) فراهم آوردن اطلاعات مکمل برای درک بهتر اطلاعات مالی ارائه شده و پیش بینی وضعیت آتی
مدیریت واحدهای انتفاعی باید نسبت به اطلاعات مالی فراهم شده توضیحات و تفاسیری را ارائه نمایند که بتواند بر درک بهتر اطلاعات و تحلیل آثار تغییر در اوضاع و احوال اقتصادی بر واحد انتفاعی و پیش بینی وضعیت آتی واحد مؤثر افتد. واحدهای انتفاعی از تغییر در اوضاع و احوال اقتصادی و تغییر در مقررات و ضوابط حاکم بر دامنه و حدود فعالیت های اقتصادی در کشور تأثیر می پذیرند. تغییرات عمده در وضعیت اقتصادی کشور نظیر بروز تورم حاد و یا تغییر در عوامل و مقررات مربوط به فعالیت های اقتصادی نظیر ایجاد محدودیت های ارزی و تغییر شدید در نرخ ارز به انحای مختلف بر واحدهای انتفاعی اثرمی گذارد و اطلاعات فراهم شده در مورد وضعیت مالی، نتایج عملیات و گردش وجوه نقد را کما بیش با نارسائی هایی مواجه می سازد . به منظور کمک به استفاده کنندگان در درک آثار وضعیت ها و تغییرات فوق و رفع نسبی نارسائی ها با ارائه اطلاعات مکمل می توان بر سودمندی اطلاعات برای تصمیم گیری های مختلف افزود. اهم اطلاعات مکملی که ممکن است ارائه آنها بر حسب شرایط و اوضاع و احوال ضروری شود به قرار زیر است :
■ تهیه و ارائه صورت های مالی مکمل بر حسب ارزش جاری یا تغییرات قدرت خرید پول، به منظور انعکاس آثار تغییر قیمت ها در تورم حاد
■ تهیه و ارائه اطلاعاتی درباره منابع و مصارف ارزی به منظور فراهم آوردن امکان سنجش میزان وابستگی واحد انتفاعی به واردات و ارزیابی توان واحد در تامین ارز در شرایطی که محدودیت های ارزی و تغییرات شدید در نرخ ارز وجود دارد
■ تهیه و ارائه اطلاعات درباره ارزش افزوده حاصل از عملیات و چگونگی توزیع آن به منظور انعکاس نقش عوامل مختلف در تولید واحدهای صنعتی بزرگ از لحاظ تصمیم گیریهای کلان اقتصادی
علاوه بر اطلاعاتی نظیر اطلاعات مکمل فوق که قاعدتاً تحت شرایط خاص، به موجب استاندارد های حسابداری ، تهیه و ارائه آن ها الزامی خواهد بود ، مدیریت یک واحد انتفاعی می تواند با ارائه اطلاعات ، توضیحات و تفاسیر خود سودمندی اطلاعات مندرج در صورت های مالی را افزایش دهد. اهم چنین اطلاعاتی به شرح زیر است :
■ اطلاعات پیش بینی شده درباره امور واحد انتفاعی به همراه توضیحات و تفاسیر مرتبط
■ توضیح مبانی و روش های اندازه گیری اقلام و دلایل و الزامات انتخاب آنها
■ توضیح و تفسیر ابهامات با اهمیت
■ اطلاعات مرتبط با قسمت های عمده و مجزای یک واحد انتفاعی(مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی، 1390).
2-7 ) سئوالات مرتبط با ارزیابی کیفیت گزارشگری
2-7-1) استمرارسود:
این خصوصیات بر تمایز بین اجزای سود (که غیرمعمول یا غیرمستمر است) از سودی که انتظار می رود در آینده استمرار داشته باشد، تمرکز دارد. ارزش پیش بینی، از این لحاظ، به سودمندی اطلاعات برای یک سرمایه گذار که می خواهد آینده فعالیت شرکت را ارزیابی و پیش بینی کند مرتبط است. یک روش تفکر درخصوص استمرار سود این است که بپرسیم:
- آیا اطلاعات در ارزیابی سطوح استمرار سود یعنی سود بالقوه پایدار شرکت، سودمند است؟
- چه اجزای مشخصی از صورت های مالی (شکل، یادداشت های افشا و…) و موارد افشای مرتبط (شامل گزارش هیأت مدیره، نشریات مالی و…) دردرک سود پایدار شرکت سودمند است؟
- وقتی اقلام غیرمستمر وغیر معمول رابرای افشا شناسایی کردیم، آیا سود و زیان های غیرعملیاتی از اهمیت یکسانی برخوردار خواهند بود؟
- تا چه حدی زمان بندی انجام معاملات به منظور وقوع (یاعدم وقوع) در دوره گزارش، مدیریت شده است؟ هدف از مدیریت این زمان بندی چیست؟ چگونه این موضوع ارزش پیش بینی نتایج گزارش شده را تحت تأثیر قرار می دهد؟
2-7-2) اطلاعات تفکیکی:
این خصوصیت به این موضوع توجه دارد که چگونه اطلاعات قسمت های تجاری شرکت به سرمایه گذار اجازه می دهد تا درک بهتری از آینده شرکت داشته باشد. یک روش تفکر در مورد ارزش پیش بینی اطلاعات تفکیکی این است که بپرسیم:
