بودن از هدفی متعالی به منظور جهت گیری تلاش ها به سمت آن دانست. حال سخن در این است که آیا باید بر همین نواقص تکیه کرد یا راههایی برای برون رفت از این رویکردها وجود دارد که قرآن کریم پاسخ آن را داده است. با مراجعه به قرآن معلوم گردید که اولا نوع تلقی از پیشرفت متفاوت از تلقی غربی آن است هم در معنا هم در برنامه و هم در هدف. هدف در پیشرفت قرآن مدار نیل به سعادت دنیا و آخرت است به این معنا که قرآن مبانی آن را بر اساس توحید مداری و آخرت گرایی تعیین می کند و سپس این رهبران الهی هستند که در رسیدن به این هدف متعالی انسان را در نیل به پیشرفت که در راستای حرکت در مسیر صراط مستقیم است رهبری می کنند . در این رویکرد تلاش مستمر، از ضروریات پیشرفت خدا محور است و لزوما همه نتایج آن در دنیا بدست نخواهد آمد هر چند بخش قابل توجهی از نتایج آن دست یافتنی است و عمدتا در انتفاع مادی و معنوی عامه مردم خلاصه میشود. مظاهر این پیشرفت را در عرصه های مختلف و بطور خاص در رویکرد اجتماعی آن به عنوان رویکرد سازندگی جامعه بویژه جامعه مومنین که مخاطب اصلی قرآن کریم است می توان رصد کرد از جمله شاخص هایی که می تواند این پیشرفت را در ابعاد اجتماعی آن نشان دهد یکی رشد و تعالی فرهنگی و دستیابی به ارزش ها و باورهای متعالی است با تمسک به قرآن به عنوان منبع آن ارزش ها و باورها و در نهایت رفتار متناسب با آنها، دیگری همبستگی اجتماعی با مبنای الهی به عنوان دستیابی به میزان مقبول از تعلق مردم یک جامعه به یکدیگر و بالاخره دستیابی به میزانی از امنیت اجتماعی به منظور اطمینان به تحقق اهداف و مراقبت برآنها و همچنین مقابله با عوامل نا امنی و رفع موانع و مخالفت هایی که به نوعی تحقق اهداف پیشرفت را با مشکلات عدیده مواجه می سازند.
کلید واژه‌ها: قرآن، توسعه، پیشرفت، پیشرفت اجتماعی، شاخص ساختاری، فرهنگ،تحول فرهنگی، همبستگی اجتماعی، امنیت اجتماعی

فهرست مطالب
پیشگفتار. 1
مقدمه. 4
بیان مسئله. 5
سوالات تحقیق. 5
1- سوال اصلی. 5
2-سوالات فرعی. 6
فرضیه تحقیق. 6
پیشینه تحقیق. 6
ضرورت تحقیق. 7
روش تحقیق. 7
فصل اول : کلیات 10
نوشتار اول : مفهوم شناسی. 11
پیشرفت و سیر تحولی آن. 12
رویکردهای نظری پیشرفت 14
1- نوسازی 15
2- نفی وابستگی. 19
3- توسعه همه جانبه. 20
برآیند مفهوم پیشرفت Error! Bookmark not defined.
تفاوت پیشرفت و توسعه. 21
پیشرفت اجتماعی. 22
1- مفاهیم همسو با پیشرفت اجتماعی. 23
1-1- تغییر اجتماعی. 23
1-2. نوسازی. 23
1-3. مدرنیته 24
1-4. صنعتی شدن. 24
2- ویژگی های پیشرفت اجتماعی. Error! Bookmark not defined.
شاخص های ساختاری 25
1-شاخص های ساختاری پیشرفت اجتماعی. 27
1-1 – تحول فرهنگی. 29
1-2- همبستگی اجتماعی. Error! Bookmark not defined.
1-3-امنیت اجتماعی. 32
نوشتار دوم :رویکرد انتقادی به پیشرفت غربی. 35
بنیان های پیشرفت درغرب 36
1- مادیگرایی. 36
2- علوم انسانی سکولار. 38
3- عرفی گرایی. 39
3-1- عوامل عرفی گرایی غرب 39
3-1-1- تعارض علم و دین. 39
3-1-2- تقابل دین و توسعه 41
3- 1- 3- مسیحیت و کلیسای عرفی گرا 45
3-1-4- عقلانیت ابزاری. 48
برآیند نگرش به پیشرفت اجتماعی در غرب Error! Bookmark not defined.
نوشتار سوم :روش شناسی تحلیل و استخراج مفهوم و شاخص های پیشرفت اجتماعی از قرآن 62
تحقیق در مطالعات میان رشته ای 63
قواعد مطالعات میان رشته ای 64
قرآن و هماهنگی محتوا و روش 65
1- جدایی ناپذیری درنگ در قرآن و قراءت آن. 66
2- توجه به ترتیب نزول در تبیین موضوعات اجتماعی. 67
2-1- بافت دو گانه فضای نزول. 68
2-1-1- ویژگی های محتوایی سوره های مکی. 69
2-1-2-ویژگی های محتوایی سوره های مدنی. 70
2-2- قانون جری و جدا سازی متن قرآن از فضای نزول. 70
شیوه استخراج شاخصهای پیشرفت 73
فصل دوم :ظرفیت قرآن در تبیین پیشرفت اجتماعی. 77
نوشتارچهارم :نیاز های زمان و جهانشمولی قرآن. 78
قرآن و پاسخ گویی به نیازهای هر زمان. 79
1- جامعیت قرآن. 80
1-1- جامعیت حداکثری. 80
1-2- جامعیت حداقلی. 81
1-3- جامعیت اعتدلالی. 82
2- نیازهای زمان و دوگونگی گزاره های قرآنی. 84
نوشتار پنجم :قرآن منبع معرفت اجتماعی. Error! Bookmark not defined.
ارزیابی منابع معرفت اجتماعی. Error! Bookmark not defined.
1- قرآن و کشف تاریخ حیات بشر. Error! Bookmark not defined.
2- قرآن و بیان ویژگی های جامعه عصر نزول. Error! Bookmark not defined.
هم جهتی مسائل علوم اجتماعی و موضوعات اجتماعی قرآن. 87
1- قرآن و نظریه سازی 87
2- قرآن با محوریت رویکرد اجتماعی. 88
فصل سوم :حقیقت و مبانی پیشرفت اجتماعی. Error! Bookmark not defined.
نوشتارششم :حقیقت پیشرفت اجتماعی در قرآن. 90
پیشرفت، حرکت در جهت صراط مستقیم 91
1-چیستی صراط مستقیم و نسبت آن با پیشرفت 92
1-1- راه های بسوی خدا ، شعبه ای از صراط مستقیم 94
1-2- نسبی بودن پیشرفت 95
1-3- رستگاری،هدف غایی پیشرفت 96
1-4-ضلالت، مسیر انحراف از پیشرفت 98
2- ویژگی های پیشرفت 101
2-1- پیشرفت در چارچوب اراده و بندگی خدا 102
2-2- آخرت محوری پیشرفت و نقش استخدامی دنیا در آن. 107
2-3- همراهی ایمان و عمل صالح، لازمه پیشرفت 110
2-4- حیات طیبه و نقش عمل صالح در تحقق آن. Error! Bookmark not defined.
2-5- دنیا محوری، خلاف جهت پیشرفت 115
2-6- حاکمیت قوانین الهی بر پیشرفت 119
برداشت نهایی: الهی و اجتماعی بودن پیشرفت 123
نوشتار هفتم مبانی خاص پیشرفت اجتماعی. Error! Bookmark not defined.
فلسفه الهی حیات جمعی. 50
انسان پیشرفت، موجودی دوساحتی. 52
1-ویژگی های مثبت Error! Bookmark not defined.
2- ویژگی های منفی. Error! Bookmark not defined.
حاکمیت قوانین الهی بر زندگی جمعی. 55
1- شرایط تحقق قوانین اجتماعی Error! Bookmark not defined.
2- ویژگی های قوانین اجتماعی. 56
2-1-الهی بودن قوانین اجتماعی. 56
2-2-عمومیت قوانین. 56
2-3-سازگاری قوانین اجتماعی با آزادی انسان. 57
3- رابطه قوانین الهی و پیشرفت اجتماعی. 57
فصل چهارم شاخص های پیشرفت اجتماعی. Error! Bookmark not defined.
نوشتار هشتم :تحول فرهنگی. 125
قرآن، منشور تحول فرهنگی. Error! Bookmark not defined.
1- مفهوم تحول فرهنگی. 130
2- فرهنگ حاکم بر جامعه عصر نزول. 126
2-1- شرک در اعتقاد 127
2-2- بی سوادی مردم 128
2-3- عدم ارتباط با سایر فرهنگ ها Error! Bookmark not defined.
3- ضرورت ارتباط مستمر جامعه با منبع تحول. 135
3-1- تامل در قرآن،گام اول ارتباط. Error! Bookmark not defined.
3-2- قرآن بشارت و هشدار دهنده جامعه Error! Bookmark not defined.
3-3- قرآن، سلامت از انحراف Error! Bookmark not defined.
4- نقش معرفت بخشی قرآن در تحول فرهنگی. 135
4-1- قرآن، وحی جامع. 135
4-2- تمام قرآن، کتاب پیشرفت 138
5- مولفه های معرفت بخشی قرآن. 143
5-1-ایجاد باور به خدا ی واحد 144
5-2- ایجاد باور به تبعیت از رهبری الهی. 147
5-3- اصلاح باور نسبت به جهان آخرت 148
5-4- ایجاد ارزش ها ی اخلاقی نوین و نبایدهای آن. 151
5-4-1- آشنایی با نبایدها 152
5-4-2-آشنایی با ارزش های اجتماعی جامعه مومنین. 153
نوشتار نهم :همبستگی اجتماعی. 157
مفهوم همبستگی اجتماعی. 159
دو ویژگی جامعه عصر نزول. 163
1- قبیله گرایی. 163
2- شرک در اعتقاد 166
عوامل کلیدی درهمبستگی اجتماعی. 167
1- اعتقاد، بنیان همبستگی جامعه. 169
2- اقتدار حاکمیت 171
3- نقش همبسته ساز معارف قرآنی. 172
4- همبستگی در سایه پذیرش دعوت همه انبیاء. 182
5- مقابله با تفرقه. 184
مولفه های همبستگی اجتماعی. 187
1-حاکمیت روابط عاطفی در جامعه. 188
1-1- توجه به اقشار آسیب پذیر جامعه 188
1-2- توجه به روابط عاطفی در خانواده 190
2- همبستگی با پیروان ادیان الهی. 193
3- تشکیل جامعه همبسته مومن. 194
3-1- حفظ عزت مندی مومنین در جامعه 196
3-2- آماده سازی جامعه برای مقابله با شرک 197
نوشتار دهم : امنیت اجتماعی. 203
مفهوم امنیت اجتماعی. 205
وضعیت امنیت در جامعه عصر نزول. 208
1- خلأ اخلاقی. 209
2- نابرابری های حاد اجتماعی. 210
زمینه ها ی تحقق امنیت 212
1- هویت یابی گروه مومنین. 212
2- موضع گیری مومنان نسبت به گروه کافران. 214
3- موضع گیری مومنان نسبت به گروه منافقین. 214
4- مقابله سخت با گروه های مخالف 218
عوامل تحقق امنیت 223
1- تبعیت از رهبری پیامبر اکرم (ص) 223
2- تبعیت از رهبری امامان معصوم(ع) 226
3- عمل به فرایض دینی- اجتماعی. 232
4- مقابله با مظاهر ناامنی و اجرای احکام الهی. 235
5- پایبندی به آداب دینی در روابط اجتماعی. 237
5-1- تعهد به پیمان های اجتماعی. 237
5-2- مراعات آداب معاشرت 238
5-3- حفظ عفت در روابط زن و مرد 247
5-4- حاکمیت اخلاق در روابط خانوادگی. 251
خلاصه و نتایج تحقیق. 255
پیشنهادات 257
تلخیص 259
Abstract 260
فهرست منابع و مآخذ 261
الف- منابع فارسی و عربی. 261
ب- منابع انگلیسی. 269
تجربه های تلخ تاریخ توسعه و مفاهیم کهن اداره حیات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عملا مناسبات خود در توان اداره جوامع را از دست داده اند و توان ارائه پیشنهاد مناسبترین روش زندگی سعادتمندانه را از خود سلب کرده اند، لذا آنچه تا دیروز در جوامع و فرهنگ های معاصر ضرورتی عقلانی بود به فوریتی اخلاقی و دینی تبدیل شده، نزدیک شدن به معیارهای الهی – انسانی در حال تبدیل شدن به نیاز جدی در کل جهان است؛ در نتیجه، به منظور ایجاد و حفظ جامعه ای که دوام داشته باشد و از مشکلات رهایی یابد، ضروری است تا سیاستگذاری پیشرفت، خودش را کاملا تابع اصول و مبانی پیشرفتی بنماید که قرآن آبشخور آن و سعادت مادی و معنوی انسان کریم در دنیا و آخرت جهت آن و کسب رضایت الهی هدف آن باشد.
در این راستا رویکرد انقلاب اسلامی به پیشرفت با تلاش امام خمینی (ره) در جهت سازندگی کشور جمهوری اسلامی ایران تجلی یافت و به عنوان جامعه ای که می تواند با بهره گرفتن از تمسک به آموزه های قرآنی و تبعیت از مکتب اهل بیت با تشکیل حاکمیت ولایت فقیه در عصر غیبت، درجات عالی توسعه همه جانبه را طی کند و با موضع گیری صحیح و کارآمد در مقابل مخالفین داخلی و خارجی این حرکت را سرعت بخشد خود را ثابت نمود بگونه ای که در ادامه آن با رهبری های داهیانه حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، این حرکت شتابی صد چندان گرفت تا جایی که در عرصه مفهوم سازی و تئوری سازی در وادی توسعه وارد گردید و با تشکیل مراکز مهم پیگسیری، از جمله مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، تدوین برنامه همه جانبه برای حرکت مبتنی بر قران و مکتب اهل بیت را پایه گذاری نمود که در نتیجه آن، تلاش های مختلفی برای تئوری سازی این حرکت و با اختصاص مفهوم پیشرفت به جای توسعه، فرهنگ آن را در مراکز علمی پژوهشی کشور همه گیر کرد.استفاده مفهوم پیشرفت به جای توسعه از دهه‌ی هفتاد از سوی آیت‌‍‌الله خامنه‌ای بکار میرفت اما در تاریخ 19/2/1384در یک سخنرانی در دیدار با مردم کرمان برای اولین بار ایده الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را مطرح نمودند و سپس در تاریخ 27/2/1388در کردستان به تفصیل بیشتر به تبیین ماهیت این موضوع با توجه به تفاوت آن با رویکرد غربی توسعه پرداختند که با پیگیریهای جامعه علمی نهایتاً در اولین نشست راهبردی در تاریخ 10/9/1389 با مشارکت اندیشمندان این حوزه نقطه عطفی را در پیگیری مستمر این موضوع رقم زدند.

