ب) تعامل اجزای درونی نظام اداری
نظام انسانی
نیروی انسانی نظام اداری در چهارچوب نظام ویژهای شکل گرفته است. در مورد استخدام، گفته شد که افراد، در شرایطی که ضابطه در آن دخالت کمتری دارد برگزیده میشوند. برخی از مشکلاتی که در رابطه با انگیزش و فعالیت شاغلان وجود دارد ناشی از تاثیر عوامل بیرونی یا نظامهای خارج از نظام اداری است و برخی دیگر در درون شکل میگیرند. بطور کلی، فردی که به عنوان نیروی انسانی نظام اداری در عضویت آن است در شرایط زیر قرار دارد:
ـ در محیط اداری احساس ناامنی میکند و همواره از ادامه عضویت خود بیمناک است؛
ـ فاقد درآمد و دریافت کافی است و قسمتی از نیاز مالی او حل نمیشود؛
ـ در سلسله مراتب پیشرفت جای پای مطمئنی برای خویش نمیبیند؛
ـ برای مدیریت، مرجعیت قائل نیست و او را قلبا نپذیرفته است؛
ـ نظارت بسیار فشرده ای از منابع متعدد بر او اعمال میشود؛
ـ در شرایطی از رقابت منفی قرار دارد و قسمتی از انرژی خود را صرف آن میکند؛
ـ معیار ارزشی واقعی او، نه کار، بلکه وابستگی است؛
ـ از آینده خود و فرزندانش در دوران بازنشتگی بیمناک است؛
ـ در شرایط اضطراری از قبیل حادثه و بیماری مامنی برای خود نمیشناسد؛
ـ احترام اجتماعی خود را به سبب کمبود درآمد و تبلیغات منفی از دست داده است؛
ـ فاقد برنامه مدون شغلی است و از نتایج نهایی کار بیخبر است؛
ـ به نیازهایش در محیط کار توجهی مبذول نمیگردد؛
ـ وجدان خود را گم کرده است و بیهدفی نظام ادرای به بیهدفی او نیز منجری شده است؛
ـ در اثر عوامل متعددی معمولا در کار تخصصی خود که متناسب با رشته تحصیلیاش باشد خدمت نمیکند؛
ـ در محیط کار نوعی احساس غربت میکند و سازمان اداری را خانه دوم خود نمیداند (همان: ۱۳۹ و ۱۴۰).
مدیریت
مدیریت که عمدهترین رکن هر نظامی است در نظام اداری، متاثر از عواملی بیرونی، در شرایط زیر است:
ـ فاقد تخصص عملی و تجربی است؛
ـ تحت تاثیر محیط به ویژه محیط سیاسی قرار دارد؛
ـ روش مدیریت سنتی را میپسندد؛
ـ شیوه تنبه را ترجیح میدهد؛
ـ بر اختیارات رسمی تکیه میکند؛
ـ اطمینان از آینده شغلی خود ندارد. زیرا عامل گزینش او رابطه سیاسی بوده نه شایستگی شخصی اش و با تغییر مدیران سیاسی سطوح بالا احتمال تغییرش زیاد است؛
ـ به نوعی جمود فکری دچار است و به روشها و شیوههای متنوع انجام کار نمیاندیشد؛
ـ قادر به استفاده از نظام ارزشیابی مناسب برای کارکنان نیست (همان:۱۴۰ و ۱۴۱).
نظام قوانین و مقررات
قوانین و مقررا حاکم بر نظام اداری که از یک طرف تنظیمکننده روابط درونی عوامل تشکیلدهنده نظام و از طرف دیگر تعیینکننده روابط با دیگر نظامها و مردم است، ویژگیهای خود را دارد:
ـ کهنه است؛
ـ فاقد ویژگیهای سیستمی و انسجام است؛
ـ تحولات ضروری را متناسب با تحولات دیگر اجزا پیدا نکرده است؛
ـ در طول زمان حسب ضرورت بر حجم آن افزوده شده و پیچیدگی بسیار پیدا کرده است؛
ـ پاسخگویی انتظارات و نیازهای واقعی نظام اداری و مردم نیست (همان: ۱۴۱).
نظام مالی
نظام مالی هم تحت تاثیر زمان، کارایی خود را از دست داده است. پرداختهای پرسنلی از هر نوع که میتواند به قسمی در کارکنان سازمان ایجاد انگیزه کند، بر مبنای ملاک تحصیلی و سوابق کار استوار گردیده و کیفیت و توانایی افراد و کارآیی آنها را ملاک پرداخت خود قرار نداده است. پرداختهای غیرمستمر هم که میتواند به منزله ابزاری برای ایجاد انگیزه در دست مدیر باشد به دلیل ناچیز بودن از یک طرف و دخالت عوامل غیرکاری از سوی دیگر، فاقد کارآیی است و بیشتر وقتها، علاوهبر این که به تحریک بیشتر نمیانجامد، سبب احساس تبعیض و نارضایتی بین کارکنان میشود (همان: ۱۴۱).
ارکان عمده نظام اداری را میتوان عواملی چون قوانین و مقررات، سازمان و تشکیلات، روشهای انجام کار و منابع انسانی دانست که در این مجموعه عامل نیروی انسانی به لحاظ اثرگزاری بر سایر عوامل، از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار است (داودی، ۱۳۷۸: ۴ و ۵).
