فصل اول:کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 2
1-2 بیان مساله. 4
1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق 6
1-4 اهداف تحقیق 7
1-5 سوالات تحقیق 7
1-6 فرضیات تحقیق 7
1-7 روش کلی تحقیق 8
1-8 قلمرو تحقیق 8
1-8-1 قلمرو موضوعی تحقیق 8
1-8-2 قلمرو تحقیق از لحاظ زمانی 8
1-8-3 قلمرو مکانی تحقیق 9
1-9 تعریف عملیاتی واژهها 9
1-10ساختار تحقیق 9
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه 12
2-2 نوسانپذیری سود. 13
2-2-1 مفهوم سود و تعاریف. 13
2-2-2 حساب سود واقعی یا صوری 15
2-2-3 تعریف پیشبینی 17
2-2-3-1 تعریف مسأله پیشبینی 17
2-2-4 ویژگیهای کیفی سود. 19
2-2-4-1 پایداری سود. 19
2-2-4-2 قابلیت پیشبینی 20
2–2–4–3 مربوط بودن سود به ارزش سهام : 20
2-2-4-4 به موقع بودن سود. 21
2-2-4-5 محافظه کارانه بودن سود. 21
2-2-5 سود مستمر و غیرمستمر/عملیاتی و غیرعملیاتی 22
2-2-6 اهمیت سود سهام پیشبینی شده 23
2-3 نوسانات سود. 24
2-3-1 محتوای اطلاعاتی و نوسانات سود. 25
2-3-2 نوسانپذیری سود و قابلیت پیشبینی سود. 25
2-4 سهم بازار. 27
2-4-1 مبانی نظری سهم بازار. 29
2–4–1–1 شیوههای محاسبه سهم بازار(تمرکز) 32
2-5 فشردگی سرمایه. 33
2-5-1 هزینه استهلاک دارایی 35
2-5-1-1 ماهیت استهلاک. 36
2-5-2 فروش. 37
2-6 پژوهشهای پیشین 37
2-6-1 پژوهشهای داخلی 37
2-6-2 پژوهشهای خارجی 43
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
3-1 مقدمه 55
3-2 روش کلی تحقیق 55
3-3 جامعه آماری 56
3-4 نمونه آماری 57
3-4-1 حجم نمونه و کفایت آن. 57
3-4-2 روش نمونهگیری و دلیل انتخاب. 58
3-5 روش گردآوری دادهها 58
3-6 ابزار گردآوری دادهها 58
3-7 روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها 59
3-7-1 روشهای آماری 59
3-7-2 مدل تحقیق 60
3-7-2-1 مدل ریاضی تحقیق 60
3-7-2-2 تعریف متغیرها 60
3-7-2-3 نحوه اندازهگیری متغیرها: 61
3-7-2-4 دسته بندی متغیر ها 62
3-7-2-5 رابطه بین متغیر ها 62
3-7-2-6 اندازه گیری رابطه. 62
3-7-3 نرم افزارها 62
فصل چهارم:بیان یافته ها
4-1 مقدمه 65
4-2 توصیف جامعه و نمونه آماری 66
4-3 توصیف یافته ها 67
4-4 تحلیل یافته ها 69
4-4-1 تحلیل پیش فرض ها 69
4–4–2 تحلیل پیش فرضهای استفاده از مدل تابلویی 76
4–4–3 تحلیل روابط بین متغیرها 78
4–4–3–1 رابطه بین سهم بازار و نوسانپذیری سود. 79
4–4–3–2 رابطه بین فشردگی سرمایه و نوسانپذیری سود. 83
4–4–3–3 رابطه بین سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسانپذیری سود. 88
فصل پنجم:تلخیص،نتیجهگیری و پیشنهادها
5-1 مقدمه 95
5-2 2خلاصه پژوهش 95
5-3 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه طبق شرایط متغیرها 97
5-4 نتیجهگیری کلی 100
5-5 پیشنهادها 101
5-5-1 پیشنهادهای کاربردی بر مبنای نتایج تحقیق 101
5-5-2 پیشنهادهای کاربردی بر مبنای تحقیقات آتی 102
5-6 محدودیتهای پژوهش 103
پیوست ها:
پیوست الف:نام شرکتهای جامعه آماری 104
پیوست ب:خروجی های نرم افزار SPSS و Eviews. 105
منابع و ماخذ:
منابع فارسی 113
منابع لاتین 115
منابع اینترنتی 117
جدول (1-2):پژوهش های پیشین انجام گرفته در داخل و خارج از کشور. 50
جدول (1-3): نحوه انتخاب و استخراج جامعه. 57
جدول(1-4):توصیف شرکت های نمونه آماری 66
جدول (2-4): اندازه شاخص های آمار توصیفی مربوط به متغیرهای تحقیق 68
جدول(3-4): بررسی فرض نرمال بودن متغیرها 70
جدول(4-4): بررسی فرض نرمال بودن متغیرهای تبدیلی 71
