آزمون، پس آزمون انجام گرفت. جامعه ی آماری پژوهش، کلیه ی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 91-90بودند. برای انتخاب نمونه ی مورد نظر، ابتدا از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده گردید. در مرحله اول از مناطق 5 گانه شهر اصفهان یک منطقه به صورت تصادفی انتخاب و از مدارس موجود در منطقه انتخابی دو مدرسه پسرانه و دو مدرسه دخترانه انتخاب شدند و از هر پایه 3 نفر به صورت تصادفی انتخاب گردید. تعداد اعضای نمونه برای تعیین ارتباط متغیرهای جمعیت شناختی و سطح تحول اخلاقی شامل 100 دانش آموز دختر و 100 دانش آموز پسر بودند. در مرحله دوم نمونه گیری از دانش آموزان انتخابی پایه سوم رشته علون تجربی 12 دانش آموز پسرو 12 دانش آموز دختر برای آموزش خود-تحولی و 12 دانش آموز پسر و 12 دانش آموز دختر برای گروه کنترل انتخاب شدند.  ابزار مورد استفاده آزمون تحول اخلاقی بود که پایایی آن به روش آلفای کرونباخ برای قسمت اول برابر با  82/0 و برای قسمت دوم برابر با 50/0 بدست آمد.نتایج تحلیل کواریانس در مجموع نشان داد که در مجموع آموزش خودتحولی بر سطح سوم و چهارم تحول اخلاقی دختران و پسران نوجوان تأثیر معناداری داشت و موجب افزایش لین دو سطح از تحول اخلاقی دختران و پسران نوجوان در مرحله ی پس آزمون شده است(P<0.05).

 

کلید واژه ها:خود تحولی،تحول اخلاقی، نوجوان

 

 فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                              صفحه

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

1-1مقدمه. 1

 

1-2 شرح و بیان مسأله پژوهشی 3

 

1-3 اهمیت و ارزش تحقیق. 5

 

1-4 اهداف تحقیق 6

 

1-1-4 اهداف اصلی. 6

 

1-2-4 اهداف فرعی. 6

 

1-5 فرضیات پژوهش. 7

 

1-1-5 فرضیات اصلی 7

 

1-2-5 فرضیات فرعی 7

 

1-6 متغیرهای پژوهش. 8

 

1-1-6 متغیرهای مستقل و وابسته 8

 

1-2-6 متغیرهای جمعیت شناختی 8

 

1-7-تعریف اصطلاحات و مفاهیم. 8

 

1-7-1 تعریف نظری استدلال اخلاقی 9

 

1-7-2 تعریف نظری خود تحولی. 9

 

1-7-3 تعریف نظری نوجوان 9

 

1-7-4 تعریف نظری سطح پیش قراردادی 9

 

1-7-5 تعریف نظری سطح انتظارات متقابل و دو جانبه، نیت ها و برابری بین فردی                                                        9

 

1-7-6 تعریف نظری سطح وجدان و اصول اجتماعی 9

 

1-7-7 تعریف نظری سطح پس قراردادی. 9

 

1-7-8 تعریف عملیاتی استدلال اخلاقی. 9

 

1-7-9 تعریف عملیاتی خود تحولی 9

 

1-7-10 تعریف عملیاتی نوجوان 10

 

1-7-11 تعریف عملیاتی سطح پیش قراردادی 10

 

1-7-12 تعریف عملیاتی سطح انتظارات متقابل دو جانبه، نیت ها و برابری بین فردی                                                        10

 

1-7-13 تعریف عملیاتی سطح وجدان و اصول اجتماعی 10

 

1-7-14 تعریف عملیاتی سطح پس قراردادی. 10

 

فصل دوم: پیشینه‌ی پژوهشی

 

2-1 مقدمه 11

 

2-2 پیشینه ی نظری 12

 

2-2-1 تاریخچه ای بر نوجوانی 12

 

2-2-2تحول اخلاقی 12

 

2-2-3 نظریه روان تحلیل گری. 14

 

2-2-4 نظریه یادگیری اجتماعی 15

 

2-2-5 نظریه یادگیری اجتماعی 17

 

2-2-6 نظریه شناختی تحولی هافمن. 17

 

2-2-7 نظریه اسنادی. 18

 

2-2-8 نظریه پردازش اطلاعات 19

 

2-2-9 نظریه پیاژه 20

 

2-2-10 نظریه کلبرگ. 23

 

2-3 نقش ویژگی های فردی در قضاوت اخلاق. 25

 

2-3-1 جنسیت 25

 

2-3-2 وضعیت اجتماعی و اقتصادی 28

 

2-3-3 وظیفه شناسی  و نتیجه گرایی. 29

 

2-3-4 نقش والدین و همسالان 30

 

2-4 خود – تحولی 32

 

2-5 پژوهش های خارجی 34

 

2-6 پژوهش های داخلی 37

 

فصل سوم: روش پژوهش

 

3-1مقدمه. 40

 

3-2 روش پژوهش 40

 

3-3طرح پژوهش. 41

 

3-3-1 مرحله اول 41

 

3-3-2 مرحله دوم 41

 

3-4 جامعه آماری 41

 

3-5 نمونه و روش نمونه گیری. 42

 

3-6 متغیرهای پژوهش. 42

 

3-6-1 متغیر مستقل 42

 

3-6-2 متغیر وابسته. 42

 

3-6-3 متغیر های کنترل 42

 

3-6 -4 متغیرهای جمعیت شناختی. 42

 

3-7 ابزار پژوهش 47

 

3-8 روش نمره دهی به آزمون تحول اخلاقی. 48

 

3-8-1 گرایش نوع دوستی. 49

 

3-8-2 نمره سطح تحول اخلاقی 49

 

3-9 روش اجرای پژوهش 50

 

3-10 روش تجزیه و تحلیل داده ها. 52

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

 

4-1مقدمه. 53

 

4-2 یافته های توصیفی. 53

 

4-2-1 ویژگی های جمعیت شناختی. 53

 

4-2-1-1 ویژگی های جمعیت شناختی گروه نمونه مرحله اول پژوهش 54

 

4-2-1-2 ویژگی های جمعیت شناختی گروه نمونه مرحله دوم پژوهش 55

 

4-3 ویژگی های توصیفی. 56

 

4-4 ارزیابی پیش فرض ها. 58

 

4-5 آمار استنباطی 59

 

4-5-1 فرضیات کلی. 59

 

4-5-1-1 فرضیه کلی 1 59

 

4-5-1-2 فرضیه کلی 2 61

 

4-5-2 فرضیات فرعی 62

 

4-5-2-1 فرضیه فرعی اول. 62

 

4-5-2-2 فرضیه فرعی دوم. 62

 

4-5-2-3 فرضیه فرعی سوم. 63

 

4-5-2-4 فرضیه فرعی چهارم. 64

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

5-1 مقدمه 66

 

5-2 بحث در یافته های پژوهش. 67

 

5-2-1 فرضیه ی اولپژوهش. 67

 

5-2-2 فرضیه ی دوم پژوهش 68

 

5-2-3 فرضیه ی سوم پژوهش 69

 

5-2-4 فرضیه ی چهارم پژوهش 69

 

5-2-5 فرضیه ی پنجم پژوهش. 70

 

5-3 محدودیت‌های پژوهش. 71

 

5-4پیشنهادات پژوهشی 71

 

5-5 پیشنهادات کاربردی 72

 

پیوست ها. 73

 

منابع 78

 

مقدمه :

 

یکی از ابعاد عمده رشد اجتماعی انسان، تحول اخلاقی است. رشد ارزشها و باورهای اخلاقی پدیده بسیار پیچیده ای است که باید جوانب مختلف شناختی, روانی , رفتاری و فرهنگی اجتماعی آن مورد توجه قرار گیرد. شکل گیری اخلاق و تحول آن در کودکان و نوجوانان در نظریه ها و تحقیقات گوناگون بررسی شده است. از نظر روان شناسی رشد تحقیقات پیاژه , کلبرگ , فروید و نظریه های یادگیری اجتماعی اهمیت بیشتری دارد.

 

بحث درباره رشد اخلاقی و رابطه آن با رشد روان‏شناختی از پیشینه چندانی برخوردار نیست. نخستین اندیشمندی که به طور جدی به آن پرداخت پیاژه، روان‏شناس معروف، می‏‌باشد و پس از وی نیز کلبرگ مهم‏ترین روان‏شناس در این‏باره تلقّی می‏‌شود.
با توجه به اهمیت رشد اخلاقی و مراحلی که انسان در این موضوع طی می‏‌کند و اهمیت مراحل رشد در تربیت و تعلیم، ضرورت این بحث روشن می‏‌شود؛ به ویژه آنکه اندیشمندان و روان‏‌شناسانی که در این زمینه به بحث پرداخته‏‌اند از شهرت عام برخوردارند و دیدگاه کلبرگ مورد توجه همه روان‏شناسان پس از او قرار گرفته است.

 

کلبرگ، با بسط مراحل رشد استدلال اخلاقی، برای هر مرحله، وضعیت ایده‏آلی در نظر می‏گیرد. وضعیت غایی رشد اخلاقی برای کلبرگ، حاکمیت اصول اخلاقی درونی جهان‏شمول است که به اعتقاد او بسیاری از افراد به این سطح از رشد نمی‏رسند.از نظر کلبرگ، رشد اخلاقی دارای مراحل مشخص و قطعی است و علاوه بر آن، میان رشد اخلاقی و رشد روان‏شناختی درجه‏‌ای از همسانی برقرار است. وی تأکید می‏کند که به دنبال رشد روان‏شناختی، که در زمینه مهارت‏های شناختی به دست می‏‌آید، رشد اخلاقی محقق می‏‌شود. مقصود از مهارت‏‌های شناختی، اموری نظیر امور ذیل است: مهارت‏های استدلالی خاص، تفکر منطقی و انتزاعی، توانایی تخیلی و توانایی دسته‏‌بندی‏‌های مفهومی عمده (نظیر دسته‏‌بندی شن و حیوان در دو مقوله جدای اخلاقی) و نیز توانایی تفکیک آزار و اذیت اتفاقی و غیر عمدی و آزار و اذیت عمدی و آگاهانه. انتقادهایی که به دیدگاه کلبرگ وارد شده، راه را برای تداوم این سنت فراهم آورده است. گلیلگان با ارائه نقد جنسیتی به نظریه کلبرگ، غایت‏های اخلاقی حاکم بر نظریه وی را مردانه می‎داند. توریل با تمایز بین تحول اخلاقی، و تحول سایر ابعاد شناخت اجتماعی، مثل برداشت از عرف، راه را برای تدقیق بیشتر مسیرهای تحولی فراهم آورده است.
از سوی دیگر، گرایش به درک کنش‌های اخلاقی در زمینه فرایندهای تحولی وسیع‌تر، از جمله تحول خود، هویت، و شخصیت، موج جدید تحقیقات روان‌شناسی اخلاق را شکل داده است. عملاً مشاهده می‏شود که پیشرفت در دیدگاه‏پذیری اجتماعی و ادراک خود، تا اندازه زیادی مسیر رشدیافتگی اخلاقی را مشخص می‏کند. در این راستا، تلاش برای مشخص‌کردن شاخصه‏های خویشتن اخلاقی و هویت اخلاقی به نحو فزاینده‌ای رواج یافته است.