نظام اداری
قوانین و مقررات
سازمان و تشکیلات
روشها
نیروی انسانی
نمودار ۲-۴٫ ارتباط بین ارکان نظام اداری (داودی، ۱۳۷۸: ۵)
نظام اداری و اجرایی کشور، یکی از مهمترین ابزارهای بنیادی رسیدن به اهداف برنامههای توسعه و انجام هرگونه تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که از راه آنها میتوان جامعه را در راه انجام دگرگونیها و تغییرات اساسی مجهز کرد و به رفع نیازهای عمومی و راهبردی و تامین ابزارهای مربوط به رشد و توسعه مبادرت کرد. به عبارت بهتر، نظام ادرای و اجرایی کشور، یکی از الزامات اداره امور حکومت است که رسالت از قوه به فعل رسانیدن آرمان ها، اهداف و سیاستهای دولت را بر عهده دارد. به این ترتیب، نظام اداری کشور منظومه عظیمی است که چهار نقش راهبردی به این شرح بر عهده دارد (بینا، ۱۳۷۸: ۱۱ و ۱۲):
ـ نظام اداری به عنوان ابزار مدیریت و اداره امور کشور؛
ـ نظام اداری به عنوان ابزار مقابله با شرایط ویژه و اضطراری؛
ـ نظام اداری به عنوان ابزار رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی؛
ـ نظام اداری به عنوان اصلی ترین ابزار عرضه خدمات عمومی، حساس و اساسی به جامعه.
حسنپور و میرمحمدی (۱۳۹۰) اجزای نظام اداری را به صورت نمودار ۲-۵ استخراج کردند که تقریبا شب
اهت کاملی با آنچه در صفحههای قبل بیان شد دارد:
تاریخ حدیث البحرین
الأستاذ المشرف
حجه الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی
الأستاذ المساعد
الاستاد قاسم الجوادی
الطالب
مهدی سلیمانی الآشتیانی
موعد المناقشه
جمادی الثانی ۱۴۳۰
Abstract
If we see from history of Hadith as brunch of hadith sciences, geographical reading of hadith happens will have hi position in that. In this inquiry , historical Bahrain as one center for hadith works is very effective and important.
In historical geography, Bahrain involve all of lands that located in west and south of Persian Golf seashores(between Basrah and Omman). More of ten names of Bahrain people (whether natives and Arab tribes) and specially Abd ul-Qais tribe - that it is very important and effective more than of them- in between companions of the blessed Prophet well find.
Also Bahrain people have had strong relation with Shi’ism commonly and with Shia hadith specially. Bahrain for the reason that involve seventy narrators in the Imams era and being more than 130 traditionalists after Imams era from end of 10th century, to collect of important hadith works, to forming of effective thoughts, being scientific centers, to relate with narrators and traditionalists of this and other center – that all of situations and instruments are as hadith center- located in this region as the main centre of Shia hadith in that period. All of them cause to Bahrain that changing to important hadith centre.
Key Words: hadith history of Bahrain, Hadith school of Bahrain, Bahrain traditionalists, hadith center, hadith schools.
A Thesis
Presented for
Master degree in Hadith sciences
Hadith history of Bahrain
Supervisor
Dr. Mahdi Mehrizi
Advisor
Qasim Jawdi
By
Mahdi solaymani-e Ashtiani
June 2009
-
- . ر.ک: «مراکز حدیثی شیعه، فعالیتها و بایستهها»، مهدی مهریزی، علوم حدیث، ش ۳۳. ↑
-
- . الوجیزه، ص ۴؛ نهایه الدرایه، ص ۸۰؛ مقباس الدرایه، ج ۱، ص ۵۷. ↑
-
- . کتاب العین، ج ۳، ص ۲۲۰؛ البلدان، ابن فقیه، ص ۸۹. ↑
-
- . وقعه صفین، ص ۵۵۷ ـ ۵۵۸. ↑
-
- . تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۵۲۶. ↑
-
- . معجم البلدان، ج ۲، ص ۴۳۳. ↑
-
- . الصحاح، ج ۵، ص ۲۱۰۱، معجم مقاییس اللغه، ج ۱، ص ۲۰۳؛ معجم ما استعجم، ج ۳، ص ۸۵۵، معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۷. ↑
-
- . شرح الرضی علی الکافیه، ج ۳، ص ۲۶۷. ↑
-
- . معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۶. ↑
-
- . شرح الرضی علی الکافیه، ج ۳، ص ۲۶۷. البته این مطلب را در تهذیب اللغهنیافتیم. ↑
-
- . معجم ما استعجم من اسماء البلاد والمواضع، ج ۱، ص ۲۲۸. ↑
-
-
- . معجم ما استعجم، ج ۱، ص ۲۲۸؛ المواعظ والإعتبار بذکر الخط والآثار، ج ۱، ص ۲۵. استعمال لغت «بَحران» برای منطقۀ بحرین نباید، باعث اشتباه آن با سرزمین بُحران یا بَحران واقع در فُزُع در چهار فرسخی مدینه طیّبه گردد. محل اخیر به جهت غزوهای که در ربیعالاول سال سوم هجری اتفاق افتاد، شهرت پیدا کرد.
-
در جریان این غزوه پیامبر اکرم به همراه ۳۰۰ تن از یاران، برای مقابله با بنی سُلیم ـ که در بحران جمع شده بودند و گویا قصد توطئه داشتند ـ از مدینه خارج شد و به منطقۀ فُزُع رفت. چون جنگی پیش نیامد، رسول گرامی در جمادی الاول به مدینه بازگشت. این غزوه گاهی با عنوان غزوۀ بنی سُلیم، گاهی به غزوه الفُرُغ و گاهی نیز با عنوان غزوه بحران، شهرت دارد.
