پرسشنامه ها فرمهایی چاپی برای جمع آوری دادههاست که حاوی پرسشها یا اظهاراتی است که آزمودنی اغلب بدون ذکر نام خود به آن ها پاسخ میدهد(سلیجر و شوهامی، ۱۳۷۸: ۱۶۲). پرسشنامه بعد از تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم طراحی می شود. پرسشنامه تابع تعریف عملیاتی مفاهیم است. محتوای پرسشنامه را سنجه های قابل مشاهده تشکیل میدهد. در پرسشنامه هر یک از معرفها تبدیل به یک سوال میشوند(ساعی، ۱۳۸۶: ۸۷). سوالات پرسشنامه به دو صورت سوالات بسته و سوالات باز ارائه میشوند. سوالات بسته سوالاتی است که حدود پاسخها از قبل در پرسشنامه درج شده است و پاسخگو به انتخاب یکی از گزینه هایی که در آن مشخص شده می پردازد. منظور از پرسشهای باز، سوالاتی است که در آن پاسخگو خود اقدام به نوشتن پاسخ می کند و حدود آن از قبل مشخص نشده است.
ماهیت سوالاتی که در پرسشنامه مطرح می شود می تواند متفاوت باشد. از نظر کیوی و کامپنهود، سوالات معمولا شامل وضعیت اجتماعی، شغلی و خانوادگی افراد مورد بررسی، درباره عقاید و ایستارهایشان راجع به مسایل انسانی، دنیوی و معنوی، درباره انتظارشان، سطح معرفت یا آگاهیشان در مورد یک حادثه یا یک مسئله و یا کلا درباره هر نکتهای میباشد که اطلاع از آن برای محقق جالب توجه است(کیوی و کامپنهود، ۱۳۷۷: ۱۸).
دیلمان[۳۷] چهار نوع محتوا برای پرسش مطرح می کند: رفتار، اعتقادات، نگرشها و خصیصهها(دواس، ۱۳۸۳: ۸۸).
پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق پس از مطالعات اسنادی و بررسی تحقیقات پیشین توسط محقق، با بهره گرفتن از سوالات بسته، در سه بخش تهیه شده است که بخش اول مربوط به سوالات فردی و جمعیت شناختی میباشد. در این بخش از پاسخگویان درباره جنسیت، سن، شغل، درآمد، تحصیلات و محل زندگی آنان پرسیده شده است.
بخش دوم پرسشنامه مربوط به سوالات نوع وسیله سفر، دلیل مسافرت، مدت زمان اقامت، تعداد همراهان، طریقه آشنایی با هتل، طریقه رزرو و سابقه اقامت در این هتل، در این بخش مطرح شده است.
در بخش سوم پرسشنامه به شیوه های متنوع رزرو، ترجیحات پاسخگویان، اعتماد و امنیت شیوه های ذخیره آنلاین، رضایت از پایگاه الکترونیکی هتل، سهولت اجرای ذخیره اتاق اشاره دارد.
متغیرهای بخش سوم پرسشنامه، با بهره گرفتن از مقیاس لیکرت سنجیده شده‌اند. مقیاس لیکرت از افراد میخواهد با انتخاب یکی از موارد “کاملا موافق”، “موافق”، “بینظر”، “مخالف” و “کاملا مخالف” به پرسشها پاسخ دهند(سلیجر و شوهامی، ۱۳۷۸: ۱۶۴). نام دیگر این مقیاس را طیف مجموع نمرات می‌نامند. بر این اساس به هر کدام از گزینه ها نمرهای تعلق می‌گیرد و نمره های سوالات با هم جمع شده و نمره کل برای یک متغیر ساخته می شود.
از لحاظ پاسخها می‌توان سوالات را به باز و بسته تقسیم کرد. سوال باز، سوالی است که پاسخگو در ارائه جواب با محدودیتی مواجه نیست و می تواند آنچه از سوال برداشت می کند بیان کند. سوال بسته و یا پرسش با گزینه های تحمیلی، پرسشی است که در پاسخ آن چند گزینه ارائه شده و پاسخگو باید یک یا چند گزینه را انتخاب کند(طالب، ۱۳۸۰: ۱۹۷). در پرسشنامه تحقیق حاضر، تنها از نوع پرسش بسته استفاده شده است.
