فهرست مطالب
مقدمه1
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1-بیان مسئله4
1 -2- سؤالات تحقیق7
1-3 -فرضیه‌های تحقیق7
1-4-هدف اصلی از اجرای این تحقیق8
1-5- دلایل توجیهی و ضرورت انجام طرح8
1-6-پیشینه تحقیق 9
1-6-1-پیشینه تحقیق در جهان 9
 1-6-2- پیشینه تحقیق در ایران11
1-7- مبانی نظری (مفاهیم و تعاریف) 16
1-7-1-پسماند16
1-7-2- انواع پسماند16
1-7-3-روش های دفع زباله19
1-7-4- مکانیابی23
1-7-4-1- مکان یابی محل دفن زباله23
1-7-4-2-ضوابط و معیارهای انتخاب مکان مناسب برای دفن زباله25
1-7-4-3-کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در مکان یابی دفن پسماند29
 
فصل دوم : معرفی منطقه مورد مطالعه
2-1-موقعیت جغرافیایی شهر بیستون30
2-2-توپوگرافی31
2-2-1-شیب32
2-2-2-جهت شیب33
2-3-زمین‌شناسی34
2-3-1-سنگ‌های آهکی دشت بیستون34
2-3-2-گسل36
2-3-3-چینه شناسی منطقه بیستون37
2-4-ژئومورفولوژی 42
2-5-مکان های ناپایدار43
2-5-1-ریزش سنگ43
2-6- وضعیت هیدرولوژی و ژئوهیدرولوژی45
2-6-1-منابع آب زیرزمینی45
2-6-2-منابع آب‌های سطحی47
2-6-3-مخروطه افکنه49
2-7- اقلیم (بارش) 51
2-8-ویژگی هی جمعیتی شهر بیستون53
فصل سوم :مواد و روش ها
 ۳-1- مقدمه5
3-2-روش های گردآوری داده ها و اطلاعات55
3-2-1-روش کتابخانه ای55
3-2-2-روش مشاهده56
3-2-3-روش پرسشنامه56
3-3-مواد و ابزار مورد استفاده در تحقیق56
3-3-1-نرم افزارهای مورد استفاده58
۳-3-2-لایه های مورد استفاده58
3-4- روش تحقیق58
3-4-1-مدل های تصمیم گیری چند معیاره MCDM58
3-4-2-روش تحلیل سلسله مراتبی AHP60
3-4-3-منطق بولین64
3-5-جمع‌آوری اطلاعات و انجام  تحلیل های مکانی آماری64
3-6-مکانیابی محل دفن پسماندبا استفاده از GIS65
3-6-1-ساختار لایه های اطلاعاتی و ورود اطلاعات به محیط GIS65
3-6-2-مدل درونیابی کریجینگ 65
3-6-3-ترکیب لایه ها و بدست آوردن مکان مناسب با بهره گرفتن از Index overlay66
فصل چهارم : یافته های تحقیق
4-1-بررسی وضعیت موجودمدیریت پسماند شهر بیستون و شناسایی مشکلات 68
4-2-عملیات مکان یابی جهت دفع مواد زائد69
4-3-مساحت زمین مورد نیاز جهت دفن69
4-3-1-نرخ رشد جمعیت69
4-3-2-حجم تولید سالانه زباله69
4-3-3-ارتفاع و شکل محل دفن70
4-4-فاکتورهای توصیه شده برای عوامل هیدروژئومورفولوژیکی مکان یابی دفن زباله71
4-5-پهنه بندی مکان‌های مناسب دفن زباله72
4-5-1-تعیین ضریب اهمیت معیارها73
4-5-2-تلفیق لایه ها با اسفاده از قواعد تصمیم گیری MAPM76
4-5-2-1-تلفیق با منطق بولین76
4-5-2-1-1-نقشه های تهیه شده با منطق بولین77
4-5-2-2-تلفیق با روش AHP82
4-5-2-2-1-نقشه های تهیه شده با بهره گرفتن از مدل  AHP83
فصل پنجم : بحث و نتیجه‌گیری
5-1-مقدمه 91
5-2-خلاصه و نتیجه‌گیری91
5-3-تحلیل فرضیات94
5-4-پیشنهادات    96 
منابع و مآخذ   97
 