 

در نهایت، حوزه اخلاق توجه خود را از پرداختن به نوع استدلال که در حیطه تئوری‏های مرحله‌ای قرار دارد، به افق‌های وسیعتری گسترش داده است. اکنون روشن شده است که یافته‌های مربوط به الگوی مرحله‌ای رشد استدلال اخلاقی، بایستی در زمینه اطلاعات ما از تحول فرایندهای انگیزشی، خودنظم دهی، تحول خود، پردازش اطلاعات اجتماعی، و . تفسیر شود. تحقیق بر روی تفاوت‏های اجتماعی ـ بافتی در بررسی‌های فرهنگی، بینش‏های جدیدی در رابطه با شکل‏گیری اخلاق در کودکان ارائه می‌کنند. تمام این مطالب روشن می‌کنند، تحقیقات در عصر پساکلبرگی از رسیدن به مرحله نهایی آن بسیار فاصله دارد.

 

ازین رو به دلیل اهمیت بحث تحول اخلاقی در تعلیم و تربیت ، در این پژوهش اثرگذاری آموزش خود – تحولی بر تحول اخلاقی مورد بررسی قرار گرفته است. خود تحولی به معنای آشکار کردن توانایی های عقلانی است. با تأیید اثرگذاری آموزش خود – تحولی بر تحول اخلاقی می توان از این روش برای رشد تحول اخلاقی افراد جامعه به عنوان یک ابزار عملی استفاده کرد.

 

 

 

1-2- شرح و بیان مساله پژوهشی:

 

تاریخچه نظریه پردازی و تحقیقات روانشناختی در موضوع تحول اخلاقی کودک با مفهوم وجدان در آثار زیگموند فروید و مفهوم استدلال اخلاقی در آثار ژان پیاژه آغاز شد. این نظریه پردازان که تحت تاثیر تحول گرایان آغازین ، مثل جورج هربرت مید و جیمز بالدون قرار داشتند ، مسیر های متفاوتی را دنبال کردند . فروید بر روابط والدین – کودک ، هیجانات و احساس گناه متمرکز شد. درحالیکه پیاژه بر روابط همسالان، شناخت ، عدالت و تامل تاکید کرد .در آن زمان نظریه پرداز های وسیع به همراه توجه کمتر به عملیاتی ساختن سازه ها در کنار  گزارش دادن نظام مند از روش شناسی پژوهش ها در کانون توجه قرار داشت (کیلن و اسمتانا[1]،ترجمه جهانگیرزاده،شعاعی و راستی تبار،1389).

 

نخستین پژوهش های روان شناسی در زمینه تحول اخلاق توسط هارتشورن و می[2] (1982) در زمینه تقلب انجام شدند . آنها به این نتیجه رسیدند که حتی بنیادی ترین عناصر وجدان اخلاقی با تغییر موقعیت ، ثابت باقی نمی مانند و بین قضاوت اخلاقی کودکان با رفتار آنها در زندگی واقعی رابطه ای وجود ندارد(دادستان و پور محمد رضا تجریشی، 1383). تحقیقات پیاژه در مورد تحول اخلاق در کتاب داوری های اخلاقی کودکان (1932) منتشر شد. پس از آن نیز نظریه  تحول اخلاقی کلبرگ[3] که گسترش و تکمیل نظریه پیاژه است مطرح شد . به عقیده کلبرگ، کودکان را باید فیلسوفان اخلاقی دانست، زیرا آنها معیارهای اخلاقی خودشان را که از تاثیر متقابل تحول شناختی و محیط اجتماعی شان به وجود می آید ، رشد می دهند (سیف و همکاران،1382).

 

استدلال اخلاقی به اندیشیدن در موقعیت های دشوار اشاره دارد که در آنها مسائل مربوط به عدالت، انصاف یا توجه به دیگران غالب است.غالبا شیوه ی استدلال اخلاقی یک فرد انعکاس دهنده ی جهت گیری وی به سمت نیاز های خود یا دیگران است . افزون بر این ، ترجیح نوع خاصی از استدلال اخلاقی از سوی افراد ممکن است با ارزش ها و احساساتی( مانند همدردی، احساس گناه) مرتبط باشد که پاسخگویی به نیاز های دیگران را تسهیل می کنند. دو نوع استدلال اخلاقی در تحقیقات تحول اخلاقی بسیار مورد توجه بوده اند: استدلال اخلاقی جامعه گرای عدالت محور(کلبرگ، 1969؛رست[4] ،1983؛ توریل[5]،1998) و مراقب محور (آیزنبرگ[6]،1986). از این دو نوع ، استدلال اخلاقی جامعه گرای مراقبت محور از لحاظ مفهومی بیشترین پیوند را با رفتار های جامعه گرا داشته است.

 

استدلال اخلاقی محور عمل اخلاقی افراد را تشکیل می دهد. زمانی که خود اخلاقی فرد شکل گرفت و انگیزه ی اخلاقی برای انجام عمل درست وجود داشته باشد با فرض وجود شرایط محیطی مناسب و مشوق به سمت رفتار درست ، استدلال  و قضاوت اخلاقی است که به فرد کمک می کند درست از نادرست و خوب از بد را تشخیص دهد.  افراد مختلف در رویارویی با موقعیتهای اخلاقی یکسان متفاوت عمل می کنند. این تفاوت عمل افراد به قدرت استدلال آن ها در موقعیت و ارزیابی شرایط بر می گردد.

 

تحقیقات مختلف عوامل متعددی را بر استدلال اخلاقی اثرگذار می دانند، از جمله هوش افراد، جنسیت ، شرایط خانوادگی، تأثیر گروه همسالان، فرهنگ و . ، چرا که اندیشمندان نظریه های اخلاقی معتقدند استدلال های اخلاقی افراد از عوامل درونی مانند هوش افراد و عوامل بیرونی مانند یادگیری و محیط اثر می پذیرند.در این پژوهش سعی می شود اثرگذاری تعدادی از این عوامل مورد بررسی قرار بگیرد.

 

خود-تحولی[7] به بیان ساده به معنای  توسعه و تحول استعداد های عقلانی و آشکار کردن تمایلات فردی است و دارای دو بعد اساسی خود – آگاهی[8] و خود – مدیریتی[9] می باشد ( فینبرگ[10]، 1986؛  به نقل از کلارک[11] ،2006). هرچند پژوهشی در مورد اثرگذاری آموزش خود تحولی بر استدلال اخلاقی یافت نشد اما به نظر محقق این متغیر می تواند استدلال اخلاقی را تحت تأثیر قرار دهد. چرا که با وجود انگیزه ها و نیروهای محکم درونی استدلال ها تحت تأثیر شرایط محیطی و بسترهای اجتماعی تغییر نخواهند کرد.

 

وقتی فرد بنیان های فکری و اخلاقی محکم تری داشته باشد کم تر به نظر می رسد که مطابق با شرایط محیطی و بر خلاف اصول خویش دست به عمل بزند. این گونه است که به نظر محقق با آموزش خود-تحولی در نوجوانان دبیرستانی و ایجاد میل و انگیزه ها و توانایی های درونی در آن ها  میزان اعمال اخلاقی خودجوش را افزایش داد. که با رسیدن به این هدف، شاید بتوان گفت حتی اگر بستر عمل نامناسب و غیر اخلاقی باشد انگیزه های خودجوش اخلاقی ، اعمالی اخلاقی را رقم خواهند زد.

 

در همین راستا این پژوهش با دو هدف اصلی طراحی شد. اولین هدف این  پژوهش بررسی رابطه تحول اخلاقی با متغیر های جمعیت شناختی بود که بدین منظور پرسشنامه تحول اخلاقی “ما” همراه با اطلاعات جمعیت شناختی بین 200 نفر از دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه(کلیه رشته ها) توزیع شد و هم بستگی بین متغیرها با بهره گرفتن از تحلیل رگرسیون بررسی شد. هدف دوم  بررسی اثربخشی روش آموزش خود –  تحولی بر استدلال اخلاقی بود. انواع مختلف برنامه های آموزش خود- تحولی تدوین شده اند. که اساس همه این برنامه های آموزشی یکسان است و بر پرورش خود آگاهی و خود مدیریتی تأکید دارند، اما بر اساس بررسی های انجام شده در سایت های علمی ، پژوهشی که روش مذکور  را مورد بررسی قرار دهد یافت نشد. بنابراین روش مذکور به خصوص در داخل کشور روشی جدید است. برای دستیابی به هدف دوم پژوهش، پرسشنامه تحول اخلاقی “ما ” در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون بین 28 نفر از دانش آموزان دختر و پسر پایه سوم دوره متوسطه در رشته علوم تجربی، که در دو گروه آزمایش و گواه،تقسیم شده بودند پخش شد. برای آموزش نیز از آموزش خود تحولی محقق ساخته استفاده شد.

 

 

 

1-3- اهمیت و ارزش تحقیق:

 

همه به خوبی واقف اند که اخلاق از دیرباز مورد توجه عام و خاص بوده است . در ادبیات کهن ایرانی در مباحث فلسفی و حتی دینی و مذهبی توجه خاصی به مبحث اخلاق شده است. این تاکید طولانی ، تاریخی و زیاد به این موضوع خود دلیلی بر اهمیت آن است.

 

اخلاق در جنبه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد دخیل است. از آنجا که نوجوانان امروز آینده سازان این کشورند و در آینده در پست های مختلف و مشاغل و موقعیت های متفاوتی مشغول خواهند شد و مسئولیت جایگاه، شغل و گاهی انسانهای دیگر را بر عهده خواهند گرفت به نظر محقق می رسد که استدلال اخلاقی این گروه را مورد بررسی قرار دهد . اما به دلیل گستردگی حیطه ی اخلاقی پژوهش حاضر متمرکز  بر موضوع استدلال اخلاقی  است . چرا که به نظر رسید ، استدلال اخلاقی است که به عمل اخلاقی منتهی می شود و عمل ما در گرو استدلال ماست . البته دور از نظر نمانده است که مسائل دیگری از جمله جامعه ، انگیزه و . هم در عمل اخلاقی بسیار موثرند اما با فرض درست و طبیعی بودن شرایط دیگر این استدلال افراد است که آنها را به سمت عمل اخلاقی یا غیر اخلاقی سوق می دهد.

