همانطور که قبلاً اشاره نمودیم در معناشناسی تاریخی باید به بررسی سیر تطور معنایی آن واژه در سه دوره زمانی قبل، همزمان و بعد از متن مورد نظر بپردازیم. ما در اینجا به دلیل گستردگی بحث، دوره زمانی سوم ( دوران بعد از نهج البلاغه) را منحصر به روایات‌های معصومین نموده‌ایم.
ألم در روایات
روایات رسیده از امامان معصوم، خود منبع موثق تاریخی است تا بتوان از رهگذر آن به تطور معنایی این واژه در طول زمان و حوزه معنایی آن پی برد.
در حدیثی از امام صادق(×)آمده است :
۱ـ « الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ کَالْجَسَدِ الْوَاحِدِ إِنِ اشْتَکَى شَیْئاً مِنْهُ- وَجَدَ أَلَمَ‏ ذَلِکَ فِی سَائِرِ جَسَدِهِ وَ أَرْوَاحُهُمَا مِنْ رُوحٍ وَاحِدَهٍ وَ إِنَّ رُوحَ الْمُؤْمِنِ لَأَشَدُّ اتِّصَالًا بِرُوحِ اللَّهِ مِنِ اتِّصَالِ شُعَاعِ الشَّمْسِ بِهَا» ^[۲۵۱]
امـام صـادق (× ) فـرمـود: مـؤ مـن بـرادر مؤمن است ، مانند یک پیکری که هرگاه عضوى از آن دردمند شود، اعضاء دیگر هم احساس درد کنند و روح‌هاى آنها نیز از یک روح است ، و همانا روح مؤ من پیوستگی‌اش به روح خدا از پیوستگى پرتو خورشید به خورشید بیشتر است.
در اینجا ألم با جسد همنشین شده است و اشاره دارد به درد جسمی که انسان‌های مومن در پیوستگی روحی که با هم دارند دردو ناراحتی دیگری، دامان آنان را خواهد گرفت.
” بنی آدم اعضاء یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند”
و یا در حدیثی به همین از رسول خدا (|)مضمون آمده است:
« ألا وإن المؤمنین إذا تحابا فی الله عزوجل وتصافیا فی الله کانا کالجسد الواحد إذا اشتکى أحدهما من جسده موضعا وجد الآخر ألم ذلک الموضع»^[۲۵۲]
بدانید که اگر مؤمنان به خاطر خداوند عزّ و جلّ به هم مهر ورزند و براى خدا صادقانه دوستى کنند چونان یک پیکرند، که هرگاه جایى از پیکر یکى به درد آید،دیگرى در همان جا احساس درد مى کند.
در این روایت، ألم با جسد هم نشین شده است به تعبیری دیگر یکی از متعلقات ألم، جسد و تن است و اشاره است به درد جسمی.
امام سجاد در دعای هفتم صحیفه می‌فرمایند:
۲ـ«أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ، وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ، لَا یَنْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ، وَ لَا یَنْکَشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کَشَفْتَ وَ قَدْ نَزَلَ بِی یَا رَبِّ مَا قَدْ تَکَأَّدَنِی ثِقْلُهُ، وَ أَلَمَ‏ بِی مَا قَدْ بَهَظَنِی حَمْلُهُ».^[۲۵۳]
توئى که براى (آسان کردن) دشواری‌ها خوانده می‌شوی، و تو در سختی‌ها پناهگاهى، از آن‌ها دور نمی‌شود جز آن سختى که تو دور نمائى، و از آن‌ها بر طرف نمی‌گردد جز آن را که تو برطرف کنى و اى پروردگار بر من فرود آمده چیزى (بلاء و گرفتارى) که سنگینى آن مرا دشوار است، و به من رسیده چیزى که زیر بار رفتن آن مرا وامانده کرده”^[۲۵۴]
امام صادق (×)درباره فایده کوتاه کردن مو و ناخن می‌فرمایند که آن سبب خارج کردن بیماری و درد از انسان است.
۳ ـ« تَأَمَّلْ وَ اعْتَبِرْ بِحُسْنِ التَّدْبِیرِ فِی خَلْقِ الشَّعْرِ وَ الْأَظْفَارِ فَإِنَّهُمَا لَمَّا کَانَا مِمَّا یَطُولُ وَ یَکْثُرُ حَتَّى یُحْتَاجَ إِلَى تَخْفِیفِهِ أَوَّلًا فَأَوَّلًا جُعِلَا عَدِیمَا الْحِسِّ لِئَلَّا یُؤْلِمَ الْإِنْسَانَ الْأَخْذُ مِنْهُمَا وَ لَوْ کَانَ قَصُّ الشَّعْرِ وَ تَقْلِیمُ الْأَظْفَارِ مِمَّا یُوجَدُ لَهُ أَلَمٌ‏ وَقَعَ مِنْ ذَلِکَ بَیْنَ مَکْرُوهَیْنِ إِمَّا أَنْ یَدَعَ کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَتَّى یَطُولَ فَیَثْقُلَ عَلَیْهِ وَ إِمَّا أَنْ یُخَفِّفَهُ بِوَجَعٍ وَ أَلَمٍ‏ یَتَأَلَّمُ مِنْهُ قَالَ الْمُفَضَّلُ فَقُلْتُ فَلِمَ لَمْ یَجْعَلْ ذَلِکَ خِلْقَهً لَا تَزِیدُ فَیَحْتَاجُ الْإِنْسَانُ إِلَى النُّقْصَانِ مِنْهُ فَقَالَ ع إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَکَ اسْمُهُ فِی ذَلِکَ عَلَى الْعَبْدِ نِعَماً لَا یَعْرِفُهَا فَیَحْمَدَهُ عَلَیْهَا اعْلَمْ أَنَّ آلَامَ الْبَدَنِ وَ أَدْوَاءَهُ‏^[۲۵۵] تَخْرُجُ بِخُرُوجِ الشَّعْرِ فِی مَسَامِّهِ‏^[۲۵۶] وَ بِخُرُوجِ الْأَظْفَارِ مِنْ أَنَامِلِهَا ».^[۲۵۷]
بررسى کن و عبرت گیر از حسن تدبیر در آفرینش مو و ناخن که چون هر دو دراز شوند و فزون گردند و نیاز دارند که بتدریج سبک شوند بی‌جانند تا آدمى از گرفتن آن‌ها درد نکشد، و اگر چیدن مو و گرفتن ناخن درد داشتند آدمى میان دو ناخواه بود یا بگذارد هر چه دراز شوند و بر او گران بود یا آن‌ها را سبک کند و درد کشد.
مفضّل گفت: چرا خدا آنها را آفریده‏اى نساخت که فزون نشوند که آدمى نیاز به کم‏کردن آن‌ها نداشته باشد امام (×) فرمود: خدا تبارک و تعالى در این باره نعمت‌هاى ناشناخته بر آدمى دارد که آن‌ها را سپاس نگذارد، بدان که آزارها و دردهاى تن با برآمدن مو و درآمدن ناخن از انگشتانش بیرون آیند از تنش.
در این روایت ألم با وجع رابطه جانشینی ایجاد کرده و آلام با بدن همنشین شده است که اشاره است به درد جسمی .
امام رضا(×) در زمینه حجامت و کاهش درد آن می‌فرمایند:
۴ـ «وَ الَّذِی یُخَفِّفُ مِنْ أَلَمِ‏ الْحِجَامَهِ تَخْفِیفُ الْمَصِّ عِنْدَ أَوَّلِ مَا یَضَعُ الْمَحَاجِمَ ثُمَّ یُدَرِّجُ‏ الْمَصَّ قَلِیلًا قَلِیلًا وَ الثَّوَانِی أَزْیَدُ فِی الْمَصِّ مِنَ الْأَوَائِلِ» ^[۲۵۸]
چیزى که در تخفیف درد حجامت خیلى مؤثر است اینست که در اول مرتبه که شاخ حجامت را می‌گذارند کم و سبک بمکند و بتدریج بر آن بیافزایند و در مراتب بعد بیشتر از قبل مکیده شود.
در اینجا نیز ألم به دلیل هم نشینی با “حجامه ” به معنای درد جسمی است.
۵ـ وَ رَوَى الشَّیْخُ الصَّدُوقُ رَحِمَهُ اللَّهُ فِی اعْتِقَادَاتِهِ مُرْسَلًا أَنَّهُ لَا یُصِیبُ أَحَداً مِنْ أَهْلِ التَّوْحِیدِ أَلَمٌ فِی النَّارِ إِذَا دَخَلُوهَا وَ إِنَّمَا یُصِیبُهُمْ آلَامٌ‏ عِنْدَ الْخُرُوجِ مِنْهَا فَیَکُونُ تِلْکَ الْآلَامُ جَزَاءً بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَ مَا اللَّهُ‏ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ. ^[۲۵۹]
و شیخ صدوق در کتاب اعتقادات خود بى‏سند روایت کرده که به هیچ یکتاپرستى دردى از دوزخ که در آن در آید نرسد و همان هنگام بیرون شدن درد کشند بسزاى آنچه کردند و خدا هیچ ستمگر نیست به بنده‏ها.
در این روایت الم با نار همنشین شده است که اشاره به عذاب روحی روز قیامت دارد و این‌که درد اهل توحید و یکتا‍‍پرستی، تنها به هنگام احتضار باشد که آن هم نتیجه کردار و اعمال آنان است.
در روایتی از امام صادق (×) آمده است:
۶ـ « إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهِ تُؤَدَّى الْعَبْدُ إِلَى اللَّهِ جَلَّ وَ عِزَّ فَیُحَاسِبُهُ حِسَاباً یَسِیراً وَ یَقُولُ یَا مُؤْمِنُ مَا مَنَعَکَ أَنْ تَعُودَنِی حِینَ مَرِضْتُ فَیَقُولُ الْمُؤْمِنُ أَنْتَ رَبِّی وَ أَنَا عَبْدُکَ أَنْتَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الَّذِی لَا یُصِیبُکَ أَلَمٌ‏ وَ لَا نَصَبٌ‏ فَیَقُولُ عَزَّ وَ جَلَّ مَنْ عَادَ مُؤْمِناً فِیَّ فَقَدْ عَادَنِی ثُمَّ یَقُولُ لَهُ أَ تَعْرِفُ فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ فَیَقُولُ نَعَمْ یَا رَبِّ فَیَقُولُ لَهُ مَا مَنَعَکَ أَنْ تَعُودَهُ حِینَ مَرِضَ أَمَا إِنَّکَ لَوْ عُدْتَهُ لَعُدْتَنِی ثُمَّ لَوَجَدْتَنِی بِهِ وَ عِنْدَهُ ثُمَّ لَوْ سَأَلْتَنِی حَاجَهً لَقَضَیْتُهَا لَکَ وَ لَمْ أَرُدَّکَ عَنْهَا» ؛^[۲۶۰]
