بهار 94
 
 
 
 
 
 

 
کلیدواژه‌ها:  طوفان گرد و غبار، شرایط همدیدی، سطوح جو، تصاویر ماهواره‌ای، سواحل جنوبی خزر.
چکیده
طوفان‌های گرد و غبار از پدیده‌های مخرب آب و هوایی می‌باشند که همه ساله خسارات جبران ناپذیری به مناطق شهری، مزارع، تاسیسات، جاده‌ها و غیره وارد می‌کنند. این پدیده متاثر از شرایط جوی خاصی است که در صورت شناخت سازوکار تکوین و گسترش آن، می‌توان از آسیب‌های فراوانی که به محیط وارد می‌کنند کاسته و یا با آن مقابله کرد. به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان، این کشور مکرراً در معرض سیستم‌های گرد و غبار محلی و سینوپتیکی قرار می‌گیرد. با توجه به مسیر حرکت سیستم‌ها و نحوه‌ی قرارگیری فرودها و کم فشارها، مهم‌ترین منبع گرد و غبار‌های وارد شده به ایران، شمال شبه جزیره عربستان، شمال صحرای کبیر آفریقا، نواحی شرقی سوریه و شمال غربی عراق می‌باشند که با حرکت طوفان به سمت شرق باعث حرکت و جابه جایی گرد و غبارها شده و ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهند. با توجه به قرار گرفتن منطقه جنوبی خزر، بین رشته کوه البرز و دریای خزر هر چند این دو پدیده طبیعی، از جمله عوامل بازدارنده رخداد گرد و غبار محسوب می‌شوند ولی با این وجود، هم‌چنان شاهد روزهای همراه با گرد و غبار در منطقه مذکور می‌باشیم. در این پژوهش، به بررسی عوامل همدید موثر بر رخداد این پدیده جوی در حوضه جنوبی خزر پرداخته شد. هم‌چنین، از داده‌های روزانه گرد و غبار، سرعت باد و نقشه‌های سینوپتیکی در ایستگاه‌های منطقه مذکور که توسط سازمان هواشناسی تهیه می‌شود، استفاده شده است. تحلیل شرایط همدیدی که باعث ایجاد طوفان گرد و غبار در منطقه می‌شود می‌تواند در پیش‌بینی طوفان‌های گرد و غبار در مناطق شمالی کشور نیز موثر باشد. انتظار می‌رود نتایج این پژوهش در شناسایی شرایط هواشناختی و سینوپتیکی موثر در انتشار گرد و غبار به مناطق شمالی کشور مفید بوده و در افزایش صحت پیش ­بینی پدیده گرد و غبار در این مناطق مورد استفاده قرار گیرد. نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان داد که میزان گرد و غبار هم از لحاظ زمانی و هم مکانی دارای تفاوت است و در برخی مکان‌ها به نسبت موقعیت جغرافیایی که داراست روزهای گرد و غباری بیش‌تری در آن‌ها رخ می‌دهد. هم‌چنین سامانه‌های مختلفی در وقوع پدیده گرد و غبار در منطقه نقش دارد.
فهرست مطالب
 
عنوان                                                                                                                     صفحه
 فصل اول: طرح تحقیق 12
1-1 مقدمه. 12
2-1 بیان مسئله. 14
3-1 ضرورت تحقیق 16
4-1 سوالات تحقیق. 17
5-1 فرضیات تحقیق 17
6-1 جمع ‌بندی 17
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق. 19
1-2 مبانی نظری 19
1-1-2 تعریف پدیده گرد و غبار 19
2-1-2 انواع گرد و غبار. 20
3-1-2 مکانیسم تشکیل 20
4-1-2 زمان‌بندی روزانه و فصلی گرد و غبار 21
5-1 -2 مدت زمان پایداری طوفان 21
6-1-2 عوامل موثر در ایجاد گرد و غبار 21
7-1-2 اصلی‌ترین عوامل ایجاد پدیده گرد و غبار. 21
8-1-2 منشأ پدیده گرد و غبار 22
9-1-2 عوامل تشکیل دهنده. 22
10-1-2 اثر عوامل اقلیمی در طوفان‌ گرد و غبار 23
11-1-2 منابع گرد و غباری ایران. 23
12-1-2 عناصر اقلیمی. 25
13-1-2 نقشه‌های سینوپتیک. 27
2-2 بررسی منابع 27
1-2-2 منابع خارجی. 28
2-2-2 منابع داخلی. 30
3-2-2 جمع‌بندی 39
فصل سوم: ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی منطقه مورد مطالعه. 41
1-3- موقعیت جغرافیایی استان گیلان 42
1-1-3 اقلیم و آب و هوا. 42
2-1-3 ویژگی‌های جغرافیایی 42
2-3 موقعیت جغرافیایی استان مازندران. 43
1-2-3 آب و هوا 43
2-2-3 ویژگی‌های جغرافیایی 44
3-2-3 کوه‌های استان مازندران. 44
3-3 موقعیت جغرافیایی استان گلستان 45
1-3-3 جغرافیای طبیعی استان گلستان. 45
4-3 سیستم‌های آب و هوایی 46
فصل چهارم: مواد و روش تحقیق 49
1-4 مقدمه. 49
2-4 جمع‌آوری داده‌ها 49
3-4 بررسی داده‌های جمع‌آوری شده. 50
4-4 تحلیل و بررسی نتایج. 50
5-4 تحلیل و بررسی همدیدی 53
6-4 ویژگی ماهواره Toms 54
فصل پنجم: یافته‌های تحقیق. 57
1-5 تحلیل روند آزمون من کندال. 57
2-5 بررسی روند تغییرات سالانه. 59
3-5 بررسی فصلی توزیع گرد و غبار 62
4-5 نحوه توزیع ماهانه طوفان‌های گرد و غباری سه استان جنوبی خزر 63
5-5 تحلیل وضعیت باد در هنگام وقوع طوفان‌های گرد و غبار 64
6-5 پارامترهای اقلیمی. 65
7-5 تحلیل شرایط همدیدی. 66
8-5جمع بندی. 79
فصل ششم: نتیجه‌گیـری 83
1-6 مقدمه. 83
2-6 نتیجه‌گیری. 83
3-6 نتایج حاصل از بررسی سینوپتیکی نقشه‌ها 85
4-6 تحلیل فرضیات. 86
5-6 پیشنهادها برای تحقیق در آینده. 87
 پوست‌ها90
منابع96
 
 
 
فهرست اشکال
عنوان                                                                                                                                    صفحه
 
شکل 1-2 مراکز تولید گرد و غبار در جهان.22       
شکل 1-3 موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه.41        
شکل  1-5 گل غبار منطقه64
شکل 2-5 نقشه‌های هم ارتفاع 850 و هم فشار سطح زمین 18 و 20 می70
شکل 3-5 نقشه باد در سطح 250 در تاریخ 20 تا 23 می.71
شکل 4-5 تصویر ماهواره تامس در تاریخ 21 تا 23 می.72
شکل 5-5 نقشه هم ارتفاع 500 در تاریخ 19 و 20 ژوئن73
شکل 6-5 نقشه هم فشار سطح زمین در تاریخ 15و 16 ژوئن.74
شکل 7-5 نقشه سطح زمین و هم ارتفاع 850 در تاریخ 16 تا 18 ژوئن.75
شکل 8-5 نقشه 250 هکتوپاسکالی در تاریخ 15، 18 و 21.76
شکل 9-5 تصویر ماهواره‌ای در تاریخ 18 تا 20 ژوئن 2004.77
شکل 10-5 نقشه هم ارتفاع 500 در تاریخ 26 و 31 می 2005 78
شکل 11-5 نقشه هم فشار سطح زمین در تاریخ 26 و 31 می 2005.80
شکل 12-5 نقشه باد در سطح 250 در تاریخ 26 و 28 می 200580 شکل 13-5 تصویر ماهواره تامس در تاریخ 25 تا 27 می 200581
 
 
 
 
 
فهرست جدول
عنوان                                                                                                                                                                 صفحه
جدول 1-4 کدهای هواشناسی مرتبط با پدیده گرد و غبار50
جدول 1-5 داده‌های من کندال ایستگاه‌ها.58
جدول 2-5 تعیین روند ایستگاه‌ها58
جدول 3-5 مشخصات طوفان‌های گرد و غباری شاخص منطقه67
 
 
 
