Cariferae ۷
۶۸%
Legaminoseae ۶
Convolualaceae ۵
Euphorbiaceae ۵
Chenopodiaceae ۴
Malvaceae ۴
Solanaceae ۴
جدول ۱-۲٫ تیره‌های تشکیل دهنده گیاهان زراعی عمده جهان:

۱-۳- تعاریف علف هرز
علف‌های هرز گیاهانی هستند که در جای یا زمانی رشد می‌کنند که متعلق به گیاه دیگر یا اصلاً هیچ گیاهی نیست طبق این تعریف بین ‌ علف‌های هرز مشکل‌ساز و گیاهانی که تنها مزاحمت‌های اتفاقی به وجود می‌آورند، تفاوت چندانی وجود ندارد. برای مثال اگر در مزرعه سویا بوته ذرت یا در مزرعه گندم بوته چاودار رشد کند، ذرت و چاودار به عنوان علف هرز تلقی می‌شوند، ولی در اصل هیچ یک از آنها پتانسیل خسارت برخی علف‌های هرز نظیر پیچک (Convolvulus arveensis) و مرغ (Cynodon dactylon) و قیاق (Sorghum halopense) را ندارند (میرشکاری، ۱۳۸۲).

طبق تعریف علف‌های هرز گیاهان بی‌خاصیت هستند که هنوز کاربرد آنها شناخته نشده است (میرشکاری، ۱۳۸۲) ولی می‌دانیم که برخی علف‌های هرز نظیر (Artemisia herba-alba)، بومادران (Achillea millefolium) و شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra) در پزشکی، روناس (Rubia tinctorum) در صنایع رنگرزی و گونه‌های مختلف سازو (Juncus spp) در صنایع دستی کاربرد دارند. همچنین بعضی علف‌های هرز پایه‌های اجدادی تعداد زیادی از گیاهان زراعی امروزی به شمار می‌روند. به عنوان مثال گندم نیای هرز (Aegilops spuarros) تکامل گندم زراعی و علف هرز نیشکر وحشی(Saccharum spontantaneum) در تکامل ارقام نیشکر امروزی مورد استفاده بوده‌اند (میرشکاری، ۱۳۸۲).
طبق نظر زیمرمن علف هرز گیاهی است که:
۱- به حالت مجتمع زندگی می‌کند.
۲- عضو دایمی جامعه گیاهی نیست.
۳- به صورت موضعی زیاد است.
۴- مضر، مخرب و مزاحم است.
۵- از نظر اقتصادی ارزش کمی دارد (میرشکاری، ۱۳۸۲).

ظهور بدون کشت شدن، گیاهی غیر از گیاه زراعی کشت شده، (برنکلی، ۱۹۲۰)، گیاهی که خود به خود در محلی می‌روید که آنجا بوسیله انسان تغییر پیدا کرده است (هاپر، ۱۹۴۴).
تعریف کامل علف‌های هرز گیاهانی رقیب، مقاوم و ناخواسته هستند، که در مزارع و سایر مکان ظاهر شده و به دلیل ویژگی‌های خاص خود موجب اختلال در کارهای کشاورزی شده و ضمن پایین آوردن ارزش‌های کمی و کیفی محصول، خساراتی را نیز در بخش‌های عمرانی، اجتماعی، بهداشتی، و اقتصادی ایجاد می‌کنند (میرشکاری، ۱۳۸۲).

