هدف پژوهش حاضر، ارائه چارچوبی برای تضمین کیفیت «به شیوه ارزیابی درونی» در آموزش متوسطه کشور و اجرای آزمایش آن در مدارس متوسطه استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد. در راستای این هدف چهار سوال اصلی مطرح می باشد. عامل های ارزیابی کیفیت در آموزش متوسطه کدامند، ملاک های ارزیابی کیفیت در آموزش متوسطه کدامند، شاخص های ارزیابی کیفیت در آموزش متوسطه کدامند، وضعیت کیفیت مدارس متوسطه استان کهگیلویه و بویراحمد چگونه می باشد. جامعه پژوهش حاضر، اسناد و مدارک مربوط به زمینه پژوهش در داخل و خارج کشور، کارشناسان صفی و ستادی  آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بوراحمد،  چند تن از متخصصین و صاحب نظران در زمینه ارزشیابی کیفیت، و همه مدارس متوسطه (دخترانه و پسرانه)نظری (سالی واحدی) دولتی استان کهگیلویه و بویراحمد، می باشد. نمونه پژوهش حاضر، کارشناسان صفی و ستادی  آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بوراحمد و چند تن از متخصصین و صاحب نظران در زمینه ارزشیابی کیفیت (جمعاً 300 نفر)، و  همه مدارس متوسطه (دخترانه و پسرانه) نظری (سالی واحدی)دولتی استان کهگیلویه و بویراحمد(59 مدرسه ،368 دانش آموز،260 معلم) می باشد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گرداوری داده ها توصیفی از نوع  پیمایشی می باشد. ابزار پژوهش در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته می باشد.برای تجزیه و تحلیل داده ها از شخص های توصیفی (میانگین، واریانس، انحراف استاندارد، خطای استاندارد میانگین)وآمار استنباطی (آزمون t تک نمونه ای با ضریب اطمینان 95/0 و اشتباه مجاز 05/0 ) استفاده شده است. از مهمترین یافته های پژوهش می توان به موارد زیر اشاره کرد؛ 1- چهار عامل معلم،مدیریت و تشکیلات سازمانی،دانش آموز و فضا و تجهیزات را ارئه داده  که  در اعتباربخشی، عامل معلم با امتیاز (4.1) و از نظر سطح مطلوبیت، «زیاد»، عامل مدیریت و تشکیلات سازمانی  با امتیاز (4.1433) و از نظر سطح مطلوبیت، «زیاد» ، عامل دانش آموز با امتیاز (4.1267) و از نظر سطح مطلوبیت، «زیاد» ، عامل فضا و تجهیزات با امتیاز (4.402) و از نظر سطح مطلوبیت، «زیاد» می باشد. همچنین با توجه محاسبه آزمون ‏( t) برای هر یک از عامل ها با درجه آزادی (299) ، چون سطح معنی داری مشاهده شده (sig) مقدار کمتر از میزان خطای مجاز (0.05) شده، پس نتیجه می گیریم که این عامل ها توسط کارشناسان و متخصصین مورد تأیید قرار گرفت.

 

2-پژوهش برای هر یک از عامل های ارائه داده شده،ملاک های (جمعاً 23 ملاک)مربوط به آنها را پیشنهاد داده است که از میان این ملاک ها، میانگین کل امتیاز ملاک های معلم (4.1875) و از نظر سطح مطلوبیت، «زیاد»، میانگین کل امتیاز ملاک های مدیریت و تشکیلات سازمانی مدارس  (4.2765) و از نظر سطح مطلوبیت، «زیاد»، میانگین امتیاز کل ملاک های دانش آموزان (4.2111) و از نظر سطح مطلوبیت «زیاد»، میانگین امتیاز کل ملاک های فضا و تجهیزات (4.2855) و از نظر سطح مطلوبیت «زیاد» می باشد. همچنین با توجه محاسبه آزمون ‏( t) برای هر یک از ملاک ها با درجه آزادی (299) ، چون سطح معنی داری مشاهده شده (sig) مقدار کمتر از میزان خطای مجاز (0.05) شده، پس نتیجه می گیریم که این ملاک ها توسط کارشناسان و متخصصین مورد تأیید قرار گرفت.