1-3-2- اهداف ویژه 15
1-3-3- اهداف کاربردی 15
1-4- سوالات تحقیق 15
فصل دوم : مبانی پژوهش وادبیات موضوع
مقدمه. 18
2-1- بخش اول 19
2-1-1- پیشینه تحقیق. 19
2-1-1-1- پیشینه خارجی تحقیق 19
2-1-1-2- پیشینه داخلی تحقیق 20
2-2- بخش دوم. 23
2-2-1- تعریف نگرش 23
2-2-1-1- تفاوت نگرش با ارزش، عقیده و علاقه. 26

 2-2-1-2- شکل گیری نگرش ها. 27
2-2-1-3- کاربردهای نگرش. 28
2-2-1-4- عناصر تشکیل دهنده نگرش 29
2-2-2- نظریه های مربوط به نگرش. 31
2-2-2-1- نظریه های انسانی 31
2-2-2-2- نظریه های اقناع و تبلیغ در ارتباطات. 33
2-2-2-3- نظریه ارتباطات اقناعی از کارل آیورهاولند  . 34
2-2-2-4- نظریه های ناهماهنگی های شناختی 36
2-2-2-5- نظریه جبرگرایی رسانه ای 38
2-2-2-6- نظریه کاشت 39
2-2-3- تبلیغات 40
2-2-3-1- فنون القا تبلیغات. 41
2-2-3-2- بازاریابی تا تبلیغات 42
2-2-3-3- تاثیر تبلیغات بر بازار فروش 44
2-2-3-4- اجزای بازاریابی و تعیین جایگاه تبلیغات در آن 44
2-2-3-5- عوامل موثر در ترویج بازاریابی 45
2-2-3-6- تمایز بین اهداف تبلیغات و بازاریابی 46
2-2-3-7-پدیدار شدن وسایل ارتباطی. 48
2-2-3-7-1- اهمیت وسایل ارتباطی. 48
2-2-3-7-2- نقش تبلیغات در وسایل ارتباط جمعی 49
2-2-4- مدل داگمار و پنج ام. 51

2-2-4-1- مدل داگمار 51
2-2-4-2- مدل پنج ام. 52
2-2-5- ارزیابی اثربخشی تبلیغات 53
2-2-6- مشاهده و اهمیت تبلیغات 54
2-2-7- ایجاد تقاضا برای تبلیغات 54
2-2-8- اهداف تبلیغات. 55
2-2-9- نقش تبلیغات 56
2-2-10- عملکرد تبلیغات 56
2-2-11- رسانه تبلیغاتی 57
2-2-12- اشکال تبلیغات 57
2-2-13- سازمان تبلیغاتی. 58
2-2-14- انواع تبلیغات. 59
2-2-14-1- از جهت ساختار و روش 60
2-2-14-2- از جهت موضوع و محتوا. 61
2-2-14-3- تبلیغات به لحاظ میزان اثرگذاری تبلیغ. 63
2-2-14-4- به لحاظ نوع رسانه 63
2-2-14-5- تقسیم بندی تبلیغات براساس نوع منبع. 64
2-2-15- انواع نظریه ها در مورد تبلیغات. 65
2-2-15-1- نظریه های جاذبه های تبلیغاتی. 65
2-2-15-2- نظریه برجسته سازی. 65
2-2-15-3- نظریه تزریقی (گلوله جادویی). 66

2-2-15-4- نظریه های ارتباطی با منشا روان شناسی گوستاولوبون. 67
بخش سوم
2-3- تاریخچه راه آهن در ایران و رتبه آن در جهان 69
2-3-1- راه آهن 69
2-3-1-1- خطوط ریلی ساخته شده قبل از انقلاب. 73
2-3-1-2- خطوط احداث شده بعد از پیروزی انقلاب. 74
2-3-2- تبلیغات در قطار سراسری 76
2-3-3- تبلیغات مترو 76
2-3-4- جذب مشتری. 77
2-3-5- رفتار مصرف کننده. 79
2-3-5-1- سه دیدگاه پژوهش در مورد رفتار مصرف کننده 79
2-3-5-2- مصادیق مربوط به راهبرد ارتقا. 80
2-3-5-3- مصادیق مربوط به تبلیغات و فروش شخصی. 80
2-3-5-4- مدل AIDA. 81
2-3-5-4-1- آیدا. 81
2-3-5-4-2- آیدا چطور عمل می کند. 83
2-3-6- تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی و تخصصی . 83
2-3-6-1- تعریف مفهومی 83
2-3-6-2- تعریف عملیاتی. 85
2-3-7- مدل مفهومی 87
2-3-8- فرضیه های تحقیق. 88

2-3-9- قلمرو تحقیق 88
فصل سوم : روش شناسی پژوهش
مقدمه. 90
3-1- نوع پژوهش 91
3-2- متغیرهای تحقیق و تعریف واژه ها 92
3-2-1- تعریف مفهومی. 92
3-2-2- تعریف عملیاتی 94
3-3- مقیاس اندازه گیری متغیرها. 95
3-4- جامعه آماری و انتخاب نمونه 95
3-5- روش جمع آوری اطلاعات. 96
3-6- ابزار جمع آوری اطلاعات. 97
3-7- پرسشنامه 97
3-8- روایی و پایایی پرسشنامه 98
3-9- روش های آماری مورد استفاده 99
3-10- آزمون کلموگروف اسمیرونوف. 100
3-11- آزمون t تک نمونه 100
فصل چهارم : تجزیه وتحلیل داده ها
مقدمه. 102
4-1- ویژگی های عمومی پاسخ دهندگان. 103
4-1-1- سن 103
4-1-2- جنسیت. 104

4-1-3- مدرک تحصیلی. 105
4-2- فراوانی پاسخ به هر یک از سوالات پرسشنامه تبلیغات. 106
4-3- توصیف نظر مسافرین در خصوص تبلیغ در قطار. 125
4-4- توصیف سوالات مربوط به نگرش مشتریان. 131
4-5- آزمون نرمال بودن داده ها 146
4-6- تحلیل عامل تائیدی مقیاس مورد استفاده . 148
4-7-پاسخ به فرضیه های تحقیق. 152
4-7-1- نوع تبلیغات کالا و خدمات ( دیداری و شنیداری‌) 152
4-7-2- نوع محصول تبلیغ شده. 153
4-7-3- زمان تبلیغ. 154
4-7-4- مکان تبلیغ 154
4-8- رتبه بندی میزان اهمیت متغیرها. 156
فصل پنجم : بحث ، نتیجه گیری وپیشنهاد
مقدمه. 158
5-1- خلاصه پژوهش. 158
5-2- نتیجه پژوهش و بحث. 160
5-3- تحلیل ویژگی های دموگرافیک 160
5-4- تحلیل و تفسیر فرصیات تحقیق. 160
5-5- رتبه بندی میزان اهمیت متغیرها. 164
5-6- پیشنهادات 165
5-6-1- پیشنهادات حاصل از تحقیق 165

5-6-2- پیشنهاد برای محققین بعدی     166

چکیده
 

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر تبلیغات کالاها وخدمات درخطوط ریلی برنگرش مشتریان کالاوخدمات صورت گرفته است. با توجه به هدف این تحقیق پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی می باشد. بر اساس ماهیت و روش، یک پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. روش های گردآوری اطلاعات در این پژوهش به دو دسته کتابخانه ای و میدانی تقسیم شد و برای جمع آوری داده های پژوهش از ابزار پرسشنامه استفاده گردیده است.
برای گردآوری داده‌ها از دو پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه نخست مربوط به تبلیغات کالاها وخدمات درخطوط ریلی است. براین اساس چهارمولفه : نوع تبلیغات، زمان تبلیغات ، مکان تبلیغات و نوع محصول تعیین گردید. برای سنجش هر یک از این متغیرهای پنهان تعدادی گویه(سنجه) توسعه داده شد. گویه‌های توسعه داده شده همان متغیرهای قابل مشاهده تحقیق را تشکیل می دهند. در نهایت پرسشنامه‌ای شامل 37 گویه تهیه گردید. پرسشنامه دوم مربوط به نگرش مشتریان است. برای تهیه این پرسشنامه نیز روابط میان هریک از ابعاد تعیین شد. در نهایت پرسشنامه‌ای مبتنی بر نگرش مشتریان تهیه گردید که شامل 30 سوال می باشد. بعد از حصول اطمینان از  پایائی و روائی پرسشنامه موجود به عنوان ابزار اصلی گرد آوری داده ها، به توزیع پرسشنامه در بین مسافرین خطوط ریلی مسیر تهران -مشهد به عنوان نمونه پرداخته شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها در گام نخست آزمون نرمال بودن داده‌ها با بهره گرفتن از آزمون کولموگروف – اسمیرونف صورت گرفت. سپس از شاخص‌های آمار توصیفی فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار برای بررسی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات مربوط به ویژگی‌های عمومی پاسخگویان استفاده شد و ‌فرضیه‌های تحقیق نیز با بهره گرفتن از آزمون تی تک نمونه ای، تکنیک مدل‌یابی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مقدار معناداری کوچکتر از سطح خطا (05/0) بوده است. با اطمینان 95% می‌توان گفت، نوع تبلیغات، مکان تبلیغات، زمان تبلیغات و نوع محصول تبلیغ شده در خطوط ریلی برنگرش مشتریان کالاها وخدمات، تاثیر دارد.
کلید واژه:
تاثیر تبلیغات ، نگرش ، نوع تبلیغات ، نوع محصول ، نوع رسانه ، زمان تبلیغ ، مکان تبلیغ ، خطوط ریلی