 
شکل 1-1-روش دفن مدرن زباله25
شکل۲-1-موقعیت جغرافیایی شهر بیستون31
شکل۲-2-نقشه مکان های ناپایدار44
شکل2-3- عکس ریزش سنگ در پایکوه های دیواره بیستون45
شکل 2-4-نقشه شیب دشت بیستون32
شکل۲-5-نقشه جهت شیب دشت بیستون33
شکل۲-6-نقشه زمین‌شناسی دشت بیستون36
شکل۲-7-مقطع زمین‌شناسی دشت بیستون42
شکل 2-8 نقشه چاه های دشت بیستون 47
شکل2-9-نقشه رودخانه های دشت بیستون49
شکل2-10-نقشه مخروطه افکنه های دشت بیستون50
شکل۲-11-نمودار بارندگی ایستگاه های سینوپتیکی استان کرمانشاه51
شکل۲-12-نقشه درونیابی بارش دشت بیستون به روش کریجینگ49
شکل 3-1- نمودار معیارهای مکانیابی دفن پسماند59
شکل 3-2-نمودار مراحل انجام تحقیق65
شکل۴-1-نمودار امتیازات اختصاص یافته به معیارها توسط متخصصان76
شکل۴-2-نقشه استاندارد شده ی رودخانه به روش بولین76
شکل۴-3- نقشه استاندارد شده ی مکان ناپایدار به روش بولین77
شکل۴-4- نقشه استاندارد شده ی مناطق مسکونی به روش بولین77
شکل۴-5- نقشه استاندارد شده ی مناطق حفاظت‌شده به روش بولین78
شکل۴-6- نقشه استاندارد شده ی شیب به روش بولین78
شکل۴-7- نقشه استاندارد شده ی جاده  به روش بولین79
شکل۴-8- نقشه استاندارد شده ی عمق آب زیرزمینی به روش بولین79
شکل۴-9- نقشه استاندارد شده ی کاربری اراضی به روش بولین80
شکل۴-10- نقشه نهایی مکان دفن پسماند  به روش بولین81
شکل۴-12- نقشه استاندارد شده عمق آب زیرزمینی84
شکل۴-13- نقشه استاندارد شده شیب84
شکل۴-11-نقشه استاندارد شده حریم رودخانه85
شکل۴-14- نقشه استاندارد شده جاده86
شکل۴-16- نقشه استاندارد شده فاصله از گسل86
شکل۴-17- نقشه استاندارد شده کاربری اراضی87
شکل۴-18- نقشه استاندارد شده زمین‌شناسی88
شکل۴-19- نقشه استاندارد شده فاصله از مناطق مسکونی89
شکل 4-20-نقشه استاندارد شده مکان ناپایدار89
شکل۴-20-نقشه اولیه مکانیابی شده دفن پسماند به روش AHP90
شکل۵-1-نقشه مکانیابی محل دفن پسماند به روش AHP93
شکل 5-2-موقعیت مخروطه افکنه ها به سایر عوامل هیدروژئومورفولوژیکی96
 
جدول۳-1-لایه های استفاده  شده در تحقیق 56
جدول ۳-2-وزن دهی به عوامل براساس ارجعیت به صورت مقایسه زوجی60
جدول 3-3-شاخص ناسازگاری تصادفی
جدول۴-1-امتیازبندی عمق آب زیرزمینی به متر69
جدول ۴-2-ماتریس اولیه وزن دهی به معیارها با بهره گرفتن از روش مقایسه دوتایی72
جدول 4-3-ماتریس نرمال مقایسه معیارها و ضریب اهمیت71
جدول۴-4- ارزش لایه های مورد استفاده در روش بولین 75
جدول ۴-5- امتیاز بندی عمق آب زیرزمینی82
جدول۴-6- امتیاز بندی فاصله از آبهای سطحی82
جدول۴-7- امتیاز بندی فاصله از جاده82
جدول۴-8- امتیاز بندی فاصله از شهر82
جدول۴-9- امتیاز بندی فاصله از روستا82
جدول ۴-10- امتیاز بندی کاربری اراضی82
جدول ۴-11- امتیاز بندی فاصله از گسل ها 83
جدول ۴-12- امتیاز بندی شیب83
جدول ۵-1-ویژگی های سه مکان بدست آمده جهت دفن پسماند شهر بیستون به روش بولین92
جدول ۵-2-ویژگی های سه مکان بدست آمده جهت دفن پسماند شهر بیستون به روش AHP92
 
