای موثر حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط در توسعه تجارت الکترونیکی، تعیین وضعیت این شرکتها در مراحل بلوغ تجارت الکترونیکی است (آنکتاد ۲۰۰۴).
آنکتاد (۲۰۰۴) در گزارش تجارت الکترونیکی و توسعه، مراحل بکارگیری فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی در شرکتهای کوچک و متوسط را شامل مراحل زیر میداند (شکل۲- ۴).
شکل(۲-۴) مراحل توسعه تجارت الکترونیکی در شرکتهای کوچک و متوسط منبع: آنکتاد ۲۰۰۴
در مدل فوق، در اولین مراحل بکارگیری فناوری اطلاعات در فعالیتهای تجاری، شرکتهای کوچک و متوسط از کامپیوترهای شخصی، پست الکترونیکی و وب جهانگستر در ایجاد تعامل با مشتریان و عرضهکنندگان خود استفاده میکنند. در مرحله دوم این شرکتها با راه اندازی سایتهای وب سعی میکنند محصولات و خدمات خود را برروی آن عرضه کنند. در مرحله سوم با راهاندازی شبکههای درونسازمانی سیستمهای مدیریت نیروی انسانی، حسابداری، کنترل موجودی و تدارکات شرکت به شکل یکپارچه در میآید. در مرحله چهارم تقریبا شکل قابل قبولی از تجارت الکترونیکی در این شرکتها با تعاملات یکپارچه شرکت با طرفهای تجاری و انجام پرداختهای الکترونیکی ایجاد میشود. با شکل گیری اکسترانت سازمان با سایر سازمانهای طرف تجاری و راهاندازی سیستمهای مدیریت ارتباط با مشتری(CRM)[54]، مدیریت زنجیره عرضه (SCM)[55] و طرحریزی منابع سازمانی[۵۶] (ERP) شرکتها به سمت توسعه سیستم کسب و کار الکترونیکی پیش میروند. در نهایت شرکت با یکپارچهسازی تمامی فرآیندهای داخلی و خارجی خود، سعی میکند شکل کاملی از کاربری فناوری اطلاعات در کسب و کار را به نمایش بگذارد (آنکتاد ۲۰۰۴).
مارتین[۵۷] و همکاران (۲۰۰۱) نیز مراحل توسعه تجارت الکترونیکی در بین شرکتهای کوچک و متوسط را در قالب مدل زیر تشریح کردهاند.
- سازمانهای متحول شده
- کسب و کار الکترونیکی
- تجارت الکترونیکی
- سایت وب
- پست الکترونیکی
شکل(۲-۵) مراحل توسعه تجارت الکترونیکی در شرکتهای کوچک و متوسط منبع: مارتین و همکاران ۲۰۰۱
به نظر این نویسندگان راه اندازی پست الکترونیکی، راه اندازی سایت وب، راهاندازی تجارت الکترونیکی، توسعه سیستمهای کسب و کار الکترونیکی، و در نهایت تحول کامل سازمان با استاده از فناوری اطلاعات، مراحل مختلفی است که شرکتهای کوچک و متوسط در راستای توسعه تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی طی میکنند.
۲-۹-۱چالشهای SME ها در پذیرش و استفاده از ICT و تجارت الکترونیکی
شواهد آماری نشان میدهد که دو نوع شکاف دیجیتالی در زمینه تجارت الکترونیکی وجود دارد:
شکاف دیجیتالی منطقه ای که از تفاوت در میزان پیشرفت در توسعه تجارت الکترونیکی در میان کشورهای مختلف ناشی میشود.
شکاف دیجیتالی بین شرکتها با توجه به اندازه آنها که در نتیجه وجود فاصله معنیداری بین SMEs و شرکتهای بزرگ در شکلهای پیشرفتهای از تجارت الکترونیکی به خصوص در زمینه ادغام در تجارت الکترونیکی و مهارتهای مربوطه ناشی میشود. تأثیر این دو نوع شکاف حالت انباشته[۵۸] دارد و بنابراین، این فاصله وسیعتر میشود.