مقدمه
تبلیغات قوی، نتیجه برنامه ریزی قوی می باشد.  ایده های بزرگ و رقابت های بزرگ تبلیغاتی ظهور نمی‌کنند، مگر اینکه براساس شاخه های مهم ارتباطی بوجود آیند که این خود عامل فروش خواهد شد.  اگر با ذهنیتی باز به ارتباط و ادراک نگاهی بیاندازید، می‌توانید به تبلیغات دلخواه خود دست پیدا کنید، تبلیغی که باعث افزایش فروش و منافع می‌گردد.
در هر نقطه ای از جهان که شکلی از هنر وجود دارد، به همان صورت شکل و کارکردی از تبلیغات نیز مشاهده می‌شود.  شاهد این مثال، اهرام مصر است که پیام رسان پادشاهانی است که آنقدر قدرتمند و مستبد بودند که سالیان دراز، هزاران هزار کارگر یا برده را واداشتند که با مشقت فراوان کار کنند و سنگ ها را از معدن برگیرند و با ابتدایی ترین ابزار جابجا کنند و چنین شگفتی بیافرینند.  این معماری عظیم، در واقع تبلیغاتی بی نظیر، برای پیشبرد اهداف یکی از پادشاهان بود یا نقش و نگارهایی که در غارهای تاریک و صعب العبور وجود دارد حاوی پیام هایی است که هنوز راز آن برای بشر امروزی کشف نشده است.  علاوه بر این چالشی بین دو گروه هنرمندان و بازاریابان نیز وجود دارد که هر کدام دانش و اطلاعات خود را به رخ دیگری می‌کشد و ادعا می‌کند: «تبلیغات کار شما نیست» و چون در کشور ما، نهادهای مشخص و توانمندی با وظایف مشخص و علمی برای تبلیغات تعریف نشده، کشمکش ها همچنان ادامه دارد.
کثرت تبلیغات و روش های علمی آن به حدی پیشرفت کرده است که مصرف کننده هنگام انتخاب از یک طرف با مشکل تعدد محصول مواجه می شود و از طرف دیگر واقعا نمی داند که آیا کالای مورد نظر همان است که در تبلیغات بیان می شود یا خیر؟ نبود تبلیغات باعث می شود که اطلاعات لازم برای انتخاب محصول از طریق دوستان و آشنایان انجام شود که به مراتب معتبرتر از مواردی است که شرکت ها در تبلیغات خود بیان می کنند. اما امروزه با توجه به رقابت شدید میان ارائه دهندگان محصول یا خدمات و همچنین تعدد محصولات وخدمات متنوع در جامعه شهری عملا این امکان مفید یعنی مشورت با دیگر مصرف کنندگان را از ما سلب کرده است.  لازم است مردم به روش دیگری از کم وکیفیت محصولات از کانالی به غیر از ارائه دهنده ، مطلع و آگاه شوند.
تبلیغات ذاتا” تا جایی که هدف آن آشنا سازی مصرف کننده با محصول باشد پدیده ای مفید است.  اما آنجا که پا فراترمی گذارد و هدف آن فریب مصرف کننده می شود، دیگر باید مصرف کننده به فکر خود بوده و راهی برای شناخت واقعی محصولات پیدا کند.  در ابعاد فرهنگی و هنری هم موضوع کاملا” به همین صورت است با این تفاوت که اثر آن فقط نفع یا ضرر مادی نیست بلکه مستقیما” روی فرهنگ و نگرش جامعه به موضوعات مختلف می تواند تاثیر گذار باشد. 
امروزه دست اندرکاران تبلیغات ، مدیران بازاریابی و مسئولان روابط عمومی ها و تمامی کسانی که به نحوی با تبلیغات سر و کار دارند، هرچه از علم و دانش تبلیغات اطلاعات بیشتری داشته باشند، می‌توانند در تدوین واجرای استراتژی های خود با آگاهی بیشتر و اثربخشی عمیق تر عمل کنند. به طور کلی علم بازاریابی تلاش دارد تا از طریق مبادله ، نیازهای بالقوه و بالفعل مشتریان و مصرف کنندگان را ارضا نماید. در واقع آنچه در این میان اهمیت دارد برآورده کردن نیاز و خواست مصرف کنندگان است.
  همه ما انسانها بدون در نظر داشتن سن، جنسیت، ملیت، سطح تحصیلات، درآمد و. . .  مصرف کننده هستیم و کالاهای مختلفی را مصرف می کنیم. برای ایجاد تعادل در بازار و میزان عرضه و تقاضا، دانستن و تحلیل رفتار مصرف کنندگان نقش مهم و اساسی را برای مدیران و صاحبان تمامی شرکت ها اعم از تولیدی و یا خدماتی دارد.  به عبارت دیگر، مدیران برای کسب سود بیشتر و برآورده کردن نیازهای مشتریان خود احتیاج دارند که رفتارمصرف کنندگان را پیش بینی کنند و بر آن اساس اقدام به تولید کالا و یا ارائه خدمات بکنند تا بتوانند ضمن کسب سود بیشتر سهم بیشتری از بازار را نیز به دست آورند.یکی از عوامل موثر در تحلیل رفتار مصرف کننده آگاهی و پیش بینی نوع نگرش مصرف کنندگان نسبت به محصولات مختلف است.  در واقع نگرش مصرف کنندگان نقش مهمی را در تحلیل رفتار خرید مصرف کنندگان و تصمیم گیری آنان برای خرید دارد.

1-1- بیان مساله
 

نگرش، حالتى روانى و ذهنى است که آثار، پیامد و برآیند آن در حالت عملى انسان ظاهر مى‌شود، درواقع نگرش تمایل درونی نسبت به یک پدیده است که مثبت ، منفی یادرطیف این دو می باشد ، همچنین نگرش سازوکار ارزش گذاری فرد است و برنوع ، جهت ، شدت وشکل رفتار موثر است. امروزه در دانش های انسانی مباحث هایی درباره روش ها و شیوه های تغییر نگرش پدید آمده است که هر یک از آن تلاشی است تا تغییر نگرش مثبت در اشخاص و افراد جامعه پدید آید .
استیفن بی رابینز، نگرش را ارزیابی یا برآوردی می داند که (به صورت مطلوب یا نامطلوب) درباره شیء، فرد یا رویدادی صورت می گیردو می گوید نگرش، بازتابی از شیوه احساس فرد نسبت به یک چیز یا موضوع است . بنابراین ، تبلیغات تجاری می توانند از طریق ترغیب و وسوسه به تغییر در رفتارِ خرید و مصرف مخاطبان (هر چند این رفتار مخالف نگرش های آنان باشد)، نگرش هایشان را تغییر دهد.تبلیغات می تواند از این قدرت ، هم در جهت مثبت (تغییر نگرش های غلط به نگرش های درست) و هم در جهت منفی (ایجاد نگرش های غلط ) استفاده کند . تمام انواع تبلیغات برای ثمربخشی به متقاعد کردن مخاطبان خود نیاز دارند. متقاعد سازی نیز فرایندی برای تغییر نگرش به شمار می رود. هدفِ متقاعد سازی، به نوعی ایجاد یا دگرگونی عواطف و احساساتی است که ممکن است به رفتار دینی، سیاسی و اقتصادی بیانجامد.
محمد علی حکیم آرا معتقداست آنچه در باره نگرش، اهمیت دارد این است که می تواند بر قضاوت های مردمی، که سازنده افکار عمومی است، تأثیر گذارد، احساسات آنان را برانگیزد و به رفتار مورد نظر هدایت کند. انسان گرایش دارد، آنچه را که با نگرش های او تضاد دارد، رد کند؛ زیرا ذهن به ثبات در نگرش ها و ثبات میان نگرش ها و رفتارها نیاز دارد. از این جهت ، کار تبلیغات بازرگانی دشوار است و تبلیغ کنندگان تلاش می کنند تا حد امکان، از روبه رو شدن با نگرش ها و باورهای مصرف کنندگان دوری کنند یا به شیوه ای ظریف و هنرمندانه آنها را در راستای منافع خود تغییر دهند.
اما آنچه مارا به تحقیق دراین مورد واداشت این است که متاسفانه تاکنون درکشورایران اعتقادچندانی به تبلیغات وتاثیرآن برنگرش مردم وجود ندارد وهنوزاعتقاد