متغیرهایی که در پرسشنامه پرسیده شده‌اند، همراه با نوع متغیر، سطح سنجش و شماره سوال مربوطه در پرسشنامه در جدول ۳-۱ ذکر شده‌اند.
جدول ۳-۱:معرفی ساختار صفات موردمطالعه در پرسشنامه کاربران در پژوهش حاضر
صفات
مقیاس
تکنیک سنجش
جنس
اسمی
پرسش مستقیم
سن
رتبه ای
پرسش مستقیم
شغل
رتبه ای
پرسش مستقیم
درآمد
فاصله ای
پرسش مستقیم
تحصیلات
رتبه ای
پرسش مستقیم
محل زندگی
اسمی
پرسش مستقیم
وسیله سفر
اسمی
پرسش مستقیم
دلیل سفر
اسمی
پرسش مستقیم
مدت اقامت
رتبه ای
پرسش مستقیم
همراهان
اسمی
پرسش مستقیم
طریقه آشنایی با هتل
اسمی
پرسش مستقیم
طریقه رزرو
اسمی
پرسش مستقیم
سابقه اقامت در هتل
اسمی
پرسش مستقیم
خدمات الکترونیک
فاصله ای
طیف لیکرت
اعتماد
فاصله ای
طیف لیکرت
امنیت
فاصله ای
طیف لیکرت
طراحی زیبا
فاصله ای
طیف لیکرت
روش های سنتی
فاصله ای
طیف لیکرت
روش های نوین
فاصله ای
طیف لیکرت
پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق، به شکلی که در اختیار پاسخگویان قرار گرفته بود، به پیوست در پایان گزارش این تحقیق آورده شده است.
۳-۸ جامعه آماری
تحقیق علمی با هدف شناخت یک پدیده یا صفت در یک جامعه آماری انجام می شود. به این دلیل، موضوع تحقیق ممکن است متوجه صفات و ویژگی‌ها، کارکردها و متغیر های آن باشد یا اینکه روابط بین متغیر ها، صفات و کنش و واکنش و عوامل تاثیر گذار در جامعه را مورد مطالعه قرار دهد. جامعه آماری اینگونه تعریف می‌گردد: کلیه عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص ( جهانی، منطقه ای، محلی و یا مکانی) دارای یک یا چند صفت مشترک. (حافظ نیا، ۱۳۸۹: ۱۴۳)
در ارتباط با اهداف مورد نظر، جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه گردشگران حاضر در هتل های شهر یزد در سال ۱۳۹۲ میباشد. بر این اساس تعداد گردشگران داخلی ۱۸۴ هزار و ۲۰۳ نفر و تعداد گردشگران خارجی۲۲ هزار و ۳۸۵ نفر می‌باشند.
۳-۹ واحد تحلیل
موضوعی که متغیرهای تحقیق صفت آن باشد واحد تحلیل را معین می کند. واحد تحلیل تابع مسئله و فرضیات تحقیق است. واحد تحلیل ممکن است فرد، خانواده، کشور، استانهای کشور، دوره های تاریخی، گزاره و جز آن باشد(ساعی، ۱۳۸۴: ۹۳). در اکثر تحقیقات پرسشنامهای واحد تحلیل فرد پاسخگو میباشد.
در این پژوهش، هرکدام از گردشگران داخلی و خارجی که در هتل های شهر یزد اقامت داشتند، واحد تحلیل آماری در جامعه مورد بررسی محسوب میشوند.
۳-۱۰ قلمرو زمانی و مکانی تحقیق
پرسشنامه این تحقیق در سطح هتل های شهر یزد در بهار و تابستان سال ۱۳۹۲ توزیع و داده های مورد نیاز از این طریق جمع آوری شده است.
۳-۱۱ حجم نمونه و شیوه نمونه گیری
تعداد افرادی که در این تحقیق مورد پرسش قرار می گیرند، بر اساس فرمول کوکران(رفیعپور، ۱۳۸۳: ۳۸۳) برابر با ۱۷۶ نفر برای گردشگران ایرانی و ۴۲ نفر برای گردشگران خارجی می شود.
t= 1.96
P= 0.5
q= 0.5
d= 0.05
گردشگران ایرانی
گردشگران خارجی