آن حضرت روایت است که در قیامت منادی‌اى ندا کند که بنده را نزد حق آرند و خداوند از او حسابى آسان کشد و به او گوید: اى مؤمن چرا در بیماریم عیادتم نکردى؟ مؤمن گوید خدا یا تو پروردگار منى و من بنده توام‏ تو زنده پایدارى هستى که رنج و بیمارى بتو نرسد، خداى عزّ و جل گوید هر که مؤمن را عیادت کند مرا عیادت کرده، بعد باو گوید: آیا فلان کس را می‌شناسى؟ میگوید: آرى پروردگار من خداوند گوید: چرا در بیمارى عیادتش نکردى؟ که اگر عیادتش میکردى مرا عیادت کرده بودى، و مرا در نزد او مى‏یافتى، و اگر حاجتى از من می‌خواستى براى تو بر مى‏آوردم و ترا رد نمی‌کردم.
در اینجا ألم با نصب همنشین شده و اشاره است به منزه بودن خداوند از درد و سختی ورنج. .
در باب علل برتری انسان نسبت به ملائکه آمده است:
۷ـ« لِتَحْصِیلِ أَقْوَاتِ الْأَنْفُسِ وَ الْعِیَالِ مِنَ الطَّیِّبِ الْحَلَالِ عَرَّفَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّ خِیَارَ الْمُؤْمِنِینَ سَیَحْتَمِلُونَ هَذِهِ الْبَلَایَا وَ یَتَخَلَّصُونَ مِنْهَا وَ یُحَارِبُونَ الشَّیَاطِینَ وَ یَهْزِمُونَهُمْ وَ یُجَاهِدُونَ أَنْفُسَهُمْ بِدَفْعِهَا عَنْ شَهَوَاتِهَا وَ یَغْلِبُونَهَا مَعَ مَا رُکِّبَ فِیهِمْ مِنْ شَهْوَهِ الْفُحُولَهِ وَ حُبِّ اللِّبَاسِ وَ الطَّعَامِ وَ الْعِزِّ وَ الرِّئَاسَهِ وَ الْفَخْرِ وَ الْخُیَلَاءِ وَ مُقَاسَاهِ الْعَنَاءِ وَ الْبَلَاءِ مِنْ إِبْلِیسَ لَعَنَهُ اللَّهُ وَ عَفَارِیتِهِ وَ خَوَاطِرِهِمْ وَ إِغْوَائِهِمْ وَ اسْتِهْوَائِهِمْ وَ دَفْعِ مَا یُکَابِدُونَهُ‏ مِنْ أَلَمِ الصَّبْرِ عَلَى سِمَاعِ الطَّعْنِ مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ وَ سِمَاعِ الْمَلَاهِی وَ الشَّتْمِ لِأَوْلِیَاءِ اللَّهِ وَ مَعَ مَا یُقَاسُونَهُ فِی أَسْفَارِهِمْ لِطَلَبِ أَقْوَاتِهِمْ وَ الْهَرَبِ مِنْ أَعْدَاءِ دِینِهِمْ وَ الطَّلَبِ لِمَا یَأْمُلُونَ مُعَامَلَتَهُ مِنْ مُخَالِفِیهِمْ فِی دِینِهِمْ …‏»^[۲۶۱]
انسان با وجود پیش‏آمدهاى ناملایم از زحمت تأمین معاش خود و عیال و اهلش گرفته تا تحمّل ترس و خوف از دزدان و امراى ستمگر، و استقامت در برابر امراض و سختی‌ها، و مشقّت اغواء و اضلال شیاطین [و] انس و جن، و سختى زندگانى دنیوى، باز هم با هوا و خواهش‌هاى نفسانى مبارزه کرده و براى اطاعت و امتثال اوامر و تکالیف الهى استقامت بخرج داده و پیوسته در مقابل تمایلات و شهوات فطرى خود از حبّ نساء و لباس و شهرت و دوستى دنیا و دیگر لذّات آن مجاهده نموده، رو به سوى حقّ و حقیقت مى‏آورند، و با خلوص نیّت و صفا و صدق باطن، در پى تحصیل علم و معرفت و قرب و منزلت قدم برمى‏دارند.
و نه شیطان و اعوانش قادرند فرشتگانم را- همانها که از خطا و لغزش محفوظ و معصومشان داشته‏ام- وسوسه نمایند. اى فرشتگانم! اینست که اگر هر یک از بنى آدم سرگرم عبادت و اطاعت شده و با آن گرفتاری‌ها و علائق، توجّه و خلوص قلب خود را حفظ کند، البتّه قدم بلندترى را برداشته و عملى را انجام داده است که شما از آوردن آن عاجز و ناتوان خواهید بود.
در روایتی از امام سجاد (×) درمورد شفاعت شیعیان آمده است:
۸ ـ « شَفَاعَهُ مُحَمَّدٍ (|)وَ شَفَاعَتُنَا تُحِیطُ بِذُنُوبِکُمْ یَا مَعْشَرَ الشِّیعَهِ فَلَا تَعُودُوا وَ لَا تَتَّکِلُوا عَلَى شَفَاعَتِنَا فَوَ اللَّهِ لَا یَنَالُ أَحَدٌ شَفَاعَتَنَا إِذَا فَعَلَ هَذَا حَتَّى یُصِیبَهُ أَلَمُ الْعَذَابِ وَ یَرَى هَوْلَ جَهَنَّمَ».
اى گروه شیعیان هر چند شفاعت رسول خدا (|) و شفاعت ما گناهان شما را فرا گیرد، ولى به عمل فحشاء باز نگردید و به شفاعت ما نیز اعتماد نکنید، چرا که به خدا سوگند کسى که چنین عملى انجام دهد شفاعت ما بدو نرسد و او را در نیابد مگر پس از آنکه عذاب به او برسد و هول جهنّم را ببیند.^[۲۶۲]
در این روایت ألم با عذاب هم نشین شده است و با توجه به قرینه معنوی سیاق جمله ولفظ جهنم، ألم اشاره است به عذاب اخروی.
روایت شده که در حضور أمیر المؤمنین(×) گروهى مذاکره در پیرامون نسبت دادن عدل و ظلم به پروردگار مى‏کردند، پس آن حضرت از مکان خود برخاسته و به سوى مسجد آمده و بالاى منبر رفت و پس از حمد و ثناى الهى فرمود:
۹ـ « أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لَمَّا خَلَقَ خَلْقَهُ أَرَادَ أَنْ یَکُونُوا عَلَى آدَابٍ رَفِیعَهٍ وَ أَخْلَاقٍ شَرِیفَهٍ … ثُمَّ خَلَقَهُمْ فِی دَارِهِ وَ أَرَاهُمْ طَرَفاً مِنَ اللَّذَّاتِ لِیَسْتَدِلُّوا بِهِ عَلَى مَا وَرَاءَهُمْ مِنَ اللَّذَّاتِ الْخَالِصَهِ الَّتِی لَا یَشُوبُهَا أَلَمٌ أَلَا وَ هِیَ الْجَنَّهُ وَ أَرَاهُمْ طَرَفاً مِنَ الْآلَامِ‏ لِیَسْتَدِلُّوا بِهِ عَلَى مَا وَرَاءَهُمْ مِنَ الْآلَامِ‏ الْخَالِصَهِ الَّتِی لَا یَشُوبُهَا لَذَّهٌ أَلَا وَ هِیَ النَّارُ فَمِنْ أَجْلِ ذَلِکَ تَرَوْنَ نَعِیمَ الدُّنْیَا مَخْلُوطاً بِمِحَنِهَا وَ سُرُورَهَا مَمْزُوجاً بِکَدِرِهَا وَ هُمُومِهَا»^[۲۶۳]
اى مردم! بدانید که خداوند سبحان چون خلق را بیافرید چنان خواست که از نقص به کمال روند … سپس مخلوق را در این جهان منزل داد و پاره‏اى از لذّات را به آنان بنمود تا بر لذّات پاک آخرت که بهشت است راه یابند، و پاره‏اى از رنج‌ها و محنت‌ها را در این جهان به ایشان نشان داد تا بدین وسیله بر آلام‏ و ناراحتی‌ها و گرفتاری‌هاى آن جهان که عبارت از دوزخ است پى برند و از این عذاب موقّت بر آن عذاب ابدى استدلال کنند، و از این رو است که لذّات این جهان همیشه با سختى و رنج توأم است و خوشى و سرورش با اندوه و غم هم‌عنان.^[۲۶۴]
در این روایت ألم با لذت در تقابل است و با واژگان هم ، سرور و محنت همنشین شده است و از دردها و رنج‌های این جهان می‌گوید که در جهان آخرت هم وجود دارد.
عمّار ساباطىّ از امام صادق (×) روایت کرده که آن حضرت فرمود:
۱۰ـ « مَنْ خَرَجَ فِی سَفَرٍ فَلَمْ یُدِرِ الْعِمَامَهَ تَحْتَ حَنَکِهِ فَأَصَابَهُ أَلَمٌ لَا دَوَاءَ لَهُ فَلَا یَلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَهُ»‏؛^[۲۶۵]
کسى که از خانه به قصد سفر کردن بیرون رود و عمامه را زیر حنک (گلوى) خود نگرداند و به دنبال آن به دردى بى‏درمان گرفتار شود چنین شخصى هرگز نباید کسى را به خاطر این بلیّه سرزنش کند یا مقصّر بداند مگر خودش را (که او خود خویشتن را در معرض بلاء درآورده است).^[۲۶۶]
در اینجا به نظر می‌رسد ألم به قرینه همنشینی با دواء و سفر به معنای دردجسمی است.
و از امام صادق (×) درباره^[۲۶۷] حکم مجرمى که هنگام رجم فرار کرده، فرمود:
۱۱ـ « … وَ قَدْ رُوِیَ‏ أَنَّهُ إِنْ کَانَ أَصَابَهُ أَلَمُ‏ الْحِجَارَهِ فَلَا یُرَدُّ وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ أَصَابَهُ أَلَمُ‏ الْحِجَارَهِ رُدَّ »؛ ^[۲۶۸]
و روایت شده است که چنانچه درد یک پاره سنگ را چشیده باشد و بعد فرار کرده او را باز نگردانند، ولى اگر اصلا سنگى به او برخورد نکرده ، فرار کند او را باز مى‏گردانند.^[۲۶۹]
« ألم حجاره » ترکیب اضافی است که"حجاره” نقش تمییز را در رابطه همنشینی این دو واژه به عهده دارد و اشاره است به درد ناشی از اصابت سنگ به بدن که در حوزه ناملایمات جسمی قرار می‌گیرد.