 

به دلیل جایگاه استدلال اخلاقی در رفتار و عمل اخلاقی است که پژوهش حاضر این حیطه را انتخاب کرده است و سعی دارد با ایجاد یک روش آموزشی جدید به ارتقا سطح استدلال اخلاقی بپردازد. چنان چه این شیوه آموزشی مؤثر واقع شود ، می تواند به عنوان الگویی عملی به مربیان اخلاق و درمانگران ارائه شود.

 

با علم به این موضوع که تعلیم و تربیت دو هدف اساسی سازمان های آموزشی و تربیتی است ، و چه بسا تربیت مهم تر و مقدس تر باشد، لذا روش آموزشی و نتایج تحقیق حاضر می تواند مورد استفاده سازمان های آموزش و پرورش و یا آموزش عالی قرار بگیرد. چرا که در صورت تأیید اثر بخشی آموزش خود-تحولی بر استدلال اخلاقی  _ با توجه به این نکته که استدلال اخلاقی نهایتا به رفتار اخلاقی منجر می شود _ سازمان های مذکور می توانند از این روش برای پرورش اخلاقی نوجوانان استفاده کنند. هم چنین این پژوهش اطلاعات مفیدی از عوامل مؤثر بر استدلال اخلاقی و آموزش جهت ارتقا آن ارائه می کند، که این یافته ها می تواند مورد استفاده سازمان ملی جوانان نیز قرار گیرد. تا با بهره گرفتن از یافته های موجود الگویی آموزشی جهت پرورش استدلال اخلاقی آینده سازان این مملکت تدوین کنند.بدیهی است که پرورش استدلال اخلاقی کمک شایانی به رشد رفتارهای اخلاقی افراد در جامعه می کند.

 

از طرف دیگر در کلینیک های روانشناسی نیز یافته های پژوهش مورد استفاده قرار خواهند گرفت.چرا که در صورت تأیید اثرگذاری این روش بر استدلال اخلاقی نوجوانان، می توان از آن برای ارتقا سطح استدلال اخلاقی مراجعان نوجوان در کلینیک‌های روانشناسی استفاده کرد.

 

و نهایتا این پژوهش راه را برای انجام پژوهش های بیشتر در زمینه های مربوط باز می کند.به طور مثال می توان این روش آموزشی را برای مقاطع مختلف سنی مختلف به کار برد .

 

 

 

1-4- اهداف تحقیق:

 

اهداف این پژوهش عبارتند از:

 

1-1-4- اهدف اصلی:

 

تعیین رابطه متغیرهای جمعیت شناختی با سطوح مختلف استدلال اخلاقی نوجوانان در دوره متوسطه شهر اصفهان.
 

تعیین تأثیر آموزش خود-تحولی بر میانگین نمرهاستدلال اخلاقی نوجوانان دوره متوسطه شهر اصفهان.
1-2-4- اهداف فرعی:

 

تعیین تأثیر آموزش خود-تحولی بر میانگین نمره سطح پیش قراردادی استدلال اخلاقی(مرحله اول و دوم نظام کلبرگ) نوجوانان دوره متوسطه شهر اصفهان.
 

تعیین تأثیر آموزش خود-تحولی بر میانگین نمرهسطح انتظارات متقابل و دو جانبه، نیت ها و برابری بین فردی (مرحله سوم کلبرگ) نوجوانان دورهمتوسطه شهر اصفهان.
 

تعیین تأثیر آموزش خود-تحولی بر میانگین نمره سطح وجدان و اصول اجتماعی (مرحله چهارم کلبرگ) نوجوانان دوره متوسطه شهر اصفهان.
 

تعیین تأثیر آموزش خود-تحولی بر میانگین نمره سطح پس قراردادی استدلال اخلاقی (مرحله پنجم و ششم نظام اخلاقی کلبرگ) نوجوانان دورهمتوسطه شهر اصفهان.
 

 

1-5- فرضیه های پژوهش :

 

1-1-5- فرضیه های اصلی:

 

بین متغیرهای جمعیت شناختی و سطوح استدلال اخلاقی نوجوانان دوره متوسطه رابطه وجود دارد.
 

آموزش خود-تحولی بر میانگین نمرهاستدلال اخلاقی نوجوانان دوره متوسطه تأثیر دارد.
1-2-5- فرضیه های فرعی:

 

آموزش خود-تحولی بر میانگین نمره سطح پیش قراردادی استدلال اخلاقی(مرحله اول و دوم نظام کلبرگ) اخلاقی نوجوانان دوره متوسطه تأثیر دارد.
 

آموزش خود-تحولی بر میانگین نمره سطح انتظارات متقابل و دو جانبه، نیت ها و برابری بین فردی (مرحله سوم کلبرگ) اخلاقی نوجوانان دوره متوسطه تأثیر دارد.
 

آموزش خود-تحولی بر میانگین نمره سطح وجدان و اصول اجتماعی (مرحله چهارم کلبرگ) اخلاقی نوجوانان دوره متوسطه تأثیر دارد.
 

آموزش خود-تحولی بر میانگین نمره سطح پس قراردادی و اصلی استدلال اخلاقی (مرحله پنجم و ششم نظام اخلاقی کلبرگ) اخلاقی نوجوانان دوره متوسطه تأثیر دارد.
 

 

1-6- متغیرهای پژوهش:

 

1-1-6- متغیرهای مستقل و وابسته:

 

این پژوهش از نوع تجربیبود. متغیرمستقل در این پژوهش آموزشخود تحولی و متغیر وابسته سطح استدلال اخلاقی شرکت کنندگان در پس آزمون بود. متغیر کنترل در واقع نوعی متغیر مستقل ثانوی است و می توان اثر آن را در ارتباط با متغیر مستقل اولیه و متغیر وابسته بررسی کرد. متغیر کنترل به این دلیل انتخاب می شود که روشن شود آیا رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته را تحت تأثیر قرار می دهد یا نه. متغیرهای تعدیل کننده در پژوهش نمرات پیش آزمون، جنسیت و نمره هوش

 

 

 

تابستان 1393

 

 

 

 

 

تقدیم به

 

 

 

مولا و امام مظلومم

 

امیرالمومنین علی علیه السلام که مظلومیتش در زمان حال بسیار بیشتر از مظلومیت و غربت او در زمان حیاتش می باشد. او که باب مدینه العلم است و ما به ظاهر شیعیان به دنبال ابواب دیگریم و این منبع علم نشأت گرفته از وحی و عصمت در طی قرن ها و دهه های متمادی خاموش و مسکوت مانده است. به امید روزی که امام عصر(عج) این علوم را ظاهر و در این دنیا پیاده کنند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

با تقدیر و تشکر

 

 

 

ازخدای منّان که بر من منّت نهاده و توفیق عطا فرمود که این کار را به اتمام رسانم و به معرفت و دانشم نسبت به علم و عصمت مولایم علی بن ابیطالب علیه السلام افزود.

 

و با سپاس و قدرانی از زحمات پدر و مادرم که در طی سالها، شوق علم آموزی و دانش جویی را در نهادم پرورش دادند.

 

و با تشکر از زحمات و همراهی های همسر مهربانم که اگر کمک و یاری او نبود هرگز موفق به طی این مسیر نبودم.

 

و با تشکر از زحمات آقای دکتر قربانی زاده و دکتر حسین افراسیابی که در اتمام این پایان نامه ، مرا بسیار کمک و همراهی نمودند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 چکیده

 

امروزه بیشتر صاحبنظران بر این باورند که هیچ امری در زندگی انسان برای پیشبرد اهداف او نمی تواند مهم تر و مؤثّر تر از مدیریت و رهبری باشد. مطالعه نهج البلاغه، هر خواننده ژرف نگر را با این حقیقت آشنا می سازد که آن حضرت برای ادارۀ جامعه، اصول و مبانی ارزشمندی ارائه کرده اند. این تحقیق سعی دارد با الهام از آموزه های امام علی(ع)، در نامه 53 نهج البلاغه معروف به عهد نامه مالک اشتر، مسائل مربوط به رهبری و مدیریت اسلامی را تجزیه و تحلیل کرده و به تدوین الگوی مدیریت اسلامی بپردازد. در انجام این پژوهش که از نوع تحقیقات کیفی است، از رویکرد نظریه زمینه ای و یا بعبارتی نظریه برخاسته از داده ها استفاده شده است. بر اساس این رویکرد، محقق داده ها و اطلاعات مربوط به موضوع را جمع آوری نموده و پس از تجزیه و تحلیل آنها در طی سه مرحله گذاری باز، کد گذاری محوری و کد گذاری گزینشی به تکوین نظریه می پردازد؛ به گونه ای که این نظریه در یک سطح وسیع یک فرآیند، یک عمل و یا یک را تبیین کند.

 

محقق پس از تجزیه و تحلیل داده ها به 24 مقوله اصلی دست یافته که پس از سازماندهی مقولات، با توجه به وفور داده ها در زمینه تصمیم گیری، این مقوله بعنوان پدیدۀ (مقوله) محوری در مرحله کدگزاری گزینشی انتخاب شده است. ودر طی استخراج مدل مدیریت اسلامی،فرآیند تصمیم گیری علوی نیز به دست آمده است.این فرآیند شامل پنج مرحله است،که سه مرحلۀ اول آن در مقولۀ هسته ای فرآیند مدیریت علوی قرار میگیرد.و مرحلۀ چهارم فرآیند تصمیم گیری که شامل وظایف مدیریتی است، در مقولۀ راهبردهای فرآیند میریت علوی جای می گیرد.و مرحلۀ پنجم آن که اصول بعداز اجرای تصمیمات است در فرآیند مدیریت علوی قرار نگرفته و تنها در فرآیند تصمیم گیری ذکر شده است.

 

در طی این پژوهش محقق توانسته است سبک رهبری امام علی(ع) را از متن عهدنامه استخراج نماید که از آن با عنوان «الگوی رهبری تناسبی »یاد شده است.علاوه برآن، سه منبع قدرت فرهمندی، مقبولیت مردمی ومشروعیت قانونی بعنوان عوامل قدرت و نفوذمؤثر بررهبری شناخته شده است.

