چکیده
 

هدف از پژوهش حاضر مقایسه کارکردهای اجرایی و باورهای فراشناختی در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی با بینش پایین و بالا و همچنین گروه سالم بوده است. بدین خاطر 22 بیمار مبتلا به وسواس با بینش بالا و 5 بیمار مبتلا به وسواس با بینش پایین و 23 آزمودنی غیربیمار به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها با دو گروه از ابزارهای بالینی و نوروپسیکولوژیک مورد سنجش قرار گرفتند. ابزارهای بالینی عبارت بودند از آزمون ییل براون، پرسشنامه BDI-II، و پرسشنامه باورهای فراشناختی. کارکردهای اجرایی با آزمونهای برج لندن، استروپ و مرتب سازی کارت های ویسکانسین مورد سنجش قرار گرفت. نتایج  به دست آمده نشان داد که بین بیماران مبتلا به وسواس و افراد غیربیمار در برخی از متغیر های کارکردهای اجرایی و باورهای فراشناختی تفاوت معنادار وجود دارد. اما مقایسه بیماران وسواسی با بینش بالا و پایین نشان داد که در هیچ یک از متغیر های کارکردهای اجرایی و باورهای فراشناختی در این دو گروه تفاوتی وجود نداشت.

 

کلید واژه: وسواس فکری – عملی، بینش، کارکردهای اجرایی، باورهای فراشناختی.

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                            صفحه

 

تقدیم ‌ألف

 

تشکر و قدردانی ب

 

چکیده ت‌

 

فهرست مطالب ث‌

 

فهرست جدول‌ها ذ‌

 

فهرست شکل‌‌ها ر‌

 

فصل 1-   کلیات پژوهش 1

 

1-1- بیان مسئله 2

 

1-2- ضرورت تحقیق 7

 

1-3- اهداف تحقیق 8

 

1-4- فرضیه های پژوهش 8

 

1-5- تعاریف نظری و عملی متغیرها 9

 

1-5-1- اختلال وسواس فکری عملی: 9

 

1-5-2- بینش : 9

 

1-5-3- فراشناخت: 9

 

1-5-4- کارکردهای اجرایی: 10

 

فصل 2-   مروری بر پیشینه های نظری و عملی پژوهش تحقیق 11

 

2-1- مبانی نظری 12

 

2-1-1- طبقه بندی و تشخیص اختلال وسواس فکری عملی 12

 

2-1-1-1- تاریخچه 12

 

2-1-1-2- طبقه بندی اختلال وسواس فکری – عملی 16

 

الف) طبقه بندی بر اساس(DSM-IV-TR) 16

 

ب)طبقه بندی جدید اختلال وسواس فکری عملی در DSM-5 17

 

2-1-2- دیدگاه های نظری در مورد وسواس 18

 

2-1-2-1- مدلهای روان­پویشی 18

 

2-1-2-1-1- برخی نظریات روان­پویشی وسواس 18

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                            صفحه

 

2-1-2-1-2 نظریه و درمان روان­پویشی مالان 20

 

الف) تبیین روان­پویشی و نقش بینش 20

 

ب) دو مثلث 20

 

2-1-2-2- مدل های شناختی رفتاری 21

 

2-1-2-2-1- هدف مدل های شناختی رفتاری 21

 

2-1-2-2-2- مدل رفتاری اختلال وسواس فکری – عملی: پیش شرط رویکردهای معاصر 22

 

2-1-2-2-3- مدل های شناختی رفتاری 24

 

الف) مدل رفتاری شناختی سالکوویسکیس برای اختلال وسواس فکری- عملی 24

 

ریشه مسئولیت پذیری افراطی 27

 

ب) نظریه شناختی راچمن برای وسواس های فکری 29

 

ج) نظریه شناختی پوردون و کلارک با تاکید بر اهمیت کنترل افکار 31

 

د) نظریه شناختی – رفتاری با تاکید بر انتظار خطر 32

 