8. 8. ۲.نتیجه‌گیری

بررسی معناشناختی ألم در قرآن به طور عام و به صورت موردی و نمونه‌ای نشان می‌دهد که قرآن در مواجهه با واژگان عرب به شیوه‌های گوناگون عمل کرده است. واژه ألم در بعضی موارد، در همان معنای عرفی و متداول به کار برده است، وگاهی در معنایی وسیع‌تر یا محدودتر به کار گرفته، برخی را نیز در معنایی تازه و متفاوت از معنای رایج در عصر نزول به کار بسته است. برای رسیدن به جایگاه دقیق معنایی واژه ألم علاوه بر لغت‌شناسی و بررسی دقیق مدلول استعمالی تک تک واژه‌ها، بررسی نظام معنایی حاکم بر قرآن و جایگاه هریک از واژه‌ها در کل نظام معنایی و نیز ارتباط هر واژه با سایر واژگان مرتبط در متن ضروری است. با توجه آیات قرآن می‌توان نتیجه گرفت که در نظام اخلاقی قرآن، گناه از عذاب ناگسستنی است و انسان‌های بی‌ایمان معمولاَ خودشان را محکوم به رنج می‌کنند و در واقع در یک نگاه نهایی بی‌ایمانی، بزرگترین رنج (رنج روحی) است ألم در ‌روایات نیز به حوزه جسم مرتبط و به درد ناشی از بیماری اشاره دارد. البته در مواردی اندک نیز به عذاب آخرت مرتبط بود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فصل سوم
مفاهیم جانشین