۱-۴- خصوصیات علف‌های هرز
۱- جوانه‌زنی در محیط‌های مختلفی انجام می‌گیرد. چون اکثر علف‌های هرز خیلی کم‌توقع و در شرایط مساعد خیلی پر‌‌توقع‌تر از نباتات زراعی، هستند و در زمین‌های نامساعد و آب و هوای مختلف مقاوم‌تر می‌باشند.
۲- رشد سریع از مرحله رشد رویش تا مرحله گلدهی.
۳- تولید مداوم بذر تا زمانی که شرایط رشد اجازه بدهند (راشد محصل و همکاران، ۱۳۷۴؛ ساداتی و ابطالی، ۱۳۷۹ و کوچکی و همکاران، ۱۳۷۳).
۴- منقطع بودن جوانه‌زنی (کنترل داخلی است) و طول عمر زیاد بذور.
۵- خود ناسازگاری البته نه اتوگامی یا آپومیکسی کامل.
۶- دگر گرده افشانی بوسیله حشرات غیرتخصصی یا بوسیله باد.
۷- تولید بذر زیاد در شرایط محیطی مساعد (ساداتی، ۱۳۷۲)
۸- تولید مقداری بذر در شرایط مختلف، در اثر تحمل و انعطاف‌پذیری.
۹- سازگاری برای انتشار در فواصل کم و فواصل زیاد.
۱۰- اگر چند ساله باشد تولید مثل رویشی قوی یا تولید مثل توسط بعضی اندام‌ها.
۱۱- اگر چند ساله باشد، خاصیت شکنندگی دارد به طوری که به آسانی از زمین کشیده نمی‌شود.
۱۲- توانایی رقابت بین گونه‌ای بوسیله دارا بودن عادات خاصی (روزت، رشد خفه کننده، خاصیت آللوپاتی).
۱-۵- خسارت‌های علف‌های هرز
علف‌های هرز اجزای مهم اکوسیستم‌های زراعی هستند که به منظور استفاده بیشتر و بهتر از منابعی مانند خاک، آب، موادغذایی و نور با گیاهان زراعی به طور مستقیم و غیرمستقیم رقابت نموده و کمیت و کیفیت محصول را در اکثر موارد کاهش می‌دهند.
لازم به ذکر است که اغلب به دلیل نیازهای غذایی و سیستم ریشه‌ای مشابه، گیاهان هرز تیره گندمیان با غلات و گیاهان هرز پهن برگ با نباتات زراعی پهن برگ رقابت می‌کنند (میرشکاری، ۱۳۸۲).
خسارت حاصل از علف‌های هرز را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:
۱-۵-۱- خسارت‌های کمّی
علف‌های هرز رقیب قوی برای گیاهان زراعی هستند و چرخه زندگی آنها اغلب با گیاهان زراعی همزمان است (علیمرادی و همکاران، ۱۳۸۳). اکثر گیاهان هرز به دلیل تنازع بقاء از سیستم ریشه‌ای قوی با توسعه عمودی و افقی زیاد برخوردار می‌باشند که ضمن اشغال سطح مزرعه دو تا سه برابر سریع‌تر از گیاهان زراعی آب و مواد غذایی خاک را جذب می‌کنند. ذکر این نکته حایز اهمیت است که کل مواد غذایی جذب شده توسط علف‌های هرز چند ساله به مصرف گیاه نمی‌رسد و حدود ۶۰-۷۰ درصد آن در اندام‌های مختلفی نظیر ریشه، ساقه و غده ذخیره می‌شود و همچنین مواد ذخیره‌ای موجب بقای آنها را برای سال‌های بعد فراهم می‌آورد.
همچنین به دلیل گسترش ریشه‌ای، کمبود آب و مواد غذایی، سایه‌اندازی و کمبود نور و در برخی موارد دارا بودن خاصیت آللوپاتی رشد گیاهان زراعی را با مشکل مواجه کرده و عملکرد آنها را از نظر کمی کاهش می‌دهند (رستگار، ۱۳۷۸ و میرشکاری، ۱۳۸۲).
۱-۵-۲- خسارت‌های کیفی
علف‌های هرز بر روی کیفیت محصولات زراعی و دامی به روش‌های مختلف موثر هستند. اختلاط دانه علف هرز به خصوص انواع سمی و اندام‌های رویشی آنها با گیاهان زراعی در موقع برداشت، به روش‌های مختلف کیفیت و ارزش محصول را کاهش می‌دهند (میرشکاری، ۱۳۸۲؛ هلالی، ۱۳۸۴؛ و رستگار، ۱۳۷۸؛). خسارت‌ حاصل از این طریق حدود ۲۰ درصد گزارش شده است. لازم به ذکر است که ارقام ذکر شده در مورد میزان خسارت وارده از علف‌های هرز فقط مربوط به محصولات کشاورزی می‌شود و در صورتی که اگر خسارت‌های حاصله در سایر مناطق نیز در نظر گرفته شود رقم قابل توجهی به دست خواهد آمد. علاوه بر موارد ذکر شده، علف‌های هرز در افزایش قیمت محصولات کشاورزی، افزایش هزینه حمل و نقل، کاهش بازده کاری، ایجاد مزاحمت در کاشت، داشت و برداشت گیاهان زراعی و ایجاد خسارت‌های عمرانی، نیز نقش دارند (میرشکاری، ۱۳۸۲).
۱-۶- کنترل علف‌های هرز
بنا به گفته لاسی (۱۹۸۵) کنترل علف‌ها ی هرز، بر موارد زیر تاکید دارد:
الف- کاهش قدرت رقابت جمعیت علف هرز، در یک گیاه زراعی خاص
ب- ایجاد موضعی به منظور جلوگیری از رشد و نمو بیشتر علف هرز در بین گیاه زراعی
۱-۷- گیاه‌شناسی یولاف وحشی
یکساله پائیزه و بهاره، حاوی کرکهای پراکنده نرم و کوتاه، ارتفاع تا ۳/۱ متر. ساقه ایستاده، بلند، زانودار، منتهی به پانیکولی (خوشه مرکب) آویخته. برگ در سطح فوقانی و تحتانی صاف، حاشیه مختصر مودار بخصوص به طرف قاعده.