 

3- پژوهش حاضر مجموعه ای از شاخص ها (جمعاً 185شاخص) مربوط به ملاک های هر یک از عامل ها را پیشنهاد داده است که از این میان، میانگین کل امتیاز شاخص های مربوط به معلم  (4.1602) و از نظر سطح مطلوبیت «زیاد»، میانگین کل امتیاز شاخص های «مدیریت و تشکیلات سازمانی مدارس» (4.3049) و از نظر سطح مطلوبیت «زیاد»، میانگین کل امتیاز شاخص های «دانش آموزان» (4.25430) و از نظر سطح مطلوبیت «زیاد»، میانگین امتیاز کل شاخص های عامل « فضا و تجهیزات » (4.33257) و از نظر سطح مطلوبیت «زیاد» می باشد. همچنین با توجه محاسبه آزمون ‏( t) برای هر یک از شاخص ها با درجه آزادی (299) ، چون سطح معنی داری مشاهده شده (sig) مقدار کمتر از میزان خطای مجاز (0.05) شده، پس نتیجه می گیریم که این شاخص ها توسط کارشناسان و متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. پژوهش حاضر پس از اعتبارسنجی عامل ها، ملاک ها و شاخص ها،اهم نظرات و پیشنهادات کارشناسان و متخصصین در چارچوب نهایی اعمال شد و فرم نهایی در 7 عامل،37 ملاک و 250 شاخص ارائه شده است.

 

4-نتایج حاصل از  اجرای آزمایشی چارچوب پیشنهادی حاکی از این است که نتایج حاصل از ارزیابی وضعیت کیفیت مدارس از دیدگاه معلمان،مدیران و دانش آموزان (4.034672) ارزیابی شده بنابراین از نظر مطلوبیت در سطح  «زیاد» می باشد. همچنین از میان « مدیریت» با امتیاز ارزیابی (4.1860) بالاترین میزان امتیاز و «دانش آموز» با امتیاز ارزیابی (3.8807 ) کمترین میزان ارزیابی را داشته است.

 

فهرست مطالب

 

فصل اول:کلیات پژوهش 1

 

مقدمه 2

 

بیان مسأله 3

 

اهمیت و ضرورت تحقیق: 6

 

الف: اهمیت و ضرورت نظری : 6

 

هدف های پژوهش : 6

 

هدف اصلی: 6

 

اهداف فرعی: 7

 

سؤال های تحقیق : 7

 

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای تحقیق 7

 

الف: تعاریف نظری: 8

 

ب:تعاریف عملیاتی: 9

 

بخش اول:آموزش نیروی انسانی 11

 

مقدمه: 11

 

تعریف آموزش  از منظر متخصصین 12

 

نقش آموزش در تربیت نیروی انسانی: 13

 

بخش دوم؛ ارزیابی آموزشی و الگوهای آن 14

 

تاریخچه ارزشیابی آموزشی در جهان و ایران 15

 

الگوهای ارزشیابی آموزشی 18

 

الگوهای هدف گرا 18

 

الگوهای مدیریت گرا 18

 

الگوهای مصرف کننده گرا 19

 

الگوهای مبتنی بر نظر خبرگان 19

 

الگوی مبتنی بر مدافعه 19

 

الگوی طبیعت گرایانه و مشارکتی 19

 

بخش سوم؛ کیفیت آموزش و تربیت نیروی انسانی: 20

 

نگرش ها درباره مفهوم کیفیت 21

 

کیفیت در آموزش: 22

 

نقش ارزیابی در بهبود کیفیت آموزش و پرورش: 23

 

اهمیت اقتصادی کیفیت آموزش و پرورش: 24

 

بخش چهارم ؛ اعتبارسنجی آموزشی و الگوهای آن 25

 

مفاهیم و تاریخچه اعتبارسنجی 25

 

انواع اعتبارسنجی، کارکردها و مقاصد آن 26

 

مراحل و فرایند انجام اعتبارسنجی 27

 

مراحل اعتبارسنجی: 28

 

الف:  ارزیابی درونی 29

 

