فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                            صفحه

 

 چکیده 1

 

فصل اول:کلیات پژوهش

 

1-1- مقدمه 3

 

1-2-  بیان مسأله اساسی پژوهش 4

 

1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش 6

 

1-4- اهداف مشخص پژوهش (شامل اهداف کلی، ویژه و کاربردی)    7

 

1-5- فرضیه‏ های پژوهش 8

 

1-6- تعریف مفهومی و عملیاتی متغییر های پژوهش 10

 

1-6-1- تعاریف مفهومی. 10

 

1-6-2- تعاریف عملیاتی. 15

 

1-7-  قلمرو پژوهش 17

 

1-7-1- قلمرو موضوعی: بررسی رابطه بین سرمایه فکری وتنگدستی مالی    17

 

1-7-2- قلمرو مکانی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران    17

 

1-7-3- قلمرو زمانی: از سال 1384 تا 1390 17

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

 

2-1- مقدمه 19

 

2-2-مبانی نظری پژوهش 19

 

2-2-1- تاریخچه پیدایش سرمایه فکری. 19

 

2-2-2- تعاریف و مفاهیم سرمایه فکری. 21

 

2-2-3- اجزای سرمایه فکری. 22

 

2-2-3-1- طبقه بندی ادوینسون و مالون. 22

 

2-2-3-2- طبقه بندی بروکینگ. 22

 

2-2-3-3-طبقه بندی روس و روس. 23

 

2-2-3-4- طبقه بندی استوارت. 23

 

2-2-3-5-طبقه بندی سولیوان. 23

 

2-2-3-6- طبقه بندی بونتیس. 24

 

2-2-3-7- طبقه بندی سویبی. 25

 

2-2-3-8- طبقه بندی ایوستیس و همکاران. 26

 

2-2-3-9- طبقه بندی چن و همکاران. 26

 

2-2-3-10- طبقه بندی هانس و لوندال. 27

 

2-2-3-11- طبقه بندی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی. 27

 

2-2-3-12- طبقه بندی لیم و دالیمور. 28

 

2-2-3-13- طبقه بندی کاپلان و نورتن. 28

 

2-2-4- تشریح عناصر اصلی سرمایه های فکری. 29

 

2-2-4-1- سرمایه های انسانی. 29

 

2-2-4-2- سرمایه های رابطهای. 30

 

2-2-4-3- سرمایه های ساختاری. 31

 

2-2-5- اندازه گیری سرمایه های فکری. 32

 

2-2-5-1- روش های پولی. 33

 

2-2-5-2- ارزش افزوده اقتصادی. 34

 

2-2-5-3- مدل سنجش عملکرد اثربخش(کیو توبین). 35

 

2-2-5-4- روش تکنولوژی بروکر. 36

 

2-2-5-5- روش های غیرپولی. 36

 

2-2-5-6- مدل اسکاندیا نویگیتور. 37

 

2-2-6- چارچوب ناظر دارایی های نامشهود 37

 

2-2-6-1- ضریب ارزش افزوده فکری(روش پالیک). 38

 

2-2-7- تنگدستی مالی. 40

 

2-2-8- شبکه عصبی. 43

 

2-2-8-1- اجزای تحلیلی شبکه عصبی. 45

 

2-2-8-2- سبک های معماری شبکه های عصبی. 47

 

2-2-8-3-قابلیت ها و ویژگی های خاص شبکه عصبی. 48

 

2-2-9-حقوق صاحبان سهام 49

 

2-2-10- بازده دارایی. 49

 

2-2-11-بهره وری. 50

 

2-2-12- ارزش دفتری و بازاری سهام 50

 

2-3- پیشینه و سوابق پژوهش 51

 

2-3-1- پژوهش های انجام شده در داخل کشور. 51

 

2-3-2-پژوهش های انجام شده در خارج کشور. 54

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 

3-1-مقدمه 61

 

3-2-روش پژوهش 62

 

3-3- فرایند اجرای پژوهش 62

 

3-4- روش گردآوری داده های پژوهش 64

 

3-5- قلمرو پژوهش 65

 

قلمرو موضوعی: بررسی رابطه بین سرمایه فکری وتنگدستی مالی    65

 

قلمرو مکانی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران    65

 

3-6- جامعه آماری پژوهش 65

 

3-7- حجم نمونه و روش نمونه گیری. 65

 

3-8- متغیرهای پژوهش 67

 

3-9- روش های آماری مورد استفاده 67

 

3-10-روش آماری مورد استفاده در این پژوهش عبارت است از:    68

 

3-10-1-آمار استنباطی. 68

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

 