ه) نظریه شناختی رفتارهای اجباری چک کردن 33

 

2-1-2-3- مدل فراشناختی اختلال وسواس فکری عملی 34

 

الف) مدل فراشناختی اختلالات روانشناختی 34

 

ب) مدل فراشناختی اختلال وسواس فکری- عملی 38

 

ج)کارکردهای فراشناختی درگیر در اختلال وسواس فکری – عمل 41

 

د) تاثیر بدکارکردی فراشناخت ها 41

 

ه( ابعاد آسیب شناسی فراشناختی و MCQ 42

 

2-1-2-4- مدل نوروسایکولوژیک 42

 

2-1-2-4-1- اهمیت دیدگاه تحولی 43

 

2-1-2-4-2 محدودیت های مدل نوروسایکولوژیک 44

 

الف)  پایه های نظری 44

 

ب) ارتباط با نشانه های وسواسی جبری 45

 

2-1-2-4-3- مدل نقائص دیداری فضایی در وسواس 45

 

2-1-2-4-4- مدل کاستی های حافظه در وسواس 50

 

الف) حافظه برای عمل 52

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                            صفحه

 

2-1-2-4-5- مدل کاستی­های کارکرد های اجرایی در وسواس 54

 

الف) برنامه ریزی 55

 

ب) سیالیت 55

 

ج) آمایه تغییر 56

 

د) بازداری حرکتی و سرکوب پاسخ 58

 

2-1-2-4-6- تصویربرداری عصبی ساختاری و کارکردی 61

 

الف) آناتومی و کارکرد جسم مخطط در وسواس 62

 

ب) آناتومی و کارکرد قشر پیش حدقه ای در وسواس 63

 

ج)  تصویر برداری عصبی و نوروسایکولوژی در وسواس 63

 

2-1-3- ارتباط کارکردهای اجرایی و باورهای فراشناختی 65

 

2-1-4- بینش 69

 

2-1-4-1- تعاریف 69

 

2-1-4-2- تمایز بینش از قضاوت، دانش و فراشناخت 70

 

2-1-4-3- سطوح مختلف بینش 73

 

2-2- ادبیات تحقیق 79

 

2-2-1- پژوهش های خارج از کشور 79

 

الف) تابلوی بالینی اختلال وسواس فکری عملی با بینش پایین و بالا 79

 

ب) مقایسه کارکردهای نوروپسیکولوژیک در بیماران مبتلا به وسواس و افراد سالم 82

 

ج) رابطه جنبه های نوروپسیکولوژی با بینش در بیماران وسواس 84

 

د) باورهای فراشناختی در بیماران مبتلا به وسواس فکری عملی و افراد سالم 85

 

ه) رابطه باورهای فراشناختی و بینش در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی 86

 

2-2-2- پژوهشهای داخلی 87

 

فصل 3-   فرایند روش شناختی پژوهش 92

 

3-1- نوع تحقیق 93

 

3-2- آزمودنی ها 93

 

3-3- ابزار های تحقیق 94

 

3-3-1- پرسشنامه جمعیت شناختی و بالینی: 94

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                            صفحه

 

3-3-2- مقیاس وسواس فکری عملی ییل براون: 94

 

3-3-3- پرسشنامه افسردگی بک(BDI-II): 96

 

3-3-4- پرسشنامه سلامت عمومی 12 گویه ای(GHQ-12): 96

 

3-3-5- مقیاس باورهای فراشناختی -30(MCQ-30): 96

 

3-3-6- آزمون استروپ: 97

 

3-3-7- برج لندن: 99

 

3-3-8- آزمون کارت های ویسکانسین: 100

 

3-4- روش تحلیل داده ها 102

 

فصل 4-   یافته های پژوهشی 104

 

4-1- نتایج توصیفی 105

 

4-1-1- شاخصهای توصیفی مربوط به ویژگیهای جمعیت شناختی در گروه های سه گانه 105