 

 

 

کلید واژه ها: مدیریت اسلامی، نهج البلاغه،حضرت علی(ع)، نظریه زمینه ای، رهبری تناسبی.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                        صفحه

 

فصل اول: کلیات. 1

 

1-1- مقدمه. 2

 

2-1- بیان مسأله. 3

 

3-1- ضرورت تحقیق 4

 

4-1- هدف اصلی تحقیق 6

 

5-1- سؤالات تحقیق 6

 

فصل دوم : مبانی نظری 7

 

1-2- اندیشمندان مدیریت اسلامی 8

 

2-2- منابع‌ تحقیق‌ در مدیریت‌ اسلامی‌. .8

 

3-2- تعاریف مدیریت. 8

 

4-2- مهمترین اهداف مدیریت عبارتنداز: 9

 

5-2- مفاهیم مدیریت ورهبری اسلامی 10

 

6-2– اهداف مدیریت اسلامی 10

 

7-2- جایگاه نهج البلاغه. 11

 

8-2- معرفی مالک اشتر 13

 

1-8-2- گوشه ای از زندگی مالک 13

 

2-8-2- معرفی مالک اشتر در کلام امیرالمؤمنین (ع).14

 

 

 

9-2- سابقه و کیفیت تکوین مدیریت. 16

 

1- 9-2- چارلز باباژ 17

 

2-9-2- نظریه اصول گرایان (وظیفه گرایان ) 17

 

3-9-2- نظریه بوروکراسی وبر. 17

 

4-9-2- نهضت روابط انسانی 18

 

5-9-2- نظریه تقویت رفتار 19

 

6-9-2- نظریه برابری 19

 

7-9-2- نظریه انتظار 19

 

8-9-2- تئوری مسیر – هدف. 19

 

9-9-2- الگوی رهبری مشارکتی 20

 

10-9-2- مدل منطقی وعقلایی در تصمیم گیری 20

 

11-9-2- نظریه عقلانی محدود و رضایتمندی 21

 

12-9-2- ویژگی های کمال مدیریت. 22

 

13-9-2- نظریه سیستمی 22

 

1-2- نظریه پردازان مدیریت اسلامی 23

 

1- 1-2- نظریه های متقدم مدیریت اسلامی 24

 

– ندیشه غزالی طوسی 24

 

– اندیشه ابن خلدون 25

 

– ابونصر فارابی(339-259 ه.ق) 27

 

– ابن جماعه (733- 639 ه.ق) 28

 

– ابن تیمیه. 29

 

– امام فخر رازی( 606- 536 ه.ق) 30

 

– ابویوسف. 31

 

– ابن مقفع 32

 

– -جاحظ. 33

 

– باقلانی مالکی ( متوفی 403 ه.ق ) 34

 

– ابوالحسن‌ ماوردی‌ 35

 

– ابوعلی سینا 36

 

– ابن قتیبه. 38

 

– ابن طاهر بغدادی 38

 

2-1-2- نظریه های متأخر مدیریت اسلامی 39

 

– -نظریه رشد شهید علامه مطهری 39

 

– رویکرد نظری اصول گرایی 40

 

– رویکرد نظری اخلاق و ویژگی های مدیران اسلامی 42

 

– رویکرد وظایف مدیران مسلمان 43

 

– رویکرد تأثیر ارزش های اسلامی بر مدیریت. 44

 

فصل سوم :  روش تحقیق. 46

 

1-3- روش تحقیق 47

 

2-3- انواع طرح های تحقیق کیفی 48

 

3-3- روش نظریه برخاسته از داده ها (grounded thery): 48

 

1-3-3- طرح سیستماتیک 50

 

2-3-3- طرح نوخاسته. 51

 

3-3-3- -طرح سازاگرا 51

 

4-3- روش و ابزار گردآوری اطلاعات 52

 

5-3- روایی (validity) و پایایی (Reliability) 52

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 54

 

1-4- مدلسازی مدیریت اسلامی بر مبنای عهدنامه مالک اشتر. 55

 

2-4- دلایل انتخاب عهدنامه مالک اشتر برای مدلسازی مدیریت اسلامی 55

 

3-4- رویکرد نظریه برخاسته از داده ها 55

 

4-4- روند اجرای پژوهش. 56

 

5-4- خصوصیات شخصی لازم وضروری در مدیریت اسلامی چیست؟. 56

 

1-5-4- مفهوم تقوا 57

 

2-5-4- مفهوم عدل و عدالت. 60

 

3-5-4- مفهوم تدبیر. 62

 

4-5-4- مفهوم شرح صدر 64

 

– ضرورت وجود شرح صدر در مدیریت. 65

 

6-4- زمینه های لازم برای شکل گیری مدیریت اسلامی کدامند؟. 66

 

1-6-4- مفهوم مشروعیت. 67

 

2-6-4- مقبولیت مردمی 68

 

7-4- برمبنای عهدنامه مالک اشتر مدیریت اسلامی چه وظایفی دارد؟. 69

 

1-7-4- مدیریت منابع انسانی 72

 

2-7-4- سازماندهی: 74

 

3-7-4- برنامه ریزی 76

 

4-7-4- مدیریت منابع مالی 79

 

5-7-4- مدیریت ارتباطات و اطلاعات. 82

 

– تعریف ارتباطات. 82

 

– تعریف سیستم های اطلاعاتی 82

 

8-4- مقوله هسته ای و اصلی فرآیند مدیریت اسلامی چه نام دارد؟. 85

 

1-8-4- تصمیم گیری 93

 

9-4- مدیریت اسلامی چه اهدافی را دنبال می کند؟. 96

 

1- 9-4- عمران 96

 

2-9-4- امنیت. 97

 

3-9-4- هدایت و ارشاد: 100

 

4-9-4- رفاه 101

 

10-4- مقوله های زمینه ای تأثیر گذار بر مدیریت اسلامی کدامند؟. 103

 

1-10-4- دلبستگی اعضای سازمان 105

 

2-10-4- میزان وفاداری مردم. 107

 

3-10-4- میزان جذابیت پیامد ها 109

 

4-10-4- قدرت عوامل ذی نفوذ. 110

 

11-4- متغیر های میانجی تأثیرگذار بر مدیریت اسلامی کدامند؟. 110

 

1-11-4- عوامل سیاسی 110

 

2-11-4- عوامل فرهنگی 111

 

3-11-4- عوامل طبیعی 112

 

4-11-4- عوامل اقتصادی 112

 

نتیجه گیری 112

 

فصل پنجم : یافته ها ونتایج 114

 

1-5- دستاوردهای پژوهش. 115

 

1-1-5- فرآیند مدیریت علوی 115

 

– ویژگیهای لازم مدیر در مدیریت علوی115

 

 

 

–  مقوله های زمینه ای مؤثر بر مدیریت علوی117

 

 

 

– راهبردهای مدیریت علوی118

 

 

 

– مقوله ی هسته ای مدیریت علوی118

 

 

 

– پیامدهای مدیریت علوی.120

 

 

 

– متغیرهای میانجی مؤثر بر مدیریت علوی120

 

 

 

2-1-5- فرایند تصمیم گیری علوی 124

 

3-1-5- الگوی رهبری تناسبی 127

 

4-1-5- عوامل قدرت و نفوذ به عنوان عوامل مؤثر بررهبری 129

 

2-5- نتیجه گیری 130

 

3-5- پیشنهاها 131

 

4-5- قلمرو و محدودیت های تحقیق 132

 

فهرست منابع. 133

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                              صفحه

 

جدول (1-3) : مقایسه ویژگی های روش های کیفی و کمی(خاکی،همان،134) 47

 

جدول1-4 : خصوصیات شخصی لازم درمدیریت اسلامی(مقوله تقوا) 56

 

جدول 2-4 : خصوصیات شخصی لازم در مدیریت اسلامی (مقوله عدالت) 59

 

جدول 3-4:خصوصیات شخصی لازم در مدیریت اسلامی (مقوله تدبیر) 61

 

جدول 4-4 : خصوصیات شخصی لازم در مدیریت اسلامی (مقوله شرح صدر) 63

 

جدول 5-4 :مقوله مقبولیت مردمی و مشروعیت قانونی 66

 

جدول 6-4 :مقوله مدیریت منابع انسانی 69

 

جدول7-4 :مقوله سازماندهی 73

 

جدول8-4 : مقوله برنامه ریزی 75

 

جدول9-4 : مقوله مدیریت اموال عمومی 78

 

جدول 10-4 :مقوله ی مدیریت ارتباطات و اطّلاعات. 80

 

جدول 11-4 :مقوله تصمیم گیری 85

 

جدول12-4:مقوله ی عمران 96

 

جدول13 -4: مقوله ی امنیت. 97

 

جدول 14-4 :مقوله ی هدایت و ارشاد. 98

 

جدول 15-4 :مقوله ی رفاه 101

 

جدول شماره16-4: مقوله دلبستگی اعضای سازمان 103

 

جدول 17-4 :مقوله ی میزان وفاداری مردم. 106

 

جدول 18-4 : مقوله میزان جذابیت پیامد ها 108

 

جدول 19-4 :مقوله ی قدرت عوامل ذی نفوذ. 110

 

جدول 20-4 :مقوله ی عوامل سیاسی 110

 

جدول 21-4 :مقوله ی عوامل فرهنگی 111

 

جدول 22-4 :مقوله ی عوامل طبیعی 111

 

جدول 23-4 :مقوله ی عوامل اقتصادی 112

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

عنوان                                                                                                                              صفحه

 

شکل 1-3: (نمودار کدگذاری محوری) 50

 

شکل 1-4 : نمودار محوری تقوا 58

 

شکل 2-4 : نمودار محوری عدالت. 61

 

شکل 3-4 : نمودار محوری تدبیر. 63

 

شکل 4-4 : نمودار محوری شرح صدر 66

 

شکل 5-4 : نمودار محوری مقبولیت مردمی و مشروعیت قانونی 69

 

شکل 6-4 :نمودار محوری مدیریت منابع انسانی 73

 

شکل 7-4: نمودار محوری سازماندهی 75

 

شکل 8-4 : نمودار محوری برنامه ریزی 78

 

شکل9-4 : نمودار محوری مدیریت اموال عمومی 80

 

شکل10-4 نمودار محوری فرآیند ارتباطات. 84

 

شکل 11-4:فرایند مدیریت ارتباطات و اطلاعات. 84

 

شکل 12-4: فرایند تصمیم گیری علوی 95

 

شکل 13-4 : نمودار محوری عمران 97

 

شکل 14-4: نمودار محوری امنیت.98

 

 

 

 

 

 

 

پائیز  92
 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                            صفحه

 

فصل اول:  مقدمه

 

1-1 مقدمه. 1

 

1-2 طرح مسئله. 2

 

1-3 اهداف تحقیق. 5

 

1-4 روش تحقیق. 5

 

1-5 جنبه‌ی نوآوری تحقیق. 5

 

1-6 ساختار پایان‌نامه. 6

 

فصل دوم: ادبیات موضوع

 

2-1 مقدمه. 7

 

2-2 معماری سرویس گرا. 7

 

2-2-1 تعاریف شرکت‌های مهم تجاری از معماری سرویس‌گرایی  8

 

2-2-2 اصول معماری سرویس گرا. 9

 

2-3 وب‌سرویس‌ها. 12

 

2-3-1 پروتکل WSDL. 13

 

2-3-2 پروتکل SOAP. 17

 

2-3-2-1 ساختار کلی پیام‌های SOAP. 17

 

2-3-3 استاندارد UDDI 18

 