فرایندهای انجام ارزشیابی درونی 29

 

1-برنامه ریزی (مراحل پیش از اجرا) 29

 

2-اجرا 31

 

3-عمل و پیگیری 32

 

4-فراهم نمودن مقدمات انجام ارزشیابی بیرونی و اعلام داوطلبی برای انجام آن   32

 

ب:ارزشیابی بیرونی 32

 

مراحل انجام ارزشیابی بیرونی 33

 

نقش اعتبارسنجی در کیفیت آموزش و پرورش: 34

 

بخش پنجم ؛پیشینه تحقیق: 35

 

الف:داخلی 35

 

ب: خارجی 41

 

بخش ششم:جمع بندی 43

 

فصل سوم: روش پژوهش 46

 

روش پژوهش 47

 

جامعه پژوهش : 48

 

تعداد نمونه پژوهش : 49

 

ابزار های اندازه گیری داده ها : 51

 

شیوه اجرا و مراحل انجام پژوهش 56

 

روش های تحلیل داده ها: 58

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل یافته ها 59

 

بررسی سوال یک پژوهش: 61

 

الف:عامل معلم 61

 

توصیف عامل: 61

 

نتایج اعتبارسنجی عامل معلم توسط کارشناسان و  متخصصین: 62

 

ب:عامل مدیریت و تشکیلات سازمانی مدارس 63

 

توصیف عامل: 63

 

نتایج اعتبارسنجی عامل مدیریت و تشکیلات سازمانی توسط کارشناسان و متخصصین:   63

 

ج:عامل دانش آموز 64

 

توصیف عامل: 64

 

نتایج اعتبارسنجی عامل دانش آموزان توسط کارشناسان و متخصصین: 64

 

د: عامل فضاهای و تجهیزات 65

 

توصیف عامل: 65

 

ل:مقایسه میانگین عامل ها در قالب جدول و نمودار : 67

 

م:جمع بندی حاصل از عامل های ارزیابی: 68

 

بررسی سوال دو پژوهش: 69

 

الف:ارائه ملاک های معلم و  نتایج حاصل از اعتبارسنجی ملاک ها توسط پرسشنامه کارشناسان و متخصصین: 69

 

ب:ارائه ملاک های،عامل مدیریت و تشکیلات سازمانی مدارس و  نتایج حاصل از اعتبارسنجی ملاک ها توسط پرسشنامه کارشناسان و  متخصصین 71

 

ج:ارائه ملاک های،عامل دانش آموز مدارس و  نتایج حاصل از اعتبارسنجی ملاک ها توسط پرسشنامه کارشناسان و  متخصصین.72

 

د:ارائه ملاک های فضا و تجهیزات و نتایج حاصل از اعتبارسنجی ملاک ها توسط پرسشنامه کارشناسان و  متخصصین 74

 

ل:مقایسه میانگین ملاک های،چهار عامل در قالب جدول و نمودار 75

 

بررسی سوال سه پژوهش: 79

 

الف:ارائه شاخص های مربوط به عامل معلم و نتایج حاصل از اعتبارسنجی پرسشنامه کارشناسان و  متخصصین: 79

 

ب:ارائه شاخص های مربوط به ملاک های عامل مدیریت و تشکیلات سازمانی مدارس و نتایج حاصل از اعتبارسنجی پرسشنامه کارشناسان و متخصصین 86

 

ج:ارائه شاخص های مربوط به ملاک های عامل دانش آموزان و نتایج حاصل از اعتبارسنجی پرسشنامه کارشناسان و  متخصصین 99

 

د:ارائه شاخص های مربوط به ملاک های عامل فضا و تجهیزات و نتایج حاصل از اعتبارسنجی پرسشنامه کارشناسان و  متخصصین 107

 

ل:مقایسه میانگین شاخص هایی مربوط به ملاک های چهار عامل مذکور در قالب جدول و نمودار 116

 

بررسی سوال چهار پژوهش: 126

 

بررسی نتایج حاصل از ارزیابی در قالب نمودار رادار: 132

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری 139

 

بررسی سوال شماره یک پژوهش: 141

 

بررسی سوال شماره دو پژوهش: 143