تعریف حقیقت و مجاز
“حقیقت” بر وزن “فعیله” به معنى “مفعوله” از ریشه ى “حق” گرفته شده که به معنى “ثبات” است. از آن رو کلمه ى غیرمجازى را حقیقت نامیدند که ثابت شده و دلالتش روشن است.
“مجاز” بر وزن “مفعل” از ریشه ى “جاز” به معنى “تعدى” است. هنگامى که لفظ از وضع لغوى خود عدول نماید، متصف به مجاز مى گردد. بدین معنى که ذهن از یک لفظ به معنایى غیر معنى خودش منتقل مى گردد و این انتقال همان تعدى و تجاوز است.
حقیقت بر سه قسم است: لغوى، عرفى و شرعى.
حقیقت عرفى و حقیقت شرعى در آغاز استعمال مجاز لغوى محسوب مى گردند ولى به علت کثرت استعمال توسط شرع یا عرف، پس از چندى از حالت مجاز خارج شده و به منزله ى حقیقت در مى آیند. حقیقت شرعى نظیر نماز، حج، زکات و… مى باشد.
و حقیقت عرفى مانند: ثُمَّ زَیَّنَهَابِزِینَهِ الْکَوَاکِبِ وَ ضِیَاءِ الثَّوَاقِب. (نهج البلاغه-خطبه ۱)
پس آسمانها را به ستاره هاى رخشان و کوکبهاى تابان بیاراست.
استعمال ثواقب براى شهابهاى آسمانى، استعاره اى است از اجسامى که درون جسم دیگرى نفوذ مى کند “الثقب مساوى نفوذ کردن". وجه شبه و جامع استعاره آنست که شهابها نیز با نور خویش در دل فضا نفوذ کرده و به پیش مى تازند که بدلیل کثرت استعمال ثواقب براى شهابها، این واژه حقیقت عرفى عام است. (همان منبع : ۱۴۸)
جَعَلَ سُفْلَاهُنَّ مَوْجاً مَکْفُوفاً وَ عُلْیَاهُنَّ سَقْفاً مَحْفُوظاً وَ سَمْکاً مَرْفُوعاً (نهج البلاغه-خطبه ۱)
… فرودین آسمان، موجى از سیلان بازداشته و زبرین آن سقفى محفوظ.
سقف اتاق براى آسمان استعاره شده است، و جامع آندو ارتفاع و احاطه است و بدلیل کثرت استعمال، واژه ى سقف تبدیل به نامى از نامهاى آسمان شده است. (همان منبع : ۱۴۷)
از لحاظ حد و دایره ى شمول، “حقیقت” یا در مفردات است، با تعریف ذیل:کل کلمه افید بها ما وضعت له فى اصل الاصطلاح الذى وقع التخاطب به:هر کلمه اى که بیانگر مفهومى باشد که در اصطلاح زبان مورد محاوره براى آن وضع شده است. تعریف مزبور حقیقت لغوى، عرفى و شرعى هر سه را در بر مى گیرد.
نوع دوم: “حقیقت در جمله” است که تعریف آن به قرار ذیل است:کل جمله وضعتها على ان الحکم المفادبها على ما هو علیه فى العقل و واقع موقعه فهى حقیقه:اگر وضع جمله به گونه اى باشد که حکم ارائه شده در آن مطابق حکم عقل و جایگزین همان حکم باشد، حقیقت است. مانند جمله خَلَقَ اللهُ العالم.
مجاز در مفرد
هَوَ مَا أُفیدَ بِهِ مَعنىً “غَیرَ مَا اصطُلِحَ عَلیهِ فِى اَصلِ الُمواضَعهِ الّتى وَقَع التَّخاطُبُ بِها لِعَلاقهٍ بَیَنهُ وَ بَینَ الاَوّلِ“:مجاز آن است که لفظ معنایى غیر از معناى وضع شده در زبان مورد محاوره را بخاطر ارتباطى که بین معنى اول و دوم وجود دارد، افاده کند. تعریف فوق شامل مجاز لغوى، عرفى و شرعى هر سه مى گردد.