2-4 خوشه‌بندی. 19

 

2-5 رویکرد آگاه به زمینه. 22

 

2-5-1 تعریف زمینه و رویکرد آگاه به زمینه. 22

 

فصل سوم:  پیشینه­ی تحقیق

 

3-1 مقدمه. 24

 

3-2 الگوریتم‌های کشف وب‌سرویس بر اساس کلمات کلیدی. 25

 

3-2-1 مزایا و معایب الگوریتم‌های کشف وب‌سرویس بر اساس کلمات کلیدی. 26

 

3-3 الگوریتم‌های کشف وب‌سرویس بر اساس تحلیل نحوی. 27

 

3-3-1 مزایا و معایب الگوریتم‌های کشف وب سرویس بر اساس تحلیل نحوی. 33

 

3-4 الگوریتم‌های کشف وب‌سرویس بر اساس معنا. 33

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

3-4-1 مزایا و معایب الگوریتم‌های کشف وب‌سرویس بر اساس معنا. 38

 

3-5 الگوریتم‌های کشف وب‌سرویس با رویکرد آگاه از زمینه. 39

 

3-6 جمع‌بندی. 40

 

فصل چهارم:  ارائه الگوریتم کشف وب سرویس با رویکرد آگاه به زمینه

 

4-1 مقدمه. 41

 

4-2 مشکلات موجود در الگوریتم‌های کشف وب‌سرویس. 42

 

4-3  مفاهیم مرتبط. 43

 

4-3-1 الگوریتم بازیابی اطلاعات بردار فضای حالت. 43

 

4-3-1-1 ایجاد بردار برای هر سند. 44

 

4-3-1-2 محاسبه میزان تشابه. 47

 

4-3-2 خوشه­بندی وب­سرویس‌ها. 47

 

4-4 معماری الگوریتم پیشنهادی. 50

 

4-4-1 بخش انتشار وب‌سرویس. 52

 

4-4-2 شبکه اجتماعی تخصصی. 55

 

4-4-3 بخش سیستم آگاه از زمینه. 58

 

4-4-4 بخش کشف وب سرویس. 61

 

4-4-4-1  الگوریتم کشف وب‌سرویس با بهره گرفتن از بردار فضای حالت. 61

 

4-4-4-2 الگوریتم کشف وب‌سرویس پیشنهادی. 65

 

4-4-4-2-1 نحوه استفاده از وردنت در الگوریتم کشف وب‌سرویس با بهره گرفتن از بردار فضای حالت. 66

 

4-4-4-2-2 تأثیر رویکرد آگاه به زمینه در الگوریتم کشف وب‌سرویس مبتنی بر بردار فضای حالت. 66

 

4-4-4-2-3 تأثیر خوشه‌بندی در الگوریتم کشف وب‌سرویس با بهره گرفتن از بردار فضای حالت. 68

 

4-5 جمع‌بندی. 69

 

فصل پنجم: پیاده‌سازی و ارزیابی الگوریتم پیشنهادی

 

5-1 مقدمه. 71

 

5-2 پیاده‌سازی. 71

 

5-2-1 محیط پیاده‌سازی. 71

 

5-2-2  پایگاه داده پروژه. 72

 

5-2-3 کلاس‌های پروژه. 74

 

5-2-4 واسط کاربری پروژه. 76

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

5-3  ارزیابی. 76

 

5-3-1 معیارهای ارزیابی. 76

 

5-3-2  شیوه‌ی ارزیابی‌ 79

 

5-3-2-1 الگوریتم کشف وب سرویس مبتنی بر بردار فضای حالت. 81

 

5-3-2-2 الگوریتم کشف وب‌سرویس با بهره گرفتن از بردار فضای حالت، خوشه بندی و رویکرد آگاه از زمینه. 82

 

5-4 جمع‌بندی. 84

 

فصل ششم:  نتیجه گیری و کارهای آینده

 

6-1 مقدمه. 85

 

6-2 نتیجه گیری. 86

 

6-3 کارهای آینده. 86

 

منابع .87

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

عنوان                                                                                                                    صفحه

 

شکل 1-1 : شمای کلی از نحوه‌ی عملکرد معماری سرویس 3

 

شکل 2-1 : لایه تعامل در معماری سرویس 8

 

شکل 2-2 : قالب فایل WSDL. 10

 

شکل 2-3 : واسط‌ها و نقاط پایانی که در فایل توصیفی باید مشخص شوند 13

 

شکل 3-1: شمای کلی الگوریتم‌های کشف وب سرویس بر اساس کلمات کلیدی 25

 

شکل 3-2 : شمای کلی معماری الگوریتم ارائه شده 29

 

شکل 3-3 : نمایش وابستگی رابطه ای 30

 

شکل 3-4 : الگوریتم پیشنهادی 31

 

شکل 3- 5 : نحوه‌ی استفاده از تکنیک QBE در سیستم مدیریت پایگاه داده‌ی SQL. 32

 

شکل 3-6 : شمای کلی الگوریتم پیشنهادی مرجع 33

 

شکل 3-7 : دید کلی از نحوه‌ی انتشار وب سرویس‌ها در مخازن ثبت سرویس بر اساس کلمات کلیدی و تحلیل لغوی. 34

 

شکل 3-9 : نحوه‌ی اضافه کردن یک وب سرویس به شبکه معنایی وب سرویس‌ها 36

 

شکل 3-10 : معیارهای ساخت شبکه‌ی اجتماعی از وب سرویس‌ها   38

 

شکل 4-1 : نحوه‌ی عملکرد الگوریتم بردار فضای حالت 43

 

شکل 4-2 : بردار فضای حالت 44

 

شکل 4-3 : واسط کاربری ایجاد خوشه 49

 

شکل 4-4  : بخش‌های مختلف الگوریتم پیشنهادی 51

 

شکل 4-5 : واسط کاربری بخش انتشار وب سرویس 52

 

شکل 4-6 : شمای کلی بخش انتشار وب سرویس 52

 

شکل 4-7 : ریشه یابی و حذف کلمات زائد از توصیفات وب سرویس‌ها 54

 

شکل 4-8 : محاسبه تعداد تکرار کلمات 54

 

شکل 4-9 :  کد مربوط به عملیات ریشه یابی، حذف و محاسبه tf کلمات 55

 

عنوان                                                                                                                     صفحه

 

شکل 4-10 : شمای کلی شبکه اجتماعی تخصصی 57

 

شکل 4-12  : عملکرد کلی سیستم آگاه از زمینه 60

 

شکل 4-11 : واسط کاربری مربوط به بخش پیشنهاد دهنده سیستم آگاه از زمینه 60

 

شکل 4-13 : فلوچارت الگوریتم کشف وب سرویس با بردار فضای حالت 62

 

شکل 4-14 : نحوه‌ی تأثیرگذاری رویکرد آگاه از زمینه بر روی الگوریتم بردار فضای حالت 68

 

شکل 4-15 : معماری کلی الگوریتم کشف وب سرویس پیشنهادی   69

 

شکل 5-1 : شمای کلی پایگاه داده پروژه 73

 

شکل 5-2 : کلاس‌های ایجاد شده در پروژه 75

 

شکل 5-3: پارامترهای مورد نیاز دقت و فراخوانی 77

 

شکل 5-4 : وب­سرویس­های بازیابی شده برای درخواست “WEATHER FOECAST” 80

 

شکل 5-5 : نمودار ارزیابی الگوریتم کشف وب سرویس مبتنی بر بردار فضای حالت 81

 

شکل 5-6 :  نمودار ارزیابی الگوریتم پیشنهادی 83

 

شکل 5-7 : نمودار مقایسه الگوریتم‌ها 83

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                          صفحه

 

جدول 4-1 : اطلاعات وب سرویس 64

 

 جدول 4-2 : اطلاعات درخواست کاربر 64

 

جدول 4-3 : بردار فضای حالت درخواست کاربر 64

 

 جدول 4- 4 : بردار فضای حالت وب‌سرویس 64

 

جدول 5-1 : دسته بندی مجموعه داده سیستم پیشنهادی 79

 

جدول 5-2 : پارامترهای ارزیابی شده الگوریتم مبتنی بر بردار فضای حالت 81

 

جدول 5-3 : پارامترهای ارزیابی شده‌ی الگوریتم پیشنهادی   83

 

 

 

 

 

 

 

 
 

 
 

 
 

 
 

فصل اول:  مقدمه
 

 

 

 

 

 

 

1-1 مقدمه
 

در طی سال‌های اخیر، برای هر مرحله از توسعه نرم افزار (تحلیل و پیاده­سازی) امکانات و ابزارهای گوناگونی به وجود آمده‌اند که توسعه دهندگان نرم افزار با توجه به علاقه و آشنایی که با هر کدام از این ابزارها دارند، مناسب‌ترین ابزار را برای توسعه نرم افزار خود انتخاب می‌کنند. این امر باعث شده است امروزه ناهمگونی زیادی بین نرم افزارهای توسعه داده شده به وجود آید به طوری که در یک سازمان ممکن است برای پیاده­سازی هر بخش از نرم افزار از ابزارهای متفاوتی استفاده شود. از سوی دیگر در بسیاری از موارد جهت تبادل داده نیاز است بین بخش‌های مختلف نرم افزار یا بین دو نرم افزار مجزا، ارتباط برقرار شود. در چنین مواقعی به دلیل ناهمگن بودن بخش‌های مختلف نرم افزارها، برقراری ارتباط و تبادل داده به سختی صورت می‌پذیرد.

 

معماری سرویس­گرا و وب سرویس‌ها (به عنوان ابزاری برای پیاده­سازی اصلی‌ترین جزء معماری سرویس­گرا) با فراهم کردن پروتکل‌هایی مثل[1] SOAP، [2]UDDI و[3] WSDL تا حد زیادی مشکل ناهمگنی را حل کرده‌اند. امروزه برای پیاده­سازی نرم افزارهای توزیع شده و نرم افزارهایی که بخش‌های مختلف آن­ها با زبان‌های گوناگونی پیاده­سازی شده‌اند، معماری سرویس­گرا مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر چند که حل مشکل فوق یکی از اهداف معماری سرویس­گرا می­باشد ولی هدف اصلی توسعه معماری سرویس­گرا این است که توسعه دهندگان نرم افزارها به جای پیاده­سازی بخش­های نرم افزار، از سرویس‌های آماده و مناسبی که توسط توسعه دهندگان یا شرکت‌ها پیاده­سازی شده‌اند، استفاده کنند که این هدف نیز به سادگی با وجود وب سرویس‌ها تحقق یافته است. وب سرویس‌ها به دلیل فراهم ساختن ویژگی‌هایی همچون محدود نبودن سرویس به محیط جغرافیایی و قابلیت پیاده­سازی سرویس‌ها با زبان‌های مختلف به ابزاری رایج برای ایجاد سرویس تبدیل شده است به طوری که طراحان با بهره گرفتن از این ابزار به آسانی می‌توانند سرویس‌های خود را با زبان مورد علاقه خود پیاده­سازی کنند و از طریق اینترنت در اختیار طراحان دیگر قرار دهند

 

4] .