ر.ک: معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۱؛ سیره إبن إسحاق، ص ۲۹۴؛ کتاب المغازی، واقدی، ج ۱، ص ۱۹۶. ↑
-
- . تهذیب اللغه، ج ۵، ص ۴۰؛ شرح الرضی علی الکافیه، ج ۳، ص ۲۶۷. ↑
-
- . معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۷. ↑
-
- . صفه جزیره العرب، ص ۲۵۱. ↑
-
- . تهذیب اللغه، ج ۵، ص ۴۰. چنانچه آمد از کلام ازهری فهمیده میشود که بین بحیره و بحر اخضر، ده فرسنگ فاصله است. با این وصف آنچه در دانشنامۀ جهان اسلامآمده مبنی بر اینکه، بین قریههایِ بحرین تا بحر اخضر، ده فرسنگ فاصله است، صحیح نیست. کلام ازهری را یاقوت آورده است و ترجمۀ استاد پروین گنابادی در برگزیدۀ مشترک یاقوت حموی، مؤیدِ برداشتِ ما، از بیان ازهری است. ر.ک: دانشنامۀ جهان اسلام، مدخل بحرین (۲)؛ معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۷؛ برگزیدۀ مشترک یاقوت حموی، ص ۳۰. ↑
-
- . معجم البلدان، ج ۱، ص ۳۴۷. ↑
-
- . آکام المرجان فی ذکر المدائن المشهوره فی کل مکان، ص ۵۵. ↑
-
- . معجم الامکنه الوارد ذکرها فی صحیح البخاری، ص ۶۲. ↑
-
- . نزهه المشقاق فی إختراع الآفاق، ج ۱، ص ۳۸۶. ↑
-
- . المسالک والممالک، بکری، ج ۱، ص ۱۹۰. ↑
- . دایره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل بحرین. ↑
در روش ترکیبی (پولینگ) فرض بر این است که عرض از مبدا برای همه ی جفت کشورها یکسان است، علاوه بر این فرض می شود بردار پارامترها نیز که بیانگر شیب معامله است برای همه ی tها یکسان است. به عبارت دیگر:
به همین دلیل است که گفته می شود روشOLS به علت اعمال محدودیت بر الگو مذکور مبتی بر یکسان بودن پارامترها برای همه جفت کشورها دچار اریب ناهمگنی میگردد. برای رفع این مشکل در روش پنل دیتا، محدوودیت یکسان بودن اثرات انفرادی () حذف می شود ولی یکسان بودن شیب معادله همچنان برقرار است.
در روش پنل دیتا خود مشتمل بر سه نوع تخمین یعنی، تخمینهای بین گروه، تخمینهای درون گروه ( اثرات ثابت (FE)) و اثرات تصادفی (RE) است. تخمینهای بین گروه از اختلاف بین کشورها (صرف نظر می کند و به عبارتی این نوع تخمینها، رگرسیون روی میانگینهاست و معمولا برای تخمین ضرایب بلند مدت از این روش استفاده می شود (اگر[۸۴]، ۲۰۰۰).
در روش اثرات ثابت (FE) فرض می شود که شیب معادله (۳-۷) برای همه ی جفت کشورها یکسان است ولی برای هر واحد انفرادی (هر یک از جفت شرکای تجاری)، عرض از مبدا جداگانه ای وجود دارد که می تواند با متغیرهای توضیحی الگو همبستگی داشته و یا نداشته باشد. این روش، روش حداقل مربعات مجازی[۸۵] نامیده می شود، چرا که به معرفی متغیرهای مجازی می پردازد که بیانگر اثار عوامل حذف شدهای است که مربوط به خصوصیات هر یک از کشورها به عنوان واحدهای انفرادی بوده و در قالب عرض از مبدا () وارد الگو میگردند. بنابراین در روش اثرات ثابت، بعد زمان در نظر گرفته نشده و تنها اثراتی که مختص هر یک از کشورهاست به عنوان اثرات انفرادی منظور میگردد.
در روش اثرات تصادفی(RE) که به روش اجزاء واریانس نیز معروف است، فرض می شود عرض از مبداها (ها) دارای توزیع مشترکی با میانگین α و واریانس بوده و بر خلاف روش اثرات ثابت (FE)، با متغیرهای توضیحی الگو ناهمبسته اند.
به طور کلی سه نوع متغیر حذف شده وجود دارد که خود را در عرض از مبداها (ها) نشان میدهد:۱-اثرات انفرادی که در طول زمان ثابتند ولی در بین واحدهای انفرادی تغییر می کنند. ۲-متغیرهایی که در طول واحدهای انفرادی ثابتند ولی در طول زمان تغییر می کنند. ۳-متغیرهایی که هم در طول زمان و هم در ارتباط با واحدهای انفرادی متغیرند.
در الگوهای اثرات ثابت (FE)،عواملی به عنوان اثرات انفرادی در نظر گرفته می شود که مخصوص واحدهای انفرادی بوده و در طول زمان ثابت هستند. به عبارت دیگر در عرض از مبدا این الگوها بر خلاف اثرات تصادفی(RE)، عامل زمان در نظر گرفته نمی شود بنابراین این در الگوهای اثرات ثابت نمی توان متغیرهای ثابت در طول زمان را به طور جداگانه و به عنوان متغیرهای توضیحی وارد الگو کرد، چرا که با اثرات انفرادی (ها) هم خطی پیدا خواهد کرد.
در تخمینهای درون گروه فرض می شود که واریانسها همسان هستند، درحالی که پیدایش مساله هم خطی امکان دارد، از طرف دیگر در روش اثرات تصادفی(RE) احتمال بروز مساله ناهمسانی واریانس وجود دارد. از این رو روش تخمین در الگوهای اثرات تصادفی، روش حداقل مربعات تعمیم یافته است.
جهت تصمیم گیری در مورد بکارگیری روش اثرات ثابت و یا تصادفی باید توجه داشت که روش اثرات ثابت معمولا هنگامی کارایی دارد که کل جامعه آماری در نظر گرفته می شود. درصورتی که اگر از بین جامعه ی بزرگی نمونههایی به صورت تصادفی انخاب شود، روش اثرات تصادفی کاراتر خواهد بود (اگر،۲۰۰۰).