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                                                                                                صفحه
نمودار 1-5 روند تغییرات سال به سال روزهای گرد و غباری رشت، رامسر و گرگان.60
نمودار 2-5 تعداد روزهای گرد و غباری در استان مازندران60
نمودار 3-5 تغییرات سال به سال روزهای گرد و غباری گرگان61
نمودار 4-5 نمودار دایره‌ای فصلی گرد و غبار.62
نمودار 5-5 نمودار پراکندگی ماهانه.63
 
 
 
 
 

فصل اول
طرح تحقیق
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1- فصل اول: طرح تحقیق
1-1 مقدمه
از دیدگاه هواشناسی سینوپتیکی طوفان یک پدیده مخرب منحصر به فرد در روی نقشه‌های سینوپتیکی بوده که ترکیبی از پدیده‌های فشار، ابر، بارندگی و غیره را در بر گرفته و توسط رادار، قابل شناسایی است. در نواحی خشک و نیمه خشک پدیده گرد و غبار به اشکال مختلف مانند روز همراه با گرد و غبار یا طوفان گرد و غبار و گردباد به صورت مکرر اتفاق می‌افتد. در بیابان‌ها و مناطق خشک، تغییر سریع درجه حرارت هوا موجب ایجاد گرادیان فشار در نقاط مختلف آن و تشکیل بادهای قوی و دائمی می‌شود. به علاوه در این مناطق به دلیل کمبود رطوبت و پوشش گیاهی، چسبندگی ذرات به یکدیگر کاهش یافته و باد می تواند ذرات با قطر کمتر از 2میلی‌متر را از سطح خاک جدا نموده و با خود حمل کند. بسیاری از این ذرات قطری کم‌تر از 10 میکرون دارند و سرعت سقوط آن‌ها تحت تأثیر نیروی جاذبه زمین قابل اندازه‌گیری نیست.  بنابراین این ذرات در جو به صورت معلّق باقی می‌مانند، به این دلیل در نواحی بیابانی ممکن است هوا برای مدتی طولانی به حالت گرد و غبار باقی بماند. از این رو طوفان‌ها در مقیاس‌های ترنادو، طوفان رعد و برق، طوفان گرد و خاک و مانند آن ظاهر می‌شوند.
 از مهم‌ترین شرایط ایجاد گرد و غبار در کنار هوای ناپایدار، وجود یا عدم وجود رطوبت است به طوری که اگر هوای ناپایدار رطوبت کافی داشته باشد، بارش و طوفان رعد و برق؛ و اگر فاقد رطوبت باشد، طوفان گرد و غبار ایجاد می کند. نوع و پوشش گیاهی نیز در شدت وقوع گرد و غبار نقش مؤثری بازی می‌کنند. در واقع ایجاد گرد و غبار می‌تواند نوعی واکنش به تغییر پوشش گیاهی زمین باشد که در این رابطه نقش فعالیت‌های انسانی را نیز در کنار شرایط طبیعی محیط‌های جغرافیایی باید در نظر گرفت. چنان‌چه در منطقه‌‌ای مانند شمال ایران که از نظر طبیعی مساعد برای گرد و غبار نیست چون هم دارای رطوبت بالا و هم دارای پوشش گیاهی متراکم است ولی به دلیل فعالیت‌های انسانی امروزه شاهد روزهای همراه با گرد و غبار در این منطقه هستیم.
طوفان‌های گرد و غبار به صورت کوتاه مدت هم، روی زندگی انسان اثر می‌گذارند. مهم‌ترین این تاثیرات کاهش قدرت دید و به وجود آوردن مشکلات بهداشتی مانند مشکلات تنفسی و لغو پرواز‌ها در نتیجه کاهش دید است. پدیده گرد و غبار در سال‌هاى اخیر از نظر غلظت و راه اندازى ذرات معلق، تداوم، وسعت و زمان آن متفاوت و بسیار بیش‌تر از طوفان‌هاى گرد و غبار گذشته است و این سبب نگرانى‌ بسیارى شده است. در این سال‌ها خشکسالى‌هاى مداوم، کاهش بارندگى و رطوبت نسبى محیط به همراه تشدید فاکتورهاى محیطى توسط انسان، نظیر استفاده بى رویه از منابع آبى و از بین رفتن پوشش گیاهی باعث گسترش شدید گرد و غبار شده است. از اصلی‌ترین عوامل ایجاد این پدیده وزش بادهای به نسبت شدید روی زمین‌های دارای شرایط مساعد برای ایجاد گرد و غبار است. این عوامل به همراه حرکت صعودی هوای ناشی از سامانه‌های جوی، انتقال قائم ذرات گرد و غبار معلق به ترازهای بالاتر جو را فراهم می‌کند. ذرات معلق، بر حسب اندازه‌ی قطر خود در لایه‌ها، به ترتیب از پایین به بالا قرار گرفته و سپس با جریان هوا، به حرکت در آمده و مناطق وسیعی را تحت پوشش قرار می‌دهد. بیش‌تر گرد و غبارهای فراگیر و گسترده‌ای که مشاهده می‌شود فرا محلی بوده و از نواحی دور و نزدیک دیگر منشأ می‌گیرد ولی ممکن است که ناشی از عوامل محلی باشد و ذرات از همان محل که گرد و غبار دیده می‌شود تشکیل ‌شود. طوفان‌های گرد و خاک و ماسه‌ای در مناطق مختلف تعاریف گوناگونی دارد، زیرا این پدیده در مکان‌های گوناگون و در شرایط مختلفی به وجود می‌آید. براساس توافق سازمان هواشناسی جهانی، هر گاه در ایستگاهی سرعت باد از 15 متر بر ثانیه تجاوز کند و دید افقی به علت گرد و غبار، به کمتر از یک کیلومتر برسد، طوفان خاک گزارش می‌شود. طوفان ماسه‌ای، به بادی اطلاق می‌شود که بتواند ذرات با قطر 15/0 تا 30/0 میلی متر را تا ارتفاع 15 متر جابه جا کند، در این حالت، طوفان ماسه‌ای است لکن در طوفان خاک، ذرات معلق، ریزتر است (دهقان‌پور، 1384).
 
 
2-1 بیان مسئله
گرد و غبار یکی از پدیده‌های جوی است که وقوع آن باعث وارد شدن خسارت‌های بسیاری در زمینه‌های زیست محیطی، کشاورزی، حمل و نقل و سلامت می‌شود. طوفان گرد و غبار بیش‌تر در مناطق خشک و نیمه‌خشک به علت سرعت بالای وزش باد بر سطح خاک بدون پوشش گیاهی شکل گرفته و در شدیدترین حالت طوفان‌های گرد و غباری، غلظت ذرات معلق به 6000 میلی‌گرم در هر متر مکعب هوا می‌رسد (سانگ و همکاران[1]، 2007: 112).  نتیجه بررسی‌ها نشان داده‌اند که عوامل محیطی و انسانی بر ایجاد و یا تشدید طوفان‌های گرد و غباری موثر می‌باشند. عوامل جغرافیایی و آب و هوایی نظیر توزیع نامناسب زمانی و مکانی بارندگی و وقوع خشکسالی از