 

1-3 اهداف تحقیق

 

 

 

دی ماه 1393

 

 

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

1-1 مقدمه. 2

 

1-2 اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق 4

 

1-3 فرضیه‌ها یا سؤال‌های تحقیق 4

 

1-4‌ اهداف تحقیق 5

 

فصل دوم: کلیات و مرور منابع

 

2-1 ذرت. 7

 

2-1-1 مختصری از گیاه شناسی ذرت. 7

 

2-1-2‌ ذرت پاپ کورن یا آجیلی‌ (( Zea mays var. everata 8

 

2-2‌ تاریخ کشت و اهمیت آن 12

 

2-3 روی. 15

 

2-3-1-1 آنزیم‌‌های دارای روی. 17

 

2-3-1-2 الکل دی هیدروژناز. 17

 

2-3-1-3‌ سوپر اکسید دیسموتاز. 18

 

2-3-1-4 کربنیک آنهیداز. 18

 

2-3-1-5 فعال کردن آنزیم 19

 

2-3-1-6 سوخت و ساز قند 19

 

2-3-1-7 ساختن پروتئین 21

 

2-3-1-8 تریپتوفان و ساختن اسید ایندول استیک. 23

 

2-3-2 برهم کنش فسفر- روی. 24

 

2-3-3 کمبود روی. 27

 

2-3-4 سمیّت روی. 29

 

2-4 تاریخچه بُر. 30

 

2-4-1 اهمیت ریز مغذی بُر. 30

 

2-4-1-1 بُر، با ساختارهای آلی ترکیبات پیچیده تشکیل می‌دهد 32

 

2-4-1-2 طویل شدن سلول، تقسیم سلول و سوخت و ساز اسید نوکلئیک. 33

 

2-4-1-3 سوخت و ساز قند و پروتئین 36

 

2-4-1-4 تمایز بافت، سوخت وساز آکسین و فنول 37

 

2-4-1-5 تراوایی غشا 38

 

2-4-2 اشکال قابل جذب بُر در گیاه. 39

 

2-4-3 نقش بُر در گیاه. 39

 

2-4-3-1 نقش بُردر رشد لوله گرده و جوانه زنی دانه گرده. 40

 

2-4-3-2 نقش بُر در گرده افشانی و رابطه تغییرات آنزیمی با توسعه دانه گرده. 42

 

2-4-3-3 نقش بُر در مریستم ها 43

 

2-4-3-4 نقش بُر در جلوگیری از تخریب بافتی 43

 

2-4-3-5 نقش بُر در مقاومت گیاه به بیماری. 43

 

2-4-3-6 نقش بُر در مقاومت گیاه به یخ زدگی 44

 

2-4-3-7 نقش بُر در تشکیل میوه و دانه و افزایش عملکرد. 44

 

2-4-4 اهمیت بُر در افزایش تولیدات کشاورزی. 46

 

2-4-5 منابع طبیعی ومیزان بُر در خاک 46

 

2-4-6 عوامل مؤثر در جذب بُر در خاک ها 48

 

2-4-7 کمبود بُر و روش‌‌های اصلاح آن 48

 

2-4-8 اصلاح سمیت بُر. 52

 

2-4-9 اثرات متقابل بُر با سایر عناصر غذایی 53

 

2-4-10 کودهای محتوی بُر و روش‌‌های مصرف آنها 53

 

2-4-11 روش تأمین، مقدار و زمان مصرف کودهای محتوی بُر. 54

 

فصل سوم: مواد و روش‌ها

 

3-1 زمان و محل اجرای‌ تحقیق 58

 

3-2 مشخصات جغرافیایی و آب وهوایی محل تحقیق 58

 

3-3 مشخصات خاک محل اجرای طرح آزمایشی 58

 

3-4 طرح آزمایش 59

 

3-5‌ مراحل اجرای طرح 59

 

3-5-1 آماده سازی زمین 59

 

3-5-2 کاشت 59

 

3-5-3 عملیات‌‌های داشت 59

 

3-5-4 روش‌‌های نمونه برداری و برداشت 60

 

فصل چهارم: بحث و نتایج

 

4-1 صفات فنولوژیک. 65

 

4-1-1 زمان ظهور 50 درصد تاسل دهی 65

 

4-1-2 زمان ظهور 50 درصد ابریشم دهی 66

 

4-1-3 زمان 75 درصد رسیدگی کامل 67

 

4-2 شاخصهای رشد 73

 

4-2-1 سطح برگ. 73

 

4-2-2 شاخص سطح برگ. 74

 

4-2-3 تعداد برگ. 75

 

4-3 صفات مرفولوژیک. 77

 

4-3-1 ارتفاع بلال از سطح خاک 77

 

4-3-2 ارتفاع بوته. 79

 

4-3-3 قطر ساقه. 82

 

4-3-4 تعداد پنجه. 83

 

4-3-5 تعداد بلال در بوته. 83

 

4-3-6 طول بلال 84

 

4-3-7 قطر بلال 86

 

4-3-8 محیط بلال 87

 

4-3-9 وزن خشک بلال 87

 

4-4 اجزاء عملکرد و عملکرد دانه. 90

 

4-4-1 تعداد ردیف دانه. 90

 

4-4-2 تعداد دانه در ردیف 91

 

4-4-3 تعداد دانه در بلال 93

 

4-4-4 وزن صد دانه. 95

 

4-4-5 عملکرد دانه. 96

 

4-5 سایر صفات. 100

 

4-5-1 ماده خشک کل 100

 

4-5-2 شاخص برداشت 102

 

نتیجه گیری. 105

 

پیشنهادها 105

 

منابع 106

 

فهرست جدول‌ها

 

عنوان‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌                                ‌ ‌ ‌ ‌                                                صفحه

 

جدول 2-1 اثر کمبود کود روی بر فعالیت آنزیم‌‌های برگ‌‌های ذرت، که در محیط بدون روی رشد کرده اند(الف). 20

 

جدول2-2 اثر کمبود کود روی ومصرف دوباره‌ی آن بر میزان روی و قند برگ‌‌های کلم 21

 

جدول 2-3 اثر مصرف روی بر وزن تر، فعالیت آر. ان‌. آز و ازت پروتئین در سویا 23

 

جدول 2-4 اثر مصرف روی به صورت Zn- EDTA به یک خاک قلیایی، که کمبود روی دارد، بر میزان تریپتوفان دانه‌‌های برنج 24

 

جدول 2-5‌ بررسی اثرات مصرف متعادل کوده خصوصاً بُراسیت در افزایش عملکرد ذرت دانه‌ای   46

 

جدول 2-6: نیاز گیاهان به بُر. 49

 

جدول 2-7: میزان بُر موجود در بافت برگ گونه‌‌های گیاهی، که در یک جای یکسان رشد کرده‌اند  50

 

جدول 2-8: مقدار بُر موجود در ترکیبات معدنی محتلف 54

 

جدول 2-9:‌ مقدار بُر در آب آبیاری. 55

 

جدول 2-10 متوسط افزایش عملکرد در اثر مصرف عناصر میکرو همراه با NPK‌ در برخی از زراعت ها 56

 

جدول 3-1: نتایج تجزیه آزمایشگاهی خاک مزرعه محل آزمایش‌ آزمایشگاه خاکشناسی سپهر مناطق گرمسیری. 58

 

جدول 4-1: تجزیه واریانس اثر تیمارهای آزمایش بر صفات فنولوژیک. 71

 

جدول 4-2: مقایسه میانگین اثرات اصلی تیمارهای آزمایش بر صفات فنولوژیک. 72

 

جدول4-3: مقایسه میانگین اثرات متقابل تیمارهای آزمایشی بر زمان 75 رسیدگی کامل 72

 

جدول 4-4: تجزیه واریانس اثر تیمارهای آزمایش بر برخی از صفات مورد بررسی 76

 

جدول 4-5: مقایسه میانگین اثرات اصلی تیمارهای آزمایش بر شاخص‌‌های رشد 77

 

جدول 4-6: تجزیه واریانس اثر تیمارهای آزمایش بر برخی از صفات مورد بررسی 85

 

جدول 4-7: مقایسه میانگین اثرات اصلی تیمارهای آزمایش بر برخی از صفات مورد بررسی 86

 

جدول 4-8: تجزیه واریانس اثر تیمارهای آزمایش بر برخی از صفات مورد بررسی 88

 

جدول 4-9: مقایسه میانگین اثرات اصلی تیمارهای آزمایش بر برخی از صفات مورد بررسی 89

 

جدول 4-10: تجزیه واریانس اثر تیمارهای آزمایش بر برخی از صفات مورد بررسی 99

 

جدول 4-11: مقایسه میانگین اثرات اصلی تیمارهای آزمایش بر برخی از صفات مورد بررسی 100

 

جدول 4-12: تجزیه واریانس اثر تیمارهای آزمایش بر برخی از صفات مورد بررسی 103

 

جدول 4-13: مقایسه میانگین اثرات اصلی تیمارهای آزمایش بر برخی از صفات مورد بررسی 104

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    

 

 

 

 

 

فهرست شکل‌ها

 

عنوان‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌    ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌             ‌ ‌ ‌ ‌                                                صفحه

 

شکل 2-1 رابطه‌ی میان میزان روی در پهنک‌‌های برگ و فتوسنتز خالص ™         ™‌ و فعالیت آنزیم—       ‌—کربنیک آنهیداز‌ در پنبه. 19

 

شکل2-2‌ تغییرات شمار ریبوزوم‌ها در سلول (واحدنسبی) در جلبک یوگلینا، نسبت به کمبود روی. 22

 

شکل2 -3 اثر کمبود بُر بر رشد طولی (الف) و برآنزیم‌ LAA- اکسیداز(ب) در مقاطع 5 میلی متری انتهای ریشه‌ی کدو.از‌ سرگیری مصرف بُر پس از 12 ساعت(بُردار) کمبود بُر،کلید ‌:        ‌ —             —،‌ همراه با بُر:‌ ™          ™ کمبود بُر. 34

 

شکل 2-4:‌ اثر مصرف بُر بر وزن خشک‌  —        —،و رشد الیاف‌ ™           ™ تخمک‌‌های بارور نشده‌ی پنبه، که با بودن اُکسی IAA)‌  ( اسید جیبرلیک و سیوکینین کشت داده شده اند. میزان میزان کل واحدهای الیاف بر حسب گرم وزن خشک،‌ نمایانگرنسبت طول الیاف به گرم وزن خشک است 35

 