- آیا اطلاعات به استفاده کننده امکان شناسایی و ارزیابی فرصت ها وریسک های مختلف قسمت های کسب و کار شرکت را می دهد؟
- چه جنبه های مشخصی از اطلاعات تفکیکی شرکت به عنوان یک کل، به شما این باور را می دهد که شرکت اطلاعات کامل و کافی برای درک فرصت ها و مخاطرات فعالیت های مختلف ارائه کرده است ؟
- چگونه مباحث مطروحه در گزارش هیأت مدیره در خصوص قسمت های تجاری و سایر گزارش ها غیر از صورت های مالی (شامل مصاحبه با تحلیلگران یا خبرنگاران) تکمیل کننده اطلاعات قسمت های فعالیت، مندرج در صورت های مالی است؟ چه مثال های مشخصی نشان می دهد که موارد افشای مربوط، چگونه یکدیگر را تکمیل می کنند؟
- آیا اطلاعات ارائه شده درباره قسمت ها در یادداشت های توضیحی، یک تصویر مالی که منطبق با کسب وکار اساسی درون هربخش است، ارائه می کند؟
2-7-3) ارزش تأیید کنندگی:
تمرکز این خصوصیت بر سودمندی اطلاعات در بازگو نمودن گذشته است. ارزش تأییدکنندگی ازاین لحاظ به معنی تأیید (یا تصدیق) انتظارات قبلی ما می باشد. یک روش تفکر در خصوص ارزش تأیید کنندگی این است که بپرسیم:
- آیا اطلاعات به سرمایه گذار امکان می دهد که درک کند چگونه اقدام ها و تصمیم های گذشته مدیریت بر نتایج و وضعیت مالی جاری تأثیر گذاشته است؟
- چه مواردی به طور مشخص به عنوان بخشی از گزارشگری مالی ( شامل گزارش هیأت مدیره، نشریات مالی و یا سایر ارتباطات با ماهیت مالی ) باید افشا شود تا ثابت شود که اطلاعات برای ارزیابی این که نتایج گزارش شده انتظارات قبلی را تأیید می کند، کافی است؟ به عبارت دیگر، چه مقدار اطلاعات درمورد انتظارات قبلی مدیریت، که تأیید کننده یا رد کننده چنین انتظاراتی است، و دلایل تحقق نیافتن انتظارات باید ارائه گردد؟
- آیا نتایج گزارش شده (شامل وضعیت مالی شرکت) بازخوردی برای سرمایه گذاران درمورد نحوه تأثیر رویداد های مختلف بازار و معاملات مهم بر شرکت، فراهم می کند؟
- چه اجزای مشخصی از صورت های مالی (یا گزارش هیأت مدیره) این موضوع را به تصویر می کشد؟
2-7-4) بموقع بودن:
این خصوصیت بیان می کند که آیا اطلاعات، قبل ازآن که نا مربوط شود، ارائه می گردد؟ یک شیوه تفکر در خصوص بموقع بودن این است که بپرسیم:
- اگر اطلاعات زودتر در دسترس قرار می گرفت سودمند تر نبود؟ به چه طریقی یک شرکت می تواند فراتر از تأمین الزامات قانونی در مورد بموقع بودن عمل کند؟
- شرکت در انتشار بموقع صورت های مالی در مقایسه با رقبا چه وضعیتی دارد؟
- شرکت چه روش های جدید گزارش اطلاعات مالی (مثل اینترنت و…) را به کار می برد یا باید مورد توجه قرار دهد؟
- چگونه شرکت می تواند مطمئن شود که اطلاعات یکسان در زمان یکسان برای تمام استفاده کنندگان علاقه مند فراهم شده است؟
2-7-5) رسیدگی پذیری:
تمرکز این خصوصیت بر صحت، استفاده از برآورد ها، اتکا به مفروضات، توانایی اندازه گیری و کمی کردن، و سطح شواهد و مدارک پشتیبانی کننده قرار دارد. شیوه تفکر در خصوص رسیدگی پذیری اطلاعات این است که بپرسیم:
- اگر یک شخص ثالث مطلعی داده ها را مورد توجه قرار دهد به نتیجه مشابهی می رسد؟
- بیشترین جنبه های قضاوتی گزارشگری مالی از دیدگاه اندازه گیری چیست؟
- چگونه اطلاعات مندرج در صورت های مالی به خواننده اجازه درک این جنبه ها را می دهد؟
- چه اطلاعاتی در صورت های مالی (و گزارش هیأت مدیره) برآورد ها و مفروضات مهم مورد استفاده در تهیه اطلاعات مالی را ابلاغ می کند؟
- اگر محدوده ای از پیامد های ممکن وجود داشته باشد، چگونه شرکت این محدوده را به سرمایه گذاران گزارش می کند؟
- چگونه شرکت می تواند ارزیابی کند که برآورد ها و مفروضات مهم بر مبنای بهترین اطلاعات در دسترس قراردارد؟
- آیا شرکت از متخصصان مستقل یا تکنیک های تا حدودی پیشرفته برای معتبر نمودن یا تهیه بر آوردها و مفروضات کلیدی استفاده می کند؟
- شرکت ازچه آستانه اهمیتی برای ثبت معاملات وتهیه صورت های مالی استفاده می کند؟ چگونه این آستانه اهمیت به حسابداری، فروش وسایر کارکنان مرتبط ابلاغ می شود؟
