شواهد تجربی نشان می­دهد که شرکت­ها سیاست­های متفاوتی را در پیش ­بینی سود منتشر شده و فراوانی این پـیش­بینـی­ها اتخـاذ ‌می‌کنند برای مثال، روگز^[۳۹] و اسـتاکن(۲۰۰۵) دریافتند که در طول سال­های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۰، به­ طور متوسط ۶۳ درصد از شرکت­های نمونه آماری، تنها یک بار اقـدام بـه انتشار پیش ­بینی نموده اند و تنها یـک درصد از این شرکت­ها در کل سال­های تحقیـق، سود پیش ­بینی شده داشته اند. فراوانی پیش ­بینی، ممکن است تحت تـاثیر عوامـل محیطی قرار بگیرد. گراهام و همکاران^[۴۰](۲۰۰۹) نشان دادند شرکت­هایی که با احتمال بیش­تری به سود مورد انتظار و از پـیش تعیـین­شده دست می­یابنـد، فراوانی پیش ­بینی سود بیش­تری دارنـد. تعدد پیش ­بینی سود ناشی از تجدیدنظر مدیران در پیش ­بینی­های قبلی است و باعث می­ شود که مدیران اطلاعات و داده­هایی را که به تازگی در خصوص عملکرد آتی شرکت به دست آورده­اند به سرمایه گذاران منعکس کنند. از این جهـت، فراوانی پیش ­بینی، هم محتوای اطلاعاتی و هم به موقع بودن اطلاعات را تامین می­ کند و در نتیجه بر واکنش سرمایه ­گذاران به پیش ­بینی­های منتشر شده تاثیرگذار است و محرکی برای تصمیمات سرمایه گذاری آنان محسوب می­ شود(همان منبع).

ایزلی^[۴۱] و اوهارا (۲۰۰۴) ثابت کردند که شرکت­ها می ­توانند از طریق بالا بردن دقت اطلاعـات منتشره بر هزینه سـرمایه خود تاثیرگذار باشند. آن­ها نشان دادنـد که بازار سرمایه به دقت اطلاعات واکنش نشـان می­دهـد و شرکت­هایی که اطلاعات دقیـق­تـری ارائـه ‌می‌کنند؛ منابع مالی را با هزینه کمتری در اختیار می­ گیرند. بر این اساس، انتظـار مـی­رود دقت پیش ­بینی سود هر سهم که از طریق اختلاف بین سود هر سهم تحقق یافته و سود هر سهم پیش ­بینی شده اندازه ­گیری می­شـود؛ بر واکنش سرمایه گذاران تاثیرگذار بوده و در نتیجه با ارزش و ریسک شرکت رابطه معناداری داشته باشد. ممکن است مدیران انگیزه های متفاوتی برای انتشار پیش ­بینی سود داشته باشند که این انگیـزه­ها بر اعتبار و قابلیـت اتکای این اطلاعات تاثیرگذار اسـت، ولی تنها پیش ­بینی­های معتبر به کاهش عدم اطمینان در خصوص دورنمای آتی شرکت­ها و تخصیص بهینه منابع در بازار سرمایه کمک می­ کند. شـواهد تجربی نشان می­ دهند کـه اعتبار پیش‌بینی سود بر نگرش سـرمایه گـذاران در خصوص اطلاعات منتشـر شده شرکت­ها تاثیرگذار اسـت(همان منبع).

در تحقیقی فورستر و همکاران تاثیر افشای اختیاری پیش‌بینی سود مدیریت بر ارزیابی سرمایه گذاران از ریسک و ارزش شـرکت را بررسی نمودند. ایـن پژوهشگران ویژگی­های پیش‌بینی سود را از جهات مختلفی مدنظر قرار داده و آزمون کرده ­اند. آن­ها دریافتند که یک رابطه معکوس و معنـادار بین انتشار پیش ­بینی سود مدیریت با ریسک اطلاعاتی شرکت وجود دارد. در تحقیـق فورستر و همکاران، ریسک شرکت از طریق معیارهای مختلفی ماننـد ریسک غیرسیستماتیک، نوسان در بازده سهام، ضریب بتا و دامنه تفاوت در قیمت­های پیشنهادی خرید و فروش سهام مورد توجه قرار گرفت که نتایج در همه مدل­ها یکسان بود. آن­هـا همچنین ثابت کردند که پیش‌بینی سود مدیریت، رابطه مستقیم و معناداری بـا ارزش شرکت (محاسبه شـده ‌بر اساس معیار کیوتوبین) دارد و ایـن رابطه زمانی شدیدتر بوده است که شرکت­ها، پیش‌بینی­های با دقت بیش­تر و به موقع­تری منتشر کرده ­اند(همان منبع).