شکل 2-5: اثر غلظت گوناگون بُر بر رویش دانه‌ی گرده، رشد لوله‌ی گرده ونشت قند به محیط در زنبق   41

 

شکل 2-6:‌گونه‌‌های بُر در محلول خاک. این معادله براساس سطوح متوسط بُر در 49 نمونه خاک سوئد ترسیم شده است 47

 

شکل 2-7:‌ نمونه‌ای از کچلی بلال‌‌های ذرت در آثر کمبود بر. 52

 

شکل 4-1: اثر متقابل تاریخ کاشت و سولفات روی بر زمان 75 درصد رسیدگی کامل 69

 

شکل 4-2: اثر متقابل تاریخ کاشت و بوریک اسید بر زمان 75 درصد رسیدگی کامل 69

 

شکل 4-3: اثر متقابل تاریخ کاشت و سولفات روی بر شاخص سطح برگ. 75

 

شکل 4-4: اثر متقابل بوریک اسید و سولفات روی بر ارتفاع بلال از سطح خاک 78

 

شکل 4-5: اثر متقابل تاریخ کاشت و سولفات روی بر ارتفاع بوته. 80

 

شکل 4-6: اثر متقابل تاریخ کاشت و بوریک اسید بر ارتفاع بوته. 81

 

شکل 4-7: اثر متقابل تاریخ کاشت و بوریک اسید بر تعداد دانه در ردیف 92

 

شکل 4-8: اثر متقابل تاریخ کاشت و بوریک اسید بر تعداد دانه در بلال 94

 

شکل 4-9: اثر متقابل تاریخ کاشت و سولفات روی بر عملکرد دانه. 97

 

شکل 4-10: اثر متقابل تاریخ کاشت و بوریک اسید بر عملکرد دانه. 97

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول
 

مقدمه و اهداف
 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1 مقدمه
 

‌ ‌ هر سال حدود 80 میلیون نفر به جمعیت دنیا افزوده می‌شود به نحوی که جمعیت دنیا تا سال 2025 به حدود 9 میلیارد نفر خواهد رسید. از سویی 97% این افزایش جمعیت در کشورهای در حال توسعه می‌باشد که نیازیی برابر با دو برابر مقدار غذایی تولیدی در حال حاضر را می‌طلبد. اثر

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                صفحه

 

چکیده.1

 

فصل اول:کلیات

 

1-1مقدمه3

 

1-2 بیان مساله 6

 

1- 3 اهمیت و ضرورت تحقیق 10

 

1-4 اهداف تحقیق 11

 

1-5 فرضیه های تحقیق. 11

 

1-6 تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها. 12

 

فصل دوم:  پیشینه تحقیق

 

مقدمه 15

 

2-1تعهد سازمانی. 15

 

2-1-1 ابعاد تعهد سازمانی. 20

 

2-1-2 انواع تعهد سازمانی. 23

 

2-1-3 عوامل موثر بر تعهد سازمانی از دیدگاه های مختلف. 26

 

2-1-4 دیدگاه ریچرز در مورد کانونهای تعهد سازمانی 29

 

2-1-5. دیدگاه بکر و بیلینگس در مورد کانون های تعهد سازمانی 29

 

2-2 کیفیت زندگی کاری. 30

 

2-2-1 ماهیت برنامه های کیفیت زندگی کاری 33

 

2-2-2 نظریه های مختلف در مورد کیفیت زندگی کاری. 37

 

2-2-3 اهداف کیفیت زندگی کاری. 41

 

2-3-فرهنگ سازمانی 42

 

2-3-1 ویژگی فرهنگ سازمانی 48

 

2-3-2. انواع فرهنگ سازمانی 52

 

2-3-3 سطوح فرهنگ سازمانی از دیدگاه های مختلف 54

 

2-4 پیشینه تحقیق.                          57.

 

2-5 جمع بندی .               60

 

فصل سوم : روش  تحقیق

 

مقدمه . 63

 

3-1روش تحقیق. 63

 

3-2جامعه آماری. 63

 

3-3 حجم نمونه و روش نمونه گیری. 63

 

3-4متغیرهای جمعیت شناختی. 64

 

3-5ابزار جمع آوری اطلاعات. 65

 

3-6روش های تجزیه وتحلیل داده ها69

 

فصل چهارم : نتایج

 

مقدمه 71

 

4-1 داده های توصیفی 71

 

4-1-1 متغیر های مورد مطالعه.71

 

4-2 یافته های استنباطی 74

 

4-2- 1فرضیه های اصلی پژوهش 74

 

4-2- 2فرضیه های جزئی 75

 

فصل پنجم: بحث ،  نتیجه گیری و پیشنهادات

 

جمع بندی یافته های مربوط به فرضیه های تحقیق. 78

 

5-1 فرضیه های اصلی. 78

 

5-2 فرضیه جزئی 80

 

5-3 محدودیت های پژوهش 81

 

5-4 پیشنهادات پژوهشی. 81

 

5-5 پیشنهادات کاربردی. 82

 

پیوست ها 83

 

منابع 88

 

چکیده انگلیسی 96

 

فهرست جدول ها

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

جدول 3-1: ویژگی های جمعیت شناختی به تفکیک جنسیت63

 

جدول 3-2 : ویژگی های جمعیت شناختی به تفکیک وضعیت تاهل63

 

جدول 3-3 : ویژگی های جمعیت شناختی به تفکیک سابقه.63

 

جدول 3-4: ویژگی های جمعیت شناختی به تفکیک سطح تحصیلات 64

 

جدول 3-5 : ویژگی های جمعیت شناختی به تفکیک سن64

 

جدول 4-1 : میانگین و انحراف معیار متغیر های تحقیق 71

 

جدول 4-2 : میانگین و انحراف معیار ابعاد فرهنگ سازما.نی72

 

جدول 4-3 : میانگین و انحراف معیار ابعاد کیفیت زندگی.72

 

جدول 4-4 : میانگین و انحراف معیارابعاد تعهد سازمانی .72

 

جدول 4- 5: ماتریس همبستگی متغیرهای تحقیق73

 

جدول 4-6: نتایج تحلیل رگرسیون تعهد سازمانی از روی ابعاد کیفیت زندگی کاری به شیوه همزمان.74

 

جدول 4-7: نتایج تحلیل رگرسیون تعهد سازمانی از روی ابعاد فرهنگ سازمانی به شیوه همزمان.75

 

جدول 4- 8: نتایج تحلیل رگرسیون تعهد سازمانی از روی ابعاد کیفیت زندگی کاری و ابعاد فرهنگ سازمانی به شیوه همزمان .76

 

چکیده

 

این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی وکیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی انجام گرفته است. بدین منظور نمونه ای به تعداد 200نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های فرهنگ سازمانی دنیسون و پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون و پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و می یر پاسخ دادند. طرح تحقیق از نوع همبستگی بود . تحلیل داده ها با بهره گرفتن از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره انجام گرفت. یافته ها نشان داد که بین ابعاد فرهنگ سازمانی و ابعاد کیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. . تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد که کیفیت زندگی کاری و فرهنگ سازمانی به طور معنی داری قادر به پیش بینی تعهد سازمانی می باشد و کیفیت زندگی کاری پیش بین قوی تری نسبت به فرهنگ سازمانی برای تعهد سازمانی می باشد. یافته ها با توجه به تحقیقات پیشی ن مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

 

واژگان کلیدی:

 

فرهنگ سازمانی – کیفیت زندگی کاری – تعهد سازمانی

 

 1.1. مقدمه

 

با توجه به تغییرات و دگرگونی‌های پیوسته‌ای که سازمان ها با آن مواجه هستند اندیشمندان دانش مدیریت به این نتیجه دست یافته‌اند که مهمترین عامل کسب مزیت رقابتی در سازمان‌ها ، منابع انسانی آن‌ها می‌باشد و به همین دلیل توجه به رابطه آنها با سازمان و دیدگاه آنها نسبت به سازمان روز به روز افزایش می‌یابد. یکی از مفاهیم مطرح در این زمینه تعهد سازمانی کارکنان می‌باشد .

 

ازشاخص های سنجش میزان برتری سازمان ها نسبت به هم،کارکنان شاغل درآن سازمانها هستندکه میزان وفاداری وتعهدشان باعث میشود وظایف محوله را باکیفیت بالاتری به انجام برسانند. این امر موجب افزایش عملکرد ، بهره وری واثربخشی سازمان می شود.

 

یکی از مهم ترین مسائل انگیزشی که امروزه با حجم گسترده ای در مطالعات روان شناسی صنعتی و سازمانی در غرب گسترش یافته ، مساله تعهد سازمانی[1] است که در پژوهش حاضر به این موضوع می پردازیم .

 

تعهد سازمانی یک نگرش و حالت روانی است که نشان دهنده نوعی تمایل، نیاز و الزام جهت ادامه اشتغال در یک سازمان می‌باشد ( تولایی ، باقری ، 1391 ) .

 

تعهد سازمانی “یک نگرش درباره وفاداری کارمندان به سازمان است و یک فرایند مستمری است که از طریق آن اعضای سازمان علاقه خود را به سازمان و موفقیت و کارایی پیوسته آن نشان می‌دهند “(مجیدی،1376،ص 32).

 

“نیروی انسانی متعهد ، خود را متعلق به سازمان می بیند ، اهداف سازمان را در جهت اهداف خود دانسته و در تحقق آنها می کوشد و علاوه بر بالندگی خود ، در جهت ترقی و عظمت سازمان گام برمی دارد” . و از این طریق سازمان به فلسفه وجودی خود نزدیکتر می شود در همین راستا هر عاملی که تعهد و تعلق کارکنان را به سازمان افزایش دهد مهم و شایان توجه است ، که یکی از این عوامل فرهنگ سازمانی است و یکی از متغیرهای ما در این پژوهش می باشد . زیرا هنجارها و ارزشهای  فرهنگی مورد قبول کارکنان ، تعهد آنان را به سازمان شکل می دهد (طبرسا ، ایمانی دلشاد ، 1386 ، ص 46 ).

 

در دهه های اخیر، فرهنگ سازمانی از موضوعات مهم پژوهشی در عرصه علم مدیریت بوده است زیرا بر طیف گسترده ای از مسایل فردی و سازمانی مانند تعهد سازمانی کارکنان، وفاداری، گردش کار و رضایتمندی اثر می گذارد.

 

فرهنگ یکی از مهمترین عوامل موثر بر مدیریت است که نادیده گرفتن آن، عدم انسجام داخلی و عدم انطباق بیرونی را به دنبال خواهد داشت.” ضرورت توجه به فرهنگ تا جایی است که صاحب نظران بر این باورند، اگر قرار است در یک سازمان تغییرات اساسی و موثر به وجود آید فرهنگ آن سازمان باید دستخوش تغییر شود. همچنین فرهنگ موجب بالا رفتن تعهد فرد به سازمان و تداوم رویه در رفتار می شود” ) ملکی ، بهرامی ، غلامعلی پور ، 1387 ، ص 67).