فصل اول:
کلیات پژوهش
مقدمه:
بحران مالی، جزئی از مهمترین عارضههای اقتصادی است که در یک منطقه اقتصادی رخ میدهد و نهایتا کشورهای دیگر را تحت تأثیر قرار میدهد. اقتصاد دنیا تا کنون شاهد بحرانهای مالی و اقتصادی زیادی بوده است که دو مورد از آنها، بحران سال ۱۹۹۷ و سال ۲۰۰۸ است که هر کدام به دلایل جداگانه ای اتفاق افتادهاند. یکی از مهمترین بخشهای اقتصاد هر کشور تجارت بین الملل است که شامل تجارت کالا و خدمات است. تجارت بین الملل تحت تاثیر عوامل متعددی قرار میگیرد. یکی از این عوامل بحران مالی است. واضح است که بحران مالی تجارت بین المللی را از طریق شاخص های اقتصادی زیادی تحت تاثیر قرار میدهد.
ماهیت خدمات باعث شده است که تجارت خدمات دارای خصوصیات متفاوتی نسبت به تجارت کالا شود و نیاز به بررسی جداگانه ای برای این بخش از تجارت را ضروری ساخته است. خدمات دارای زیر بخشهای مختلفی است از بین زیر بخشهای خدمات صنعت گردشگری اهمیت ویژهای دارد زیرا قسمت قابل توجهای از تجارت خدمات را به خود اختصاص داده است و صنعتی است که اکثر خدمات از جمله (حمل و نقل، مالی، بیمه، درمانی، ورزشی و حتی خدمات تجاری) را شامل می شود. لذا هدف این فصل ضمن بیان ارتباط بحران مالی و تجارت، آشنایی مختصری در مورد تجارت خدمات به ویژه خدمات گردشگری و نحوه انتقال آثار بحران بر این بخش است.
۱-۱-شرح و بیان مسأله:
شروع بحران مالی از اقتصاد آمریکا و توسعه سریع آن به سایر اقتصادهای دنیا، با توجه به یکپارچگی و درهم تنیدگی اقتصادی دنیا طی دهههای اخیر منجر به شکل گیری مهمترین رویداد و بحران مالی جهان در ابتدای هزاره سوم شده است. بحران مالی اصطلاحی نسبتا جامع است؛ بحرانهای بانکی، بحران بدهیهای خارجی، بحران پول رایج، بحران تراز پرداختها و بحران قیمتهای سهام، غالبا مترادف با بحران مالی بکار برده میشوند. در پی بحران مالی، در سال ۲۰۰۸ رشد تجارت جهانی طبق گذارش صندوق بین المللی پول ۴/۱ درصد بود که حدود ۹/۱ درصد نسب به آخرین پیش بینی این نهاد کمتر است. کاهش صادرات به همراه افت جریان سرمایه از آثار این بحران بر اقتصاد کشورها بوده است. صادرات غیر نفتی به خصوص تجارت خدمات به عنوان یکی از کانالهای ارتباطی اقتصاد ایران با جهان و یکی از عوامل تاثیرگذار بر اقتصاد ایران، نیازمند بررسی و مطالعه گسترده است تا سازکارهای تاثیر بحران مالی بر اقتصاد ایران و روشهای استفاده از فرصتهای احتمالی ناشی از بحران شناسایی شود. کشورهای مختلف جهان بسته به نوع تعاملات و پیوندهایی که با اقتصاد جهانی دارند، از بحران مالی اخیر، تأثیر پذیرفته اند. در این میان کشورهایی که بازارهای مالی آنها با یکدیگر در ارتباط بود به طور مستقیم (از طریق بازارهای مالی) و کشورهایی که تعامل کمتری با بازارهای مالی جهان دارند، به طور غیر مستقیم (از طریق تجارت خارجی) تحت تاثیر این بحران قرار میگیرند.
سهم بالایی از تجارت خدمات مربوط به صنعت گردشگری است. پذیرش گردشگری در هر کشور به منزلهی صادرات خدمات برای آن کشور است، حال آنکه مسافرت شهروندان آن کشور به خارج به منزله واردات خدمات محسوب می شود. در عمل یک رابطه دو جانبه تجاری با مکانیسم دریافت و پرداخت ارزی بین دو کشور شکل میگیرد و بر حساب جاری آن کشورها تاثیرگذار است. از سال ۲۰۰۸ کاهش تقاضا در گردشگری بین المللی مشاهده شده است. بحران مالی ۲۰۰۸ باعث اعمال محدودیت بر سر فعالیتهای اقتصادی بین مناطق گردشگری شد؛ بنابراین حجم گردشگری بین المللی و میزان تجارت حاصل از آن به میزان قابل توجهای کاهش یافت. بحران مالی تاثیر شدید و بزرگی بر صنعت گردشگری گذاشت به گونه ای که میزان اقامتها در مناطق گردشگری بسیار کاهش یافت به طوری که متوسط نیمه گردشگران اقامت یک روزه داشتند. (سازمان جهانی گردشگری،۲۰۱۱).