4-1) هدف اصلی : 6
4-2)اهداف  فرعی: 6
5)سؤالات تحقیق: 6
5-1)سوال اصلی : 6
5-2)سوالات فرعی   6
6)فرضیه‏های تحقیق: 6
6-1)فرضیه اصلی : 6
6-2)فرضیه های فرعی : 6
7)روش شناسی تحقیق: 7
8) ساختار تحقیق  7
فصل اول : کلیات. 8
مبحث اول: تعاریف و مفاهیم. 9
گفتار اول: تعریف حقوق دریایی   9
بند اول : بیمه حمل ونقل دریایی   10
بند دوم : بیمه‌ نامه دریائی: Marine Insurance Policy  10
بند سوم  : فرانشیز  12
بند چهارم : خسارت خاص    12
بند پنجم : خسارت عمومی   13
بند ششم : خسارت کلی بیمه  14
بند هفتم : از بین رفتن فرضی: 14
بند هشتم : ازبین رفتن کامل فرضی   14
بند دهم : مسئولیت ناشی ازتصادم  17
بند یازدهم : جزئیات پوشش های بیمه کشتی: 17
گفتار دوم: اهمیت حقوق دریایی در ایران  19
بند اول :  قبل از انقلاب اسلامی   19
بند دوم :  بعد از انقلاب اسلامی   19
مبحث دوم: چارچوب اجرای حقوق دریایی 21
گفتار اول: ماهیت کشتی رانی دریایی   21
گفتار دوم: اقسام کشتی رانی به لحاظ طول سفر  22
بند اول: کشتی رانی ساحلی   22
بند دوم: کشتی رانی طولانی مدت   23
گفتار سوم: اقسام کشتی رانی بر حسب موضوعات آن  24
بند اول: کشتی رانی تجاری   24
بند دوم: کشتی رانی صیادی   24
بند سوم: کشتی رانی تفریحی و گردشگری   25
بند چهارم: کشتی رانی امدادی و نجات در دریا 26
بند پنجم: کشتی رانی عمومی   26
مبحث سوم: سیر تاریخی حقوق دریایی 26
گفتار اول: دوره ی قدیم  27
گفتار دوم: دوره ی میانی   27
گفتار سوم: دوره ی جدید  29
مبحث چهارم: یکسان سازی حقوق دریایی و حقوق دریایی در ایران. 30
گفتار اول : یکسان سازی حقوق دریایی   30
گفتار دوم : حقوق دریایی ایران  32
بند اول: قانون دریایی و سایر مقررات دریانوردی ایران  32
1-1 :  قانون دریایی مصوب 1343  32
1-2 :  مقررات قوانین مدنی، تجارت و امور گمرکی مرتبط با حمل و نقل دریایی   35
1-3 :  آیین نامه های اجرایی و دستورالعمل های دریایی   35
بند دوم: معاهدات چند جانبه ی بین ا لمللی دریایی که دولت ایران به آن ها پیوسته است   37
فصل دوم : نقش بیمه در صنعت کشتیرانی
مبحث اول : تعاریف و مبانی قرارداد بیمه. 43
گفتار اول :  تعریف قرارداد در بیمه  43
گفتار دوم :    اصول اساسی بیمه  43
بند اول : نفع قابل بیمه (insurable interest) 44
بند دوم :  حداکثر حسن نیت (utmost good faith) 44
بند سوم : جبران خسارت (indemnity) 44
بند چهارم : خطرات قابل بیمه شدن و خطرات غیر قابل بیمه شدن  46
مبحث دوم : مبانی بیمه کشتیرانی در صورت تصادم کشتی ها 47
گفتار اول :  قرارداد بیمه دریایی و تصادم کشتی ها 48
بند اول : تعریف بیمه دریایی   48
بند دوم :  مندرجات قرارداد بیمه دریایی   48
بند سوم :  خصوصیات بیمه دریایی   49
بند چهارم : کمال و حد اعلای حسن نیت در قرارداد بیمه دریایی   49
بند پنجم :  نفع قابل بیمه یا نفع بیمه ای   51
گفتار دوم : اقسام بیمه دریایی   51
بند اول : بیمه بدنه کشتی   51
بند دوم : بیمه کرایه محموله  52
بند سوم : سایر اقسام بیمه دریایی   52
گفتار سوم : انواع بیمه نامه های دریایی در صورت تصادم کشتی ها 52
بند اول : بیمه نامه شامل ارزش موضوع بیمه (valued policy) 53
بند دوم :  بیمه نامه فاقد ارزش موضوع بیمه (unvalued policy) 53
بند سوم : بیمه با پوشش باز (open cover insurance) 53
بند چهارم :  بیمه شناور (floating policy) 53
بند پنجم : بیمه نامه سفری (voyage policy) 54
بند هفتم :  بیمه نامه زمانی (time policy) 54
بند هشتم :  بیمه نامه مختلط (mixed policy) 54
گفتار چهارم :  خطرات و خسارات  تحت پوشش بیمه دریایی و کشتی ها در صورت تصادم آنها 54
بند اول :  خطراتی  تحت پوشش بیمه دریایی و کشتی ها 54
بند دوم :  خسارات در بیمه های دریایی   55
گفتار  پنجم : شروط یاکلوزهای متداول در قرارداد های بیمه در صورت تصادم کشتی ها 57
بند اول : شرط بدون خسارت خاص    58
بند دوم : شرط با خسارت   58
بند سوم : شرط خسارت منوط به فرانشیز مشخص     58
بند چهارم : شرط کلیه خطرات   58
گفتار ششم : سایر موارد بیمه ایی در راستای تصادم کشتی ها 59
بند اول : بیمه نامه اتکایی و بیمه نامه مضاعف (reinsurance and double insurance) 59
بند دوم :  الزامات یا وارانتی ها (warranties) 59
بند سوم :  انتقال بیمه نامه دریایی   60
بند چهارم :  ادعای خسارت از شرکت بیمه  61
مبحث سوم : بررسی مقررات بین المللی و مسئولیت متصدی حمل و نقل  در صورت بروز خسارت و تصادم کشتی ها 61
گفتار اول :  ماهیت حقوقی تعهد ایمنی   62
بند اول :  تعهد ایمنی به عنوان تعهدی به وسیله  62
بند دوم : تعهد ایمنی، به عنوان تعهدی به نتیجه  62
گفتار دوم :  مبنای مسئولیت در مقررات لاهه  64
گفتار چهارم :  مبنای مسئولیت در حقوق اسلامی   70
فصل سوم : جبران خسارات بیمه ایی در صورت تصادم کشتی ها 75
مبحث اول : پوشش جبرانی بیمه گران دریایی 77
گفتار اول : بیمه کشتی 77
بند اول : تلف کلی کشتی   78
بند دوم : تلف جزیی کشتی یا ورود صدمه به آن  81
بند سوم : خسارات مشترک   85
بند چهارم : هزینه نجات   87
بند پنجم : بیمه مسوولیت مدنی ناشی از تصادم  87
گفتار دوم : بیمه کالا  89
بند اول : تلف کلی کالا  90
بند دوم : تلف جزیی یا آسیب دیدگی کالا  90
بند سوم : هزینه خاص، خسارت مشترک و هزینه نجات   92
گفتار سوم : بیمه کرایه حمل  92
گفتار چهارم : قائم مقامی بیمه گر  95
مبحث دوم  : پوشش جبرانی انجمنهای حمایت و جبران خسارت. 96
گفتار اول : توصیف انجمنها 96
گفتار دوم : گستره پوشش بیمه ای انجمنها 97
نتیجه گیری : 100
منابع و مآخذ: 101

چکیده :
 

حمل و نقل دریایی نسبت به سایر شیوه‌های حمل و نقل از قدمت بسیار بیشتری برخوردار بوده و به لحاظ حجم و مقدار کالای جابجا شده نیز دارای بیشترین سهم می‌باشد؛ به گونه‌ای که حسب آخرین آمار موجود حدود 90 درصد کالاها در تجارت بین‌المللی از طریق دریا حمل می‌گردد که این خود بیانگر اهمیت بسزایی است که بیمه‌های در میان سایر رشته‌های بیمه‌ای دارد.نقش وسائل تامین جبران خسارت در مباحث حقوق دریایی از جمله و بویژه تصادم کشتی ها بسیار قابل توجه است.این وسائل در دو چهره پوشش شرکتها و موسسات بیمه دریایی و پوشش انجمنهای حمایت و جبران خسارت ظاهر می شوند. فعالیت تجاری بیمه گری در معنای خاص، از طریق شرکتهای بیمه محقق می شود. بطور کلی بیمه دریایی در بر دارنده بیمه کشتی(بدنه و ماشین آلات)بیمه کالا، بیمه کرایه حمل و بیمه مسوولیت مدنی ناشی از تصادم است.بیمه کشتی طبع دوگانه دارد: از سویی بیمه جبران خسارت است و بدین ترتیب جبران زیانهای ناشی از تلف کلی کشتی اعم از واقعی یا فرضی، تلف جزئی محموله یا ورود صدمه به آن بعلاوه پرداخت هزینه نجات و سهمیه خسارت مشترک کالاها را تحت پوشش قرار می دهد. در بیمه کرایه، با توجه به مفاد قرارداد حمل و نحوه محاسبه و پرداخت کرایه، حسب مورد، مالک یا مستاجر کشتی دارای نفع قابل بیمه بوده و می تواند خسارت ناشی از تلف یا از دست دادن کرایه را بیمه کنند، در بیمه جبران خسارت، پس از اینکه بیمه گر، خسارتهای بیمه گذار را پرداخت کند، قائم مقام او شده و می تواند برای وصول معادل مبلغی که به بیمه گذار پرداخته است و حداکثر 4/3 میزان مسئولیت کشتی بیمه شده را که خطای آن سبب وقوع تصادم و ایراد صدمه و زیان به کشتی دیگر شده است پوشش می دهد. در بیمه شناورهااز شرایط منتشر شده در چند کلوز استاندارد بین المللی که توسط انستیتو بیمه‌گران لندن ارائه می گردند و در تمامی مؤسسات بیمه ای معتبر دنیا مورد استفاده قرار می گیرند و پوشش دهنده خسارات بدنه و ماشین آلات (کلی و یا کلی – جزیی)، مسئولیت ناشی از تصادم، هزینه های زیان همگانی، هزینه های جلوگیری از توسعه خسارت و نجات استفاده می گردد. و در این میان، مباحث مرتبط با مسئولیت متصدی حمل، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. مبانی چهارگانه مسئولیت متصدی حمل ( مسئولیت مبتنی بر تقصیر اثبات شده، مسئولیت مبتنی برفرض تقصیر، مسئولیت مبتنی برفرض مسئولیت و مسئولیت محض) می باشد که مسئولیت متصدی حمل در کنوانسیون های مشهور بین المللی حاکم بر حمل و نقل دریایی کالا – کنوانسیون بروکسل ۱۹۲۴م (مقررات لاهه) و کنوانسیون هامبورگ ۱۹۷۸م – نیز مورد بررسی قرار گرفته است . واژه های کلیدی: کشتی ها ، پوشش بیمه ایی ، جبران خسارت ، حمل و نقل دریایی ، مقررات لاهه ٫ مقررات هامبورگ. 