سایر دوره استفاده می‏شود. ابزارهایکارآمد تحلیل متن در روش فرکلاف، کاستی روش لاکلاو موفه را برطرف می‏سازد.روش‏شناسی آینده پژوهانه این تحقیق بر چند پایه استوار است. رویکرد تعمیق آینده سهیل عنایت الله و تحلیل لایه‏ای، روش آیندهای بدیل موسسه رند، و استفاده از فهمروایتی برای شرح آینده‏های بدیل.
اگرچه موضوع بازنشستگی به دلیل تغییرات جمعیتی دغدغه مهم اغلب کشورها در سطح جهانی است، آمار وارقام مربوط به وضعیت صندوق‏های بازنشستگی در ایران نشان می‏دهد که جامعه ایرانی در سال‏های نه چندان دور، بحران‏هایی جدی‏تر از سایر کشورها را تجربه خواهد کرد.اینمساله برغم پیچیدگی‏هایی که در لایه‏های آشکار و پنهان خود دارد،غالباً ساده انگاشته شده و به راه‏حل‏های دم‏دستی سپرده می‏شود.یافته‏های پژوهش حاکی از این استکه اگر چه دال شناور مفهوم بازنشستگی در بستر گفتمان‏های سیاسی و اجتماعی زمینه(جبران نیازهای مسکوت مانده، سازندگی، اصلاحات، واصول‏گرایی عدالت‏خواه)، در طول سه دهه پس از پیروزی انقلاب به لحاظ تحلیل گفتمانی(مضامین، نشانه، دال‏ها، مدلول‏هاو.) یکسان نبوده است، یعنی بر مقوله بازنشستگی در هر فضای گفتمانی، معناهای متفاوت، و بعضاً متضاد تثبیت شده است، اما همه گفتمان‏های پیشین کم و بیش، معناهای بلندمدت از قبیل، عدالت بین نسلی، تنظیم قطعیت‏های هزینه‏ای با عدم قطعیت‏های درآمدی، دوره‏ی عمر هزینه‏ای سیاست‏ها، تنظیم تعهدات با منابع و. حاشیه‌رانی کرده‏اند. در واقع در فرایند تقلیل معنایی، معناهای بلندمدت حاشیه‌رانی، و معناهای کوتاه‏مدت برجسته شده است. بر همین اساس، مسایل و مشکلات حوزه بازنشستگی، با جابجایی گفتمان‏ها نه تنها مهار نشده است، بلکه به حالت انباشتگی رسیده و استمرار پیدا کرده است. با توجه به نقش گفتمان‏هادر ساخت اجتماعی واقعیت آینده‏های بدیل، در این تحقیق، گفتمان‏هامبنای ساخت آینده‏های بدیل قرار گرفته است. بر این اساس، چهار گفتمان سیاسی و اجتماعی از جمله رفع دوگانگی طبقاتی با دال مرکزی رفع دوگانگی طبقاتی، تولید و توسعه اقتصادی با دال مرکزی پشتوانه بودن برای تولید، جامعه مدنی با دال مرکزی گذار به جامعه مدنی، و اصول‏گرایی عدالت‏خواه با دال مرکزی عدالت به معنای دسترسی یکسان و برابر آحاد کشور به منابع، با توجه به امکان بازتولید در آینده مورد استفاده قرار گرفته است. از آنجا که گفتمانی بلندمدت با مفصل‏بندی‏های بدیع و حولدال مرکزی “استحکام درونی بلندمدت” در حال ظهور وشکل‏گیری است، بنابراین آینده‏های بدیل فقط به گفتمان‏های تاریخی هژمونیک شده محدود نمی‏شود، بلکه امکان‏های گفتمان در حال ظهور برای ساخت آیندهای نو نیز مورد توجه قرار گرفته شده است. در این تحقیق، نُه آینده‏ی بدیل حاصل تسلط تک قطبی و یا تلفیقی گفتمان‏هاترسیم شده است.
تحلیل گفتمان‏های پس از انقلاب نشان داد که اگر چه بحران بازنشستگی خود را در صندوق‏هانمایان می‏کنند، اما محل تولید و بازتولید آنها لایه‏های عمیق‏تر پدیده یعنی گفتمان‏هاهستند.
نگاه گفتمانی و فهم روایتی در این تحقیق، ما را به این واقعیت رهنمون کرد، که نمی‏توان بر اساس نظریات منتزع از روایت، به دستورکارهایی رسید ومساله را بطور کامل ریشه کن کرد. چراکه هر سیاست برون رفت از بحران که از بیرون بر روایت تحمیل شود، با قدرت روایت مواجه خواهد شد و شاید فاجعه بزرگتری تولید شود، در واقع روایت واکنش‏های سیاستی را به ذیل خود درآورده، و خود را قوی‏تر می‏سازد.
فهم روایتی در این تحقیق، به جای تحمیل راه حلاز بیرون، مارا به چگونگی زیستن در درون روایت دعوت می‏کند. در پایان این تحقیق، براساس فهم محقق از امکان‏های درون روایت، دلالت‏های سیاستی مطرح شده است، و نه راهبردها و سیاست‏های حل بحران. تا با توجه به این دلالت‏ها، آرام آرام شیب بحران بازنشتسگی ملایم‏تر شود، به مرور امکان‏‏های تازه گشوده گردد. تااز درون روایت، آینده‏های مرجح شکل گیرد. یافته‏های این تحقیق می‏تواند مورد استفاده سیاست‏گذاران کلان و نهادهایی سیاستی قرار گیرد که دغدغه‏هایی از قبیل عدالت بین نسلی، استحکام و پایداری کشور در افق زمانی بلند مدت دارند.
واژگان کلیدی:تحلیل گفتمان، مفصل‏بندی، سیاست‏های بازنشستگی، آینده‏های بدیل، رویکرد روایتی
تقدیروتشکر. ب‌
چکیده. د‌
فصلاول: کلیات. 1
1- 1- مقدمه. 2
1-2- بیانمساله. 4
1-3- اهمیتوضرورتتحقیق 7
1-4- اهدافتحقیق 10
1-4-1- هدفاول 10
1-4-2- هدفدوم. 10
1-5- سئوالاتتحقیق 10
1-6- روشتحقیق 11
1-8- نوآوریتحقیق 12
1-9- استفاده‏کنندگان 13
1-10 –تعریفواژگان 13
1-11–محدودیت‏هایتحقیق 14
فصلدوم: مرورادبیاتتحقیق 15
2-1- مقدمه. 16
2-2- پیشینهتحقیق 16
2-2-1- پیشینهداخلی 16
2-2-2- پیشینهخارجی 22
2-3- ترسیمنقشهادبیپژوهش 34
2-3-1- بررسیمفهومیتامیناجتماعی 35
2-4- عواملدرونسازمانیتاثیرگذاربرپدیدهبازنشستگی 38
2-4-1- شیوهمدیریتصندوق‏هایبازنشستگی 38
2-4-2- سرمایه‏گذاریوکسبدرآمدازاندوخته‏ها 38
2-4-3-الگوهاوطرح‏هایبازنشستگی 38
2-4-3- بررسیگفتمانتحولنظام‏هایبازنشستگیازDBبهDCدربرخیازکشورهایمنتخب 40
2-5- عواملبرون‏سازمانی 48
2-5-1- عواملبرونسازمانیعینت‏گرا 48
2-6-2- عواملساختارهایپیشیندولت 54
2-6-3- عواملاقتصادسیاسی 55
2-5-2- عواملبرساختاجتماعی 63
2-4- چهارچوبنظریانتخابی 98
فصلسوم: روشتحقیق 102
3-1- مقدمه. 103
3-2- جامعهموردمطالعه(جامعهآماری). 103
3-3- نوعوروشتحقیق 105
3-4- سئوالاتتحقیق 110
3-5- اصطلاحاتروش‏شناسیتحلیلگفتمان 110
3-5-1- دالومدلول 110
3-5-2- دالمرکزی. 111
3-5-3- دالشناور. 111
3-5-4- مفصل‏بندی. 111
3-5-5- شناساییفضایتخاصمیاغیریت 112
3-5-6- عنصر،وقته،حوزهگفتمانگونگی 112
3-5-7- ضدیت،غیریت 113
3-5-8- برجسته‏سازیوحاشیه‏رانی 113
3-5-9- هژمونیوتثبیتمعنا 113
3-5-10- بی‏قراری. 114
3-5-11- اپیزودهایمعنایی 114
3-6 -روش‏هایجمع‏آوریاطلاعات. 114
3-7- نحوهتجزیهوتحلیلاطلاعات. 114
3-8- روش‏شناسیآینده‏هایبدیل 115
3-8-1- رویکردتعمیقآیندهسهیلعنایتالله 115
3-8-2- روشموسسهرند 117
3-8-3- کاربستروایتداستانگونهبرایبیانآینده‏هایبدیل 119
3-8-4- مفروضآینده‏هایبدیل 124
فصلچهارم: یافته‏هایتحقیق 125
4-1- مقدمه. 126
4-2- بازنشستگیدرگفتمانجبراننیازهایمسکوتماندهتاریخی 126
4-2-1- ریشه‏یابیشکل‏گیریوترسیمفضایگفتمانی 126
4-3- بازنشستگیدرگفتمانسازندگی 160
4-3-1- ریشه‏یابیشکل‏گیریوترسیمفضایگفتمانی 160
4-3-1- تحلیلسخنرانی‏هایهاشمیرفسنجانی(رئیسجمهوردورهگفتمانسازندگی). 163
4-3-2- تحلیلمتونبررسیشدهبرمبنایگفتمانزمینه(گفتمانسازندگی). 170
4-3-3- جمع‏بندیوترسیمبازنشستگیدرگفتمانسازندگی 209
4-4- بازنشستگیدرگفتماناصلاحطلبی 214
4-4-1- ریشه‏یابیشکل‏گیریوترسیمفضایگفتمانی 214
4-4-2- تحلیلسخنرانی‏هایخاتمی(رئیسجمهوردورهگفتماناصلاحات). 216
4-4-3- تحلیلمتونبررسیشدهبرمبنایگفتمانزمینه (گفتماناصلاحات). 224
4-4-4- جمعبندیوترسیمبازنشستگیدرگفتماناصلاحات. 264
4-5- بازنشستگیدرگفتماناصول‏گراییعدالت‏خواه. 269
4-5-1- ریشه‏یابیشکل‏گیریوترسیمفضایگفتمانی 269
4-5-2- تحلیلسخنرانی‏هایاحمدینژاد(رئیسجمهوردورهگفتماناصول‏گراییعدالت‏خواه). 270
4-5-3- تحلیلمتونبررسیشدهبرمبنایگفتمانزمینه (گفتماناصول‏گراییعدالت‏خواه) 276
4-5-4- جمعبندیوترسیمبازنشستگیدرگفتمانعدالتوپیشرفت 311
4-5-5- حاشیهرانیمعناهایبلندمدتواستمراربارتکفلعمومی 316
4-6- نقاطمرجعمعناییدرگفتمانبلندمدتانقلاباسلامی 320
4-6-1- نقاطمرجعیدرآیاتقرآنکریم 320
4-6-2- نقاطمرجعیدرگفتمانالگویاسلامیوایرانیپیشرفت 323
4-6-3- نقاطمرجعیدرگفتماناقتصادمقاومتی 333
4-6-4- جمعبندیترسیمگفتمانبلندمدت. 340
4-7- ترسیمآینده‏هایبدیلدرقالبروایتبراساسنظام‏هایمعنایی 343
4-7-1- روش‏شناسیآینده‏هایبدیلدرقالبروایت 343
4-7-2- دستهبندیگفتمان‏ها 347
4-7-3- روندهایآیندهبراساسگفتمان‏هایبررسیشده. 349
4-7-4- عدمقطعیت‏هایکلیدی. 352
4-7-5- فضایآینده‏هایبدیل 353
4-7-6- شرحآینده‏هایبدیلقطبیدرقالبروایت‏هاییازآینده. 354
4-7-7–فضایآینده‏‏هایبدیلترکیبی 358
4-7-8- شرحآینده‏هایبدیلترکیبیدرقالبروایت‏هاییازآینده. 359
فصلپنجم: جمعبندی،پاسخبهسئوالاتتحقیق،بحثونتیجه‏گیری 365
5-1- مقدمه. 366
5-2- جمع‏بندیبازنشستگیدرگفتمان‏هایپسازانقلاباسلامی 366
5-2-1- ترسیمبازنشستگیدربسترگفتمانجبراننیازهایمسکوتمانده ( مصادفبادورهانقلابودفاعمقدس). 366
5-2-2- ترسیمبازنشستگیدربسترگفتمانسازندگی 370
5-2-3- ترسیمبازنشستگیدربسترگفتماناصلاحطلبی 377
5-2-4-ترسیمبازنشستگیدربسترگفتماناصول‏گراییعدالت‏خواه/گفتمانپیشرفتوعدالت 382
5-2-5- جمع‏بندیترسیمگفتمانبلندمدت. 387
5-3- پاسخبهسئوالاتپژوهش 389
5-4- فضایآینده‏هایبدیل 402
5-5- بحثونتیجهگیری. 408
5-6- پیشنهاداتپژوهشیبرایتحقیقاتبعدی. 418
منابعوماخذ 419
کتاب 419
مقالاتومصاحبه‏هایچاپشده. 422
پایان‏ نامه‏ها،پژوهش‏ها،گزارشاتپژوهشی 424
ب) منابعانگلیسی 426
ج) سایتاینترنتی 427
پیوست‏ها 429
پیوستشماره 1: متناولسخنرانیمیرحسینموسوی. 430
پیوستشماره 2: متندومسخنرانیمیرحسینموسوی. 430
پیوستشماره 3: متنسومسخنرانیمیرحسینموسوی. 431
پیوستشماره 4: متنچهارمسخنرانیمیرحسینموسوی. 431
پیوستشماره 5: متنمصوباتمجلساولشورایاسلامیدرخصوصبازنشستگی 431
پیوستشماره 6: متنمصوباتمجلسدومشورایاسلامیدرخصوصبازنشستگی 434
پیوستشماره 7: متناولسخنرانیهاشمی 437
پیوستشماره 8: متندومسخنرانیهاشمی 450
پیوستشماره 9: متنسومسخنرانیهاشمی 460
پیوستشماره 10: متنمواردمربوطبهتامیناجتماعی(ازجملهبازنشستگیو.) درقانونبرنامهاولتوسعهجمهوریاسلامیایران   466
پیوستشماره 11: متنمواردمربوطبهبازنشستگیدرقانونبرنامهدومتوسعه. 467
پیوستشماره 12: متنمصوباتمجلسسومشورایاسلامی 467
پیوستشماره 13: متنمصوباتمربوطبهبازنشستگیدرچهارمیندورهمجلسشورایاسلامی 477
پیوستشماره 14: متناولسخنرانیخاتمی (خرداد 1377). 484
پیوستشماره 15: متندومسخنرانیخاتمی (آذرماه 1377). 496
پیوستشماره 16: متنسومسخنرانیخاتمی (مرداد 1380). 511
پیوستشماره 17: متنمربوطبهبازنشستگیدرقانونبرنامهسومتوسعه. 521
پیوست 18: متنمربوطبهبازنشستگیدرقانونبرنامهچهارمتوسعه. 523
پیوست 19: متنمربوطبهبازنشستگیدرمصوباتپنجمدورهمجلسشورایاسلامی 524
پیوست 20: متنمربوطبهبازنشستگیدرمصوباتششمیندورهمجلسشورایاسلامی 526
پیوستشماره 21: متنسخنرانیاولمحموداحمدی‏نژاد. 529
پیوستشماره 22: متندومسخنرانیاحمدینژاد. 537
پیوستشماره 23: متنلایحههدفمندییارانه‏ها 557
پیوستشماره 24: سخنرانیسومدکتراحمدی‏نژاددراجتماعمردماصفهان 561
پیوستشماره 25: متنآییننامهسهامعدالت 566
پیوستشماره 26: متنمربوطبهبازنشستگیدرقانونبرنامهپنجمتوسعه. 570
پیوستشماره27:متنمربوطبهبازنشستگیدرمصوباتهفتمندورهمجلسشورایاسلامی 577
پیوستشماره 28: متنمربوطبهبازنشستگیدرمصوباتهشتمیندورهمجلسشورایاسلامی 582
پیوستشماره 29: متنسخنرانیرهبریدربارهاقتصادمقاومتیدرسال 1389. 584
پیوستشماره 30: متنفرازهاییازسخنرانیرهبریدرخصوصالزاماتاقتصادمقاومتی 584
پیوستشماره 32: شرح مفصلآینده‏یبدیل ” کشتیدرگردابه‏ها”. 586
پیوستشماره 33: شرحمفصلآینده “کارآییبازار”. 598
پیوستشماره 34: شرحمفصلآینده‏ی ” سالمندفعال”. 604
پیوستشماره 35: شرحمفصلآینده‏ی ” سالمندبهمثابهکانونوحدتعاطفیواجتماعی”. 613
پیوستشماره 36: آینده‏یپایانبازنشستگیبهسبکایرانی 624
پیوستشماره 37: آینده‏یمراقبتزنجیرهمدنی 633
پیوستشماره 38: آیندهبدیلترکیبیشماره 3: همکاریدولتونهادهایغیررسمی(دولتشکستهبند). 640
پیوستشماره 39: آیندهبدیلترکیبیشماره 4: همکاریبخشخصوصیونهادهایغیررسمی(پروازبادوبال). 648
پیوستشماره 40: آیندهبدیلترکیبیشماره 5: باغگونهبازنشستگی‏ها 656
Abstract 663