جدول (5-4): نتایج آزمون ناهمسانی وایت. 73
جدول ( 6-4): بررسی فرض همبسته نبودن خطاها 74
جدول :(7-4) ضرایب همبستگی متغیرهای مستقل 75
جدول (8-4): نتایج آزمون F لیمر(همسانی عرض از مبدأ های مقاطع) 77
جدول (9-4) : نتایج آزمون هاسمن(انتخاب بین اثرات ثابت و تصادفی) 78
جدول (10- 4): برآورد رگرسیونی برای رابطه بین سهم بازار و نوسان پذیری سود. 79
جدول (11- 4): ضریب همبستگی اسپیرمن بین سهم بازار و نوسان پذیری سود در شرکتهای بزرگ و کوچک. 81
جدول (12- 4): ضریب همبستگی اسپیرمن بین سهم بازار و نوسان پذیری سود در شرکتهای با اهرم مالی بالا و پایین 82
جدول (13- 4): برآورد رگرسیونی برای رابطه بین فشردگی سرمایه و نوسان پذیری سود. 84
جدول (14- 4): ضریب همبستگی اسپیرمن بین فشردگی سرمایه و نوسان پذیری سود در شرکتهای بزرگ و کوچک. 86
جدول (15- 4): ضریب همبستگی اسپیرمن بین فشردگی سرمایه و نوسان پذیری سود در شرکتهای با اهرم مالی بالا و پایین 87
جدول (16- 4): برآورد رگرسیونی برای رابطه بین سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان پذیری سود. 88
جدول (17- 4): ضریب همبستگی چند گانه بین سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان پذیری سود در شرکتهای بزرگ و کوچک 90
جدول (18- 4): ضریب همبستگی چند گانه بین سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان پذیری سود در شرکتهای با اهرم مالی بالا و پایین 92
جدول (19-4):خلاصه یافته های حاصل از بررسی ارتباط بین متغیرهای پژوهش 93
جدول(1-5): نتیجه گیری کلی فرضیات. 101
نمودار(1-4):بررسی نرمال بودن خطاهای رابطه بین سهم بازار و نوسان پذیری سود. 71
نمودار(2-4):بررسی نرمال بودن خطاهای رابطه بین فشردگی سرمایه و نوسان پذیری سود. 72
نمودار(3-4):بررسی نرمال بودن خطاهای رابطه بین سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان پذیری سود. 72
چکیده
در این تحقیق ، رابطه بین سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان پذیری سود در شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران را مورد ارزیابی قرار دادیم. تحقیق مورد نظر از جهت هدف، یک تحقیق کاربردی است. از لحاظ نوع طرح تحقیق به جهت تکیه بر اطلاعات تاریخی، پس رویدادی است و روش استنتاج آن استقرایی و از نوع همبستگی می باشد.
تحقیق حاضر شامل یک فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی می باشد.جامعه مطالعاتی پژوهش حاضر شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی یک دوره پنج ساله (سال های1392-1388) می باشد.در نهایت با توجه به محدودیت های تحقیق اطلاعات مربوط به 110 شرکت جمع آوری گردید و سپس با بهره گرفتن از جدول مورگان تعداد 86 شرکت به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید.
جهت مستند سازی نتایج تجزیه و تحلیل آماری و ارائه راه حل های نهایی ،محقق از شیوه آماری با بهره گرفتن از نرم افزارهای SPSS و Eviews اقدام به تجزیه و تحلیل سوالات و فرضیات نموده است.
فرضیه های تحقیق با بهره گرفتن از رگرسیون چند گانه خطی دو متغیره و چند متغیره و آزمون های F و t تحلیل شده اند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان می دهد که:
بین سهم بازار و نوسان پذیری سود رابطه معناداری وجود دارد.
بین فشردگی سرمایه و نوسان پذیری سود رابطه معناداری وجود ندارد.
بین سهم بازار و فشردگی سرمایه با نوسان پذیری سود رابطه معناداری وجود دارد.