رشد چشمگیر تجارت خدمات و ارزش افزوده بالای این بخش طی سالهای اخیر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به تجارت غیر کالایی ترغیب نموده است. در ادبیات تجارت بینالملل، نشان داده شده است که جریان تجاری کالاها تحت تأثیر بحرانهای مالی قرار میگیرد؛ به طوری که آثار متفاوتی را بر حساب جاری کشورها ایجاد می کند. این در حالی است که کمتر به مطالعه اثرگذاری بحران بر تجارت خدمات پرداخته شده است. بدون شک بروز بحران ارزی در کشورهایی که منجر به سقوط پول داخلی و افزایش بی رویه نرخ ارز می شود، ساز و کار سیستم پرداختی را در عملیات بانکی، بیمهای و گردشگری بینالملل که ماهیت خدماتی دارند دچار خدشه میسازد. از لحاظ نظری رابطه بین تجارت و گردشگری از دو جهت قابل پیش بینی است. اولا، توسعه گردشگری در کشور میزبان تقاضای واردات برای کالا و خدمات را افزایش خواهد داد و این رقم در تراز تجاری کشور منعکس میگردد. در عین حال توسعه صنعت گردشگری باعث افزایش درآمدهای صادراتی خواهد شد (شن و ویلسون[۸۶]،۲۰۰۰). ثانیا، توسعه صنعت گردشگری و ورود گردشگران خارجی به کشور میزبان باعث افزایش فرصتهای تجاری به دلیل آشنایی آنها با کالاها و خدمات کشور میزبان میگردد (کولندران و ویلسون[۸۷]،۲۰۰۰). از طرفی باید به دو مورد توجه شود؛ اولا، مسافرتهای تجاری یکی از مولفههای مهم مسافرتهای بینالملل است. ثانیا، تجارت اغلب باعث تداوم مسافرت به کشور مورد نظر میگردد (شن و ویلسون،۲۰۰۰).
اکنون این سوال مطرح است که وقوع بحران مالی تا چه حدی روابط دوجانبه تجاری بویژه تجارت خدمات را در کشورهای عمده شریک تجاری ایران در صنعت گردشگری تحت تأثیر قرار داده است؟ آیا به واسطه بحران مالی، صنعت گردشگری در این کشورها دچار آسیب جدی می شود؟ یا روند آن همچنان ثابت باقی میماند؟ بنابراین هدف ارزیابی اثر بحران مالی بر تجارت دوجانبه خدمات گردشگری و تجاری دوجانبه کل خدمات در کشورهای عمده شریک تجاری ایران در این صنعت است که از طریق الگوی جاذبه تجاری انجام می شود.
۱-۲- اهمیت و ارزش پژوهش:
در سند چشم انداز ۱۴۰۴ تجارت خدمات از مهمترین اقلام صادارات غیر نفتی ذکر شده و طبق روند برنامه های توسعه حدود ۵/۱۲ درصد ارزش بخش تجارت خدمات رشد داشته است که با توجه به پتانسل بالای کشورهای منتخب به جذب گردشگر می تواند در رشد و توسعه اقتصادی اثر زیادی داشته باشد. از طرفی بحرانهای اقتصادی از جمله بحران مالی، نوسانات زیادی را از طریق رابطه مبادله و تاثیر بر تراز تجاری، رشد و توسعه اقتصادی را کند می کند. از این رو با توجه به پژوهشهایی که قبلا صورت گرفته تجارت خدمات نسبت به تجارت کالایی اثر پذیری کمتری از این نوسانات داشته است. بنابراین، میتوان با سیاستگذاری و تمرکز بیشتر بر تجارت خدمات از اثرگذاری بیشتر شوکهای اقتصادی و بحرانهای اقتصادی بر اقتصاد کشور جلوگیری کرد و میزان اثرپذیری تراز تجاری را کاهش داد. در ایران به دنبال رهایی از وابستگی بالا به صادرات نفت، که همواره نوسان زیادی نیز دارد، سعی بر آن بوده است تا با گسترش صادرات غیر نفتی و به ویژه صادرات خدمات با شرایط پرنوسان بحران مالی مقابله شود.
تمرکز بر صنعت گردشگری به این علت است که این صنعت موجب رشد و توسعه اقتصادی می شود و قسمت اعظم تجارت خدمات را شامل می شود. از سوی دیگر موجبات تجارت کالایی را نیز فراهم ساخته است. ایران نیز دارای پتانسیل بالایی در این صنعت است. بنابراین اهمیت و ضرورت این پژوهش در بررسی تاثیر بحران مالی بر تجارت خدمات (گردشگری بینالملل) است که می تواند موجبات سیاست گذاری مناسب اقتصادی را در این زمینه فراهم آورد و همچنین اقتصاد داخلی کشورها را از تاثیر نوسانات مالی بین المللی و بحرانهای اقتصادی در امان نگه دارد.
در این تحقیق توجه به تجارت دوجانبه بین شرکای تجاری ایران بوده است .در مطالعاتی که تا کنون انجام شده است، تمرکز بر تعداد گردشگران ورودی بوده است و به حجم تجارت حاصل از این صنعت پرداخته نشده است.
۱-۳-کاربرد پژوهش:
مشخص شدن رابطه بین بحران مالی و تجارت خدمات و همچنین شناسایی عوامل موثر بر تجارت دوجانبه خدمات گردشگری در سیاستگذاریهای اقتصادی جهت کاهش اثرات بحران مالی و افزایش حجم تجارت خدمات گردشگری موثر است. با توجه به نتایج تحقیق میزان اهمیت و اثرگذاری خدمات در تراز تجاری مشخص می شود. بنابراین سازمان صنایع و معادن و بازرگانی و سازمانهای تامین مالی میزان حمایت از صنایع خدماتی را متناسب با این درجه اهمیت تنظیم می کنند. همچنین سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، برنامه های توسعهای و شکلدهی به گونه های مختلف این صنعت را با توجه به انعطافپذیری این صنعت نسبت به شرایط مالی مختلف تنظیم می کنند.
۱-۴- اهداف پژوهش:
-
- بررسی عوامل موثر بر جریان تجارت دوجانبه خدمات در کشورهای که بیشترین تجارت خدمات گردشگری را با ایران دارند.
-
- بررسی عوامل موثر بر حجم تجارت دوجانبه خدمات گردشگری در کشورهای که بیشترین تجارت خدمات گردشگری را با ایران دارند.
-
- ارزیابی تاثیر بحران مالی بر تجارت دوجانبه خدمات در کشورهای که بیشترین تجارت خدمات گردشگری را با ایران دارند.