مدرس(۱۳۸۷) بررسی تحلیلی تأثیر توانایی پیش ­بینی اجـزای تعهدی و جریان­های نقدی بر کیفیت سود پیش ­بینی شده را مورد بررسی قرار داد. نتایج این پژوهش نشان می­دهد، با بهره گرفتن از سودهای گذشته ‌می‌توان سود آینده را با حداقل خطای ممکن پیش ­بینی کرد. عملکرد سودها با قابلیت پیش‌بینی اجزای سود و استمرار آن­ها رابطه مثبت دارد. جریان­های نقدی توانایی قوی­تری در پیش‌بینی سود داردمشـایخ(۱۳۸۶). دقت پیش ­بینی مدیران را از سود هر سهم آینده با پیش ­بینی مبتنی بر اطلاعات الگوی گام تصادفی مورد بررسی قرار داد. نتیجه پـژوهش نشان می­دهد بین اشتباه پیش ­بینی سود مدیران و اشتباه پیش ­بینی ‌بر اساس گام تصادفی تفاوت معناداری وجود دارد. با افزایش اندازه شرکت، پیش ­بینی مدیریت دقیق­تر می­ شود و دقت پیش ­بینی سود مدیران در شرکت­های ‌سود ده نسبت به شرکت­های زیانده بیش­تر است. جهانخانی و صفاریان (۱۳۸۲) به بررسی محتوای اطلاعاتی سود برآوردی پرداختند. در این تحقیق تغییرات قیمت مربوط به ۲۷ شرکتی جمع‌ آوری شد که طی دوره ۱۳۷۴ تـا ۱۳۷۶ سود برآوردی را اعلام نموده اند. اطلاعات مربوط بـه چهار هفته قبل و چهار هفته بعد از اعلان سود برآوردی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیــق نشـان داد کــه سود برآوردی هـر سـهم دارای محتوای اطلاعاتی بوده و باعث تغییر قیمت و حجم معاملات سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شده است. البته از آن­جایی که اعلان سود برآوردی هر سهم عامل مؤثری در تصمیم ­گیری سر مایه­گذاران و سهام­داران در خصوص خرید و فروش سهم است، باید پیش ­بینی سود هر سهم حداقل انحراف را از میزان واقعی خود داشته باشد. ولی متاسفانه به دلیل عدم اعمال سیاست های مطلوب از سوی بورس تهران، اختلال های زیادی خصوصاً تا قبل از سال ۱۳۷۶ در ارقام پیش‌بینی شده به چشم می­خورد(همان منبع).

­ شاخص سهام

کلمه شاخص در کل به معنای نمودار یا نشان دهنده یا نماینده ‌می‌باشد. شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن ‌می‌باشد و وسیله­ای برای اندازه ­گیری و مقایسه پدیده­هایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند که بر مبنای آن ‌می‌توان تغییرات ایجاد شده در متغیرهای معینی را در طول یک دوره بررسی نمود. محاسبه شاخص برای هر شرکت صنعت یا گروه یا دسته امکان­ پذیر است و ‌می‌توان آن را محاسبه نمود.

برای محاسبه شاخص یک سال را به عنوان سال مبنا یا پایه فرض کرده و پس از تقسیم ارزش جاری بر ارزش مبنا (ارزش سال پایه) آن را در عدد ۱۰۰ ضرب می­کنیم. عدد به دست آمده شاخص آن گروه یا دسته مورد نظر را به ما نشان می­دهد.

شاخص کل قیمت^[۴۲]

یکی از اصلی­ترین شاخص­ های بورس اوراق بهادار تهران است که روش محاسبه آن بر اساس فرمول زیر انجام ‌می‌گیرد:

{( ارزش جاری سهم در بازار*تعداد سهام منتشره) تقسیم بر (ارزش پایه سهام*تعداد سهام در سال پایه)} ضرب در عدد ۱۰۰

که در این محاسبه سال پایه سال ۱۳۶۹ ‌می‌باشد. این شاخص گویای آن است که ارزش کل بازار نسبت به سال (پایه) یا همان سال (۱۳۶۹) چند برابر شده است.

انواع ‌گروه‌های محاسبه­ شاخص کل قیمت در بورس تهران

۱-شاخص قیمت کل بازار: که در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکت­های معامله شده تاثیر داده می­ شود.

۲-شاخص قیمت تالار اصلی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت­های معامله شده در تابلو اصلی تأثیر داده می­ شود.

۳-شاخص قیمت تالار فرعی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت­های معامله شده در تابلوی فرعی تاثیر داده می­ شود(کارگزاری پارس گستر خبره،۱۳۹۱).

­ بازده عملیاتی