مجاز در جمله
“کُلُّ جُملهٍ خَرَجَ الحُکمُ الُمفادُ بِها عَن مُوضُوعِهِ فِى العَقلِ بِضربٍ مِنَ التَّاویلِ فَهُوَ مَجازٌ” :هر جمله اى که از معناى موضوع له خود، همراه با نوعى تاویل از عقل خارج شود، آن جمله مجاز است. مانند آیه وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها؛و زمین بارهاى گرانش را بیرون اندازد(زلزال؛ ۹۹)
حوزه ى تحقق مجاز
مجاز به دو چیز، محقق مى گردد:یکى آنکه لفظ از معنایى که براى آن وضع شده است به معناى دیگرى منتقل شود وگرنه بر حقیقت خود باقى است.
و دوم آنکه این انتقال مستند به مناسبتى بین آن دو معنى باشد وگرنه در معناى دوم مرتجل خواهد بود نه مجاز.
و با توضیح فوق، فرق بین مجاز و کذب و ادعاى باطل، روشن مى گردد چرا که مدعى باطل آنگاه که حکمى را از موضع اصلى اش خارج بنماید و به پدیده ى غیرمستحقى نسبت دهد، معلوم نمى گرداند که او از آن جهت چنین کرده است که پدیده ى دوم فرعى براى پدیده ى اول محسوب مى گردد، بلکه آن مدعى در ثبوت حکم به شکلى که عنوان مى کند، تاکید مى ورزد.
همچنین انسان دروغگو ادعا مى کند که مطلب واقعا به همان قرار است که او مى گوید و در آن از تاویل خبرى نیست، در حالى که مجاز آنگاه مجاز است که حکمى را بدلیل مناسبت بین مستحق و غیر مستحق براى غیر مستحق ثابت گرداند. (همان:۳۵)
انحصار مجاز در اسم جنس
۱- بر حروف، داخل نمى گردد چرا که حرف معناى فى غیره دارد و اگر منضم بر حقیقت شود، حقیقت است و اگر هم منضم به مجاز گردد این مجاز در ترکیب است و خود آن بالذات، مجاز نیست.
۲- شامل فعل نیز نمى شود چون فعل، مرکب از مصدر و غیر آن است و مادام که مصدر مجاز نباشد، فعل نیز مجاز نخواهد بود پس فعل تنها مى تواند مجاز بالعرض باشد.
۳- اما در اسامى: اسم یا علم است و مجاز در آن داخل نمى گردد چه اینکه مجاز مشروط بر ارتباط بین اصل و فرع است و این رابطه در اسمهاى علم موجود نیست، یا مشتق است. بدیهى است اگر مجاز عارض بر مشتق منه نباشد، بر مشتق نیز عارض نخواهد شد و بدین صورت جز اسامى اجناس، مجالى براى مجاز باقى نمى ماند.
انگیزه استعمال مجاز
عدول به مجاز: یا بخاطر لفظ است یا بخاطر معنا یا براى هر دو. - اگر بخاطر لفظ باشد، یا براى جوهر لفظ است یا براى عوارض و احوال آن. در شق اول مانند اینکه لفظ دال بر حقیقت، در تلفظ ثقیل باشد، یا بخاطر ثقل در اجزایش یا تنافر در ترکیبش یا سنگینى وزنش و کلمه مجازى در لفظ سهل و گوارا باشد. مى تواند بدلیل احوال، عارض بر لفظ باشد مثلا مجاز بر خلاف حقیقت براى شعر یا سجع و سایر اصناف بدیع، شایسته استعمال است.
- اگر مجاز مربوط به معناى واژه باشد، گاهى به انگیزه ى آن است که در مجاز تعظیمى یافت مى شود که در حقیقت نیست مثل آنکه گفته شود سَلامٌ عَلَى المَجلِسِ السّامِى یا براى تحقیر، مندرج در مجاز است مثل استعمال لفظ “غائط” براى تعبیر کردن قضاى حاجت.
- یا براى توضیح بیشتر که خود بر دو گونه است:
۱- براى تقویت حال مذکور مانند جمله رایت اسدا براى انسان شجاع که کامل تر از جمله رَأیتُ إنسانَاً یُشبِهُ الأسَدَ فِى الشَّجاعهٍ است.