-
- ارزیابی تاثیر بحران مالی بر تجارت دوجانبه خدمات گردشگری در کشورهای که بیشترین تجارت خدمات گردشگری را با ایران دارند.
۱-۵- فرضیه ها یا سوال پژوهش:
- بحران مالی بر تجارت دوجانبه خدمات در کشورهای عمده شریک تجاری ایران در بخش خدمات اثر منفی دارد.
-بحران مالی جریان دو جانبه تجارت خدمات گردشگری را در کشورهای عمده شریک تجاری ایران، کمتر از تجارت دوجانبه کل خدمات تحت تاثیر قرار میدهد.
۱-۶- روش پژوهش:
پژوهش از نظر اهداف کاربردی و از نظر شیوه پژوهش، توصیفی و تحلیلی است. برای جمع آوری مطالب مربوط به ادبیات موضوع از روش کتابخانهای نظیر کتب، مقالات، پایان نامه ها، مجلات و پایگاههای اطلاعاتی در اینترنت استفاده می شود. جامعه آماری این پژوهش ایران و کشورهای است که بیشترین تجارت خدمات گردشگری را با ایران دارد. این کشورها عبارتند از کانادا، ایتالیا، المان، سوریه، ژاپن، بریتانیا و فرانسه است. قلمرو زمانی پژوهش ۲۰۰۳-۲۰۱۰ است.
به منظور بررسی تجارت دوجانبه از الگو جاذبه تجاری استفاده شده است. الگوهای جاذبه یکی از ابزارهای مهم در تجارت بینالملل است که امکان برآورد جریانهای تجارت دوجانبه در یک مقطع زمانی خاص و به طور همزمان از دیدگاه کشور صادرکننده و واردکننده را فراهم آورده است.
۱-۷-کلید واژه ها:
بحران مالی[۸۸] : عبارت بحران مالی برای موقعیتهای زیادی به کار میرود که در آنها، برخی از نهادهای مالی یا داراییهای مالی به صورت ناگهانی بخش زیادی از ارزش خود را از دست میدهند. از طرف دیگر میتوان گفت که بحرانهای مالی نتیجهی مستقیمی از کاهش ثروتهای کاغذی[۸۹] است که این تغییرات در ارزش دارایی افراد، تحت تأثیر بخش واقعی اقتصاد نبوده است. این در حالی است که در قرنهای ۱۹ و ۲۰ میلادی، بسیاری از بحرانهای مالی با هراسهای بانکی[۹۰] در ارتباط بودهاند و بسیاری از بحرانها با این هراسها منطبق بودهاند. موقعیتهای دیگری که اغلب تحت عنوان بحرانهای مالی شناخته میشوند شامل سقوطهای بازار سهام[۹۱] و ترکیدن حبابهای مالی، بحرانهای پولی و نکول حکمرانی[۹۲] هستند. پس به طور خلاصه میتوان بیان کرد که بحرانهای مالی شامل الف) بحرانهای بانکی، ب) حبابهای سفتهبازی و سقوطهای بازار سهام، ج) بحرانهای پولی و د) بحرانهای بدهی حکمرانی هستند. این در حالی است که بحرانهای بانکی و حبابهای سفتهبازی و سقوطهای بازار سهام، در ابتدا دارای ابعاد ملی بوده و امکان دارد که بعد فراملی بینالمللی نیز پیدا کنند، ولی بحرانهای پولی و بدهیهای حکمرانی، از همان ابتدا دارای ابعاد فراملی و بینالمللی هستند (کیندلبرگر و آلیبر[۹۳]، ۲۰۰۵؛ لوین و والنسیا[۹۴]، ۲۰۰۸).
تجارت خدمات[۹۵] : تجارت خدمات به خرید و فروش یک کالای غیرقابل لمس بین خریدار و فروشندهای که در دو کشور یا دو اقتصاد متفاوت هستند گفته می شود. این تعریف بر طبق توافق نامهی GATS و بر اساس اینکه در زمان معامله، طرفین معامله در کجا حضور دارند به ۴ شاخه تقسیم می شود: ۱- تجارت بین مرزی: زمانیکه خدمت از یک کشور به کشور دیگری ارائه شود. ۲- مصرف در خارج از کشور: عرضهی خدمات از یک کشور به مصرف کنندگان خدمات از کشور دیگر در کشور عرضه کننده. ۳- حضور تجاری: عرضه کننده خدمات از یک کشور، خدمت را در کشور دیگر ارائه میدهد. ۴- حضور شخص حقیقی: خدمات از طریق حضور اشخاص حقیقی در کشور دیگر ارائه شوند (سازمان تجارت جهانی[۹۶]،۲۰۱۳).
الگوی جاذبه[۹۷] : در سادهترین حالت الگوی جاذبه بیان میدارد که تجارت دوجانبه بین دو کشور با GDP این کشورها ارتباط مستقیم و با فاصلهی جغرافیایی این دو کشور ارتباط معکوس دارد. این دو عامل، توضیح دهندگی تجربی بالایی دارند. ضمن اینکه اثر فاصله جغرافیایی قوی است و در طول زمان کاهش نمییابد. الگوهای تعمیم یافته جاذبه، اثرات هم مرزی و همسایگی کشورها و همچنین برخی هزینه های پیچیده تعامل را هم بر روی تجارت دوجانبه اندازه گیری می کند (کیمیورا و لی[۹۸]،۲۰۰۴).
گردشگری[۹۹] : گردشگری به معنای مسافرت از یک مبدا به یک مقصد است که به منظور سیاحت یا تجارت است و مفهوم آن فرایندهای مبادله فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را نیز در بر میگیرد. گردشگری به لحاظ دارا بودن قابلیت تحرک در تولید و توزیع و ایجاد خدمات گوناگون، سرعت بخشیدن به گردش پول و سرانجام ایجاد اشتغال یکی از مهمترین منابع تولید کشورها در بخش خدمات است که میتوان از آن به سود اقتصاد کشور میزبان بهره گرفت (سازمان تجارت جهانی، ۲۰۱۲).