در این پایان نامه سعی بر این بوده است که برای ارائه نتایج تحلیل­ها، نمودارهای متنوع به نحوی به­کار گرفته شوند که روال نتیجه ­گیری از آن­ها به آسانی امکان­ پذیر باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

روش تحلیل در این پژوهش، تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون با کنترل جابجایی با الگوی بار جانبی متناسب با آیین نامه (بار مثلثی) است. محاسبه مقادیر ظرفیتی قاب و تشخیص نوع زوال آن لازمه انجام این تحقیق بوده، بنابراین همه تحلیل­ها تا لحظه زوال قاب ادامه داشته اند و نیازی به محاسبه جابجایی هدف نبوده است.
۴-۲- روند انجام تحلیل­ غیرخطی قاب­ها و نتایج مربوط به آن
برای انجام تحلیل­ غیرخطی استاتیکی قاب­های مورد مطالعه از نرم­افزار OpenSees استفاده شده است. اما برای انجام کلیه عملیات محاسباتی مربوط به بعد از تحلیل که شامل استخراج داده ­های مورد نظر از میان نتایج بدست آمده از نرم­افزار OpenSees، رسم نمودارهای مورد نیاز و کلیه کنترل­های کناری می­باشد نرم­افزار MATLAB به کار برده شده است. علاوه بر این دو نرم­افزار، برای بررسی تأثیر پارامترهای مختلف بر مود زوال قاب­ها و رسم نمودارهای مربوط به آن از محیط Excel نیز استفاده شده است.
۴-۲-۱- دسته­بندی قاب­ها بر اساس مود زوال آن­ها
قاب­های مورد مطالعه بر اساس نوع زوالشان دسته­بندی شده ­اند. برای تعریف مود­های مختلف زوال از ترکیب معیارهای زوال و مقدار بیشینه شاخص آسیب مقاطع در لحظه زوال قاب­ها استفاده شده است.
۴-۲-۱-۱- معیارهای زوال برای مفاصل پلاستیک، طبقات و کل قاب
معیارهای زوالی که در این پژوهش در نظر گرفته شده است به شرح زیر می­باشد:
در سطح مفصل پلاستیک (مقطع)، چهار نوع زوال بررسی شده است:
خرد شدن هسته بتنی مقطع (_c > ε_cuε)
پاره شدن میلگرد طولی (_s > ε_suε)
افت مقاومت ۱۵ درصدی در منحنی لنگر–انحنا مربوط به مقطع در طول تحلیل
زوال برشی مقطع (V_r < V_u)
مقدار ε_cu با توجه به رابطه­ای که توسط پریستلی و همکارانش ]۴۶[ ارائه شد در ترکیب با مقدار بیشینه تنش قابل تحمل بتن محصور شده که از مدل مندر بدست آمد محاسبه شده است. مقدار ε_su ثابت و برابر ۰۹/۰ در نظر گرفته شده است. در مورد محاسبه ظرفیت برشی مقطع از روابط ارائه شده در ACI-318M-08 ]47[ استفاده شده است که روابط مربوطه توسط معادلات ۴-۱ تا ۴-۴ نشان داده شده است:
N_u : نیروی محوری که همزمان با V_u اتفاق می­افتد،
A_g : مساحت کلی مقطع،
A_v : سطح میلگرد برشی،
d : ارتفاع موثر مقطع،
S : فاصله خاموت­ها،
λ = ۱.۰ (برای بتن با وزن طبیعی) ، λ = ۰.۷۵ (برای بتن سبک).
معیار زوال طبقه به صورت کاهش مقاومت ۱۵ درصدی در ظرفیت طبقه در نظر گرفته شده است. در مورد کل قاب نیز به همین ترتیب، کاهش مقاومت ۱۵ درصدی در منحنی ظرفیت قاب به عنوان معیار زوال آن انتخاب شده است.
۴-۲-۱-۲- تعریف مودهای زوال مختلف قاب بر اساس ترکیب معیارهای زوال و مقدار بیشینه شاخص آسیب مقاطع در لحظه زوال قاب
در این پژوهش پنج مود زوال برای قاب­ها تعریف شده است. تعاریف بر اساس ترکیب معیارهای زوال و مقدار بیشینه شاخص آسیب مقاطع در لحظه زوال ارائه شده است. پنج مود زوال معرفی شده به صورت زیر می­باشند:
در مورد مقاطع اگر زوال برشی غالب نباشد به عبارتی اگر زوال ترد اتفاق نیفتد، در صورت وقوع هر یک از سه نوع زوال دیگر ذکر شده در بالا، مشخصاً مقدار بیشینه شاخص آسیب آن مقطع برابر با ۱ خواهد بود. این گروه از قاب­ها در دسته “زوال مفصل پلاستیک^[۹۷]” قرار می­گیرند.
حالت دوم زوال، حالتی است که زوال یکی از طبقات حاکم بوده و در عین حال مقدار بیشینه شاخص آسیب مقاطع در لحظه زوال کمتر از ۹۵/۰ باشد. این حالت “زوال طبقه^[۹۸]” نامگذاری شده است.
حالت سوم، زوال کل قاب می­باشد. به این ترتیب که اگر کاهش ۱۵ درصدی ظرفیت قاب اولین زوالی باشد که اتفاق می­افتد و همزمان مقدار بیشینه شاخص آسیب کمتر از ۹۵/۰ باشد، این قاب­ها در دسته “زوال قاب^[۹۹]” قرار می­گیرند.
مود زوال چهارم، یک مود ترکیبی است. به این صورت که اگر کاهش ظرفیت ۱۵ درصدی طبقه با مقدار بیشینه شاخص آسیب بیشتر از ۹۵/۰ همراه باشد، این قاب­ها در گروه “زوال ترکیبی طبقه و مفصل پلاستیک^[۱۰۰]” قرار می­گیرند. به این مفهوم که احتمال وقوع هر دو نوع زوال وجود دارد.
همانند دسته چهارم، اگر زوال قاب (۱۵ درصد کاهش ظرفیت قاب) با بیشینه شاخص آسیب مقاطع بیشتر از ۹۵/۰ اتفاق بیفتد، این قاب­ها با نام “زوال ترکیبی قاب و مفصل پلاستیک^[۱۰۱]” دسته بندی می­شوند.
در جدول زیر تعداد کل قاب­های انتخابی که از نظر طراحی در محدوده قابل قبول قرار داشته اند و همین­طور تعداد قاب­های با مودهای زوال مختلف به تفکیک آمده است.
جدول ۴- ۱ تعداد قاب­های انتخابی به تفکیک مود زوال

