هدف فرعی ۱: تعیین رابطه حاکمیت شرکتی داخلی و تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.

هدف فرعی ۲: تعیین رابطه رقابت بازار محصول و تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.

۱-۵)فرضیات تحقیق

فرضیه ۱:بین حاکمیت شرکتی و سیاست تقسیم سود شرکت‌ها رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه ۲:بین رقابت بازار محصول و سیاست تقسیم سود شرکت‌ها رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۶)اطلاعات مربوط به روش شناسی تحقیق

۱-۶-۱)جامعه آماری

جامعه آماری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.

۱-۶-۲)نمونه آماری

در تحقیق حاضر‚ داده های مورد نیاز از اطلاعات واقعی شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران از طریق بانک‌های اطلاعاتی موجود و سایت رسمی سازمان بورس اوراق بهادار تهران گردآوری خواهد شد.نمونه های انتخابی شامل شرکتهایی خواهد بود که:

۱:طی سال‌های مورد نظر تغییر فعالیت یا تغییر سال مالی نداشته باشند.

۲:جزو بانک‌ها یا مؤسسات مالی نباشند.

۳:اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش را در دوره زمانی ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۲ در دسترس باشد.

۴:شرکت‌ها در طی دوره مورد نظر توقف فعالیت نداشته باشند.

۵:پایان سال مالی آن ها ۲۹ اسفند باشد.

مطابق با تحقیق نمازی و ابراهیمی(۱۳۹۱) از آنجا که بر اساس دسته بندی بورس اوراق بهادار شرکت های طبقه بندی شده در یک صنعت به الزام فعالیت‌های مشابه و همگن انجام نمی دهند‚ برای محاسبه شاخص های معنی داری برای اندازه گیری رقابت در ساختار بازار به جای صنعت از طبقاتی از صنعت استفاده شده که شرکت‌های موجود در آن ها و تولیداتشان همگن تر بوده اند‚ که در نتیجه آن قابلیت مقایسه رقابت در بازار محصول شرکت‌ها با یکدیگر افزایش یافته است.این طبقه بندی با بهره گرفتن از سایت بورس اوراق بهادار و طبقه بندی صنایع موجود در نرم افزار رهاوردنوین انجام گرفته است.

پس از حذف شرکت‌های فاقد شرایط‚ هر طبقه از صنعت باید حداقل شامل سه عضو باشد. در نهایت تعداد ۹۴ مشاهده سال-طبقه صنعت برای آزمون های آماری انتخاب شده است.روش نمونه گیری تصادفی می‌باشد.

۱-۷)قلمرو تحقیق

قلمرو مکانی:قلمرو مکانی شامل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران به جز شرکت‌های سرمایه گذاری و مالی و بانک ها می‌باشد.

قلمروزمانی:قلمرو زمانی این تحقیق از سال ۱۳۸۶ لغایت۱۳۹۲ می‌باشد.

قلمرو موضوعی:از نظر موضوعی این تحقیق رابطه حاکمیت شرکتی و رقابت بازار محصول با سیاست تقسیم سود را بررسی می‌کند.

۱-۸)روش کار

۱-۸-۱)نوع روش تحقیق

پژوهش حاضر درصدد بررسی این است که آیا حاکمیت شرکتی و رقابت بازار محصول با سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه ای دارد؟‌بنابرین‏ این پژوهش از نوع کاربردی است و طرح آن از نوع روش تحقیق همبستگی است.

۱-۸-۲)روش گرداوری اطلاعات

در این پژوهش برای جمع‌ آوری داده ها و اطلاعات‚ ابتدا از روش کتابخانه ای استفاده به عمل آمده است. در بخش کتابخانه ای‚ مبانی نظری پژوهش از کتب و مجلات تخصصی فارسی و لاتین گرداوری گردید و سپس داده ها از طریق جمع‌ آوری داده های شرکت‌های منتخب با مراجعه به صورت‌های مالی‚ یادداشتهای توضیحی‚ گزارش‌های فصلی و سالانه بورس اوراق بهادار تهران تهیه گردید.

۱-۸-۳)ابزار گرداوری اطلاعات

داده های مورد نیاز جهت محاسبه متغیرهای پژوهش‚ از بانک اطلاعاتی ”تدبیر پرداز “ و ”ره آوردنوین“ استخراج شده است. در صورت ناقص بودن داده های موجود در این بانک اطلاعاتی‚ به آرشیوهای دستی موجود در کتابخانه ی سازمان بورس اوراق بهادار مراجعه گردید.