واژههای کلیدی:سهم بازار، فشردگی سرمایه،نوسانپذیری سود،اهرم مالی، اندازه شرکت
فصل اول:
کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
در مطالعات سازماندهی صنعتی، پارادایم ساختار- رفتار- عملکرد بیان میکند که ساختار صنعت نشات گرفته از فعالیتهای رقابتی گذشته شرکتهایی است که در پی دستیابی به اهداف عملکرد ویژهای هستند. شرکتها به منظور کسب مزیت رقابتی، از منابع خود در جهت بهبود موقعیت نسبی خویش نسبت به رقبا استفاده میکنند و ارتقای موقعیت شرکت فرصتهای بزرگتری را برای عملکرد آتی آن به همراه میآورد(رشیدیزاد،1389).
در مطالعات سازماندهی صنعتی مرتبا از سهم بازار و رشد آن به عنوان شاخصهای مهم عملکرد شرکت یاد شده است و همچنین رابطه مثبت بین سهم بازار و سود اقتصادی به اثبات رسیده است. منظور از سود اقتصادی، سودی است که فراتر از انتظار سرمایهگذاران در سرمایهگذاریهای مشابه دارای ریسک است. در پارادایم ساختار- رفتار- عملکرد(SCP)، دو رویکرد واقعی برای توضیح این رابطه ارائه شده است. اولین رویکرد، نظریهتبانی است که بر مبنای این نظریه، با متمرکز شدن سهم بازار در میان تعداد معدودی شرکتهای مقتدر، این شرکتها قیمتها را بالاتر از سطح قیمت بازار رقابت کامل تعیین میکنند و در نتیجه به سود متعارف بالاتری دست مییابند. بر اساس دومین رویکرد که دیدگاه کارایی است، کسب سهم بازار نشات گرفته از افزایش کارایی شرکت و نوآوری است و صرفهجویی ناشی از مقیاس آن سودهای اقتصادی را برای شرکت به همراه میآورد(رشیدی زاد،1389).
صرفنظر از این دو رویکرد، اگر هدف مطلوب شرکتها، کسب سهم بازار باشد و انتظار رود که در آینده افزایش سودآوری و فرصتهای رشد از آن شرکتهایی باشد که سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دادهاند، آنگاه تغییر در سهم بازار نشان دهندهی عملکرد آتی و فرصتهای رشد میباشد. قابلیت سهم بازار در نشان دادن موقعیت نسبی شرکت و مطالعات سازماندهی صنعتی در مورد سهم بازار و عملکرد حاکی از این است که تغییرات سهم بازار با بازار سرمایه و ارزیابی سرمایهگذاران در مورد مزیتهای فعلی و آتی شرکت مرتبط میباشد و همچنین این تغییرات بر تخصیص منابع بازار سرمایه بر اساس ارزیابیهای سرمایهگذاران تاثیرگذار است(رشیدیزاد،1389).
علیرغم اهمیت سهم بازر و فشردگی سرمایه به عنوان شاخصی از محیط رقابتی شرکت، نقش آن در مدلهای ارزشگذاری مبتنی بر اطلاعات حسابداری کمرنگ بوده و در بسیاری از تحقیقات حسابداری مبتنی بر بازار از سود شرکت به عنوان نشانگر عملکرد جاری و عملکرد آتیمورد انتظار شرکتها یاد شده است و کمتر به نقش سهم بازار توجه شده است(رشیدیزاد،1389).
در این فصل کلیات تحقیق ارائه گردیده، در واقع پس از ارائه مقدمهای در ابتدای فصل به تشریح بیان مسئله پرداخته شده است. سپس اهداف، انگیزه، فرضیهها، اهمیت موضوع و روش تحقیق را شرح داده و به قلمرو تحقیق از لحاظ زمانی، مکانی و موضوعی تحقیق میپردازیم.
1-2 بیان مساله
گزارشگری مالی شرکتها مبنای فرایند تخصیص سرمایه است. یک فرآیند تخصیص موثر، تامینکننده سلامت اقتصاد بوده و ارتقای بهرهوری، تشویق نوآوری را به همراه میآورد و فراهمکننده یک بازار کارا و فعال برای خرید و فروش اوراق بهادار و تحصیل و اعطای اعتبار میباشد. به طور معکوس در یک فرآیند ناقص تخصیص سرمایه از فعالیتهای غیرمولد پشتیبانی میشود و از اعطای سرمایه به شرکتهای ارائهدهندهی محصولات و خدمات نوآورانه که ایجادکنندهی ارزش افزوده میباشد، پرهیز میشود و تخریب بازارهای اوراق بهادار را موجب میگردد.