رشد روز افزون تولیدات خودرو و تمایل شهروندان در استفاده از خودروهای شخصی مشکلات عدیده ای به وجود آورده است از سویی محدودیتهای ورود خودروهای خارجی انحصاری را برای تولید کنندگان داخلی به وجود آورده و همین امر رقابت را در میان تولید کنندگان داخلی کاهش داده است و از طرفی دیگر تولیدات انبوه بدون در نظر گرفتن گنجایش شهرها و جاده های ارتباطی معضلات ترافیکی و آلودگی هوا را موجب شده است. در این میان مسئولیت مدنی تولید کنندگان خودرو از دو جهت قابل بررسی است: نخست مسئولیت مدنی آنان ناشی از عیب تولید در برابر مصرف کنندگان است. این جنبه مسئولیت، مبتنی بر نظریه تقصیر در رابطه مسئولیت مدنی است. بدین ترتیب که ارکان آن عبارتند از: زیان، زیان دیده و عمل زیانبار که در اینجا نقص در تولید، عدم رعایت استانداردهای لازم می تواند عمل زیانبار تلقی شود. دوم آنکه مسئولیت مدنی تولید کنندگان در برابر اشخاص ثالث غیر مصرفکننده میباشد. برای نمونه چنانکه مسلم شود که آلودگی هوا معلول تولیدات غیر استاندارد و نقص تولید در محصولات یک شرکت خودرو ساز باشد آیا اساساً میتوان مسئولیتی را برای آن شرکت متصوّر شد؟ به نظر میرسد نظریه خطر که مبتنی برعدم تقصیر است در این زمینه قابل تأمل و بررسی باشد. لذا در این تحقیق تلاش خواهیم نمود تا با بررسی ارکان و ابعاد مسئولیت مدنی، مسئله مطروحه را طرح و بطور مبسوط مورد بحث قرار دهیم. در بخش دیگر این تحقیق حقوق مصرف کنندگان خودرو را با عنایت به قانون حمایت از مصرف کنندگان خودرو را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین نقش و وظایف سازمان حمایت از مصرف کنندگان را در این رابطه تشریح مینمائیم.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