 

فرهنگ سازمانی بستری است ، به هم پیوسته که اجزا سازمان را بهم می چسباند . فرهنگ های سازمانی شالوده تاریخی دارند بدین معنی که نمی‌توان رابطه بین فرهنگ سازمانی و تاریخ را از هم جدا کرد و فرهنگ سازمانی بطور ناگهانی و اتفاقی بوجود نمی‌آید . بسیاری از صاحبنظران بر این عقیده‌اند که فرهنگ سازمانی، سیستمی از استنباط مشترک است که اعضاء نسبت به یک سازمان دارند و همین ویژگی موجب تفکیک دو سازمان از یکدیگر می‌شود  (یزدی ، 1387).

 

با بررسی هایی که توسط گروهی از اندیشمندان به عمل آمده فرهنگ سازمانی به عنوان یکی از موثرترین عوامل پیشرفت و توسعه کشورهای شناخته شده است و از آنجایی که کارکنان مهمترین سرمایه های سازمان هستند بنا بر این زندگی سازمانی و زندگی شخصی کارکنان مهم است و لازم و ملزوم یکدیگرند که نقش محوری در تحول سازمان ایفا می کنند.”در گذشته فقط بر زندگی شخصی کارکنان تأکید می شد، اما امروزه بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان به یکی از مهم ترین اهداف سازمان تبدیل شده است” ( حاتمی ، میر جعفری ، مجاهدی جهرمی ، 1390 ، ص 25 ).

 

کیفیت زندگی کاری[2] یعنـی نـوع نگـرش افـراد نسبت به شغل خود و این که تا چه میزان اعتماد متقابل، توجه، قدرشناسی، کار جالب و فرصت‌‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری (مادّی و معنوی) در محیط کار، توسط مدیران برای کارکنان فراهم شده است. درجه کیفیت زندگی کاری درون سازمان از طریق اندازه گیری رضایت، غیبت کم؛ و انگیزه بالا در کارکنان برآورد می‌شود.

 

کیفیت زندگی کاری از جمله مباحثی است که سال های متمادی مورد بحث و مطالعه قرار گرفته است و هنوز هم در خصوص مصادیق بارز آن اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد .

 

.2.1بیان مسئله:

 

در بین منابع و امکانات سازمان ، نیروی انسانی از اهمیت خاصی برخوردار است توجه به این منبع مهم ، سازمان و جامعه را در رسیدن به اهداف خود یاری می رساند . بنابراین وظیفه مدیران ، مسئولان و متخصصان است که در حفظ و نگه داری و رشد و توسعه کارکنان تلاش کرده و آنها را به سازمان متعهد نمایند .” نیروی انسانی متعهد به اهداف و ارزشهای سازمان ، شاخص عمده برتری یک سازمان نسبت به سازمان های دیگر است لذا این شاخص مهم باعث افزایش اثر بخشی و کارایی سازمان شده و در نهایت پیشرفت و ترقی جامعه را به دنبال خواهد داشت ” ( طبرسا ، ایمانی دلشاد ، 1386 ، ص 45 ).

 

سومین نگرش از نگرش‌های شغلی، تعهد سازمانی است و یکی ازموضوعات مهم سازمانی وجود تعهد دربین کارکنان است.  “مدیران لایق همیشه در تلاشند تا تعهد کارکنان خودرا افزایش دهند زیرا آن را لازمه توسعه وپیشرفت سازمان می دانند ” (به نقل از حسینی ، 1388 ، ص 168 ) .

 

تعهد سازمانی یکی از مفاهیم مهم در بررسی های رفتار سازمانی به حساب می آید که وجود آن در بین افراد هر سازمان موجب تعالی فرد و سازمان می گردد . در مورد تعریف تعهد سازمانی و تعیین شاخص های آن توافق همگانی وجود ندارد . معمولی ترین شیوه ی تعریف تعهد سازمانی آن است که تعهد سازمانی را نوعی وابستگی عاطفی به سازمان در نظر می گیرند . بر اساس این شیوه فردی که به شدت متعهد است، هویت خود را از سازمان می گیرد ، در سازمان مشارکت دارد و با آن در می آمیزد واز عضویت در آن لذت می برد .

 

از دید دیگر تعهد سازمانی عبارت است از “نگرش های مثبت یا منفی سازمانی افراد نسبت به کل سازمان ( نه شغل) که در آن مشغول به کارند ” در تعهد سازمانی ، شخص نسبت به سازمان احساس وفاداری قوی دارد و از طریق آن سازمان خود را مورد شناسایی قرار می دهد (اسماعیلی،1380، ص 67).

 

“ماکال[3] (1995) تعهد سازمانی را به اشکال مختلفی به عنوان وابستگی عاطفی به سازمان،پذیرش هویت سازمان و شناسایی و دلبستگی به سازمان تعریف کرده است . پورتر و همکاران[4] ( 1984 ) نیزتعهد سازمانی راپذیرش ارزشهای سازمان ودرگیرشدن درسازمان تعریف میکنند ومعیارهای اندازه گیری آنرا شامل انگیزه ، تمایل برای ادامه کاروپذیرش ارزشهای سازمان می دانند” (به نقل از حسینی ، 1388 ، ص 168 ).

 

عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی در ابعاد عاطفی، مستمر و هنجاری تقسیم می شوند :

 

تعهد عاطفی[5]: تمایل افراد به گذاشتن انرژی و وفاداری خویش برای ادامه دادن به کار خود در سازمان.
 

تعهد مستمر[6] :تمایل به انجام فعالیتهای مستمر براساس تشخیص فرد از هزینه های مرتبط با ترک سازمان.
 

تعهد هنجاری[7]: احساس تکلیف به باقی ماندن به عنوان یک عضو از سازمان از طرفی نیازهای روانی کارکنان در سازمان با کاربرد فنون کیفیت زندگی کاری برآورده خواهد شد ( کرد تمینی ،کوهی ، 1390 ، ص130).
“همچنین تعهد سازمانی، با سه ویژگی در اعضای سازمانی خلاصه می شود :

 

اعتقاد قوی نسبت به سازمان و پذیرش اهداف سازمانی؛ تلاش فراوان و مشتاقانه در جهت اهداف سازمانی؛ تمایل فرد به باقی ماندن در سازمان “( لالیان پور ، دوستی ، محمد زاده،1391 ، ص 25).

 

در سازمان مطلوب است که کارکنان احساس کنند مورد پذیرش بیشتر هستند و در کارهای آن درگیرند و از این راه احساس احترام به خود و همکاری کارکنان با مدیریت، بهبود می یابد . به واقع از طرفی نیازهای روانی کارکنان در سازمان با کاربرد فنون کیفیت زندگی کاری برآورده خواهد شد.  “بهبود کیفیت زندگی کاری در هر سازمانی آرامش روانی و انگیزه های پیشرفت را در بین کارکنان تقویت می کند “(حسینی و همکاران ، 1388 ، ص 169).

 

یکی از آفت های مهم سازمانی ، بی توجهی به کیفیت زندگی کاری کارکنان سازمان می باشد . این بی توجهی، اثر بخشی و کارایی سازمان را به شدت کاهش می دهد. “کیفیت زندگی کاری که به عنوان یکی از رویکردهای بهبود عملکرد و از جمله عناصر مهم و کلیدی فرهنگ تعالی  به شمار میرود ، رویکردی است که موجب همسویی کارکنان و سازمان می شود “( بزاز جزایری ، پرداختچی ، 1386 ، ص 124).

 

کیفیت زندگی کاری عبارت است از عکس العمل کارکنان نسبت به کار،به ویژه پیامدهای فردی آن در ارضای شغلی و سلامت روحی .(شمس مهربانی ، 1390)

 

“برنامه کیفیت زندگی کاری شامل هرگونه بهبود در فرهنگ سازمانی است که حامی رشد و تعالی کارکنان در سازمان باشد  .از این رو، نظام ارزشی کیفیت زندگی کاری، سرمایه گذاری بر روی افراد به منزله مهم ترین متغیر در معادله مدیریت راهبردی را مورد توجه قرار می دهد ، به این معنی که برآورده ساختن نیازهای کارکنان به بهسازی و کارایی بلند مدت سازمان منجر خواهد شد “(به نقل از حسینی ، 1388 ، ص 169 ).

 

متغیر مورد تحقیق دیگر در این پژوهش فرهنگ سازمانی است . سازمان ها ، درست مثل افراد دارای شخصیت هایی هستند که این قالب شخصیتی سازمان را فرهنگ آن سازمان گویند.

 

“فرهنگ سازمان نشان دهنده ی مجموعه ای از ارزش ها ، باورها ، هنجارها و تفاهم هایی است که سازمان در آن با کارکنان وجوه مشترک دارد” ( دفت [8]، 1380 ، ص 395).

 

همان طور که یک فرد از یک سری ویژگی هایی برخوردار است که او را از سایر دوستان خود متمایز می سازد ، سازمان ها نیز از ویژگی های خاصی برخوردار هستند که به این ویژگی ها فرهنگ سازمان گفته می شود . این ویژگی ها در هر سازمان متفاوت است. فرهنگ سازمان برای توصیف ادراکات و عقاید مشترک و انتظارات اشخاص در سازمان ها به کار می رود .

 

“امروزه دانشمندان معتقدند عامل اصلی که به شکل دهی و تقویت عوامل مؤثر بر نظام های مختلف سازمانی حکم فرماست ، فرهنگ سازمانی است و بیان می دارند که وظیفه اصلی مدیریت، هدایت و شکل دهی ارزش های اساسی و فرهنگ سازمانی است “(به نقل از حسینی ، 1390 ، ص 124) .

 

افرادی که در یک سازمان با هم کار می کنند، دارای اعتقادات، باورها، ارزش های و هنجارهای مشترکی هستند که در مجموع فرهنگ آن سازمان را شکل می دهند. فرهنگ در تعامل با سازمان، بینش ها، کارمایه ها و سرزندگی هایی را پدید می آورد که گهگاه جای خود را درون نظم و ترتیب سازمان باز می کنند. تمام سیستم های سازمانی از جمله ساختار و رفتار، تحت تأثیر فرهنگ حاکم بر سازمان هستند ، از این رو برای فرهنگ تعاریف متعددی آورده شده است:

 

فرهنگ به عنوان مجموعه ای از مفاهیم است که که از یک نسل به نسل دیگر منتقل می شود و گروه های اجتماعی را از یکدیگر متمایز می کند . هافستد) [9]2001) نیز عنوان کرد که فرهنگ عبارتست از: برنامه ریزی گروهی فکری که اعضای یک گروه یا طبقه را از اعضای گروه، یا طبقه دیگر متمایز می کند .