مقدمه
 

بازنشستگی به معنای امروزی یکی از زیرمجموعه‏هایتامین اجتماعی است، که اعضای جامعه را در مقابل پیری حفاظت می‏کند.تامین اجتماعی به مثابه مفهومی مدرن، از جمله مفاهیمی است که در طول حرکت تدریجی و طبیعی جامعه غربی، به رشد و شکوفایی رسیده است. بنابراین این مفهوم،از محصولات مدرنیته محسوب می‏شود که با تجربه‏ی تاریخی اروپا درآمیخته است. مدرنیته، به معنی بازاندیشی و نگرش انتقادی، حاصل دیالکتیکی است که در درون جامعه غربی پدیدار شد. در درون جامعه غربی در یک سو، عادت‏واره‏ها، انگاره‏ها، و گفتمان‏های سنتی حامی ثبات، مثل نهاد کلیسا، و در سوی دیگر انگاره‏ها، عادت‏واره، و گفتمان‏های حامی تغییر، مثل روشن‏فکران وجود داشت. اگرچه داستان مدرنیته در غرب پرماجرا، پرکش‏مکش، و خونبار بود اما چون این کش‏مکش پدیده‏ای درونی بود،سرانجام به آرام و قرار رسید. یعنی گفتمان حامی تغییر بر گفتمان حامی سنت غلبه کرد و مدرنیته سربرآورد. مفاهیمی مثلتامین اجتماعی، بازنشستگی، و رفاه با پسوند اجتماعی برآمده از تحولات پس از رنسانس، انقلاب صنعتی و فضای گفتمانی مدرن هستند(یزدانی، 1382:32).یعنی بر اثر تسلط گفتمان مدرنیته،تامین اجتماعی، و زیرمجموعه‏های آن هم در منظومه گفتمانی مدرنیته، انسجام یافتند. وقتی بازنشستگی در جوامع غربی مطرح شد کهسایر مفاهیم آن از قبیل چهارچوب‏های حقوقی، طبقات دیرپا، انباشت سرمایه بطور طبیعی ایجاد شده بود و بازنشستگی نیز در یک کلیت منسجم و هدف‏مند و معنادار جای گرفت.
در ایران برای اولین بار در سال 1301 بحث بازنشستگی مطرح می‏شود. در واقع زمینه‏های شکل‏گیری قوانین بازنشستگی، انقلاب مشروطه و ظهور دولت- ملت به مثابه مفاهیم مدرن(به اعتقادی برخی شبه مدرن) است. مفاهیم مدرن مثل “دولت – ملت” و قوانین جدید از قبیل “تامین اجتماعی و بازنشستگی”، در دوره پس از مواجه جامعه ایران با غرب و به دنبال تاثیرپذیری از آن مطرح شده است. به اعتقاد برخی در تاریخ معاصر،اولین مواجه ایران با غرب به جنگ‏های ایران و روسیه مربوط می‏شود.از پی‏آمدهای این جنگ‏‏ها، توجه به غرب صنعتی، و اعزام دانشجو با قصد اکتساب دانش‏ مدرن بود(مرادی و پژوم، 1353:90-115). اولین مواجه در شرایط

مسئله بدن و تصور از آن بیشتر موضوعی فرهنگی است که به ارزش ها و هنجارهای جامعه بر می گردد. دگرگونی در این مؤلفه های فرهنگی موجب می شود تا رفتارهای اعضای جامعه نیز به دنبال آن دچار دگرگونی شوند. از انواع توجهات بیمارگونه به بدن و زیبایی که خود را در جراحی های گسترده، مصرف بی بدیل محصولات آرایشی و بهداشتی، مُد، رژیم های لاغری و چاقی، تناسب اندام و انواع دیگر اقدامات زیبایی(ارتودنسی، لیپوساکشن، پیوند مو، بوتاکس، بوتالیزو.) نمایان ساخته، نشان می دهد تا چه حد مسئله ی مدیریت بدن افزایش یافته و مهم شده است (فتحی و رشتیانی،1392: 81).
در این راستا تحقیق حاضر با مدنظر قرار دادن سه مؤلفه از جهانی شدن یعنی سبک زندگی، سرمایه فرهنگی و مصرف رسانه ای مدرن  سعی در واکاوی  و بررسی رابطه این مفهوم با سازه مدیریت  بدن دارد. در این فصل تحت عنوان “کلیات تحقیق” به بیان مسئله پرداخته و در ادامه اهمیت و ضرورت تحقیق و همچنین اهداف اصلی وفرعی و سؤالات تحقیق  ذکر شده است.

1-1بیان مسئله
بحث از بدن همواره یکی از بحث های مطرح در تاریخ اندیشه آدمی بوده است. پیش از مطرح شدن علوم اجتماعی و انسانی، جایگاه این بحث بیشتر در اندیشه های دینی بود. البته مواجهه بشر با مقوله بدن کاملاً امری فرهنگی است. آموزه های دینی و غیردینی  وارد شده درباره بدن در فرهنگ های مختلفی نمود یافته اند که باعث پیدایش اشکال مختلفی از برخورد با بدن و خصوصاً بدن زنانه شده اند (اباذری و حمیدی،1387: 127). جذابیت جسمانی ازجمله موضوعاتی است که در دوران مدرن استانداردهای جدیدی پیدا کرده است و رفتارهای گوناگون بهداشتی نظیر بدنسازی، رژیم های غذایی، تجهیزات ورزشی مختلف برای مراقبت از بدن پدیدار شده است (فاضلی،1382: 141). به نظر می رسد در دوره ی جدید با تحولات جهانی شدن، بیش از حد به مسئله ی بدن توجه شده است که می توان به پاره ای عوامل اشاره کرد: سیاسی کردن بدن توسط فمینیست ها، عوامل جمعیت شناختی، رشد فرهنگ مصرفی، پیدایش تکنولوژی های جدید و حرکت به سوی مدرنیته (اباذری و حمیدی،1387: 131). مسئله بدن بیشتر موضوعی فرهنگی است که به ارزش ها و هنجارهای جامعه برمی گردد.  بر اثر تماس های مستقیم و یا با واسطه فرهنگ های مختلف با یکدیگر، عناصر فرهنگی هر جامعه در جامعه دیگر وارد می شوند (خواجه نوری، 1385).
در جامعه معاصر افراد تشویق می شوند تا از طریق رفتارهای مصرفی روی بدنشان کار کنند و آن را مانند پروژه ای در دست اقدام بدانند که هویت شخصی شان براساس آن شکل می گیرد. افراد با دستکاری ویژگی های ظاهری و مرئی بدن و فاصله گیری از مفهوم “بدن طبیعی” مبادرت به ساختن بدن اجتماعی می کنند (ارمکی و چاوشیان:1381 ص34 ). مدیریت بدن به معنای نظارت و دستکاری مستمر ویژگی های ظاهری و مرئی بدن است که به کمک معرف های کنترل وزن (ازطریق ورزش، رژیم غذایی و دارو) دستکاری پزشکی(جراحی پلاستیک و بینی) و میزان اهمیت دادن به مراقبت های بهداشتی و آرایشی(استحمام روزانه، آرایش مو، آرایش یا اصلاح صورت، استفاده از عطر و ادوکلن، آرایش ناخن و لنز رنگی برای خانم ها) به شاخصی اساسی تبدیل شده است (ابراهیمی وضیاءپور،1391: 125).
هنگام صحبت از این مفهوم بیشتر به ناخشنودی افراد از وضعیت جسمانی شان توجه می شود. بنابراین کمتر به توصیف افرادی پرداخته می شود که از وضعیت جسمانی خود رضایت دارند. مسائل مربوط به تصور بدن به طور سنتی از دل مشغولی های زنان بوده است. زنان همواره در مقایسه با مردان توجه بیشتری به بدن و ظواهر فیزیکی خود داشته اند. آنان پول، زمان و انرژی زیادی را مصرف می کنند تا ظاهرشان را از طریق فعالیت های مختلف به شکل آرمانی درآورند. ازمنظر جامعه شناسانه قدرمسلم است که نوع کنترل  و نظارتی که بر بدن اعمال می شود نظمی را دنبال می کند که جامعه درپی آن است، آن گونه که به تعبیر فوکو «بدن زنان به عنوان سرمایه ای اجتماعی تحت تأثیر فشار اجتماعی که ارزش و فرم آن را تعیین می کند تغییر شکل می دهد و این تغییر شکل بر منزلت یا وضع اجتماعی آنان کمک شایان توجه می کند».
بروز حساسیت بیش از حد در مورد بدن و ظاهر آن بیشتر منجر به بروز مشکلاتی در بدن نظیر بی نظمی در تغذیه، کاهش اعتماد به نفس، لاغری، آسیب های بدنی و . شده است (خواجه نوری، 1387). البته، این حساسیت در میان زنان، به ویژه زنان و دختران جوان در مقایسه با مردان بسیار بیشتر است(ذکائی و فرزانه، 1387).
مباحث بالا بیانگر آن است در این میان شاهد   گرایشی گسترده و عمیق به سمت ارزش های فردگرایانه، توجه بی بدیل به زوایای مختلف شخصیت، و شاید رشد نوعی خودخواهی هستیم که یا در گذشته سابقه نداشته و یا سابقه داشته اما خود را در اشکال جدیدی باز می نماید(رشتیانی و فتحی، 1392: 81). توجه به بدن و زیبایی و موزون بودن آن امر جدیدی است که متأثر از پذیرش ارزش های فرهنگی جوامع دیگر و به ویژه جوامع غربی توسط بخش هایی از جامعه به خصوص جوانان و در این میان زنان و دختران است(خواجه نوری و همکاران، 1390: 81).
بازار محصولات و خدمات ظاهرآرایی نیز براساس آمار موجود از سال 1383 تا 1386 روند رو به رشدی را نشان می دهد )شهابی، 1389: 69). البته در این زمینه آمارها در ایران بیشتر بر پایه ی برآوردهای ژورنالیستی بوده و دقیق نمی باشند، اما آن چه به صورت گسترده مورد قبول قرار گرفته، این است که مدیریت بدن در حال افزایش است(خواجه نوری و همکاران، 1390: 23).
در پژوهش حاضر این مسئله در مورد شهر بابل انجام گرفته است. شهر بابل به دلیل موقعیت جغرافیایی و نزدیک بودن به شهرهای همجوار خود با داشتن دریا و جنگل و آب و هوای مناسب و ییلاقی به نوعی توریست پذیر بوده  و نزدیک به پایتخت می باشد که سبب می شود فرهنگ پذیری زیادی از مسافرین داشته باشد. از آنجایی که سبک زندگی، سرمایه فرهنگی و مصرف رسانه ای (جهانی شدن) تأثیر روزافزون و سریع خود را به پایتخت می گذارد و راه انتقال آن به شهرهای شمالی و کوچکی همچون بابل بسیار زیاد است بر این اساس مسئله مدیریت بدن موضوع مهمی است، به طوری که به تدریج لاغری پیش نیاز بدن زیبا به شمار می رود و بدن لاغر بر بدن چاق و فربه رجحان می یابد.
بنابراین از آنجا که بدن یکی از شاخص های نهایی و بیان های غایی جهان اجتماعی است که در آن قرار داریم، می توانیم بپذیریم که داشتن بدنی زیبا نشانه ی ارزش های اجتماعی و تا حدودی، سازوکار قدرت وکنترل اجتماعی است که عوامل گوناگونی باعث اهمیت دادن به این موضوع می شود. در این پژوهش از زاویه سه مؤلفه مهم جهانی شدن به موضوع مدیریت بدن پرداخته شده است.
تحقیق حاضر درآمدی است بر تأثیر مؤلفه های جهانی شدن بر مدیریت بدن زنان 18تا48 ساله ی شهر بابل.
1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق
موضوع سنجش تأثیر مؤلفه های جهانی شدن بر مدیریت بدن از دو جنبه ی نظری و کاربردی حائز اهمیت است؛ هم تحقیقی بنیادی است که موجب شناخت بیشتر این بُعد از جامعه شناسی(جهانی شدن و جامعه شناسی بدن) می شود و هم کاربردی است که می توان از نتایج آن در برنامه ریزی و سیاست گذاری و مطالعات بعدی بهره برد.
بُعد نظری: سنجش سه مؤلفه ی جهانی شدن یعنی سبک زندگی، سرمایه فرهنگی، مصرف رسانه ای مدرن بر مدیریت بدن زنان همچون سایر مؤلفه های اساسی در حوزه اجتماعی، آزمودن برخی از نظریه های اجتماعی است که به طور صریح و تلویحی به تبیین ظاهر یا مدیریت بدن می پردازد.”برایان ترنر” که در سال 1984 کتاب بدن و جامعه را منتشر نمود این استدلال را مطرح کرد که «بدن انسان موضوعی است که به گونه ای جدی در علوم اجتماعی مورد غفلت قرار گرفته است، به ویژه در جامعه شناسی فرهنگ جدید» (محسنی،1385: 23).  بدین ترتیب می توان گفت بدن و مقوله ی مدیریت آن یک عنصر مهم در نظریه های اجتماعی و علاوه بر این یک موضوع برای پژوهش های تجربی در فرهنگ های نوین است که می بایست عوامل تأثیرگذار بر روی آن را از زوایای گوناگون ارزیابی کرد.
بُعد کاربردی: مسئله جهانی شدن روند رو به رشدی است که درهمه ی جوامع درحال وقوع می باشد. جامعه ی ما باتوجه به اینکه جامعه ای درحال گذار و اصطلاحاً «رو به توسعه» می باشد، هر روز  شاهد تغییرو تحولات زیادی است که این فرایند می تواند بر بعد فرهنگی جامعه تأثیر بگذارد. جدید بودن مبحث مدیریت بدن که از مباحث «جامعه شناسی بدن» می باشد و لزوم آشنایی پژوهشگران، چشم اندازهای نظری آن و زمینه های گسترده انجام پژوهش های میدانی برخی از دلایل توجیه کننده ضرورت این نوشتار است.
با انجام تحقیق حاضر می توانیم میزان آگاهی زنان نسبت به پدیده ی جهانی شدن را بررسی کرده و نشان دهیم تاچه اندازه به عملکرد خود در مورد بدنشان واقفند و به آن اهمیت می دهند، همچنین عواملی چون تغییر الگوی مصرف و سبک زندگی، سرمایه فرهنگی و مصرف رسانه های مدرن چه فشارهای اجتماعی را به وجود آورده که آنها برای رسیدن به بدنی ایده آل تا این حد وقت، انرژی و پول صرف می کنند.
 با انجام  چنین تحقیقاتی و ارائه آن به وزارتین درمان، بهداشت و آموزش پزشکی و صنعت و تجارت و نهادهای متولی امر فرهنگی از قبیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، معاونت امور زنان ریاست جمهوری و. می توان سیاست هایی اتخاذ کرد جهت برنامه ریزی و طرح آیین نامه هایی برای اعتدال در رفتار زنان نسبت به چهره و اندام خود و جلوگیری از جراحی های پلاستیک افراطی و غیرمهم و نامعتبر که بعضاً عوارض جانبی(جسمی و روحی) به بار می آورد. از آنجایی که تحقیقی در این رابطه با تأثیر جهانی شدن با تأکید بر مؤلفه های سبک زندگی، مصرف رسانه ای مدرن و سرمایه فرهنگی بر ابعاد مدیریت بدن یعنی جراحی زیبایی، سلامت رفتاری، آرایش و بهداشت و کنترل وزن در بین زنان 18تا 48 ساله شهر بابل صورت نگرفته است،  در این راستا لازم است در تحقیق حاضر برای پرکردن خلاء موجود تلاش شود  تا تأثیر این مقوله بر مدیریت بدن  مورد سنجش قرار گیرد، ضمن اینکه از متغیرهای زمینه ای نیز جهت سنجش تأثیر آنها بر مدیریت بدن استفاده خواهد شد.
1-3 اهداف تحقیق
1-3-1 هدف کلی:

شناسایی رابطه و سنجش میزان تأثیر جهانی شدن بر مدیریت بدن زنان 18 تا 48 سال شهر بابل.
1-3-2 اهداف جزئی:

سنجش تأثیر سه مؤلفه ی جهانی شدن (سرمایه فرهنگی، سبک زندگی، مصرف رسانه ای مدرن) بر مدیریت بدن زنان 18 تا 48سال شهر بابل.
 

تعیین رابطه بین متغیرهای زمینه ای (سن، وضعیت تأهل و.) و مدیریت بدن زنان.
1-4 سؤالات تحقیق
1-4-1سؤال اصلی
در پژوهش حاضر کوشش می شود تا به این سؤال اساسی پاسخ داده شود که آیا جهانی شدن و شاخصه های مورد نظر آن (سبک زندگی، سرمایه فرهنگی، مصرف رسانه ای مدرن)، بر مدیریت بدن زنان تأثیر گذار است؟
1-4-2سؤالات فرعی

در صورت تأثیر گذاری مؤلفه های جهانی شدن بر مدیریت بدن میزان تأثیر گذاری هر کدام از آن ها به چه اندازه است؟
 

در چه دوره ی سنی (بین 18 تا 48 سال) این مسئله چشمگیرتر است. به عبارتی مدیریت بدن زنان بیشتر است؟
 

آیا دختران جوان بیشتر از زنان میانسال تر به بدن خود اهمیت می دهند یا برعکس؟
 

کدامیک از مؤلفه های جهانی شدن بیشترین تأثیر را در مدیریت بدن می گذارد؟ و در نتیجه سهم هر یک از این عوامل تاچه حد است.

مقدمه
هر نظریه در واقع بیان یک اعتقاد است. دیدگاهی است که به ما اجازه می دهد جهان اطراف خود را قدری بهتر بشناسیم (کیوی و کاپنهود،1370). تئوری ها کمک می کند که ما محیط پیرامونی خود را به طور سیستماتیک تر ادراک کنیم و مسائل را به طور هدفمندتر کشف نماییم و این مسائل را در قالب های وسیع تر، یعنی در یک شبکه وسیع تر از روابط علی تبیین کنیم (رفیع پور،1385: 12). چارچوب نظری هر پژوهش در واقع زیربنای هرکار تحقیقی به شمار می رود. از همین رو هر محقق سعی می کند برای پیشبرد فعالیت تحقیقی خود از یک یا چند نظریه بهره گیری کند. پژوهش حاضر برای بررسی موضوع مورد مطالعه از نظریه ی تئوری پرداز حوزه ی جامعه شناسی «آنتونی گیدنز» که این سازه ها را در نظریات خود به کار برده است، استفاده کرده است. در این راستا علاوه بر نظریه های انتخابی، ابتدا مروری اجمالی بر برخی از نظریه های حوزه ی جامعه شناسی بدن و جهانی شدن سپس روابط بین این دو موضوع ارائه می شود. مطالعات و تحقیقات مرتبط با بدن در حوزه های گوناگون و توسط صاحبنظران متعددی به انجام رسیده است. لکن مروری بر ادبیات پیشین در این بخش بیش از آن که صرفاً به بیان تحقیقات انجام شده بپردازد به دنبال بیان مواردی است که مرتبط با موضوع و بر پایه رویکردهای نظری ارائه شده در این مطالعات می باشد.
2-1- تعریف مفاهیم
2-1-1- جهانی شدن[3]
به رغم اشتراک نظر در شرایط و فضای کنونی و تحولات همه جانبه سیاست، فرهنگ و اقتصاد جهانی، برای جهانی شدن تعریف واحدی نشده است. نکته ای که در مورد تعریف این مفهوم اهمیت دارد، زاویه دید پژوهشگران به این مقوله است(سجادی،15:1383).
“آنتونی گیدنز” در تعریف جهانی شدن می گوید: « تقویت مناسبات اجتماعی جهانی که محل های دور از هم را چنان به هم ربط می دهد، که هر واقعه، تحت تأثیر رویدادی که با آن فرسنگ ها فاصله دارد، شکل می گیرد وبرعکس» (نهاوندیان، 1383:17). فرآیند جهانی شدن روابط اجتماعی را در سطح جهانی تشدید کرده است  (گیدنز، ١٣٧٧: 77). این فرایند به فشردگی پدیدارشناسانه زمان و مکان که نتیجه ی به کارگیری فناوری های جدید اطلاعاتی و ارتباطی است، منجر شده است. اگر چه فرآیند جهانی شدن بر همگونی فرهنگ ها تأثیر میگذارد، اما به دلیل مکانیزم های درونی همین فرآیند ما شاهد خود مختاری نسبی زندگی اجتماعی محلی هستیم که در چارچوب نظری گیدنز ازآن به بازاندیشی تعبیر می شود.”گیدنز” (1990) جهانی شدن را فرایندی می داند که به وسیله آن رویدادها، تصمیمات و فعالیت های انجام گرفته در یک قسمت از جهان نتایج تأثیر گذاری بر افراد، گروه ها و جوامع در سایر نقاط می گذارد.
 مالکوم واترز جهانی شدن را فرآیندی اجتماعی که در آن قید و بندهای جغرافیایی که بر روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده، از بین می رود و مردم به طور فزاینده از کاهش این قید و بندها آگاه می شوند تعریف می کند (واترز، 1379).
هاروی بر این باور است که «جهانی شدن همان تراکم زمان و مکان است. بدین ترتیب هر اتفاق در هر گوشه دنیا به سرعت به اطلاع همگان می رسد و عملاً زمان و مکان معنای خود را از دست داده است».
به طور کلی اگر بخواهیم تعریفی بی طرفانه تر از مفهوم جهانی شدن ارائه دهیم، شاید بتوان گفت ” جهانی شدن فرآیند گسترش فزاینده ارتباطات پدیده های مختلف در یک مقیاس جهانی، همراه با حصول آگاهی به این فرآیند است”. در عصر جهانی شدن، ارتباطات اجتناب ناپذیر می شوند و فاصله ها روز به روز کاهش می یابند. به همین لحاظ، موضوعات جهانی پدید می آیند و فرصت های موجود جهانی می شوند. در عرصه های مختلف، الگوهای رفتاری خود را به جهانیان معرفی می کنند و در نهایت، اقدامات مختلف بازتاب جهانی می یابند(قریشی،1381: 43). چنان که ملاحضه می شود جهانی شدن در تعریف فوق به عرصه خاصی محدود نمی شود، بلکه فرایندی است که به تدریج کلیه حوزه های زندگی اعم از علمی، سیاسی، اقتصادی، نظامی، حقوقی و فرهنگی را در بر می گیرد و بدیهی است که مقوله «بدن» نیز قادر به مستثنی ساختن خود دراین فرایند نیست.
2-1-2- سبک زندگی[4]
در ادﺑﯿﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ از ﻣﻔﻬﻮم ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ دو ﺑﺮداﺷﺖ وﻣﻔﻬﻮم ﺳﺎزی وﺟﻮد دارد، ﯾﮑﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ دﻫـﻪ ی 1920، ﮐـﻪ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻌﺮف ﺛﺮوت و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻓﺮاد و ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻃﺒﻘﻪی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻪ ﮐـﺎر رﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ (ﭼﺎﭘﯿﻦ 1995). و دوم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﮑﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﻮﯾﻨﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺘﻦ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﻣﺪرﻧﯿﺘـﻪ و رﺷـﺪ ﻓﺮﻫﻨـﮓ  ﻣﺼﺮفﮔﺮاﯾﯽ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ (ﮔﯿﺪﻧﺰ 1991؛ ﺑﻮردﯾﻮ 1984).
در اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ راﻫﯽ اﺳـﺖ  ﺑﺮای ﺗﻌﺮﯾﻒ ارزش ﻫﺎ و ﻧﮕﺮش ﻫﺎ و رﻓﺘﺎرﻫﺎی اﻓﺮاد ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ آن ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﻫـﺎی اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ روز ﺑـﻪ روز اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣـﯽ ﯾﺎﺑـﺪ (اﺑﺎذری، 1381). ﺟﻨﺴﻦ [5](2007) ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ اوﻗﺎت اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺪون آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ ﻣﻌﻨـﺎی روش زﻧـﺪﮔﯽ را ﺑﺪﻫﺪ، ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد و در ادﺑﯿﺎت، اﯾﻦ واژه ﺑﻪ روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﺷـﺪه و اﯾـﻦ ﮐـﻪ در ﭼﻬـﺎر ﺳـﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﯽ، ﻣﻠّﯽ، ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﻓﺮدی ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ. ﮔﯿﺪﻧﺰ (1382) ﺳـﺒﮏ زﻧـﺪﮔﯽ را ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ای ﻧﺴـﺒﺘﺎً ﻣﻨﺴـﺠﻢ از ﻫﻤﻪی رﻓﺘﺎرﻫﺎ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﯾﮏ ﻓﺮد ﻣﻌﯿﻦ در ﺟﺮﯾﺎن زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮه ﺧﻮد ﻣﯽداﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺴـﺘﻠﺰم ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ای از ﻋـﺎدت ﻫـﺎ و ﺟﻬﺖﮔﯿری ﻫﺎﺳﺖ و ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس از ﻧﻮﻋﯽ وﺣﺪت ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﮔﯿﺪﻧﺰ(1385) ﻣﯽﻧﻮﯾﺴـﺪ: «ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﺷـﮑﻞ ﻫﻮﯾﺖ ﺷﺨﺼﯽ و ﭘﺪﯾﺪه ی ﺟﻬﺎﻧﯽﺷﺪن در دوران ﻣﺪرﻧﯿﺘﻪی اﺧﯿﺮ، دو ﻗﻄﺐ دﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮏ ﻣﺤﻠﯽ و ﺟﻬﺎﻧﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨـﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت روﺷﻦﺗﺮ ﺣﺘﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات وﺟﻮه ﺑﺴﯿﺎر ﺧﺼﻮﺻﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﺎ ﺗﻤﺎسﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺴﯿﺎر وﺳـﯿﻊ و ﭘﺮداﻣﻨﻪ ارﺗﺒﺎط دارد» (ﮔﯿﺪﻧﺰ، 56).
 گیدنز معتقد است که «سبک زندگی را می توان به مجموعه ای کم و بیش جامع از عملکردها تعبیر کرد که فرد آنها را به کار می گیرد چون نه فقط نیازهای جاری او را بر می آورند بلکه روایت خاصی را هم که وی برای هویت شخصی خود برگزیده است، در برابر دیگران متجسم می سازند»(گیدنز، 1385: 119).
2-1-3- سرمایه فرهنگی[6]
سرمایه فرهنگی همان مصرف کالاها و خدمات فرهنگی است که تحصیلات یکی از اساسی ترین شاخص های آن است. بوردیو(1986) سرمایه فرهنگی را در سه شکل کالاها، مصنوعات و فرآورده های فرهنگی، به رسمیت شناخته شدن ذخیره ی دانش، مهارت و تجارب افراد – آن چنان که مثلاً در مورد مدارج و
 گواهی نامه ی آموزشی و علمی و حرفه ای می توان در نظر گرفت و سرانجام تمایلات و عادت واره های افراد که آن ها را در پیشرفت و اندوختن مهارت و تخصص بیشتر یاری می رساند- متجلی می بیند (بوردیو،1986: نقل از ذکائی، 1386: 242).
2-1-4- مصرف رسانه ای مدرن
مصرف رسانه ای مدرن (وسایل ارتباط جمعی): به عنوان یکی از ابزارهای جهانی شدن نزدیکی سلیقه ها، خواست ها و انتظارات تمامی ساکنان یک جامعه را موجب شده و خروج جوامع از محدوده های جدا یا تک افتاده را موجب می گردند (سروش و حسینی،1392: 55).
 2-1-5- مدیریت بدن[7]
در دنیای روابط کوتاه و مقطعی امروزی، افراد بیش از آن که خود را به سبب تفاوت ها و شباهت هایی در ویژگی های انتسابی و اکتسابی بشناسند، خویش را با ویژگی های ظاهری و قابل رؤیت شناسایی می کنند. جامعه ی مدرن به تدریج از فضای اولیه ی خود خارج و وارد دنیای مدرنیته ی متأخر شده، نشانه ها و نمادهای تمایز بخش جهان مدرن نیز متعاقباً تغییر کرده اند و افراد به اختیار خود در حوزه هایی دخل و تصرف می کنند که یکی از این حوزه ها مدیریت بدن و ظاهر آن هاست  که برای تمایز بخشی بین خود و دیگران از آن بهره می گیرند زیرا در مدرنیته ی متأخر و با تأثیری که فرآیند جهانی شدن بر افراد گذاشته، نوع مدیریت ظاهر به عنوان نماد تمایزبخش افراد درک می شود و معنای هویتی آنان از این منظر مورد قضاوت قرار می گیرد (ابراهیمی و گدنه،1389: 154).
بدین ترتیب بدن دیگر از حالت صرفاً ارگانیستی بودن خود خارج شده و به پدیده ای اجتماعی و فرهنگی بدل شده است و این جوامع هستند که بر بدن ها و شکل دادن آن ها تأثیر می گذارند. براین اساس مدیریت و نظارت بر بدن متأثر از موقعیت ها و مقتضیات فرهنگی و اجتماعی متعددی است (بهرام و همکاران،1391: 182). با فرا رسیدن دنیای جدید، برخی از انواع نمادهای ظاهری و کردارهای بدنی اهمیت خاص یافته اند. در بسیاری از عرصه ها ی فرهنگی پسامدرن، نمای ظاهری بدن تابع استانداردهای مبتنی بر معیارهای سنتی و سبک آرایش چهره و انتخاب لباس همیشه تا اندازه ای وسیله ای برای ابراز فردیت بوده است، اما امکان استفاده از این وسیله معمولاً به آسانی فراهم نمی شده یا اصولاً مطلوب نبوده است(نیک زاده،1383). در دنیای امروز «نمای ظاهری، به صورت یکی از عناصر مرکزی، طرحی درآمده است که اشخاص به طور بازتابی از خود ارائه می دهند.»
پس ما بیش از پیش مسئول طراحی بدن های خویش می شویم و هرچه فضای فعالیت های اجتماعی ما از جامعه ی سنتی بیشتر فاصله گرفته باشد، فشار این مسئولیت را بیشتر احساس می کنیم (گیدنز،1378). مدیریت بدن به معنای نظارت و دست کاری مستمر بر ویژگی های ظاهری و مرئی بدن است. این مفهوم به کمک معرف هایی هم چون انواع عادات در لباس پوشیدن (آرایش موی سر، استفاده از پیرایه ها، کنترل وزن، دست کاری پزشکی، میزان اهمیت دادن به مراقبت های آرایشی و بهداشتی) سنجیده شده است(آزاد ارمکی و چاوشیان، 1381).