۲- براى تقویت حال ذکر که این مجازى است که براى تاکید یا تلطیف کلام استعمال مى شود و “فخر رازى” آن را چنین شرح داده است که هرگاه نفس انسان با کلامى مواجه گردد، اگر بر تمام منظور واقف گردد، برایش شوقى به کلام باقى نمى ماند چون تحصیل حاصل محال است و اگر اصلا بدان وقوف نیابد، باز بدان شایق نمى گردد. اما اگر به پاره اى وجوه و زوایاى آنان مطلع شود، همان مقدار، مشوق او براى فهم سایر نکات خواهد شد و از مقدار معلوم، لذتى و از مقدار مجهول، رنجى در خود خواهد یافت. و لذت، متعاقب الم خواهد گشت. لذت آنگاه که پس از الم حاصل شود، قویتر مى گردد و بار احساسى بیشترى خواهد داشت. حال که چنین دانستى مى گوییم اگر چیزى را با لفظى که حقیقتا بدان دلالت مى کند، بیان کنند علم بدان تمام حاصل مى شود و این برانگیزنده ى لذت نیرومندى نخواهد بود. اما اگر آن را با لوازم خارج از ذاتش بیان کنند، شناخته مى شود لیکن نه به صورت کامل و آن حالت مذکور یعنى دغدغه ى روانى را بدنبال دارد.
به عنوان مثال اگر بگویى “انسانى را دیدم که در شجاعت مانند شیر است“، تمام معنا بوسیله ى الفاظ موضوعه، ارائه مى شود و لذت آن بدان پایه نیست که بگویى شیرى را دیدم که شمشیرى به دستش گرفته بود چون ذهن در اینجا از واژه ى اسد معنا و لوازم آشکارش از قبیل شجاعت را تصور مى کند سپس بواسطه ى قرینه، به ملاحظه ى وجه شباهت آن با انسان که شجاعت است، منتقل مى گردد و این جابجایى، محل دغدغه و لذت نفسانى است.
۳-۰۶باب چهارم:کنایه
تعریف و اقسام کنایه
“کنایه” در لغت از مصدر “کَنَیتُ وَ کَنَوتُ بِکَذا عَن کَذا” و به معنى ترک تصریح یک مطلب است و اصطلاحا به ذکر ملزوم و اراده ى لازم مشروط بر جواز اراده ى ملزوم اطلاق مى گردد. این شرط وجه افتراق کنایه و مجاز است، چه اینکه در مجاز بر خلاف کنایه، قرینه ى مانعه از لحاظ کردن معنى حقیقى ممانعت مى کند.
مثلا در جمله ى زَیدُ کَثیرُ الرَّمادِ اگر چه مقصود گوینده اطعام خلق توسط زید است که لازمه ى فراوانى خاکستر در خانه اوست، لیکن اراده معنى حقیقى نیز امکان پذیر است.
این نوع کنایه را “کنایه در مفرد” گویند که به دو قسم “کنایه از موصوف” و “کنایه از صفت” تقسیم مى شود.
