(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

چکیده

 

حضانت یکی از نهادهای حمایت از محجورین است و بر اساس قانون مدنی ناظر به نگهداری جسمی و تربیت اخلاقی طفل می‌باشد؛ اما قانون حمایت از خانواده مصوب 1391 مجنون را نیز تحت حمایت این نهاد حقوقی قرار داده است. این دو قانون حضانت را هم حق ابوین و هم تکلیفی بر دوش آنان می‌دانند که با ضمانت اجراهای حقوقی و کیفری همراه شده و بدین صورت به تضمین حقوق فرزندان اقدام می‌کنند. قانون مدنی برای مسؤول حضانت، شروطی را معین نموده و موادی را به حضانت طفل در موقعیت‌های گوناگون ازجمله عدم صلاحیت ابوین اختصاص داده است؛ اما قانون حمایت از خانواده مصوب 1391 به‌جای شمارش شروط و پیش‌بینی موردی وضعیت‌های متفاوت، به مصلحت طفل و مجنون اشاره نموده و باتوجه ویژه به این مسئله سعی کرده هرچه بهتر و بیشتر حقوق این قشر آسیب‌پذیر را حفظ و تأمین نماید. همچنین این قانون درمقایسه با قوانین دیگر، اختیار بیشتری به دادگاه داده تا بتواند در هرمورد، تصمیمی را که مناسب‌تر به حال طفل و مجنون است اتخاذ نماید و بدین ترتیب در تمامی شرایط و اوضاع و احوال، این دو گروه را تحت حمایت‌های قانونی قرار داده و از پایمال شدن حقوق آنان جلوگیری می‌کند.

 

 

 

کلید واژه: حضانت، نهاد حقوقی، حق، تکلیف، ضمانت اجرا، قانون حمایت از خانواده، مصلحت طفل و مجنون.

 

 

 

                                                  فهرست مطالب

 

مقدمه.1

 

بخش اول : جایگاه نهاد حضانت در نظام حقوقی ایران.10

 

فصل اول : مفهوم و ماهیت حضانت13

 

گفتار اول : مفهوم حضانت13

 

الف – معنی لغوی حضانت13

 

ب – معنی اصطلاحی حضانت.14

 

1 – دیدگاه فقها15

 

2 – دیدگاه حقوق‌دانان.16

 

3 – دیدگاه قانون حمایت از خانواده17

 

گفتار دوم : ماهیت حضانت.18

 

الف – تعریف حق  و تکلیف.19

 

1 – تعریف حق.19

 

2 – تعریف تکلیف.19

 

ب – دیدگاه ‌های ارائه شده در باره ماهیت حضانت.20

 

1 – دیدگاه فقهی21

 

2 – دیدگاه قانونی.23

 

3 – دیدگاه قانون حمایت از خانواده25

 

فصل دوم : عناصر حضانت و شرایط آن از منظر صاحب حق26

 

گفتار اول : عناصر حضانت26

 

الف – نگهداری .26

 

1 – دیدگاه فقهی26

 

2 – دیدگاه قانونی.27

 

3 – دیدگاه قانون حمایت از خانواده27

 

ب – تربیت .28

 

1 – دیدگاه فقهی28

 

2 – دیدگاه قانونی.29

 

3 – دیدگاه قانون حمایت از خانواده30

 

پ -رضاع30

 

1 – دیدگاه فقهی31

 

2 – دیدگاه قانونی.32

 

3 – دیدگاه قانون حمایت از خانواده32

 

گفتار دوم : شرایط حضانت از منظر صاحب حق.33

 

الف – دیدگاه فقها.33

 

1 – شرایط مشترک بین زن و مرد.34

 

1-1  مسلمان بودن34

 

2-1  بالغ بودن 35

 

3-1 عاقل بودن .35

 

4-1 عدم ابتلا به بیماری‌های مسری و خطرناک.36

 

5-1  آزاد بودن37

 

6-1 امین بودن.38

 

2 – شرایط ویژه مادر.40

 

1-2  مقیم بودن مادر.40

 

2-2  عدم ازدواج مادر.41

 

ب – دیدگاه حقوق‌دانان42

 

1 – شرایط مشترک بین پدر و مادر.43

 

1-1 اسلام43

 

2-1  بلوغ.43

 

3-1  عقل.44

 

4-1  مواظبت از طفل و شایستگی اخلاقی45

 

2 – شرط ویژه مادر : عدم ازدواج مادر با شخصی غیر از پدر طفل.50

 

پ – دیدگاه قانون حمایت از خانواده.51

 

بخش دوم : دارندگان و مدت زمان حضانت و هزینه‌ها و ضمانت اجراهای آن.54

 

 فصل اول : دارندگان حق حضانت و مدت زمان آن55

 

گفتار اول : دارندگان حق حضانت55

 

الف – در صورت حیات والدین.56

 

1 ـ در دوران زندگی مشترک.56

 

1ـ1 دیدگاه فقهی.56

 

2ـ1 دیدگاه قانونی57

 

        3ـ1دیدگاه قانون حمایت از خانواده57

 

2 ـ پس از جدایی.58

 

1-2  دیدگاه فقهی58

 

1-1-2دوران شیرخوارگی.58

 

2-1-2 بعد از دوران شیرخوارگی.59

 

2-2  دیدگاه قانونی.59

 

1-2-2 تا هفت سالگی.59

 

2-2-2 بعد از هفت سالگی.60

 

3-2  دیدگاه قانون حمایت از خانواده61

 

ب – در صورت  فوت والدین.63

 

1 ـ درصورت فوت یکی از والدین.63

 

1-1  دیدگاه فقهی63

 

1-1-1 در صورت فوت پدر.63

 

2-1-1 در صورت فوت مادر64

 

2-1  دیدگاه قانونی.64

 

1-2-1 درصورت فوت پدر64

 

2-2-1 در صورت فوت مادر65

 

3-1  دیدگاه قانون حمایت از خانواده65

 

درصورت فوت پدر.65
        2-3-1در صورت فوت مادر.66

 

2ـ در صورت فوت هر دو پدر و مادر.67

 

1-2 دیدگاه فقها67

 

 2-2 دیدگاه حقوق‌دانان70

 

3-2 دیدگاه قانون حمایت از خانواده71

 

گفتار دوم : مدت زمان حضانت72

 

الف – دیدگاه فقها72

 

ب – دیدگاه حقوق‌دانان.72

 

پ – دیدگاه قانون حمایت از خانواده76

 

فصل دوم : هزینه‌ها و ضمانت اجراهای حضانت.77

 

گفتار اول : هزینه‌های دوران حضانت77

 

الف- اجرت حضانت و رضاع.78

 

1 – اجرت حضانت.78

 

1-1  دیدگاه فقها78

 

2-1  دیدگاه حقوق‌دانان.79

 

3-1  دیدگاه قانون حمایت از خانواده80

 

2 – اجرت رضاع81

 

1-2  دیدگاه فقها81

 

2-2  دیدگاه حقوق‌دانان.82