مقدمه :                                                 
 

1)بیان مسأله:
 

کشتی های بازرگانی، مهمترین نقش را در حمل و نقل بین المللی کالا ایفا می کنند و از سالهای قبل، خطوط منظم کشتیرانی، بین اغلب بنادر مهم کشورهای دریایی جهان برقرار شده است.این جایگاه، اقتضاء می کند که ایمنی کشتیرانی تجاری از تمام جوانب مورد عنایت قرار گرفته تا با تمهید تدابیر علمی مرتبط، با خطرات دریا مقابله شده و احتمال بروز سوانح گوناگون که در پی رشد صنعت کشتی سازی و دریانوردی، سلامت سفرهای دریایی را همچنان تهدید می کند به حداقل ممکن برساند. در واقع امر، این حوادث هنوز روی می دهند و جالب اینکه براساس آمار موجود، حدود 80% از سوانح دریایی از خطای انسانی ناشی می شود تصادم در مفهوم کلی خود، به برخورد کشتی ها با هرگونه وسیله شناور دیگر اعم از کشتی ها و وسایل ناوبری مثل چراغ های دریایی همچنین برخورد کشتی ها با اموال غیرشناور بندری مانند اسکله ها اطلاق می شود اما از دیدگاه حقوق دریایی که تصادم کشتی ها یکی از مباحث اصلی آن است تصادم، مبین برخورد دو کشتی با یکدیگر است و قواعد مسوولیت خارج از قرارداد ناشی از تصادم کشتی ها به نحوی که درمعاهده بین المللی “یکنواخت سازی برخی قواعد مربوط به تصادم کشتی ها مصوب 1910 بروکسل”  و برخی از قوانین داخلی کشور ها مقرر شده است ، همین واقعه حقوقی را پوشش می دهد. در عین حال، احکام مسوولیت قراردادی ناشی از تصادم کشتی ها بر اساس معاهدات بین المللی مختلف بویژه معاهده بین المللی یکنواخت سازی برخی قواعد حقوقی مربوط به بارنامه ها(قواعد لاهه)مصوب 25 اوت 1924 در بروکسل  و پروتکلهای اصلاحی آن به ترتیب مصوب 23 فوریه 1968(مشهور به قواعد لاهه- ویزبی)و مصوب 21 دسامبر 1979 در بروکسل همچنین معاهده ملل متحد درباره حمل کالاها از طریق دریا(قواعد هامبورگ)مصوب 31 مارس 1978 در هامبورگ 2 و یا حسب مورد، قوانین ملی قابل اعمال نسبت به قراردادهای محل کالا قابل حصول است.  با توجه به توضیحات فوق این پایان نامه در پی آن است که به بررسی نقش بیمه دریایی در جبران خسارات ناشی از تصادم کشتی ها می باشد.

2)اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
 

امروزه نقش مهم بیمه دریایی در جبران خسارتهای ناشی از حوادث مختلف که همواره نوع بشر را تهدید می کند بر کسی پوشیده نیست به ویژه اینکه در پاره ای زمینه ها، در نتیجه رشد سریع علم و فناوری و پیچیدگی وسایل و ارتباطات، حمایت از زیاندیدگان در برابر تبعات مالی حاصل از مخاطرات گوناگون، ضروری به نظر می رسد.در این میان، بیمه دریایی یکی از حوزه های اصلی فعالیت تجاری بیمه گری است چه زیانهای سنگین ناشی از سوانح متنوع کشتیرانی، تامین پوششهای بیمه ای را