اما “کنایه در مرکب” که به “کنایه از نسبت” نیز معروف مى باشد، آن است که مقصود، اثبات معنایى براى چیزى باشد، لیکن این تصریح ترک شده و آن معنا را براى متعلق آن شى اثبات کنیم، مانند بیت زیر:
إنَّ السَّماحهَ وَ الُمرُوءَهَ وَ النَّدَى
فى قُبَّهٍ ضُرِبَت عَلَى ابنِ الحَشرَجِ[۴]
جوانمردى و گذشت و بخشش همه در گنبد و بارگاهى است که براى “ابن الحشرج” برپا کرده اند. شاعر خواسته است این معنى را به ممدوح خویش نسبت دهد، اما بدان تصریح نکرده و به کنایه عدول کرده است و آنها را در قبه اى قرار داده است که براى ممدوح برپا شده است (کمره ای ۱۳۵۶: ۱/ ۱۰۵)
کنایه در مفرد
الف.کنایه از موصوف
وَأَعْجَبُ مِنْ ذَلِکَ طَارِقٌ طَرَقَنَا بِمَلْفُوفَهٍ فِی وِعَائِهَا.(نهج البلاغه، خطبه۲۱۵)
شکل ۳: چگالی خی دو با دو درجه آزادی………………………………………………………………………………..۲۴
فهرست نشانه های اختصاری
فصل اول: مقدمه
۱- مقدمه
۱-۱- مقدمه و تاریخچه
بدلیل اینکه ضریب تغییرات به واحد اندازه گیری بستگی ندارد، معیاری مناسب جهت مقایسه پراکندگی چند جامعه با واحد های اندازه گیری مختلف می باشد و به همین دلیل نیز ضریب تغییرات مورد توجه آمار دانان قرا گرفته است. هدف ما در این پایان نامه ارائه آزمونی برای آزمودن برابری ضرایب تغییرات در چند جامعه نرمال براساس آزمون والد[۱] و روش بوت استراپ پارامتری[۲] می باشد. تاکنون روش های مختلفی برای آزمون برابری ضرایب تغییرات در چند جامعه نرمال ارائه شده اند؛ اما هیچ یک از روش های ارائه شده دقیق نیستند به این معنی که خطای نوع اول آنها دقیقا در سطح اسمی آزمون نمی باشد. از مهمترین روش ها می توان به این موارد اشاره کرد. بنت[۳] در سال ۱۹۷۶ آزمونی براساس روش نسبت درستنمایی ارائه کرد. همچنین گوپتا و ما[۴] در سال ۱۹۹۶، رائو و جوز[۵] در سال ۲۰۰۱ و نیری و رائو[۶] درسال ۲۰۰۳ آزمون والد را برای این مساله به کار گرفتند. تسو[۷] در سال ۲۰۰۹ از آزمون تقریبی نمره[۸] جهت آزمون برابری ضرایب تغییرات استفاده کرد. اخیرا نیز، لیو و همکاران[۹] (۲۰۱۰)، جعفری و کاظمی ( ۲۰۱۳) و کریشنامورتی و میسوک لی[۱۰] (۲۰۱۴) به ترتیب روش هایی بر اساس p- مقدار تعمیم یافته، بوت استراپ پارامتری و آزمون نسبت درستنمایی ارائه نمودند و خطای نوع اول و توان آزمون خود را با بهره گرفتن از شبیه سازی با روش های موجود مقایسه کردند. ما نیز در این پایان نامه، ابتدا با بهینه سازی روش جعفری و کاظمی (۲۰۱۳) روشی جدید بر پایه والد و بوت استراپ پارامتری جهت آزمون برابری ضرایب تغییرات در چند جامعه نرمال ارائه می دهیم و سپس با بهینه سازی آزمون والد روش جدید دیگری که عملکرد نسبتا بهتری نسبت به سایر روش ها دارد معرفی می کنیم. اما آماره آزمون ما متفاوت از جعفری و کاظمی (۲۰۱۳) می باشد. از آن جهت که در هر مساله آزمون فرض آماری، ارائه روشی که بتواند خطای نوع اول را به نحو مطلوبی کنترل کند اهمیت دارد نخست با بهره گرفتن از شبیه سازی، خطای نوع اول روش جدید پیشنهادی را با روش های نیری و رائو (۲۰۰۳)، لیو و همکاران (۲۰۱۰)، کاظمی و جعفری ( ۲۰۱۳ ) و کریشنامورتی و میسوک لی (۲۰۱۴) مقایسه می کنیم. نتایج شبیه سازی نشان می دهد که بر اساس خطای نوع اول، روش جدید پیشنهادی و کریشنامورتی و میسوک لی (۲۰۱۴) عملکرد بهتری نسبت به دیگر روش ها دارند. لذا فقط توان آزمون روش جدید پیشنهادی، با روش ارائه شده توسط کریشنامورتی و میسوک لی (۲۰۱۴) مقایسه می گردد. نتایج