۱-۹)روش های تجزیه و تحلیل داده ها

داده های مورد نیاز بر اساس تعریف متغیرهای وابسته و مستقل‚ از منابع استخراج شده‚ و جهت آزمون فرضیه های تحقیق مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از گرداوری اطلاعات و تعیین مدل‚ ابتدا آزمون رگرسیون با بهره گرفتن از آماره های F و t‚ ضریب همبستگی و ضریب تعیین جهت آزمون فرضیه های تحقیق و نحوه تصمیم گیری در سطح خطای ۵ درصد(۹۵ درصد اطمینان) ارائه خواهد شد و آزمون خود همبستگی داده ها‚ با بهره گرفتن از آماره ”دوربین واتسون“ انجام می‌گیرد. از آزمون چاو استفاده خواهد شد. روش تحقیق پژوهش حاضر کاربردی است.

۱-۱۰)تعریف واژه ها واصطلاحات تحقیق:

۱-۱۰-۱) متغیر وابسته

سیاست تقسیم سود:سیاست تقسیم سود شرکت را تخصیص سود حاصله میان سهام‌داران یا انباشته کردن می‌گویند.

۱-۱۰-۲) متغیر مستقل

در این پژوهش ‌بر اساس مدل¸ دو متغیر مستقل حاکمیت شرکتی و رقابت بازار محصول وجود دارد.

۱-۱۰-۲-۱)حاکمیت شرکتی

حاکمیت شرکتی عبارت است از تعدادی مسئوایتها و شیوه های به کار برده شده توسط هیئت مدیره و مدیران موظف با هدف مشخص کردن مسیر استراتژیک که تضمین کننده دستیابی به هدفها‚ کنترل ریسک‌ها و مصرف مسئولانه منابع است.

در این پژوهش متغیر مستقل شاخص حاکمیت شرکتی می‌باشد.برای سنجش حاکمیت شرکتی از(G-index) استفاده شده است که شامل ۷ قانون است.

شاخص های G-index

1. 1. حضور مدیر عامل در هیئت مدیره (ceo)^[1]. این متغیر نسبی بیان می‌دارد که آیا مدیر عامل عضو هیئت مدیره هست یا خیر. عضویت مدیر عامل در هیئت مدیره دارای آثار منفی بر حاکمیت شرکتی است.

1. 1. درصد مدیران غیرموظف در هیئت مدیره OutD) ). ^[۲]این متغیر نشان دهنده درصد اعضاء غیرموظف در هیئت مدیره است. حضور اشخاصی در هیئت مدیره که دارای سمت اجرایی در شرکت نمی باشند، دارای اثرات مثبتی بر حاکمیت شرکتی است. فاما و جنسن^[۳] (۱۹۸۳) استدلال می‌کنند که هیئت مدیره مهمترین مکانیزم کنترل داخلی برای نظارت بر رفتار مدیریت ارشد است. این نظارت می‌تواند از طریق به کارگیری اعضای غیرموظف در ترکیب هیئت مدیره صورت پذیرد.

1. 1. میزان درصد سهام بزرگترین سهامدار شرکت T1) ). این متغیر نشان دهنده درصد سهام تحت تملک و یا اختیار بزرگترین سهامدار شرکت می‌باشد. انتظار می رود این متغیر دارای اثر معکوس بر ساختار حاکمیت شرکتی باشد.

1. 1. ساختار توزیع سهام شرکت( SSD ).^[4] هر چه سهام در اختیار سهام‌داران بالای ۱ درصد به غیر از سهامدار اصلی شرکت بیشتر باشد، توزیع سهام غیر متمرکزتر بوده و این موضوع دارای اثرات مثبت بر ساختار حاکمیت شرکتی است.

1. 1. درصد سهام شناور شرکت در بورس( Flo) .^[5] میزان سهام شناور شرکت که توسط شرکت بورس گزارش می شود، سهام در اختیار مالکانی است که جدای از سهام‌داران اصلی و عمده شرکت بوده و در آینده نزدیک سهام خود را برای فروش عرضه خواهند کرد . این دسته از مالکان در حاکمیت شرکتی ایفا نقش نکرده و این درصد دارای اثرات منفی بر ساختار حاکمیت شرکتی می‌باشد.