گفتار اول : تعریف پلیس . 7
گفتار دوم : ساختار پلیس . 8
بند اول : پلیس اداری و پلیس قضائی 8
بند دوم : پلیس عمومی و پلیس اختصاصی 9
بند سوم : پلیس دولتی و پلیس خصوصی. 11
بند چهارم : پلیس عمومی و پلیس محلی 12
مبحث دوم : اهداف و وظایف پلیس. 13
گفتار اول : استقرار نظم و امنیت. 13
گفتار دوم :تامین آسایش عمومی و فردی 14
گفتار سوم : انجام وظیفه در مقام ضابط دادگستری 15
فصل دوم : بزه دیده و آسیب های ناشی از جرم 16
مبحث اول : بزه دیده 16
گفتار اول : مفهوم و اقسام بزه دیده 16
بند اول : تعریف بزه دیده . 17
بند دوم : اقسام بزه دیده 19
الف : بزه دیده حقیقی و بزه دیده حقوقی 19
ب : بزه دیده مستقیم و بزه دیده غیر مستقیم. 19
پ : بزه دیده نخستین و بزه دیده ثانویه 19
گفتار دوم : مبانی حقوقی حمایت از بزه دیده 20
بند اول : حمایت از بزه دیده در حقوق ایران 20
بند دوم :  حمایت از بزه دیده در اسناد بین المللی . 21
الف : اعلامیه اصول بنیادی عدالت برای بزه دیدگان . 21
ب : اصول و قواعد بین المللی ناظر به عملکرد پلیس. 22
مبحث دوم : آسیب های ناشی از جرم 24
گفتار اول : مفهوم و اقسام آسیب های ناشی از جرم. 24
بند اول : تعریف آسیب های ناشی از جرم 24
بند دوم : اقسام آسیب های ناشی از جرم 24
الف : آسیب های مادی. 24
1 – آسیب های جسمانی 24
2 – آسیب های مالی 26
ب : آسیب های معنوی. 27
1 – تعریف و مصادیق آسیب های معنوی 27
2 – نحوه ارزیابی آسیب های معنوی 29
پ : آسیب های منافع ممکن الحصول . 32
بخش دوم : پلیس و کاهش آسیب های ناشی ازجرم 33
فصل نخست : رفتار پلیس با رعایت کرامت بزه دیده . 34
مبحث اول : رفتار همراه با احترام به بزه دیده. 35
گفتار اول : استاندارد سازی رفتار پلیس . 35
بند اول : منشور اخلاقی پلیس.   35
بند دوم : منشور حقوق مراجعین به پلیس   36
گفتار دوم : توجه و همدردی  بزه دیده 37
بند اول : توجه به نگرانی ، آلام ، دیدگاه ها و نیازهای بزه دیده. 37
بند دوم : همدردی و حفظ آبروی بزه دیده. 38
بند سوم : مشارکت دادن بزه دیده در فرایند کیفری. 39
گفتار سوم : تقویت و توسعه سازمان پلیس و نهادهای حامی بزه دیده در آن. 41
بند اول : تقویت و تجهیز سازمان پلیس 41
بند دوم : توسعه نهادهای حامی بزه دیده در سازمان پلیس. 41
الف : مددکاری اجتماعی 41
ب : خدمات مشاوره حقوقی. 44
1 – ارائه اطلاعات ضروری به بزه دیده 44
2 – ارائه اطلاعات و آموزش همگانی 45
مبحث دوم : حفظ امنیت ، شئونات و حریم خصوصی بزه دیده. 46
گفتار اول : حفاظت از امنیت بزه دیده. 46
بند اول : حفاظت از امنیت بزه دیده در رویاروئی با متهم. 46
بند دوم : حفاظت از امنیت بزه دیده و شهودش در برابر تهدیدات 47
گفتار دوم : حفاظت از شئونات و حریم خصوصی بزه دیده. 51
بند اول : تعریف شئونات و حریم خصوصی بزه دیده 51
بند دوم : حفاظت از هویت و اطلاعات بزه دیده . 52
فصل دوم : واکنش پلیس در مقابله با جرم. 54
مبحث اول : آگاهی و اقدام فوری پلیس 54
گفتار اول : آگاهی پلیس از جرم 54
بند اول : دسترسی بزه دیده به پلیس و اعلام شکایت.  54
الف : دسترسی بزه دیده به پلیس  55
ب : اعلام شکایت بزه دیده .  55
بند دوم : اعلام جرم. 57
الف : اعلام جرم در پاسگاه پلیس . 57
ب : اعلام جرم به پلیس 110 . 57
بند سوم : آگاهی از جرائم مشهود 58
گفتار دوم : اقدام قضائی فوری پلیس 61
بند اول : حفظ صحنه ، آثار و دلایل جرم. 61
الف : حفظ صحنه و معاینه محل. 62
ب : ضبط آلات و ادوات جرم.  63
بند دوم : تحقیق ، بازجوئی و جمع آوری ادله    64
الف : تحقیقات محلی   64
ب : تفتیش اماکن و اشیاء متهم .   66  
پ : مراقبت از فرار یا مخفی شدن متهم   69
ت : احضار و جلب و تحقیق از شهود بزه دیده.   71
ث : نیابت قضائی در جهت حمایت از بزه دیده.   73
بند سوم : گزارش به مقامات قضائی و اجرای تصمیمات آنان   74  
الف : تکمیل پرونده و تنظیم گزارش نهائی.   74
ب : ابلاغ اوراق و اجرای تصمیمات قضائی.   76
پ : استرداد اشیا و اموال بزه دیده.   80
مبحث دوم : پیشگیری از تکرار و توسعه بزه دیدگی .   82
گفتار اول : پیشگیری از وقوع بزهکاری    82
گفتار دوم : پیشگیری از تکرار بزه دیدگی    85
بند اول : پیشگیری از تکرار بزه دیدگی زنان    88
بند دوم  : پیشگیری از تکرار بزه دیدگی کودکان    91
بند سوم : پیشگیری از تکرار بزه دیدگی سالمندان و ناتوانان بزه دید  94 
مبحث سوم : میانجیگری کیفری پلیس 97
گفتار اول : اهداف میانجیگری کیفری.  98
گفتار دوم : پلیس و عدالت ترمیمی  99 
نتیجه و پیشنهاد ها.  101
الف : نتیجه ها   101
ب : پیشنهادها.   102 
منابع و مآخذ.  103 
چکیده انگلیسی .   106
چکیده:
امروزه جرم شناسان و حقوقدانان کیفری توجه خاصی به جایگاه و موقعیت پلیس در مورد  خدمات رسانی و کمک به بزه دیدگان جرایم دارند. نقش پلیس در اولین مرحله ورود افراد به نظام عدالت کیفری آشکار می شود.عموم مردم همواره این نظام را با پلیس می شناسند. از آنجا که در مرحله نخستین ورود به نظام عدالت کیفری امکان بیشترین تعرض به حقوق بنیادی و اساسی افراد مشاهده می شود توجه خاص حقوقدانان را به خود معطوف داشته است. بنابراین امروزه توجه به جایگاه علمی پلیس، وضع قوانین و مقررات محدودکننده، تعرض به حقوق بنیادی بشر، توسل به شیوه ها و اقدامات پیشگیرانه و حمایتی با هدف کاهش میزان جرایم بر سیاست جنایی نظام های مختلف تأثیر گذاشته است. کاهش آسیب های ناشی از جرم یکی از وظایف دولت ها و نهادهای رسمی است و برای تحقق کامل آن تشکیل نهادها و ارگان های مختلف اجتماعی و هماهنگی بین آنها اهمیت دارد.
پلیس به عنوان یکی از ارگان های دولتی مرتبط با مقوله آسیب های ناشی از جرم، با شناسایی افراد  آسیب دیده و بزه دیدگان بالقوه بر وضعیت وشرایط قبل، حین و بعد از ارتکاب جرم تأثیر می گذارد و فرصت ارتکاب جرم را برای مجرمان محدود می سازد و با مداخله در وضعیت بحران و نجات اشخاص آسیب دیده در صحنه های جرم و کاهش مشکلات و دغدغه های آنان در مراحل مختلف سیستم عدالت کیفری نقش بسزایی دارد.
بی تردید پلیس با کنار نهادن شیوه های منسوخ دهه های پیشین، با رویکرد نو یا اجتماع گرایی و مشارکت مداری می تواند در راهبردهای حمایتی وخدمات رسانی به بزه دیدگان به صورت مستقیم و غیر مستقیم شرکت جسته و نقش مؤثر و قابل توجه خود را در تحقق عدالت برای بزه دیدگان عملی سازد.
واژگان کلیدی: پلیس، آسیب دیده جرم، پیشگیری، بزه دیدگی، حمایت
مقدمه
الف) بیان مسئله
سیاست جنایی هر کشور مبین پاسخ و واکنش آن جامعه نسبت به پدیده مجرمانه می باشد. خانم دلماس مارتی [1] که از اساتید برجسته فرانسوی می باشد، سیاست جنایی را چنین تعریف می کند”مجموعه روشهایی که به وسیله آن بشر اجتماعی پاسخ های خود را به پدیده مجرمانه سازمان دهی میکند”.
پاسخ های جامعه به پدیده مجرمانه هم توسط مراجع دولتی و هم توسط مراجع اجتماعی صورت  می گیرد. یکی از مراجع دولتی در پاسخ به پدیده مجرمانه پلیس آن کشور است. از سوی دیگر دامنه پدیده مجرمانه شامل جرم، مجرم و بزه دیده است. موضوع بحث این تحقیق در مورد پاسخ پلیس به بزه دیده می باشد.
بزه دیده در اثر جرم متحمل آسیب ها و خساراتی می شود. نحوه پاسخ دهی مراجع دولتی به بزه دیده  می تواند در کاهش آسیب های بزه دیده و دفاع از حقوق او مؤثر باشد. نقش پلیس به عنوان اولین نهادی که بزه دیده به آن مراجعه می کند در کاهش آسیب ها و خسارات او بسیار چشمگیر و قابل توجه است. این تحقیق به دنبال نقش پلیس و اقداماتش در کاهش آسیب هایی است که از ناحیه جرم متوجه بزه دیده می شود می باشد.
ب) سابقه تحقیق
با توجه به اهمیت رفتار پلیس با مراجعین بزه دیده، برآن شدم تا موضوع تحقیق خود را با عنوان نقش پلیس در کاهش آسیب های ناشی از جرم انتخاب نمایم. با تحقیقاتی که با کمک استاد گرانقدر خود انجام دادیم دو پایان نامه در دانشگاه تهران عیناً با همین موضوع توسط آقایان مسعود قاسمی در پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتر میرعظیم قوام در رساله دکتری یافت شد که کمک شایانی در گردآوری مطالب نمود.
شایان ذکر است مطالعه مقالاتی که در مورد پلیس و بزه دیده وجود داشت به خصوص مقاله” حقوق بزه دیدگان و خواست های آنان از پلیس” از دکتر قوام هم کمک فراوانی کرد. پایان نامه دکتر عبدالعلی توجهی هم کمک وافری در شناخت جایگاه بزه دیدگان و حمایت از آنان انجام داده است. مقالات و پایان نامه های دیگری هم وجود دارد که به صورت کلی به موضوع پلیس پرداخته اند.
توضیح براینکه با وجود اهمیت این موضوع و اهمیت حمایت از بزه دیدگان به خصوص توسط پلیس میزان منابع و تحقیقاتی که به این مهم پرداخته است اندک می باشد و امید است در آینده بیشتر به این موضوع پرداخته شود.
پ)اهداف تحقیق:

بررسی وتبیین نقش پلیس درکاهش آسیب های ناشی ازجرم
 

ارزیابی و سنجش نقادانه حقوق بزه دیده در حقوق ایران
 

بررسی رفتار و عملکرد پلیس با بزه دیده و تبیین میزان موفقیت عملکرد پلیس
 

بررسی اقدامات پلیس در کاهش آسیب های ناشی از جرم
 

بررسی قوانین ناظر به نقش پلیس در کاهش آسیب های ناشی از جرم در حقوق ایران
ت) سوالات تحقیق :

پلیس چه نقشی را در کاهش آسیب های ناشی از جرم از طریق پاسخ گویی به نیازها، مشکلات و آسیب های پیش روی بزه دیدگان ایفاء میکند؟
 

میزان توجه و واکنش پلیس به آسیب ها و مشکلات بزه دیدگان رضایت بخش است؟
 

آیا پلیس توانسته است در عصر حاضر، با بهره گرفتن از امکانات مؤثر بر میزان اثر بخشی اقدامات خود در زمینه آسیب های ناشی از جرم بیفزاید؟
 

آیا همکاری بزه دیدگان در کاهش آسیب های ناشی از جرم مؤثر است؟
ث) فرضیات تحقیق :

در مکاتب جرم شناختی به بزه دیده در جهت حمایت از وی، به عنوان آسیب دیده از جرم توجه کافی مبذول نشده است.
 