شبیه سازی نشان می دهد که در برخی موارد، توان آزمون روش جدید پیشنهادی بهتر از روش کریشنامورتی و میسوک لی (۲۰۱۴) می باشد. در مواردی نیز عکس این موضوع اتفاق می افتد و در برخی موارد دیگر، عملکرد این دو روش از دیدگاه توان مانند هم است. همچنین لازم به ذکر است که روش جدید پیشنهادی از لحاظ محاسباتی ساده تر از روش کریشنامورتی و میسوک لی (۲۰۱۴) است. ساختار پایان نامه به صورت زیر می باشد. در فصل ۲، روش های مختلفی برای آزمون برابری ضرایب تغییرات در چند جامعه نرمال تاکنون ارائه شده است از جمله روش های لیو و همکاران (۲۰۱۰)، جعفری و کاظمی (۲۰۱۳)، روش جدید بهینه شده جعفری و کاظمی (۲۰۱۳)، کریشنامورتی و میسوک لی (۲۰۱۴) و آزمون والد نیری و رائو (۲۰۰۳) را به طور مختصر معرفی می کنیم. در فصل ۳ آزمون جدیدی که براساس روش والد و استفاده از روش بوت استراپ پارامتری می باشد پیشنهاد و شرح می دهیم. در فصل ۴، با بهره گرفتن از شبیه سازی به مقایسه آزمون جدید پیشنهادی با روش های دیگر از دیدگاه کنترل خطای نوع اول و توان آزمون می پردازیم. در همین فصل با ارائه یک مثال به توصیف روش های ارائه شده می پردازیم و با نتیجه گیری مبحث را به پایان خواهیم برد.
در این قسمت، نخست به معرفی نماد ها و مفاهیم اولیه مورد نیاز می پردازیم. سپس روش هایی را که اخیرا جهت آزمون برابری ضرایب تغییرات در چند جامعه نرمال ارائه شده اند معرفی می کنیم.
۱-۲- آشنایی با نماد ها
فرض کنید برای نشان دهنده – امین نمونه از - امین جامعه نرمال با میانگین و واریانس باشد. میانگین و واریانس جامعه - ام به صورت زیر برآورد می شوند:
. و
همچنین و را به عنوان مقادیر مشاهده شده از و در نظر می گیریم. ضریب تغییرات جامعه - ام را با نشان می دهیم. هدف ما انجام آزمون برای فرضیه های زیر است :
واضح است که فرضیه های فوق معادل با
است که در آن می باشد.
اگر ماتریس مقابله ها با اندازه و برداری باشد به طوری که
و
آنگاه فرضیه مورد علاقه را می توان به صورت زیر نوشت:
در ادامه روش هایی را که اخیرا جهت آزمون فرض معرفی شده اند بیان
می کنیم.
۱-۳- p- مقدار تعمیم یافته
فرض کنید یک متغیر تصادفی از توزیعی با پارامترهای باشد به گونه ای که پارامتر مورد علاقه و پارامتر مزاحم میباشد. (پارامتر مزاحم پارامتری است که در توزیع متغیر وجود دارد اما پارامتر مورد علاقه نیست.)
فرض کنید علاقهمند به آزمون در مقابل هستیم به گونه ای که مقداری مشخص و معلوم میباشد. همچنین فرض کنید نشان دهنده مقدار مشاهده شده متغیر باشد. آماره تعمیم یافته که یک کمیت تصادفی است و به مقدار مشاهده شده و پارامترها بستگی دارد را به همراه شرایط زیر در نظر بگیرید:
توزیع آماره به پارامتر مزاحم بستگی نداشته باشد.
مقدار مشاهده شده یعنی به پارامتر مزاحم بستگی نداشته باشد.
به ازای و ثابت، نسبت به غیر نزولی باشد. (۳-۲-۱)
براساس شرایط فوق p- مقدار تعمیم یافته به صورت زیر تعریف می شود:
به گونه ای که است.
۱-۴- روش بوت استراپ پارامتری
در این روش ابتدا پارامتر مجهول مورد علاقه را با توجه به مشاهداتی که در اختیار داریم برآورد و سپس آن را جایگزین پارامتر مجهول می کنیم و نمونه ای دیگر از توزیع مورد نظر که برآورد پارامتر مجهول از مشاهدات جایگزین آن شده است را تولید میکنیم. (Efron, 1993). در واقع با نمونه گیری به دفعات زیاد با روش بوت استراپ پارامتری، می توان توزیع آماره ای را که توزیع آن نامعلوم است، تخمین زد.