فصل دوم:
مروری بر ادبیات موضوع
توابع هدف بهدست آمده در مراحل هفتم و نهم با هم مقایسه شده و موقعیت تابع هدف کوچکتر به عنوان موقعیت جدید پذیرفته می شود و خفاش به این موقعیت تغییر مکان میدهد. با حرکت به موقعیت جدید، دامنه و نرخ ارسال پالس طبق روابطی که قبلاً ذکر شد، بهروز می شود.
مرحله یازدهم: بهروزکردن موقعت بهینه
بعد از انجام مراحل بالا برای همه اعضای جمعیت، مجدداً جمعیت بر اساس تابع هدف به صورت صعودی مرتب می شود. کوچکیترین مقدار تابع هدف با مقدار بهینه سراسری به دست آمده در مرحله سوم، مقایسه شده و در صورت کوچکتر بودن به عنوان بهینه سراسری، جایگزین مقدار قبلی میگردد.
مرحله دوازدهم: تست شرط توقف
در هر مرحله تکرار، تابع هدف با شرط توقف مقایسه شده و در صورت برآورده نشدن آن،الگوریتم از مرحله پنجم به بعد تکرار می شود.
۴-۳- تنظیم پارامترهای الگوریتم پیشنهادی
پارامترهایی که در حین اجرای الگوریتم پیشنهادی بایستی تنظیم گردند، عبارتند از: γ و α و m وN وfmax وfmin. مقادیر انتخابی این پارامترها برای الگوریتم پیشنهادی، در جدول ۴-۱ آورده شده است.
جدول ۴-۱ پارامترهای مربوط به الگوریتم های پیشنهادی.
۱۵۰ | تعداد جمعیت(N) |
۰٫۹ | α |
۰٫۹ | γ |
۲ | M |
۵۰۰ | تعداد تکرارها |
۰ | fmin |
۲ | fmax |
۴-۴- بررسی نتایج حاصل از الگوریتم پیشنهادی و مقایسه آن با دیگر الگوریتم ها
در این بخش نتایج بهدست آمده از الگوریتم پیشنهادی بر روی داده های معروف، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. آنگاه، پاسخ نهایی الگوریتمهای پیشین با الگوریتم مورد بحث در این تحقیق، با هم مقایسه میگردد.
به طور کلی، مجموعه داده های مختلفی برای انجام فرایند خوشهبندی وجود دارد که هر کدام دارای ویژگیهای خاص خود هستند. لذا، برای دستیابی به اهداف موجود، مجموعه داده های Iris، Wine، CMC، Vowel برگزیده میشوند. در ادامه، این مجموعه از داده ها معرفی و نتایج بهدست آمده به صورت مجزا نمایش داده می شود.
۴-۴-۱- معرفی داده های استفاده شده و نتایج شبیه سازی مربوط به آن
همانطور که گفته شد، از ۴ مجموعه داده معروف، برای ارزیـابی عملکرد سیستمهای خوشهبندی استفاده خواهد شد؛ که به صورت اجمالی تشریح خواهد شد. شایان ذکر است که این مجموعه داده ها در اکثر مسائل خوشـهبندی و طبقه بندی کاربرد دارد.
خطاهای ناشی از ورود اطلاعات: مدیریت منابع انسانی الکترونیک صرفاً می تواند به خوبی برنامه های انسانی و کاربران نهایی عمل کند.
کاهش تماسهای میان فردی: استفاده از مدیریت منابع انسانی الکترونیک باعث دور شدن افراد از یکدیگر خواهد شد و تعامل میان مدیران با کارکنان کاهش خواهد یافت.
استفاده نامناسب به دلیل ذهنیت انعطافناپذیر: به منظور استفاده مناسب از مدیریت منابع انسانی الکترونیک، ضروری است که کارمندان نوع ذهنیت خود را نسبت به آن تغییر دهند، نظر به اینکه بسیاری از افراد هنوز در استفاده از فناوری درباره ابعاد قطعی حرفه خود نامطمئن هستند. اگر این تغییر در فناوری هماهنگ با تغییر در ذهنیت و فرهنگ سازمان نباشد، می تواند منجر به شکست مالی شود.
تهدید برای خود منابع انسانی: تمایل برای وابسته بودن به فناوری ، تکیه بر نیروی انسانی را کاهش خواهد داد و از این رو خطر بزرگی برای شالوده اصلی منابع انسانی در پی خواهد داشت.( جایی که منابع انسانی به عنوان یک دارایی و سرمایه برای دستیابی به اهداف سازمانی و برآوردن ماموریت و چشم انداز شرکت در نظر گرفته می شود) (Kaur, 2013).
از سوی دیگر مهمترین چالشهای پیشروی سیستمهای مدیریت منابع انسانی الکترونیکی به نظر متخصصان عبارتند از :
هزینه سرمایه گذاری برای سیستمهای اطلاعاتی منابع انسانی و سیستم مدیریت منابع انسانی الکترونیکی و توسعه های آن یک مشکل اصلی است.
بعضی از سیستمها با مقاومت مدیریت به منظور انجام گروهی از وظایف روبه رو می شود.
بعضی از سیستمهای مدیریت منابع انسانی الکترونیک به دلیل داشتن واسط کاربر غیر متعارف باعث مقاومت کارکنان می شود.
بعضی از سیستمها بدون تفکر کافی نصب میشوند. به عبارت دیگر در مورد اینکه ایا سیستم جدید با سیستمهای قبلی و موجود سازمان منطبق است یا خیر ، به اندازه کافی فکر نمی شود.