پلیس پس از وقوع جرم در راستای کاهش آسیب های ناشی از جرم، با خواسته های مشترکی از جانب بزه دیده روبه روست.
 

خود بزه دیدگان با نوع همکاری که با پلیس می توانند داشته باشند در کاهش آسیب هایی که از ناحیه جرم متوجه آنان می شوند تأثیر بسزایی دارند.
 

تجهیز سازمان پلیس در کشف جرایم و کاهش آسیب های ناشی از جرم تأثیر دارد.
ج) روش تحقیق :

می باشد . امروزه مشارکت شهروندی از جمله عواملی است که نقش مهمی در تحول نظام مدیریتی شهرها و به خصوص پیشبرد اهداف مبتنی بر توسعه پایدار شهرها دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش مشارکت شهروندان در مدیریت مطلوب شهری(نمونه ی مورد مطالعه: شهر پل سفید) می باشد. بدین منظور با توجه به فرضیه های تحقیق، شاخص هایی چون: میزان علاقمندی شهروندان در حفظ و نگهداری فضای سبز شهری ، میزان علاقمندی شهروندان در جمع آوری و بازیافت زباله، میزان احساس تعلق شهروندان در حفظ ونگهداری شهر ، آگاهی شهروندان از طرحها و برنامه های شهری، میزان اطلاع رسانی مدیران شهری به شهروندان در خصوص طرحهای شهری ،میزان نظارت شهروندان در امور مدیریتی و اجرای پروژه هاو. و تاثیر عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی بر میزان مشارکت شهروندان در توسعه و عمران شهر ، مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های مورد نیاز، از طریق مطالعات و بازدیدهای میدانی و تکمیل دو پرسشنامه ی مجزا از طریق فرمول کوکران با حجم نمونه ای بالغ بر 360 شهروند و 30 کارشناس به شیوه ی تصادفی ساده جمع آوری گردید و با بهره گیری ازآمارهای توصیفی وآزمون های کای اسکوئر، همبستگی اسپیرمن و آزمون تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر این است: مشارکت شهروندان در مدیریت شهری پل سفید ازوضعیت پایینی برخوردار است ، بین مشارکت شهروندان و مدیریت مطلوب شهری رابطه معناداری وجود دارد و ارتقای پایگاه اجتماعی- اقتصادی شهروندان تا حد زیاد در میزان علاقه مندی شهروندان به مشارکت در مدیریت شهری موثر می باشد
واژگان کلیدی: مشارکت شهروندی، مدیریت شهری، توسعه ی پایدار، شهر پل سفید