۱-۵- معرفی آماره آزمون والد
فرض کنید باشد. در حالت کلی اگر برداری از متغیرهای تصادفی باشد به طوری که آنگاه
و اگر آنگاه
فصل دوم: معرفی روش های موجود برای آزمودن برابری ضرایب تغییرات در چند جامعه نرمال
۲- معرفی روش های موجود
روش لیو و همکاران (۲۰۱۰)
روش لیو و همکاران (۲۰۱۰) بر اساس مفهوم کمیت های تعمیم یافته می باشد (ویرهاندی[۱۱]، ۱۹۹۵). در این روش، کمیت های تعمیم یافته برای و به صورت زیر می باشند:
و
که در آن و . بنابراین کمیت تعمیم یافته برای به صورت
می باشد. همچنین آماره آزمون به صورت زیر معرفی می شود:
. و
که در آن
با توجه به اینکه:
.
در حالت کلی نشان دهنده ماتریس قطری است که اعضای روی قطر اصلی آن ها هستند.
فرض صفر در سطح زمانی رد می شود که
برای جزئیات بیشتر جهت محاسبه احتمال فوق به لیو و همکاران (۲۰۱۰) مراجعه کنید.
۲-۳- روش جعفری و کاظمی (۲۰۱۳)
ساختار آماره این آزمون شبیه به آماره والد می باشد.اگر و را به صورت زیر تعریف کنیم.
و
آنگاه آماره آزمون به صورت زیر معرفی می شود:
شکل ۲-۱. پمپاژ فرانک کاندون و پمپاژ گسیلی برانگیخته
طرح جفت کننده گونه مرتبط با فر آیند رامان ، اساساً یک زنجیره برانگیخته سه حالتی است. به صورت مفهومی ساده ترین طرح برای گذار جمعیت در طول یک زنجیره، استفاده از برانگیختگی تشدیدی مساوی با فرکانس های رابی است که سهم یکسانی از وابستگی زمانی دارند. این طرح برای یک سیستم سه حالتی، می تواند نوسانات رابی را ایجاد کند که متناوباً تمام جمعیت را در حالت قرار خواهد داد. شکل (۲-۲) جریان جمعیت را برای یک چنین موقعیتی نشان می دهد.
شکل ۲-۲ . جریان جمعیت برای سه حالت ساده اتمی با فرکانس های
چنین طرح هایی برای برانگیختگی پالسی امکان پذیر هستند اما شرایط مطلوب در این طرح ها آن است که تمام فرکانس های رابی بایستی با یکدیگر با مقادیر نسبی کنترل شده ای بالا و پایین شوند. به عبارتی بهترین و مطلوب ترین نتیجه زمانی اتفاق می افتد که تمام فرکانس های رابی برابر باشند. در این تکنیک همچنین قرار گرفتن آنی جمعیت در حالت برانگیخته اثری نامطلوب است. به عبارتی در تکنیک یاد شده جمعیت گذاری به حالت برانگیخته دارد.
به یاد داشته باشید که اگرچه برانگیختگی با فرکانس های رابی مساوی و همزمان می تواند انتقال جمعیت کاملی را ایجاد کند، اما نمی تواند یک برهم نهی شامل حالت را ایجاد کند.
ممکن است انتظار داشته باشید که یک روش مؤثر و مطمئن برای انتقال جمعیت بین حالت و حالت با قرار دادن جمعیت، ابتدا در حالت میانی و سپس انتقال آن به حالت باشد. این توالی پالسی مستقیم ،اتم را ابتدا به میدان پمپی و سپس به میدان استوکس تحمیل می کند. در مرحله اول میدان پمپ گذار کاملی به حالت برانگیخته را القا می کند. در مرحله دوم ، میدان استوکس جمعیت حالت برانگیخته را به حالت نهایی انتقال می دهد.