4-1-مقدمه 71

 

4-2-آمار توصیفی. 72

 

4-2- شرکت ها، اطلاعات مالی، بازه زمانی. 73

 

4-3- فرضیه های پژوهش 75

 

4-4- ارائه مدل شبکه عصبی برای پیش بینی پریشانی مالی شرکت ها    86

 

4-5-روند ورشکستگی اقتصادی شرکت های بازار بورس در دوره 1393-1384   88

 

 فصل پنجم:  نتیجه گیری و پیشنهادها

 

5-1- مقدمه 90

 

5-2- خلاصه پژوهش 90

 

5-3- نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها 92

 

5-4- مقایسه نتایج با پژوهش های مشابه و پیشینه پژوهش    94

 

5-5- پیشنهادهای پژوهش 95

 

5-5-1- پیشنهادهای کاربردی حاصل از نتایج پژوهش 95

 

5-5-2-پیشنهادهایی به پژوهشگران برای پژوهش آتی. 96

 

منابع و مأخذ 97

 

منابع فارسی. 97

 

منابع لاتین 98

 

ضمائم 102

 

چکیده

 

امروزه سرمایه های فکری مانند دانش،مهارت و روابط بیش از پیش به منبعی حیاتی برای رقابت میان سازمانها تبدیل شده است. در اقتصاد دانش محور امروز ، شرکت ها فقط محصول یا خدمت تولید نمی کنند بلکه برای باقی ماندن در اقتصاد جدید باید ارزش افزوده خلق نمایند. بنابراین با توجه به تاثیر بسزای سرمایه های فکری بر عملکرد بهتر و همچنین تاکید بر خلق ارزش افزوده به عنوان لازمه ی بقا درعصرحاضرو نیز ارتباط مستقیم بین ارزش افزوده و مفهوم پریشانی مالی بررسی رابطه بین سرمایه های فکری و متغیرهای مالی موثر اهمیت بسزایی برخوردارمی باشد. هدف این پژوهش در برجسته سازی نقش سرمایه فکری درجلوگیری از پریشانی مالی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران می باشد تا بدینوسیله بتوانند ازسرمایه فکری خود بیشترین بهره برداری را داشته باشند. در این پژوهش از مدل ضریب ارزش افزوده فکری پالیک برای اندازه گیری سرمایه فکری استفاده شده است . باتوجه به ماهیت پژوهش حاضرکه دوبعد( مقطع و زمان) را توامان در نظر دارد ، از الگوی پانل بهره گرفته شده است وسپس با بهره گرفتن از برآوردگر حداقل مربعات تعمیم یافته به بررسی ارتباط بین سازه های سرمایه فکری (کارایی سرمایه انسانی ، کارایی سرمایه ساختاری و کارایی سرمایه بکار گرفته شده) با متغیرهای پژوهش پرداخته شده است. برای بکارگیری مدل مفهومی پژوهش، جامعه آماری کلیه شرکت های می باشد که در بورس اوراق بهادار تهران فعالیت می کنند نمونه گیری بر اساس غربال صورت پذیرفت و 55  شرکتی که حاض شرایط بودند انتخاب شد که اطلاعات در بازه زمانی 1390-1384 مورد بررسی قرار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد سرمایه فکری با بازده حقوق صاحبان سهام، بازده دارایی‌ها ، بهره‌وری کارکنان، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هرسهم و سود هرسهم رابطه دارد. درمجموع نتایج این مطالعه علاوه برتاکید بر اهمیت سرمایه فکری در پریشانی مالی صنایع و شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار، مبنای مناسبی برای تعیین چگونگی جهت گیری سیاست های این حوزه فراهم می آورد.

 

کلید واژه : سرمایه فکری ، بازده حقوق صاحبان سهم، ورشکستگی(تنگدستی مالی)، بازده دارایی ، بهره وری

 

1-1- مقدمه

 

امروزه دانش به عنوان مهم‌ترین سرمایه، جایگزین سرمایه‌های مادی به ویژه در محیط رقابتی و فناوری ‌‌شده ‌است. لذا مفهوم سرمایه فکری کاربردی مهم و گسترده یافته ‌است. مسئله اصلی این پژوهش بررسی نقش و اهمیت سرمایه فکری در ارزش واقعی شرکت‌ها و کارکرد مالی آنهاست مسئله‌ای که اهمیت و جایگاه تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یا شکست شرکت‌ها دارد.این پژوهش به بررسی میزان تاثیر سرمایه فکری در  عملکرد شرکت‌های ورشکسته پذیرفته‌‌ شده در بورس اوراق