مقدمه
افزایش روزافزون جمعیت موجب افزایش تولید انواع زباله‌ها در محیط‌های شهری و روستایی شده است. لذا مکان‌یابی محل‌های مناسب دفن پسماند از اقدامات مهم در فرایند مدیریت جامع پسماندهای شهری است. با توجه به اثرات زیست‌محیطی، اقتصادی و اکولوژیکی محل‌های دفن پسماند شهری انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت بگیرد. اگرچه دفن آخرین گزینه در سلسله‌مراتب مدیریت پسماندهای شهری است اما در کشورهای توسعه‌یافته دفن یک روش معمول می‌باشد و در کشور ایران نیز دفن به عنوان آسان‌ترین و ارزان‌ترین گزینه‌ی مدیریت مواد زائد همواره مورد توجه بوده است. (منوری، ۱۳۷۰). کاربرد این روش، به ویژه در اشکال تلنبار در مقایسه با دیگر گزینه‌ها، به دلیل ارزان بودن و ساده‌ترین نحوه مدیریت موجب گردیده که بدون برنامه‌ریزی‌های اصولی، دفع پسماندها اغلب در مکان‌های غیر آماده و کنترل نشده صورت گیرد (1990  Karbanda. E). این امر مشکلاتی مانند خروج شیرابه، آلودگی خاک، آتش‌سوزی، پراکندگی زباله، در معرض آلودگی قرار گرفتن آب‌های زیرزمینی و غیره را به وجود آورده است. خروج شیرابه از محل‌های دفن زباله و ماندآب‌های حاصل از آن‌ها معمولاً شامل مقدار قابل‌توجهی مواد آلاینده می‌باشد که ممکن است وارد سفره‌های آب زیرزمینی شده و کیفیت آب را کاهش دهد که برای سلامتی انسان بسیار خطرآفرین است. در صورتی که عملیات دفن بهداشتی پسماندها، فرایندی است با مراحل حساس و نیازمند دقت نظر و مطالعات تخصصی و طراحی در مراحل مکان‌یابی، آماده سازی و اعمال مدیریت صحیح در مرحله بهره‌برداری می‌باشد (فتایی، ۱۳۸۵(غالباً تمامی اثرات زیان‌بار پر اهمیت که در طول ارزیابی اثرات محیط‌زیستی نمایان می‌شوند باید در طول فرایند مکان‌یابی مورد توجه قرار گیرند (2005 Ball J.M,) به جرئت می‌توان گفت که یک مکان‌یابی صحیح می‌تواند بیش از نیمی از نگرانی‌های موجود در یک محل دفن را مرتفع سازد (حیدر زاده، ۱۳۸۳). 
دفن بهداشتی زباله عبارت است از انتقال مواد زائد جامد به محل ویژه‌ی دفن آن‌ها در دل خاک به نحوی که خطری متوجه محیط‌زیست نشود، در هر منطقه‌ای که زمین کافی و مناسب وجود داشته باشد این روش می‌تواند به خوبی مورد استفاده قرار گیرد. دفن بهداشتی زباله یک روش کاملاً قابل‌قبول مطمئن برای دفع زباله‌های شهری است و به عنوان یک جایگزین در مقابل تلنبار کردن زباله مطرح است. پوشاندن مواد به طور موثر از تماس حشرات، جوندگان، حیوانات دیگر و پرندگان با زباله‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد (عمرانی،۱۳۸۵).
بنابراین لازم است مطالعات وسیعی برای برنامه‌ریزی طراحی و مکان‌یابی محل دفن زباله‌های شهری با توجه به فاکتورهای موثر در این راستا انجام گیرد در این زمینه معیارها و عوامل متعددی دخالت دارند که هر کدام به نوبه خود از اهمیت خاصی برخوردارند و محدودیت‌های را در انتخاب مکان ایجاد خواهند کرد. از مهم‌ترین این معیارها می‌توان به عوامل مختلفی نظیر معیارهای هیدروژئومورفیک منطقه از جمله مخروطه افکنه، فاصله از آب‌های سطحی، فاصله از چاه‌ها، آب‌های زیرزمینی، لیتولوژی، کاربری اراضی،  شیب، اراضی ناپایدار، بارش، فاصله از مناطق مسکونی و جاده‌ها اشاره نمود دفن بهداشتی پسماندهای شهری مانند هر پروژه مهندسی دیگر به اطلاعات پایه و برنامه‌ریزی دقیق نیازمند است. در انتخاب فاکتورهای متعدد جهت مکان‌یابی دفن بهداشتی مواد زائد تصمیم گیران را به طور ناخودآگاه به سوی استفاده از سیستمی سوق می‌دهد که علاوه بر دقت بالا از نظر سرعت و سهولت انجام در حد بالایی قرار داشته باشد. از جمله این رویکردها استفاده توأم از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره و سامانه اطلاعات جغرافیایی است (پناهنده و همکاران ۱۳۸۸) بنابراین به منظور مکان‌یابی محل مناسب دفن پسماند شهر بیستون از نرم‌افزار ARC GIS و مدل AHP استفاده‌شده است. این مدل یک روش ساده محاسباتی بر روی ماتریس‌هاست که با ایجاد سلسله‌مراتب مناسب و پردازش گام به گام مراحل و ترکیب‌بندی آن می‌توان ضرایب وزنی گزینه‌های مختلف را برآورد نمود.
هدف از این پژوهش مکان‌یابی دفن زباله در شهر بیستون با بهره گرفتن از معیارهای هیدروژئومورفولوژی منطقه و از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS ومدل AHP می‌باشد. این پژوهش سعی دارد تا به مکان‌یابی بهینه محل دفن پسماند شهری که مناسب‌ترین و درعین‌حال با کمترین آثار مخرب زیست‌ محیطی وانسانی راشناسایی و به صورت نقشه ارائه نماید.
 
 
 
 
 
 

فصل اول
کلیات تحقیق