الف) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
با عنایت به معضلات اجتماعی که تولیدات بیرویه خودرو بوجود آورده است و بازار انحصاری تولید و مصرف که حق انتخاب مشتریان را محدود ساخته است و بعضاً نتوانسته است رضایت آنان را جلب نماید و از سوی دیگر خدمات پس از فروش که متناسب با نیازهای مصرف کنندگان نبوده است از دلایل عمده و ضرورت این تحقیق به شمار می آید که امیدواریم که با بررسی معضلات مزبور گامی در راستای برطرف شدن خلاءهای موجود برداشته شود.
ب) مرور ادبیات و سوابق مربوطه
در زمینه مسئولیت مدنی آثار متعددی وجود دارد که میتوان برای نمونه به موارد ذیل اشاره نمود:
۱: کاتوزیان-ناصر- مسئولیت مدنی و ضمان قهری- انتشارات میزان- ۱۳۸۰
۲: زرگوش- مشتاق- مسئولیت مدنی دولت- انتشارات میزان- دوجلدی- ۱۳۸۹
۳: غمای- مجید- مسئولیت مدنی دولت- نشر دادگستر- ۱۳۷۹
۴: غلامعلیزاده، محمد، مسئولیت مدنی ناشی از وسایل موتوری، نشر شهردانش، چاپ اول، ۱۳۹۲
و آثار دیگری که در زمینه مسئولیت مدنی به چاپ رسیده است اما هیچ یک به طور اختصاصی به تحلیل و بررسی مسئولیت مدنی تولیدکنندگان خودرو نپرداخته اند.
ج) جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق
بررسی حقوق مصرف کنندگان خودرو و مسئولیت مدنی تولید کنندگان به طور توامان از نکات بدیع این تحقیق به شمار میرود. همچنین مسئولیت تولید کنندگان در برابر اشخاص ثالث نیز در این قالب میتواند حاوی مطالب جدیدی باشد.
د) اهداف مشخص تحقیق
هدف کلی این تحقیق روشن نمودن ابعاد مختلف حقوق مصرف کنندگان خودرو نقش سازمان حمایت از مصرف کنندگان در تامین منافع شهروندان و برقراری موازنه و تعادل بین عرضه و تقاضا میباشد. هدف ویژه این تحقیق طرح ضابطه مشخص و معین در رابطه مسئولیت مدنی تولیدکنندگان با مصرف کنندگان و اشخاص ثالث میباشد.
اهداف کاربردی
این تحقیق میتواند مورد استفاده شرکتهای خودروسازی داخلی، سازمان حمایت از مصرف کنندگان و همچنین سازمان محیط زیست قرار گیرد.
ه) سؤالات تحقیق
۱: مسئولیت مدنی تولید کنندگان خودرو در قبال مصرف کنندگان آن چگونه و مبتنی بر کدام یک از نظریه های راجع به مسئولیت مدنی است؟
۲: مسئولیت مدنی تولید کنندگان خودرو در قبال اشخاص ثالث چگونه است؟
۳: نقش سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان در خصوص موضوع چگونه است؟
و) فرضیه ‏های تحقیق
۱: با عنایت به نظام حقوقی ایران و رویه قضایی مسئولیت مدنی تولید کنندگان خودرو مبتنی بر نظریه تقصیر میباشد.
۲: در قبال اشخاص ثالث چنانچه قصور به طور مستقیم قابل انتساب به تولید کنندگان باشد مسئولیت مدنی آنها قابل تصور است.
۳: سازمان حمایت از مصرف کنندگان میتواند به عنوان یک نهاد تنظیم کننده (مقرراتگذار) مستقل از دولت عرضه و تقاضا را در بازار تنظیم و به تبع آن حقوق مصرف کنندگان را تضمین نماید. ضمن آنکه منافع تولید کنندگان نیز تامین گردد.
- تعریف واژه‏ ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):
۱: مسئولیت مدنی: رابطه ایست ناظر بر جبران زیان زیان دیده که پرداخت غرامت توسط زیان رسان(نظریه تقصیر) یا دیگری(نظریه خطر) صورت میگیرد.
۲: عامل زیان: شخصی است که فعل زیانبار نتیجه ی عمل وی و یا قابل انتساب به او باشد. ۳: انتظار مشروع: به درخواستها و نیازهایی اطلاق میشود که بر اساس اعلام قبلی مقامات یا مراجع عمومی به نوعی جزءانتظارات مسلم شهروندان محسوب میشود و عدم برآوردن نمودن آنها موجب آسیب های مادی و معنوی به شهروندان میگردد.
ز)روششناسی تحقیق
درخصوص تفکیک مراحل اجرایی تحقیق و توضیح آن، از به کار بردن عناوین کلی نظیر، «گردآوری اطلاعات اولیه»، «تهیه نمونه‏های آزمون»، «انجام آزمایش‏ها» و غیره خودداری شده و لازم است در هر مورد توضیحات کامل در رابطه با منابع و مراکز تهیه داده‏ها و ملزومات، نوع فعالیت، مواد، روش‏ها، استانداردها، تجهیزات و مشخصات هر یک ارائه گردد.
روش تحقیق- توصیفی- تحلیلی میباشد که طی آن نخست با جمع آوری اطلاعات و سپس دسته بندی آنها در قالب داده های متغیر و ثابت به توصیف مسئله مطروحه پرداخت و آنگاه آنها را با توجه به اهداف تحقیق و در جهت رسیدن به پاسخ سوالات در جای مناسب به کار خواهیم برد
ضمناً این تحقیق کتابخانهای است که در ابتدا با مطالعه منابع کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری اطلاعات به صورت فیش برداری پرداخته و سپس به تحلیل داده ها و نگارش آن مطابق پلان مدنظر خواهیم پرداخت.
روش تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس بنیان های نظری صورت میگیرد که در ابتدا مکاتب رایج و تئوری های مربوطه را طرح و سپس متغیرهای خویش را در قالب نظریه های پذیرفته شده بیان مینماییم.
ح) ساختار تحقیق
در این تحقیق در سه فصلبه مباحث پیرامون مسئولیت مدنی خودروسازان در قبال مصرفکنندگان خواهیم پرداخت.فصل نخست به مبانی و مفاهیم نظری مسئولیت مدنی اختصاص یافته است که در آن مبانی و نظریههای کلاسیک مسئولیت مدنی در غالب دو نظریه مبتنی بر تقصیر و نظریه ایجاد خطر را تشریح خواهیم کرد.در این فصل نظریههای نوین مسئولیت مدنی از مقولههایی است که مورد غفلت قرار نگرفته است اهمیت این نظریات در اینست که به پویایی بحث در مقوله مسئولیت مدنی خودروسازان کمک مینماید. بویژه آنکه هم اکنون یکی از مسائل اجتماعی ما قلمداد میشود که سالانه چندین هزار نفر درگیر آن بوده و حتی در تصادفات رانندگی جان باخته و یا مصدوم میشوند. همچنین در این فصل به اهداف، ارکان و رابطه مسئولیت مدنی خواهیم پرداخت تا ضمن روشن ساختن مبانی راه را برای درک مسائل مطروحه در فصول آتی هموار سازیم.
در فصل دوم به حقوق و تکالیف مصرفکننده اشاره خواهیم کرد.امروزه مسئله حقوق مصرفکنندگان ربط محکمی به موازین حقوق بشری پیدا کرده است. لذا وجه مهمی از حقوق مصرفکنندگان را حقهای بشری تشکیل میدهند که براساس اصل غایت بودنانسان و فاعلیت اخلاقی وی میباشد. بطوری که میتوان ادعا کرد این وجه بر سایر وجوه سنتی قرارداد از جمله عادلانه بودن معامله، فقدان تدلیس و … غالب دانست. از سویی دیگر با تطور مفهوم حق از حق یا باطل بودن به حق داشتن شاهد همبستگی حق و تکلیف هستم. بدین ترتیب که مصرفکنندگان هم عرض با حقوقی که دارند تکالیفی نیز نسبت به تولیدکنندگان دارند. از جمله این تکالیف میتوان به عدم کپی و رایت و رعایت حق اختراع یا تألیف، توجه به هشدارهای تولیدکننده و غیره اشاره کرد.
در فصل سوم که آخرین فصل نیز میباشد، به طور اختصاصی به مسئولیت مدنی خودروسازان خواهیم پرداخت. مسئولیت مدنی خودروسازان در اثر عیب و نقص تولید، مسئولیت آنان در برابر اشخاص ثالث و نحوه قیمتگذاری و مسئولیت در اثر گرانفروشی و عدم رعایت نظامنامههای شورای رقابت و سازمان حمایت و همچنین مراجع حل و فصل اختلافات میان تولیدکنندگان و مصرفکنندگان از مباحث این فصل میباشد.
فصل اول
مفاهیم و مبانی نظری
۱-۱- مفاهیم
عالم حقوق،عالم اعتبار است و مفاهیم حقوقی علاوه بر داشتن مفهومهای واقعی خودش،مفاهیمی اعتباری را نیز یدک میکشند. در یک پژوهش علمی – حقوقی درک مفاهیم آن حوزه و تفکیک مفاهیم واقعی – ارزشی از مفاهیم اعتباری جهت شناخت بنیان ها و مبانی ضروری بوده و مقدمه ای بر استدراکات یقینی خواهد شد.