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق. 1
1-1-مقدمه: 2
1-2-بیان مسئله 3
1-3-سؤالات تحقیق: 5
1-3-1-سئوال اصلی تحقیق: 5
1-3-2-سوال فرعی تحقیق: 6
1-4-اهداف تحقیق: 6
1-4-1-هدف کلی: 6
1-4-2- اهداف جزئی: 6
1-5-فرضیات تحقیق :‌ 6
1-6-اهمیت وضرورت موضوع تحقیق: 7
1-7- پیشینه تحقیق: 8
1-7-1- پیشینه داخلی پژوهش: 8
1-7- 2-پیشینه خارجی پژوهش: 10
1-8-روش شناسی تحقیق: 12
1-8 -1-نوع روش تحقیق : 12
1-8-2- روش و ابزار گردآوری اطلاعات: 13
1-8-3-جامعه آماری: 13
1-8-4-حجم نمونه و روش نمونه گیری: 13
1-8-5-شیوه تجزیه وتحلیل یافته ها: 14
1-9-قلمرو تحقیق: 15
1-9-1-قلمرومکانی تحقیق: 15
1-9-2-قلمرو زمانی تحقیق: 15
1-10-محدویت های تحیق: 16
1-11-شاخصهای تحقیق: 17
1-12-فرایند تحقیق: 18
1-13-جمع بندی: 18
فصل دوم : مبانی و چارچوب نظری تحقیق. 19
2-1-مقدمه: 20
2-2-مفاهیم واصطلاحات: 20
2-2-1- شهروندی : 20
2-2-2-مدیریت: 21
2-2-3-برنامه ریزی: 22
2-2-4-برنامه ریزی شهری: 22
2-2-5-شهرداری: 22
2-2-6-شورای اسلامی: 23
2-2-7- مشارکت: 23
2-2- 8- مشارکت شهروندان: 25
2-3- تئوری های مربوط به اصول و مبانی مشارکت شهروندان: 25
2-3-1- مدیریت شهری: 25
2-3-2-مشارکت در امور شهری: 26
2-4- پیش نیازهای مشارکت: 27
2-5- سیر تحول مشارکت : 28
2-6- ویژگیها و خصوصیات مشارکت: 29
2-7- طبقه بندی الگوهای مشارکت شهروندان: 30
2-8- اهداف مشارکت : 32
2-9- مراحل مشارکت : 32
2-10-سطوح مشارکت مردمی. 34
2-11-طبقه بندی تکنیک های مشارکت: 37
2-12-نتایج و پیامدهای مشارکت مردم : 39
2-13-عوامل تعیین کننده سطح و میزان مشارکت شهروندان. 40
2-14-شیوه های تحقق مشارکت در طرح های شهری. 41
2-15-مشارکت مردمی در مدیریت خدمات شهری. 44
2-16-عوامل مؤثر بر میزان مشارکت افراد 45
2-17- موانع و محدویت های مشارکت مردم در توسعه شهری : 47
2-18-سوابق مشارکت مردمی دربرنامه ریزی شهری : 49
2-19- شیوه های مشارکت مردمی: 50
2-19-1 شیوه های سازمان نیافته و نا منظم. 50
2-19-2-شیوه های سازمان یافته و منظم. 50
2-19-3- شیوه های فعال. 50
2-19-4 شیوه های انفعالی. 50
2-19-1 شیوه های سازمان نیافته و نا منظم. 50
2-19- 2-شیوه های سازمان یافته و منظم : 51
2-19- 3-شیوه های فعال : 52
2-19- 4-شیوه های انفعالی : 52
2-20- دیدگاه ها و نظریه های جدید مشارکت شهروندی در جهان: 52
2-20- 1-نظریه مشارکتی جان ترنر: 53
2-20-2-نظریه مشارکتی جیمز میجلی : 54
2-20-3-نظریه مشارکتی اسکات دیوید سون : 55
2-20-5- نظریه مشارکتی شری ارنشتاین : 57
2-20-6–نظریه آلموندوپاول(باتاکیدبرتحصیلات،درامدورتبه شغلی افراددرتعیین پایگاه اقتصادی واجتماعی): 59
2-20-7- نظریه ژولیوس نیرره: 59
2-21- مدیریت شهروندی : 60
2-22- مشارکت شهروندان در مدیریت شهر. 61
2-23- بررسی جایگاه مشارکت در جامعه شهروندی ایران. 62
2-24- تحلیل ساختاری و اجرای نظام مشارکتی درکلان شهرهای ایران. 62
2-25- تجربه مشارکت مردم در مدیریت شهری در ایران : 63
2-26-جایگاه مشارکت در اصول قانون اساسی. 64
2-27-جایگاه مشارکت در قانون برنامه های پنجساله توسعه اول تا چهارم 66
2-27-1-قانون برنامه اول توسعه: 66
2-27-2-قانون برنامه دوم توسعه: 66
2-27-3-قانون برنامه سوم توسعه 67
2-27-4-قانون برنامه چهارم توسعه 68
2-28-جایگاه مشارکت درقانون شوراهای اسلامی کشور. 72
2-29-نگاهی اجمالی به وضعیت مشارکت اجتماعی در شهردار یهای کشور. 72
2-30-بسترسازی مشارکت اجتماعی در شهرداری های کشور های خارجی. 74
2-31- نمونه ای از مشارکت اجتماعی شهروندان برای حل مشکلات شهری. 75
2-32- نگاهی به تجربه کشورها درزمینه مشارکت درمدیریت : 76
2-32-1- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیر شهری در نروژ : 77
2-32- 2-مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در سوئد : 77
2-32- 3-مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در دانمارک : 78
2-32-4- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در آلمان : 79
2-32-5- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در اسپانیا : 79
2-32-6- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در کشور فرانسه : 79
2-33- جمع بندی: 80
فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی منطقه مورد مطالعه 84
3-1-مقدمه: 85
3-2-موقعیت شهرستان سوادکوه: 85
3-3-پل سفید: 86
3-4-ویژگی آب و هوایی منطقه مورد مطالعه: 87
3-5-بررسی خصوصیات اجتماعی و اقتصادی شهر پل سفید: 88
3-6-توزیع جمعیت وتراکم محلات شهری پل سفید 89
3-7- جمعیت منطقه مورد مطالعه: 90
3-8-تصویرکلی فعالیت های اقتصادی شهر پل سفید : 92
3-9-نمونه هایی از مشارکت شهروندان در امر مدیریت شهری در ناحیه مذکور : 93
3-10-جمع بندی: 94
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات 96
4-1-مقدمه: 97
4-2-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های زمینه ای نمونه ی مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی شهروندان) 98
4-2-1-جنس: 98
4-2-2-سن: 98
4-2-3-سطح تحصیلات: 99
4-2-4-میزان درآمد: 100
4-2-5-وضعیت سکونت: 101
4-2-6-محل تولد: 101
4-2-7-اقامت: 102
4-3-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی شهروندان) 103
4-3-1-مشارکت شهروندان. 103
4-3-1-1-میزان علاقمندی و همکاری در حفظ ونگهداری پارک هاوفضای سبز عمومی. 103
4-3-1-2-میزان علاقمندی در رفت وروب معابر وجمع آوری و بازیافت زباله 103
4-3-1-3-میزان علاقمندی و همکاری در پرداخت به موقع عوارض نوسازی،هزینه های اخذپروانه ساختمان وحمل زباله 104
4-3-1-4-میزان علاقمندی شما در به شرکت درجلسات عمومی شورای شهر جهت توسعه ی شهر. 105
4-3-1-5-میزان تمایل شما به مشارکت در آسفالت محله خود 105
4-3-1-6-میزان تمایل شما به مشارکت در ایجاد نظم وامنیت محله خود 106
4-3-1-7-میزان علاقمندی درواگذاری زمین جهت انجام فعالیتهای عمرانی یا کمک مالی به شهرداری جهت خرید زمین برای برنامه های عمرانی. 107
4-3-1-8-میزان علاقمندی به حضور در تشکلهاو گروه های مردمی جهت بهبود و توسعه ی شهر. 107
4-3-1-9-میزان حساسیت و احساس تعلق شما درحفظ ونگهداری شهر. 108
4-3-1-10-آگاهی شهروندان از طرحها و برنامه های شهر. 109
4-3-1-11-میزان مشارکت همشهریان در تصمیم گیری های محلی. 109
4-3-1-12-تاثیرآموزش شهروندا ن برافزایش مشارکت آنها دربرنامه ها وطرحهای شهری. 110
4-3-1-13- ارتباط بین متغیرهای زمینه ای و متغیر وابسته(مشارکت)با توجه به پرسشنامه ی شهروندان. 111
4-3-2- مدیریت شهری. 112
4-3-2-1- استفاده از نظرات شهروندان در تهیه طرح هادی. 112
4-3-2-2-مشورت مدیریت شهر با شهروندان در تصمیمات و فعالیتهای شهرداری. 112
4-3-2-3-سرعت واکنش و انعطاف پذیری شهرداری برای حل مشکلات و رسیدگی به شکایات 113
4-3-2-4-اطلاع رسانی شفاف و درست از وضعیت اجرای پروزه های زیر بنایی شهر به شهروندان. 114
4-3-2-5-میزان دخالت نظرات شهروندان در برنامه ها و طرح های شهری. 114
4-3-2-6-میزان موفقیت شهرداری در برآوردن نیازها و خواسته های شهروندان. 115
4-3-2-7-میزان علاقمندی مدیران شهری در تشکیل و بکارگیری تشکل های مردم نهاد 116
4-3-2-8-میزان رضایت شما از مدیریت شهری پل سفید 116
4-3-2-9-میزان نظارت شهروندان در امور مدیریتی و اجرای پروژها 117
4-3-2-10-میزان و حق اعتراض به طرح های اجرایی. 118
4-3-2-11-ارجحیت دادن منافع مردم در اجرای طرح های شهری. 118
4-4-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های زمینه ای نمونه ی مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی مدیران شهری) 119
4-4-1-جنس: 119
4-4-2-سطح تحصیلات: 120
4-5-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی کارشناسان شهری) 120
4-5-1- تاثیرشاخص های اجتماعی در افزایش مشارکت شهروندان جهت مدیریت مطلوب شهری. 120
4-5-1-1- جنس شهروندان. 120
4-5-1-2-تحصیلات شهروندان. 121
4-5-1-3- محل تولد شهروندان. 121
4-5-1-4-تشکیل دوره های آموزشی و آموزش موثر و مداوم شهروندان جهت آگاهی. 121
4-5-1-5-ایجاد تعامل بین مدیران و مسئولین نهادهای دولتی با شهروندان. 121
4-5-1-6- احقاق حقوق شهروندان در افزایش مشارکت در امور شهری. 121
4-5-1-7-افزایش مشارکت در امور محله به لحاظ خویشاوندگرایی و ارتباطات همسایگی. 122
4-5-1-8- احساس تعلق شهروندان به شهر در افزایش مشارکت در امور شهری. 122
4-5-1-9-اختصاص عادلانه امکانات توسط شهرداری در افزایش مشارکت شهروندان. 122
4-5-2-تاثیرشاخص های اقتصادی در افزایش مشارکت شهروندان جهت مدیریت مطلوب شهری: 124
4-5-2-1-درآمد شهروندان. 124
4-5-2-2-شغل شهروندان. 124
4-5-2-3-ذینفع کردن مردم در برنامه های مشارکتی و همراهی آنان. 124
4-5-2-4- وضعیت مسکن(به لحاظ مالک یا مستاجر بودن) 125
4-6-جمع بندی. 126
فصل پنجم:آزمون فرضیات؛نتیجه گیری و پیشنهادات 128
5-1-مقدمه 129
5-2-آزمون فرضیات 129
5-2-1-فرضیه اول: 129
5-2-2-فرضیه دوم: 130
5-2-3- فرضیه سوم: 131
5-3- نتیجه گیری: 132
5-3-1-نتیجه گیری تئوریک: 132
5-3-2-نتیجه گیری تجربی. 134
5-4-پیشنهادات و راهکارهای اجرایی. 134
5-5-سخن آخر اینکه 136
پیوست: 137
فهرست منابع و مأخذ: 143