وقتی چنین معادلاتی اعمال می شوند، در هر مرحله فقط یک قسمت از جمعیت می تواند انتقال یابد. ( حداکثر یک نیمه ) چرا که جمعیت ها تحت تأ ثیر برانگیختگی به تعادل می رسند. گذار پالسی متوالی از طریق برانگیختگی همدوس، یک مشکل عمده دارد: پالس ها باید تمام جمعیت را در یک حالت میانی قرار دهند که از این حالت گسیل خود به خودی می تواند اتفاق افتد. بنابراین فقدان جمعیت نامطلوب رخ می دهد. به طور واضح برانگیختگی همدوس یک رویه ای را فراهم می کند که در آن (تقریباً ) هیچ جمعیتی در حالت قرار نمی گیرد به عبارتی جمعیتی به حالت میانی انتقال نمی یابد. با این وجود ، ( تقریباً ) تمام انتقال جمعیت می تواند صورت بگیرد.
۲-۲ گذار بی درروی تحریکی رامان استیرپ
رویه ای که نه به انتقال جمعیت به حالت نیاز دارد و نه نیازمند زاویه های رابی به دقت کنترل شده ای است، از طریق یک توالی پالسی دوراز انتظار پیش می رود که در آن پالس لیزری استوکس از پالس پمپ پیشی می گیرد. یعنی پالس لیزری استوکس قبل از پالس پمپ اعمال می شود. این رویه را اکنون تحت عنوان گذار بی درروی تحریکی رامان می شناسند.
۲-۲ -۱ توضیح استیرپ
دینامیک استیرپ را می توان به عنوان یک فرایند سه مرحله ای با بازه های زمانی نشان داده شده در شکل۲-۳، فهمید.
دینامیک این گذار را اولین بار برگمن توضیح داد. در این فرایند سه مرحله ای که به صورت زیر شرح داده شده می شود. ابتدا پالس لیزری استوکس قبل از پالس پمپ جهت برانگیختگی گذار های اتمی اعمال می شود.
۱ . در طول مرحله اول، میدان قوی جهت ایجاد یک تغییر دینامیکی استارک، به طوری که میدان ضعیف، هیچ اثری نداشته باشد عمل می کند.
-
- وقتی میدان (پمپی ) قوی تر می شود و میدان ضعیف تر، تغییر و تحول توسط گذار بی دررو انجام می گیرد.
-
- در مرحله نهایی، میدان قوی برای ایجاد یک تغییر دینامیکی استارک به طوری که میدان ضعیف هیچ اثری نداشته باشد عمل می کند.
Time
Pulse
Eigenvalues
Population
شکل۲-۳ فرایند استیرپ. نمودار بالایی : توالی پالس و که در آن پالس مقدم بوده
اما با پالس هم پوشانی دارد.
نموداردوم : ویژه مقادیر بی دررو بر حسب زمان.
نمودار پایینی : نمودار جمعیت بر حسب زمان است.
۲-۳ حالت تاریک و استیرپ
در طول مرحله میانی دینامیک استیرپ ، تحول زمانی، به بهترین نحو با بهره گرفتن از سه حالت بی درروی هامیلتونی رامان توصیف می شود. وقتی انحراف دو فوتونی از بین رفته و فرکانس های رابی حقیقی هستند، این ویژه حالت ها را می توان به صورت
( ۲-۱)
(۲-۲)
انتخاب کرد. در روابط فوق ویژه مقادیر متناظر با ویژه حالت های روشن و تاریک سیستم هستند.
در اینجا زاویه آمیختگی است که توسط معادله
(۲-۳)
تعریف می شود و فاز ها همان فاز های میدان های اعمالی هستند.
(۲-۴)
در حالت کلی تنظیم امکان پذیر است زیرا فاز های مطلق غیر قابل کنترل هستند. تنها در صورتی اختلاف فازی قابل کنترل است که هر دو پالس از یک میدان لیزری به دست آیند.( به عبارتی حالت های و تبهگن باشند ). نکته جالب توجه آنکه حالت بی درروی ویژه مقدار صفر هیچ مؤلفه ای از حالت برانگیخته ندارد. بنابراین این حالت نمی تواند تابشی باشد، این حالت را حالت تاریک نامند. ساختار آن ( براساس مختصات چرخشی ) به صورت