مسئولیت های مدنی از حوزه های پر اهمیت علم حقوق است که مانند سایر پدیدههایی علمی نیازمند شناخت منظمی از موضوع در خارج از خود آن است.قدمت و شیوع این حوزه در اثر عدالت خواهی و اصل آزادی انسان مشروط از اجتناب به اضرار به دیگری می باشد. لذا مسئولیت مدنی در حوزه های مختلف حیات بشری کارکردهای خودش را دارا میباشد و منجر به پیدایش شاخه های فرعی همچون مسئولیت مدنی دولت،مسئولیت مدنی کارفرما،مسئولیت مدنی وضمانقهری،بیمه مسئولیت مدنی،مسئولیت مدنی ناشی از حوادث و… شده است که بر گستره و اهمیت این حوزه صحه می گذارد.
اما جهت یافتن مجموعه ای دقیق و کسب معرفتی منسجم از باب مسئولیت مدنی تولیدکنندگان خودرو که موضوع این تحقیق می باشد درک مفاهیم آن ضروری و غیرقابل اجتناب می باشد.از این رو است که در این بخش سعی در تعریف دقیقی از خودرو، مصرف کنندگان آن،نقص و عیب خودرو و همچنین باز تعریفی از مسئولیت مدنی خواهیم داشت.
۱-۱-۱- مفهوم مسئولیت مدنی
اساساً بایست ذکر کرد که مسئولیت منتجاز اختیار است و موجودی مسئول است که آگاه از اعمال و کردار خویش باشد.بنابراین مبنای مسئولیت اختیار است.آنچه که فصل مخیره انسان از سایر موجودات است اختیار و آگاهی وی می باشد. کانت در نقد عقل محض خویش انسان را غایت می داند و اصل غایت را بر پایه اختیار و آگاهی بشر بنا نهاده و آنرا مبنای تفکیک انسان از سایر مخلوقات می داند. لذا با این مقدمه به بحث مسئولیت به طور عام و مسئولیت مدنی به گونه ای خاص ورود می کنیم.
در باب فلسفه و پیدایش مسئولیت مدنی برجسته ترین نظرات معطوف به نظم اجتماعی و آسایش مدنی زندگی جمعی در سایه قانون می باشد که هیچ فردی نبایست با عمل خویش موجبات ضرر و زیان و یا مشقت دیگری را فراهم سازد. لذا هر شخص مسئول گفتار و عملکرد خویش در برابر دیگران است و چنانچه ضرری بر خلاف قانون به دیگری وارد سازد مسئول جبران آن است. «در حقوق مسئولیت معین می شود که چگونه رفتاری زیبنده هر انسان در رابطه با دیگران است و چه قواعدی بر همگان تحمیل می شود تا از اضرار ناروا به همگنان پرهیز کنند و درچه مواردی و چگونه باید زیان های وارد شده را جبران سازند.پس مسئولیت مدنی با فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی،که به تمیز رفتار های زیبنده انسان در جامعه مدنی ارتباط نزدیک و موضوعی مشترک دارد و فلسفه شناخت رابطه میان خطر و مسئولیت را معین می کند».^[۱]
اما در باب تعریف مسئولیت مدنی برخی آن را مسئولیت پرداخت خسارت دانسته و گفتهاند هر آنجا که جبران خسارت باشد مسئولیت مدنی نیز هست^[۲].«مسئولیت مدنی در حقوق تعهدات، عنوانی است برای بیان اعزام قانونی جبرای ضررهای ناروا.خواه این نظر از شکستن پیمان و نقص عهد حاصل آید یا از تخطی از تکلیف عمومی احتیاط و عدم اضرار به غیر بر این پایه،مسئولیت مدنی دو شاخه مهم دارد:مسئولیت قرار دادی و الزامهای خارج از قرارداد.»^[۳]
استاد کاتوزیان در توصیف مسئولیت مدنی بیان می دارد:«در حقوق مسئولیت مدنی،چهره کیفری و مکافات دهنده کارهای ناصواب جای خود را به جبران خسارت داده است.در ایجاد این رابطه دینی،اراده هیچ یک از آن دو حاکم نیست.حتی،در موردی که مسئول به عمد به دیگری زیان می رساند،چون مقصود او اضرار است نه ایجاد دین برای خود،کار او را باید در زمره وقایع حقوقی شمرد.مسئولیت مدنی هیچ گاه مستقیماًعمل حقوقی نیست.»^[۴] همچنین برخی مسئولست مدنی را :«التزام و تعهد قانونی شخص به جبران ضرر و زیانی[می دانند] که در نتیجه عمل مستندبه او به دیگری وارد شده است.منشاء التزام و تعهد ممکن است اراده و قرارداد باشد که به تعهد ارادی یا قراردادی تعبیر می شود و یا ممکن است، قانون باشد که چنین تعهد و التزامی ضمان قهری یا مسئولیت مدنی به معنای خاص گفته می شود.»^[۵]
اما در جمع بندی بحث با عنایت به مقدمه نخست مبنی بر اصل اختیار در حدوث تحقق مسئولیت مدنی بایست عنوان داشت که تعاریف فوق هر یک بیانگر وجه هنجاری^[۶] یا «باید انگار»مقوله مسئولیت مدنی است و وجه «هست انگار» مغفول مانده است.از آنجا که علم حقوق یک نظام صوری است که متکی بر نتایج به دست آمده از اصول موضوعه،سازگاری^[۷]وتمامیت مقدمه،اصول و نتیجه می باشد ویا به عبارتی سازگاری اندیشه با اندیشه است،نه اندیشه با واقعیت یا منطق ارسطویی.و همانگونه که گفتیم علم حقوق دنیای اعتبارات است که مستلزم انطباق داده ها با مفروضات عینی و نا ملموس است،ممکن است منجر به تاکید هنجاری یا باید انگار از مسئولیت مدنی شده باشد که نگرشی غایت انگارانه^[۸] در پی دارد و می تواند در عمل فواید بیشتری به دنبال داشته باشد.چنانچه به تعبیر گابریل مارتی «استدلال حقوقی بیش از آن که منطقی باشد غایتگرایانه و فرجام شناسانه است.»^[۹]
کوتاه سخن آنکه وجه هست انگار مسئولیت مدنیمعطوف به ریشه های مسئولیت مدنی و به طور اخص متوجه اختیار می باشد.در وجه هست انگار مسئولیت مدنی بایست به خودآگاهی و ناخودآگاهی، جبر و اختیار و اراده در تمامی صور ممکن پرداخت.چرا که اگر برآنیمکه مسئولیت منتج از اختیار است آیا مجانین و افراد مسلوب الاراده مانند سایر افراد دارای مسئولیت مدنی بوده و موظف به جبران خسارت می باشند؟آیا اعمال شخصی که در ناخودآگاه فعلش موجب ضرر و زیان دیگری می شود موجب مسئولیت مدنی وی می گردد؟یا در حقوق ما چرا در خطای محض عاقلانه مسئول جبران خسارت است؟و ده ها پرسش دیگر از قبیل موضوعات که نیازمند مداقه ای فلسفی و هستی شناسانه در باب مسئولیت مدنی است که مورد بی توجهی قرار است.اما با عنایت به اینکه این تحقیق اختصاص به مباحث تکنیکی مسئولیت مدنی دارد تعریف هست انگار از مسئولیت مدنی را به مجالی دیگر می سپاریم.
۱-۱-۲- تعریف خودرو، مصرفکننده و تولیدکننده
قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگانخودرو، خودرو را چنین تعریف کرده است: «هر نوع وسیله نقلیه موتوری تولیدداخل یا خارج برای استفاده در معابر عمومی برای حمل سرنشین و بار تا ظرفیتمجاز».
اما تعریف فوق دامنه اطلاق خودرو را تنگ نموده است. چنانچه ماشینآلات سنگین مانند بولدوزر، بیل مکانیکی، غلتک و … از دایره تعریف خارج میشوند که میتواند در تکالیف تولیدکنندگان و حقوق مصرفکنندگان تأثیرگذار باشد.
خودرو را میتوان براساس وزن، کارکردها و قابلیتهایش تعریف کرد. برای مثال آنرا به دو دسته خودروهای سبک و سنگین و همچنین مطابق کارکردهایش به خودروهای شخصی و عمومی یا بر اساس سرعت به خودروهای کندرو و تندرو تقسیم کرد. آنگاه بر اساس محل کار معابر عمومی، کارگاهها، معادن، کارخانجات و … دستهبندی نموده و تعریف جامعتری را ارائه داد. اگرچه لازم بذکر است هر تعریفی در بردارنده تحریفی نیز میباشد.
بند ۵ از ماده نخست قانون حمایت از مصرف‌کننده، هر شخص حقیقی یا حقوقی که خودرو را برای استفاده شخصی یا عمومی در اختیار داردرا مصرفکننده میداند. لذا به نظر میرسد واسطه های فروش، بنگاههای نقل و انتقال خودرو در صورت از دایره اطلاق مصرفکنندگان خارج میشوند. همچنین همین ماده اشخاص مزبور را در ذیل واسطه فروش تعریف میکند.واسطه فروش هر شخص حقیقی یا حقوقی که با موافقت عرضه‌کنندهنسبت به فروش خودروی نو اقدام می‌کند.
همچنین بایست میان واسطه های فروش و نمایندگیهای مجاز قائل به تفکیک شد. واسطه فروش مطابق دلالی در حقوق تجارت از به نمایندگی از دیگری و بنام وی معامله میکند در حالی که نماینده به نام خود و از به نمایندگی از دیگری اقدام به انجام معامله مینماید. قانون حمایت از مصرفکننده نمایندگی مجاز را به شرح ذیل تعریف مینماید:
«نمایندگی مجاز هر شخص حقیقییا حقوقی که با موافقت عرضه‌کننده عهده‌دار فروش و خدمات پس از فروش خودرو در طولمدت ضمانت است».
در باب توصیف تولیدکننده قانون مزبور به طور مضیق ذیل عنوان عرضهکننده، بیان میدارد:

۶۱/۶

۱۴/۵

۶۶/۴

۵۷/۳

۹۹/۳

۰۳/۳

۱۷/۷

۶۰/۵

۳۰/۵

۰۳/۴

۵۱/۴

۳۷/۳

۲۳/۴-

۵۸/۲-

۶۰/۳-

۹۵/۱-

۲۶/۳-

۶۲/۱-

۶۰/۴-

۴۳/۳-

۹۹/۳-

۸۶/۲-

۶۶/۳-

۵۷/۲-

مقادیر بحرانی آماره Fتوسط نارایان (۲۰۰۵) و مقادیر بحرانی آماره t توسط پسران و همکاران (۲۰۰۱) تعیین شده است. K تعداد متغیرها در مدل ARDL است. نمایانگر آماره F مربوط به مدل با عرض از مبدأ غیرمقید و بدون روند می­باشد، نمایانگر آماره F مربوط به عرض از مبدأ غیرمقید می­باشد و روند مقید است و نمایانگر آمارهFمربوط به مدل با عرض از مبدأ و روند غیرمقید می­باشد. به طور کلی در مدلی که بر اساس Ln Aنرمالیزه شده است، و ، آماره t جهت آزمون برابری صفر ضریب به ترتیب با روند غیر مقید و بدون روند می­باشد.
در جدول (۴-۲-۵) نتایج آزمون کرانه­هاارائه شده است. آماره­ های به دست آمده از این آزمون با مقادیر بحرانی جداول (۴-۲-۴) مقایسه می­ شود. اگر آماره محاسباتی بزرگتر از مقدار بحرانی کرانه بالا باشد، می­توان بدون توجه به درجه همجمعی متغیرها (I(0)یا I(1)) فرض صفر مبنی بر عدم وجود رابطه همجمعی را رد نمود. اگر آماره آزمون پائین­تر از مقدار بحرانی کرانه پائین قرار گیرد، فرض صفر را نمی­ توان رد نمود. نهایتاً اگر آماره آزمون بین کرانه­های بالا و پائین قرار گیرد نتیجه آزمون نامشخص می­باشد.
مشاهده می­ شود که برای هر دو مدل بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی در سطر اول و دوم جدول، آماره بزرگتر از مقادیر بحرانی جدول (۴-۲-۴) می­باشد. از این رو مقدار عددی این آماره در سطح معناداری ۱% نشان دهنده وجود رابطه همجمعی در هر دو مدل تحقیق می­باشد. بر اساس آماره رابطه همجمعی برای هر دو مدل تحقیق در سطح معنی­داری ۵% قابل رد نمی ­باشد. آماره مؤید وجود رابطه همجعی درسطح معناداری ۵% در مدل دوم می باشد، اما مطابق این آماره در مدل اول وجود رابطه همجمعی در سطح معنادارای ۱۰% قابل رد نمی ­باشد. همانگونه که مشاهده می­ شود آماره نیز در هر دو مدل بزرگتر از مقدار بحرانی جدول در سطح معناداری ۱% است و آماره بزرگتر از مقدار بحرانی جدول در سطح معناداری ۵% است. با توجه به نتایج مذکور می­توان گفت که نتایج آزمون کرانه­ها مؤید رابطه همجمعی در هر دو مدل تحقیق می­باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۴-۲-۵ آزمون کرانه­ها جهت بررسی روابط همجمعی

چشم از معنی او حساسه‌ایست

از لقای هر کسی چیزی خوری

وز قران هر قرین چیزی بری

(دفتر دوم، ص ۳۰۶)
مولوی در این ابیات به چند مطلب مهم اشاره کرده است:
اول اینکه: غذا منحصر در غذاهای مادی که از راه دهان وارد وجود آدمی می‌شود نیست. بلکه غذاهای معنوی، بی دهان مادی در جان آدمی وارد شده و به او حیات تازه می‌بخشد. خداوند در مورد شهیدان فرموده است:
و لا تحسبنّ الّذین قتلوا فی سبیل الله امواتاً بل احیاءٌ عند ربّهم یرزقون (آل عمران، ۱۹۶)
به هیچ وجه گمان مبرید که کشته شدگان در راه خدا مردگانند؛ بلکه زنده‌اند و نزد خدایشان روزی دارند.
مولوی با استناد به این آیه می‌گوید: حیات واقعی متعلق به شهیدان است و زنده حقیقی آنهایند که غذایشان نور است. پس ما نیز می‌توانیم در سایه تلاش و تقوی از آن نور تغذیه کنیم.
دوم اینکه: وجود آدمی یک پارچه دهان است و هر دهانی غذای متناسب خویش دارد. همه حواس پنجگانه ظاهری و حواس باطنی، منافذ ورود غذاهای متناسب با خودشان هستند. آدمی گاهی با دیدن صحنه‌هایی سست و ضعیف می‌شود. گاهی نیز با دیدن مناظر و صحنه‌های چشم‌نواز و دوست‌داشتنی، شاداب و بانشاط و قوی می‌گردند. شنیدن بعضی از اخبار انسان را از خود بی‌خود می‌کند. کما اینکه گاهی بعضی از اخبار به آدمی حیات تازه می‌بخشد.
استشمام بعضی از بوها انسان را مسموم می‌کند و گاهی به زندگی پایان می‌بخشد؛ به عکس آن نیز ممکن است. بنابراین همه حواس‌های آدمی دهان‌های متفاوتی هستند که غذاهای خاص خود را دارند. به همین دلیل آنگاه که با انسان پاک و متعالی روبرو می‌شویم و چشم ما به جمال او می‌افتد؛ و گوش ما کلمات وی را می‌شنود، احساس سبکی و معنویت می‌کنیم. زیرا او از معنویت خویش در ظرف وجود ما ریخته است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اما وقتی با انسان گمراه و خطاکاری هم‌صحبت شده و به چهره‌اش نگاه می‌کنیم، احساس سنگینی کرده و برای مدتی حالات معنوی ما ضعیف می‌گردد. زیرا او نیز در ظرف وجود ما از شرارت و قذرات خود ریخته است.
بدین جهت مولوی از وجود به کاسه تشبیه کرده و گفته است: با هر کس مراوده داشته باشی، او در کاسه وجود تو چیزی قرار خواهد داد. از این‌رو مواظب باش که با هر کسی در ارتباط نباشی.
تجلی خدا
مسأله تجلی خدا، در عرفان و ادب اسلامی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. عرفا عالم را محصول تجلی حضرت باری تعالی می‌دانند. هر موجودی به اندازه موجودیتش تجلای اسماء و صفات خداوندی است. عالم جلوه‌گاه آن جمیل علی‌الاطلاق است.
مسأله تجلی قبل از هر چیز در قرآن کریم و سپس در نهج‌البلاغه مطرح شده است. در ماجرای حضرت موسی (ع) و خداوند، و تقاضای رؤیت موسی از خدا، قرآن می‌فرماید:
وقتی که موسی به میقات ما آمد و خدایش با او صحبت کرد، گفت پروردگارا! خود را به من بنما تا بر تو نظر کنم. گفت: هرگز مرا نخواهی دید ولی به کوه نگاه کن! اگر توانست در جایگاه خود قرار بگیرد؛ در آن صورت مرا خواهی دید. آنگاه که خدا به کوه تجلی کرد، کوه متلاشی شد و موسی بی‌هوش شد. وقتی به هوش آمد، گفت: پروردگارا! من به سوی تو توبه کرده و اولین مسلمان تو می‌شوم(اعراف، ۱۴۳).
در نهج‌البلاغه سه بار تجلی خدا به خلقش مطرح شده است. یک بار تجلی خدا در کتاب آسمانی پیامبر اکرم (ص) یعنی قرآن کریم و دو بار تجلی خدا بر عقول مردم.
فتجلّی لهم سبحانه فی کتابه من غیر ان یکونوا راوه بما اراهم من قدرته (خطبه ۱۴۷)
پس خداوند سبحان برای مردم در کتابش تجلی فرمود بدون اینکه او را ببینند. بلکه به واسطه قدرت‌نمایی‌اش خود را به آنها نشان داد.
… و تشهد له المرآنی لا بمحاضرۀٍ لم تُحطِ به الاوهام بل تجلّی لها بها (خطبه ۱۸۵)
…همه دیده‌ها به وجود او بدون حضور عینی (بلکه به ادراکات قلبی) شهادت می‌دهند. اوهام (عقول) آدمی به او احاطه ندارد. بلکه او به واسطه اوهام مردم بر آنها تجلی کرده است.
بها تجلّی صانعها للعقول (خطبه ۱۸۶)
با ایجاد آن حقایق، خدا به عقل مردم تجلّی کرده است.
مولوی ماجرای تجلی خدا به طور سینا را چندین بار به شعر درآورده و گفته است:

کوه طور اندر تجلی حلق یافت

تا که می نوشید و می را برنتافت

صار دکّاً منه و انشقّ القمر

هل رأیتم من جبل رقص‌الجمل