ج: روش ها و فنون اجرایی پژوهش. 7
1-روش اسنادی: 7
2-روش پیمایشی یا زمینه یابی 7
3-عِلّی- مقایسه ای 8
4-پرسشنامه. 9
5-روش های آماری مورد استفاده در پژوهش. 9
چ: تهدید موضوع. 10
ح: سوابق پژوهش. 10
خ: میدان پژوهش. 13
د: مشکلات پژوهش. 13
 فصل اول مباحث تئوری 14  
بخش اول مباحث نظری 14
مبحث اول: چارچوب نظری پژوهش. 15
گفتار اول: 16
نظریه های فرایند اجتماعی 16
گفتار دوم: 17
نظریه معاشرت ترجیحی / افتراقی 17
گفتار سوم: 20
نظریه های کنترل اجتماعی 20
مبحث دوم: اهمیت بزهکاری نوجوانان و تأثیر عوامل اجتماعی در بروز آن. 23
گفتار اول: اهمیت، قلمرو و عوامل مؤثر در بروز بزهکاری نوجوانان. 23
الف) اهمیت بزهکاری نوجوانان. 23
ب) قلمرو بزهکاری نوجوانان. 24
ج) عوامل مؤثر در بروز بزهکاری نوجوانان. 24
گفتار دوم: تأثیر اجتماع در بروز بزهکاری نوجوانان. 25
الف) نقش اجتماع و عوامل اجتماعی در بزهکاری نوجوانان. 25
ب) مسئولیت نوجوانان در مقابل اجتماع. 27
مبحث سوم: 28
جامعه آماری و ویژگی های فردی افراد جامعه. 28
گفتار اول: جامعه آماری 28
الف: حجم نمونه آماری 28
ب: حجم جامعه نوجوانان غیر بزهکار. 28
ج: روش نمونه گیری 28
گفتار دوم: ویژگی های فردی ( بزهکاران- غیر بزهکاران ) 28
الف: ویژگی های فردی مشترک 29
2-میزان تحصیلات 30
ب: ویژگی های خاص بزهکاران. 31
2-تکرار جرم. 33
3-2 تکرار جرم و سن 34
فصل دوم. 35
عوامل مؤثر بر بزهکاری نوجوانان. 36
گفتار اول : عوامل زیستی- روانی 36
مبحث اول: عوامل درونی مؤثر بر بزهکاری نوجوانان. 36
الف: قبل از تولد. 36
گفتار دوم: 38
عوامل روانی 38
مبحث دوم: 43
عوامل بیرونی مؤثر بر ارتکاب جرایم. 43
گفتار اول: 43
عوامل محیط اجتماعی در معنای خاص. 43
گفتار دوم: 48
محیط های اجتماعی در معنای عام. 48
1-محیط فرهنگی- اعتقادی: 48
2-محیط اقتصادی: 48
3-محیط سیاسی: 50
بخش دوم: 52
مباحث کاربردی 52
فصل اول: 53
سنجش تأثیر خانواده و اولیاء مدرسه بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا 53
مبحث اول: 53
سنجش تأثیر خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا 53
گفتار اول: وضعیت رفتار و ویژگی های کلی خانوادگی 53
الف- وضعیت اشتغال پدر. 54
ب-سطح تحصیلات والدین 55
1-سطح تحصیلات پدر. 55
گسیختگی کانون خانواده و نحوه رفتار والدین با یکدیگر. 56
گفتار دوم : نابسامانی های موجود در خانواده 57
الف- طرح مشکل با والدین 57
ب- طرح مشکلات با هر یک از والدین 58
ج-تمایل به تقلید از رفتار والدین 59
گفتار سوم: نظارت و رسیدگی والدین 60
الف-میزان توجه و رسیدگی به مشکلات فرزندان. 60
2-رسیدگی به مشکلات مالی نوجوانان. 61
3-رسیدگی به مشکلات عاطفی نوجوانان. 62
ب-پیگیری والدین جهت اصلاح رفتار فرزندان. 63
مبحث دوم: 63
سنجش تأثیر اولیاء مدرسه بر بزهکاران نوجوانان شهر پیشوا 63
گفتار اول: کژروی های تحصیلی نوجوانان. 65
الف-فرار از مدرسه. 65
ب-ترک تحصیل. 66
علت ترک تحصیل. 67
پ-غیبت از مدرسه. 68
پیگیری غیبت دانش آموزان توسط اولیاء مدرسه. 69
گفتار سوم: تنبیه توسط اولیاء مدرسه. 70
الف-تنبیه توسط اولیاء مدرسه. 71
ب-علت تنبیه. 72
گفتار چهارم: تحقیر توسط اولیاء مدرسه. 72
الف-سرزنش توسط اولیاء مدرسه. 72
ب-احساس سرخوردگی ناشی از انجام ندادن تکالیف درسی 74
گفتار پنجم: مشورت با اولیاء مدرسه. 75
گفتار ششم: تمایل به الگو برداری از رفتار اولیاء مدرسه. 76
تمایل به الگوبرداری از رفتار ناشایست اولیاء مدرسه. 76
فصل دوم. 78
نقش گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر ورامین 78
مبحث اول: تعریف گروه دوستان و دلایل گرایش نوجوانان به گروه دوستان بزهکار. 79
گفتار اول: گروه دوستان و تأثیر آن بر رفتار نوجوانان. 79
ب-مفهوم و ماهیت گروه دوستان. 80
گفتار دوم: دلایل گرایش نوجوانان به گروه های دوستان بزهکار. 82
سنجش تأثیر گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر ورامین 87
گفتار اول: ویژگی های گروه دوستان نوجوانان. 88
الف- داشتن دوستان کجرو. 88
ب- دوستان دستگیر شده توسط کلانتری 90
گفتار دوم : میزان صمیمت با دوستان. 91
الف-طرح مشکلات با دوستان. 91
1-طرح مشکلات با دوستان بزهکار. 91
2-طرح مشکلات با دوستان سالم. 92
ب- دلیل طرح مشکلات با دوستان. 94
پ-اهمیت دادن به نظر دوستان. 95
گفتار سوم: معاشرت با دوستان. 96
الف-گذراندن اوقات 96
1-گذراندن اوقات با دوستان بزهکار. 96
2-گذراندن اوقات با دوستان سالم. 97
ب- پیشنهاد مشارکت در بزهکاری 98
پ-مشاهده رفتار بزهکارانه دوستان. 100
ت- مسائل مورد مباحثه با دوستان. 101
گفتار چهارم: تمایل به الگو برداری از دوستان. 102
الف-تمایل به انجام کارهای خلاف قانون (مشابعت با دوستان بزهکار ) 102
ب-تمایل به انجام کارهای نیک ( مشابهت با دوستان غیر بزهکار ) 103
گفتار پنجم: تعهد دوستان. 104
الف-ممانعت دوستان از ارتکاب جرم. 104
ب-احترام دوستان به ارزش ها و قوانین 105
گفتار ششم: گروه مرجع نوجوانان. 106
الف-گروه مرجع در حل مشکلات 106
ب- گروه مرجع در الگو برداری 107
فصل سوم. 109
مبحث اول الف :نتایج حاصل از تاثیر متغییر خانواده در پیدایش بزهکاری 110
ب-نتایج حاصل از تأثیر متغیر اولیاء مدرسه. 113
ج-نتایج حاصل از تأثیر متغیر گروه دوستان. 164
مبحث دوم: ارائه پیشنهادات 118
فهرست منابع. 122

چکیده
 

بررسی نقش گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا ضمن بررسی اجمالی تأثیر عوامل خانواده و اولیاء مدرسه بر گرایش نوجوانان به سمت گروه دوستان هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد.
پس از بررسی نظریه های جرم شناسی، نظریه جرم شناسان یادگیری اجتماعی و کنترل اجتماعی به عنوان چهارچوب نظری پژوهش انتخاب گردید که با بهره گرفتن از نظریات یاد شده سؤال ها، فرضیه ها و پرسشنامه پژوهش تدوین گردید.
به منظور آزمون فرضیه ها و سوالات از نوجوانان بزهکار پسر در شهر پیشوا که سن آنها بین 15 تا 18 سال داشتند انتخاب گردید.و همچنین به منظور مقایسه نتایج ، تعداد 50نفر از دانش آموزان پسر غیر بزهکار سطح دبیرستان های شهر پیشوا به صورت تصادفی انتخاب و با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که:

گروه دوستان بیشترین تأثیر را در مقایسه با عامل خانواده و اولیاء مدرسه بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
 

عدم نظارت و رسیدگی والدین بیشترین تأثیر را در بین متغیرهای تأثیرگذار عامل خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
 

تمایل به الگوبرداری از رفتار ناشایست اولیاء مدرسه بیشترین تأثیر را در بین متغیرهای تأثیرگذار عامل خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
 

گذراندن اوقات با دوستان بزهکار بیشترین تأثیر را از بین متغیرهای تأثیرگذار عامل گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
در پایان با توجه به فرضیه ها و نتایج حاصل از پژوهش، پیشنهاداتی در سطح آکادمیک، خانواده، اولیاء، مدرسه و گروه دوستان ارائه شده است.

مقدمه
 

نوجوانی دوره ای از رشد آدمی است که با تغییر و تحول در زمینه های مختلفی همراه است. نوجوان نه تنها از نظر جسمانی و بیولوژیکی بلکه از نظر اجتماعی، شناختی، اخلاقی و رفتاری نیز در روابط اجتماعی با دیگران تحول می یابد. در دوره نوجوانی فرد دارای وظایف اجتماعی گوناگونی است که با انجام این وظایف به مرحله بزرگسالی انتقال می یابد از جمله این وظایف آماده شدن برای کسب استقلال از والدین، قرار گرفت در چرخه اقتصادی و یادگیری مجموعه ای از ارزش ها و رفتارها و هنجارها می باشد. بنابراین دوره نوجوانی دوره ای است که فرد خود را برای پذیرفتن برخی نقش های اجتماعی متناسب با تحول رشد خود آماده می نماید. برای نیل به این هدف ( اجتماع پذیری ) یکی از وظایف عمده نوجوانی در ارتباط با روابط اجتماعی خود با جامعه و گروه های اجتماعی، همنوایی با هنجارهای اجتماعی و حفظ و حراست و