مستندسازی و اموزش کم و نامناسب می تواند بکارگیری سیستم را کاهش دهد و به جای آن مقاومت در برابر این سیستم را دقیقا از سوی کارمندان و مدیرانی افزایش دهد که قرار بوده است از ان حمایت کنند. همان طور که مشاهده می شود ، مقاومت بزرگترین علت چالشهای مرتبط با مدیریت منابع انسانی الکترونیکی است (حسینی و دیگران ، ۱۳۸۸) .
عنوان چالش | درصد اثر چالش |
هزینه سرمایه گذاری برای سیستمهای مدیریت منابع انسانی الکترونیکی | ۱۱ |
مقاومت مدیریت برای انجام بعضی وظایف | ۱۷ |
مقاومت کاربران به دلیل واسطه کاربر نامتعارف | ۲۵ |
عدم برنامه ریزی و تفکر در خصوص تطابق سیستم جدید مدیریت منابع انسانی الکترونیکی با سیستمهای موجود سازمان | ۲۷ |
مقاومت مدیران و کارمندان به دلیل نقص در مستندسازی و اموزش | ۲۰ |
جدول ۳-۲) چالشهای مدیریت منابع انسانی الکترونیکی (حسینی و دیگران ، ۱۳۸۸)
۶-۱-۲) واحد مدیریت منابع انسانی مجازی
مدیریت منابع انسانی مجازی مرتبط با افرادی است که از راه دور و خارج از اداره مجازی خودشان به کار خود ادامه می دهند. ارزیابی واحد مدیریت منابع انسانی مجازی مبتنی بر نیروهای شش گانه موثر میباشد. نیاز است که این نیروها مهار شده و پاسخگوی شرکتهایی باشند که به قرن ۲۱ نزدیک میشوند. نیروهای ششگانه ای که در ادامه اشاره میشوند، باید به وسیله آن واحدهای مدیریت منابع انسانی مجازیای که میخواهند به صورت مستمر بر ارزش خود افزوده و همزمان هزینهها را کاهش دهند، مورد توجه قرار گیرند:
۱- فناوری اطلاعات: متخصصان مدیریت منابع انسانی مواجه با آیندهای دیجیتالی هستند. رشد سریع در زمینه سختافزارها و نرمافزارها و شبکه های کامپیوتری و خدمات تلفن برای جنبش مدیریت منابع انسانی مجازی کاملاً ضروری است. این نکته تصادفی نیست که در آیندهای نزدیک واحدهای مدیریت منابع انسانی مجازی تبدیل به هنجار خواهند شد. این امر به ویژه با افزایش پیچیدگی و هزینه های پایین تر از فناوری و فرآیندهای خودکار عصر اطلاعات همراه خواهد بود.
۲- باز مهندسی فرآیندها[۲۷]: مدیران مدیریت منابع انسانی استراتژیک به طور مداوم در جستجوی راههایی برای ساده کردن و بهبود فرآیندهای کسب و کار اصلی به منظور کارآمدتر ساختن آنها هستند. تمام فرآیندهای کسب و کار (به ویژه آنهایی که در واحد مدیریت منابع انسانی واقع شدند) را میتوان از طریق نرم افزارهای ماهرانه فناوری اطلاعات، بازمهندسی کرده و بهبود بخشید.
۳- مدیریت با سرعت بالا: تمامی شرکتها برای رقابت کردن در این قرن باید هوشمندانه تر و سریعتر عمل کنند. مدیریت منابع انسانی مجازی قطعاً در مقایسه با مدیریت منابع انسانی سنتی دارای شکل هوشمندانه تر و سریعتری برای ارائه خدمات میباشد.
۴- سازمانهای شبکه ای[۲۸]: ظهور واحدهای مدیریت منابع انسانی مجازی به احتمال قوی در سازمانهای شبکه ای بیشتر از شرکتهای بوروکراتیک و سنتی نمود پیدا خواهد کرد. گسترش فناوری اطلاعات از جمله شبکه های محلی، پست الکترونیکی و شبکه های داخلی شرکتها بعنوان علائم تجاری یک شرکت شبکه ای تخت تر میباشند. موج جدیدی از سازمانها، فناوری جدید و به اشتراکگذاری اطلاعات را جهت قدرت بخشیدن به تمامی سطوح پرسنل پیشنهاد می کنند.
۵- کارگران دانشی[۲۹]: سازمانهای قرن ۲۱ بر سر اطلاعات و دانش استراتژیک رقابت خواهند کرد. این ” سازمانهای یادگیرنده[۳۰]” افراد خود را از میان افراد خود راهبر و دانا به کامپیوتر و کارگران دانشی استخدام خواهند کرد. این کارگران در استفاده از اطلاعات برای شناسایی سریع و شکار فرصتهای کسب و کار عالی عمل خواهند کرد، در حالیکه بطور همزمان مشکلات پر هزینه را با پشتکار خود حل خواهند نمود.
۶- جهانی شدن[۳۱]: تقریباً تمام شرکتها برای تکمیل موفقیت خود در قرن ۲۱، باید یک استراتژیک کسب و کار جهانی را اتخاذ کنند. این مففوم به معنی آن است که واحدهای مدیریت منابع انسانی باید توانایی ارائه خدمات به تمامی کارمندان خود را در سرتاسر کره زمین داشته باشند. بطور آشکارا، یک واحد مدیریت منابع انسانی مبتنی بر فناوری که در چارچوببندی فناوری اطلاعات مهارت دارد، بهترین موضع برای پشتیبانی از نیروی کار جهانی شده میباشد Sanayei & Mirzaei , 2008)).
شکل۲-۲) نیروهای شش گانه موثر برای ارزیابی کردن واحد مدیریت منابع انسانی مجازی