چکیده :
شبکه های مجازی دنیای وسیع و پیچیده‌ای است که گروه‌ها و افراد مختلف با گرایش‌ ها، باور ها و اعتقادات گوناگون با توجه به ویژگی انتخابی بودن و همه جایی بودن در سراسر دنیا افراد را با انگیزه های حرفه ای و شغلی، دوست یابی، علایق مشترک در حوزه های مختلف در فضایی مجازی دور هم جمع می­ کنند و شبکه های اجتماعی مجازی با اتکای به ظرفیت فرامتنی خود از گردآوری، ساماندهی، ذخیره سازی و نشر اطلاعات در اشکال صوت، تصویر و متن و رقم مبتنی بر ابزار رایانه ای و مخابراتی برای جذب افراد بهره می برند. این تحقیق درصدد شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر گرایش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق به شبکه های  اجتماعی است. چارچوب نظری تحقیق مبتنی بر نظریه هابرماس، نظریه ولمن و نظریه شکاف آگاهی تیکنو-دونوهو می باشد. روش تحقیق پیمایشی وابزار پژوهش پرسشنامه می باشد که بر روی 364 نفر از دانشجویان واحد تهران شرق از طریق نمونه گیری طبقه ای نامتناسب انتخاب شده اند صورت گرفته است. اطلاعات بدست آمده با بهره گرفتن از آمار استنباطی و آزمون های (رگرسیون خطی، ضریب پیرسون، اسپیرمن،‌کندال و.) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس دیدگاه اکثر پاسخگویان میزان حمایت دریافتی از شبکه های مجازی(9/54 درصد)، میزان سرمایه اجتماعی(3/75درصد)، آگاهی اینترنتی(6/53 درصد)، احساس صمیمیت بین اعضای شبکه(2/63 درصد) و میزان اعتماد به شبکه (9/65 درصد) درحد متوسط و میزان استفاده (5/72 درصد) و گرایش به شبکه های مجازی(8/64 درصد) در حد پایینی قراردارد. مطابق یافته‌ها؛ بین گرایش به شبکه های اجتماعی و متغیرهای سرمایه اجتماعی (28/0=r )،اعتماد به شبکه (16/0=r )، احساس صمیمیت (41/0=r ) و آگاهی اینترنتی ( 38/0=r )  و بین میزان استفاده از شبکه های مجازی و متغیرهای سن (20/0=rs )، درآمد (16/0-=rs )، احساس صمیمت (36/0=rs )، آگاهی اینترنتی (26/0=rs )، اعتماد به شبکه  (13/0=rs ) و سرمایه اجتماعی  (27/0=rs ) رابطه معنادار وجود دارد ولی بین پایگاه اجتماعی پاسخگو وگرایش به شبکه های مجازی(58/0(sig= رابطه وجود ندارد. بر اساس ضرایب بتا  22/0 B = متغیر صمیمیت بین اعضای شبکه مجازی (22درصد) از تغییرات و نوسانات گرایش به شبکه اجتماعی مجازی  را تبیین می کند و به عبارتی هر چه افراد در شبکه های مجازی بیشتر احساس صمیمت می کنند به شبکه ها گرایش بیشتری دارند.
کلید واژه:گرایش به شبکه اجتماعی مجازی،عضویت،احساس صمیمیت،اعتماد، سرمایه اجتماعی، آگاهی.

فصل اول:
–مقدمه:
– بیان مساله:
– اهمیت و ضرورت تحقیق:
– اهداف تحقیق:
– سوالات تحقیق:
– فرضیات تحقیق:
– تعاریف مفهومی و عملیاتی تحقیق:

مقدمه:
شبکه های اجتماعی مجازی فضایی است که اعضای آن درباره یک موضوع از طریق ارسال پیام گردهم می­آیند که در آن تلاش می­شود که مکان های فیزیکی را به خوبی ارتباطات رو در رو مدل سازی کنند و در آن افراد نه فقط به اطلاعات بلکه به دیگر افراد برای گفتگو، بحث و تبادل نظر دسترسی دارند(بورت[1]،2005:16). در چند سال اخیر شبکه های اجتماعی مجازی با محبوبیت جهانی رو به رو شده اند به طوری که میلیون ها نفر از سراسر دنیا در این شبکه ها عضویت دارند و روابط انسانی، نوع همکاری، وابستگی حرفه ای و بسیاری امور اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی خود را در بستر این شبکه ها ایجاد یا دنبال می­ کنند. بنابراین به لحاظ گستره کاربری می­توان گفت در فضای شبکه های اجتماعی مجازی چیزی بیش از یک فضای اطلاعاتی جهانی وجود دارد. برخی معتقدند که یک «بافت اجتماعی» جدید در حال ساخته شدن است و نیاز دارد که ما فناوری را به منظور کارکردی کردن خدمات تحت وب به رسمیت بشناسیم(اندرسون[2]،2006: 2). سایت های شبکه اجتماعی مطابق مطالعات بین المللی باعث ایجاد فرصت هایی برای کاربران می­گردد. طرفداران نظریه شبکه بر این باورند که وجود شبکه های اجتماعی به صورت حایلی در مقابل فشارهای درونی عمل می­ کنند به نحوی که با فراهم آوردن حمایت عاطفی، دوستی ها و فرصت هایی برای اعمال اجتماعی معناداری در قالب سرمایه اجتماعی اثر بسیار مهم و موثری بر عزت نفس افراد و افزایش توان مقابله با مشکلات و افسردگی ها دارد و در نهایت به احساس سلامت روانی افراد جامعه منجر می شود(توسلی و کلاریجانی، 1391: 92).  شبکه هایی که مبتنی بر فناوری وب2 فعالیت می­ کنند و با اجتماع گرایی مجازی نقش اساسی در معادلات رسانه ای جهان بازی می­ کنند. این وب سایت ها علاوه بر قابلیت شبکه سازی مجازی امکان استفاده از فرصت های مختلف در فضای اینترنت را اعم از جستجو، خواندن و به اشتراک گذاری اخبار، آپلود عکس و فیلم، نوشتن یادداشت ها و عضویت درگروه های مختلف تحرک سیاسی را فراهم کرده است و این امر باعث اقبال کاربران اینترنتی به شبکه های اجتماعی شده است. فضای مجازی بسته به ساخت های اجتماعی شکل می­یابد و رشد فناوری، همگرایی رسانه ای و مسائل مربوط به آن در شرایط اجتماعی گوناگون برون داده های متفاوتی داشته است(رحمانزاده و حقیقی، 1391: 134).  
شبکه های اجتماعی مجازی به لحاظ عمومیت یافتن در میان کاربران و با گستره وسیع جغرافیایی در درون مرزهای ملی تبدیل شدن به یک ارتباط خصوصی و شخصی و فارغ بودن از هر نوع کنترل از سوی مراجع قدرت را در جوامع به وجود آورده اند. شبکه های اجتماعی مجازی مکان هایی هستند که در آنها افراد فرصت پیدا می­ کنند تا خود را معرفی کرده و ویژگی های شخصیتی خود را بروز داده و با سایرین ارتباط برقرار کرده و در این محیط ها این ارتباطات را حفظ نمایند. این سایت ها به طور بالقوه ای چه در سطح روابط بین فردی و چه درسطح روابط اجتماعی توانایی ایجاد تغییرات اساسی در زمینه زندگی اجتماعی هر فرد را دارا می باشند. در اغلب موارد مهمترین تأثیر  اینگونه سایت ها را حفظ و ارتقای روابط گذشته می­دانند و از سویی منجر به ایجاد شکل گیری جدیدی از روابط بین فردی می شود. گرایش به سایت های شبکه های اجتماعی در تمام دنیا با سرعت قابل توجهی رو به رشد است که بر زندگی آنلاین و آفلاین کاربران اینترنتی آنچنان تأثیر گذار بوده اند که شکل های ارتباطات اجتماعی نیز در میان کاربران دگرگون شده است با توجه به قابلیت ها و امکانات هر یک از شبکه های اجتماعی و سرویس های ارائه شده توسط سایت ها اثرات آنها بر کاربران عمیق تر می­گردد و افراد بیشتر به سمت و سوی شبکه های مجازی گرایش می­ یابند به نحوی که گاهاً یک کاربر به طور همزمان در چند شبکه اجتماعی عضویت دارد آن هم به صورت فعال. جوانان به کمک شبکه های مجازی و وسایل ارتباطی نوین شیوه های متفاوتی را جهت حفظ رابطه ی خود با دوستان و آشنایان، برقراری رابطه های جدید و انتشار اطلاعات و اندیشه های خود پیدا کرده اند در حقیقت شبکه های مجازی بستر مناسبی را برای حفظ روابط آفلاین و روابط آنلاین و گسترش و بسط روابط در زندگی واقعی فراهم کرده اند.
به اعتقاد عاملی امروزه «فناوری ها و صنایع ارتباطات[3]» به طور همزمان همه چیز را دستخوش تغییر کردند و به باز تعریف آنها پرداختند جامعه امروز به یمن صنعت همزمان ارتباطات در حال تجربه ی نوع تازه ای از شبکه ای شدن و شبکه ای بودن است. همزمانی با بی سیمی فناوری های ارتباطات و اطلاعات نوع تازه ای از جامعه شبکه ای را به وجود آورده است(عاملی، 1388: 5). بنابراین جذابیت شبکه های اجتماعی اینترنتی از یک سو و سهولت فعالیت در این دسته از جوامع از سوی دیگر سبب شده تا میزان حضور و عضویت در شبکه های مجازی افزایش یابد. کاهش فشار اجتماعی برای پیروی از قضاوت دیگران موجب می شود تا هر فردی امکان گزینش نحوه ی اظهار خود را داشته باشد و رفتاری کاملاً متفاوت از خود واقعی شان نشان دهد. بر اساس نظر جان سولر[4]، افراد از آن رو شیفته‌ یک شیء یا فرد یا فعالیتی خاص می‌شوند که نیازی را در آنها ارضا کند. طبق این نظریه افراد با گرایش به شبکه‌های اجتماعی تا حدی نیازهای خود را برآورده می‌کنند. مثلاً افراد با کاوش در ابعاد فنی شبکه‌های اجتماعی مجازی، توانایی بالقوه‌ی ذهنی خود را ابراز می‌کنند یا با ابعاد مختلف شخصیت خود که پیش از این پنهان بود، آشنا می‌شوند و عقاید و نیازهای هنری خود را بیان و به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی پیدا می‌کنند و. از سویی شبکه‌های اجتماعی محملی برای گریز از واقعیت و وسیله‌ای برای ارضای نیازهای روانی است. چنانچه برخی از کاربران شبکه‌ اجتماعی برای رهایی از تنش روزمره و ایجاد فراغت، به سمت این فضا می‌روند. شبکه‌های اجتماعی مجازی نیز می‌توانند اوقات خوشی را برای آنان فراهم کنند تا فرد بتواند ضمن برخورداری از این قابلیت، نگرانی‌ها و تنش‌های خود را با دوستان خود مطرح و در نهایت به‌گونه‌ای از طرف آنان حمایت اجتماعی[5] دریافت کنند.
انتخابی بودن و همه جایی بودن این شبکه ها به کاربران این امکان را می دهد که بتوانند با یکدیگر در سراسر دنیا با هم ارتباط برقرار کنند و بر حسب ساعات کاری و آزادی خود می توانند در برنامه و فضاها شرکت کنند این امر ناشی از مجموعه کارکردها و نقش هایی است که ابزارهای ارتباطی برای کاربران  به ارمغان آورده اند. پیشرفت فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی در زندگی بشر سهم به سزایی داشته است و افراد به انگیزه[6] خاص و برای پاسخگویی نیازی به سراغ شبکه های اجتماعی مجازی می روند. حال در این تحقیق سعی خواهد شد که در وهله اول عوامل اجتماعی موثر بر گرایش دانشجویان دانشگاه واحد تهران شرق را به عنوان روشنفکران جامعه بررسی کرد و در وهله بعدی با مرور تاریخچه شبکه های اجتماعی و ادبیات تحقیقی و بر اساس دیدگاه های ارتباطی و شبکه ای نقش هر یک از عوامل بدون جهت گیری بر میزان گرایش دانشجویان به انواع شبکه های اجتماعی مجازی را وارسی کنیم به طور مثال می خواهیم بدانیم آیا میزان آگاهی[7]و سواد رسانه ای[8] یا پایگاه اجتماعی کاربران بر میزان گرایش و حضور آنان در شبکه های مجازی تأثیر ی دارد یا نه؟ به طور کلی انگیزه اصلی کاربران از استفاده از انواع شبکه های مجازی(وایبر، لاین، وی چت، تانگو، اینستاگرام،تلگرام و) چیست و بر میزان روابط و سرمایه ارتباطی[9] و اجتماعی آنان در دنیای واقعی و مجازی چه تأثیری می­گذارد و یا چقدر اعتماد[10] و احساس راحتی و صمیمت[11] در شبکه های مجازی منجر به گرایش دانشجویان به شبکه های اجتماعی گردیده است؟ اینها سوالاتی می باشند که سعی گردیده در این تحقیق به آنها پاسخ داده شود.

بیان مساله:
فضای مجازی دنیای وسیع و پیچیده‌ای است که گروه‌ها و افراد مختلف با گرایش‌ ها، باور ها و اعتقادات گوناگون در آن زندگی می‌کنند. واژه «زندگی» در این فضا به اشتباه به کار نرفته است چرا که این دنیا توأمان و همگام با دنیای واقعی و شاید بیشتر بر وجود آدمی و باورهایش اثر می‌گذارد. فضای مجازی مکانی است که فرد می تواند فعالیت های دنیای واقعی خود را وارد کند. از خصوصیات بارز این فضا بی مکانی و بی زمانی است. از بین رفتن فاصله مکانی و افزایش بی سابقه توان انسان ها برای مبادله و مراوده با یکدیگر فرایند هویت یابی جمعی افراد را دگرگون کرده است(منتظرقائم،231:1381). یکی از وجوه بارزی که فضای مجازی یا به طورخاص اینترنت و شبکه های مجازی را از سایر رسانه ها جدا کرده است، خصیصه تعاملی بودن در این فضا است که امکان مشارکت بیشتر مخاطب را فراهم ساخته است. تعاملی بودن در چند ویژگی نمود پیدا می­ کنند که، مهم ترین آنها عبارت اند از: پاسخگویی به کاربران، امکان اضافه کردن اطلاعات توسط کاربر و امکان جمع آوری اطلاعات می­باشد. وجود ایمیل برای پاسخگویی، وجود پیوندهایی برای ایجاد ارتباط فعال و سریع بودن پیوندها از جمله ابزارهای ایجاد تعامل است(یغمایی،43:1389). امروزه تعامل اجتماعی افراد به فضای مجازی کشیده شده است و ارتباطات مجازی بخش عمده‎ای از دلایل استفاده کاربران از این فضاست. ارتباطات مجازی عمدتاً در قالب مفهوم ارتباطات با واسطه کامپیوتری درک می‎شود. دامنه این ارتباطات مجازی از ایمیل، چت و وبلاگ‌نویسی فراتر رفته و شبکه‎هایی برای کاربرد همه اشکال ذکرشده به منظور داشتن تعاملات اجتماعی کامل‎تر و همه‌جانبه‎تر میان افراد ایجاد شده است؛ این اشکال جدید رسانه‎های اجتماعی نام دارند(خلقتنی، 1389 :1).  با اینکه عمر شبکه‌های اجتماعی از یک دهه تجاوز نمی‌کند، اما به تمامی ابعاد و عرصه‌های زندگی استفاده‌کنندگانشان ورود کرده و شده عضوی تأثیر گذار در زندگی شخصی، کاری و خانوادگی‌شان. یکی از آسیب‌های این عضو جدید، خودمانی شدنش با ماست و اینکه همه‌جوره با او راحتیم.عادی شدن انتشار عکس‌های خصوصی و خانوادگی در شبکه‌های اجتماعی، موجب شده کسانی که اعتقاداتشان و یا فرهنگ و تربیت خانوادگی‌شان در ابتدا اجازه چنین کارهایی را به آنها نمی‌داد نیز به این سمت کشیده شوند. خسروی کارشناس مسائل اجتماعی معتقد است این اپیدمی سبب شده قبح وارد کردن نامحرم‌ها و غریبه‌ها به حریم خصوصی در بین جوان‌هایی که معتقدتر هستند نیز بشکند و آنها هم کم‌کم و رفته‌رفته به جمع منتشرکنندگان عکس خصوصی در شبکه‌های اجتماعی افزوده شوند. چراکه در غیر این صورت، متهم به داشتن افکار دگم و متحجرانه خواهند شد و از دایره دوستان و همسالانشان بیرون خواهند رفت(مهاجری،3:1392). فضاهای مجازی راه های ارتباطی ما با یکدیگر را تحت تأثیر  قرار داده است. اینترنت کاربران اینترنتی را دعوت می­ کند تا به تفکر، تجربه بازی، ‌فعالیت گروهی پرداخته و ارتباط های دیجیتالی خود را بازیابند به این ترتیب افراد از محدودیت خودهای جسمانی خویش رها شده از زمان و مکان فراتر می روند و قلمروی مشترکی برای خود و گروه شکوفایی می سازند. آنها در دنیای شبکه ای غرق شده، مبدل به مولفه ای سازنده از آن می شوند و بخش اعظم هویت خود را در مفهومی فرامتنی و نسبی از متصل بودن به دیگران به دست می آورند همچنین برای تجسم افکار و احساسات خود و تبدیل آنها به خود دیجیتالی اشتراکی و در عین حال همچنان شخصی از تکنولوژی اینترنتی استفاده می­ کنند(پور ضرابیان حقیقی،1390: 46-43).
در حقیقت شبکه های مجازی با انواع اطلاعات و امکاناتی در اختیار کاربران قرار می­دهد که گروه های مختلفی را با انگیزه های حرفه های و شغلی، دوست یابی، علایق مشترک در حوزه های مختلف در فضایی مجازی دور هم جمع می­ کنند. امروزه اغلب افراد یا اعضای خانواده های آنها درشبکه هایی نظیرلاین، وایبر، توییتر، وی چت و عضویت دارند. شبکه های اجتماعی مجازی همچون هر پدیده اجتماعی دارای اثرات مثبت(آموزش و یادگیری، رونق کسب و کار، انتشار سریع اطلاعات،افزایش مهارت ها، افزایش گروه های دوستی و تعاملات اجتماعی،سرگرمی) تأثیر ات منفی (ترویج اخبار و شایعات نادرست، وابستگی مجازی، کمرنگ شدن فرهنگ خودی و رونق یافتن فرهنگ جهان،کاهش تغییر ارزش های اخلاقی) است. در واقع فارغ از پیامدها و دیدگاه مثبت یا منفی نسبت به دنیای مجازی شبکه های اجتماعی مانند هر محصول تکنولوژی ارتباطی و اطلاعاتی بدون اجازه و به عنوان محصول وارداتی وارد خانه، محل کار و حتی در حوزه فردی و خصوصی ما وارد شده است. افراد به انگیزه های متفاوت وبرای دستیابی به هدف مشخصی حال سرگرمی یا اطلاعاتی و. عضو این شبکه های می شوند گاهاً این شبکه ها چنان با زندگی کاربران خود عجین می گردند که به عنوان عضوی از اعضای خانواده کاربران تبدیل می شوند. شبکه های اجتماعی آنلاین با از بین بردن مرزهای جغرافیایی و فاصله های زمانی و مکانی، آن چنان در میان وسایل ارتباطی جای خود را باز کرده که نه تنها جوانان بلکه همه افراد از گروه های سنی مختلف را به خود جذب کرده و هر روز با گسترش روز افزون اینترنت بیشتر از روزهای گذشته اثرات استفاده از آن برای همگان مشخص می شود و به طور مداوم رو به رشد است.
چنانکه از دیدگاه عاملی، شبکه ای شدن جامعه امروز، معنای همه چیز و هر چیزی را مورد باز اندیشی قرار داده و مفاهیم تازه ای را نیز ایجاد کرده است. اقتصاد، فرهنگ، اجتماع و حتی مفاهیم عام تری همچون مکان و زمان نیز در این فرایند دگرگون شده یا همچنان در حال دگرگونی هستند و معانی و تعاریف نو و جدیدی به خود گرفته اند(عاملی، 1388: 4). این تحقیق به دنبال یافتن عوامل اجتماعی موثر بر گرایش دانشجویان واحد تهران شرق به شبکه های مجازی می باشد که از این تحقیق دو سوال اساسی منتج می­گردد: 1- میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی چقدر است؟2- عواملی اجتماعی که منجر به گرایش جوانان به شبکه آنلاین می شود کدامند. در حقیقت این تحقیق در پی آن است که بداند آیا میزان اعتماد به شبکه های مجازی یا احساس صمیمت در بین اعضای شبکه، سرمایه اجتماعی و روابط کاربر