گفتار اول : تعریف پلیس . 7
گفتار دوم : ساختار پلیس . 8
بند اول : پلیس اداری و پلیس قضائی 8
بند دوم : پلیس عمومی و پلیس اختصاصی 9
بند سوم : پلیس دولتی و پلیس خصوصی. 11
بند چهارم : پلیس عمومی و پلیس محلی 12
مبحث دوم : اهداف و وظایف پلیس. 13
گفتار اول : استقرار نظم و امنیت. 13
گفتار دوم :تامین آسایش عمومی و فردی 14
گفتار سوم : انجام وظیفه در مقام ضابط دادگستری 15
فصل دوم : بزه دیده و آسیب های ناشی از جرم 16
مبحث اول : بزه دیده 16
گفتار اول : مفهوم و اقسام بزه دیده 16
بند اول : تعریف بزه دیده . 17
بند دوم : اقسام بزه دیده 19
الف : بزه دیده حقیقی و بزه دیده حقوقی 19
ب : بزه دیده مستقیم و بزه دیده غیر مستقیم. 19
پ : بزه دیده نخستین و بزه دیده ثانویه 19
گفتار دوم : مبانی حقوقی حمایت از بزه دیده 20
بند اول : حمایت از بزه دیده در حقوق ایران 20
بند دوم :  حمایت از بزه دیده در اسناد بین المللی . 21
الف : اعلامیه اصول بنیادی عدالت برای بزه دیدگان . 21
ب : اصول و قواعد بین المللی ناظر به عملکرد پلیس. 22
مبحث دوم : آسیب های ناشی از جرم 24
گفتار اول : مفهوم و اقسام آسیب های ناشی از جرم. 24
بند اول : تعریف آسیب های ناشی از جرم 24
بند دوم : اقسام آسیب های ناشی از جرم 24
الف : آسیب های مادی. 24
1 – آسیب های جسمانی 24
2 – آسیب های مالی 26
ب : آسیب های معنوی. 27
1 – تعریف و مصادیق آسیب های معنوی 27
2 – نحوه ارزیابی آسیب های معنوی 29
پ : آسیب های منافع ممکن الحصول . 32
بخش دوم : پلیس و کاهش آسیب های ناشی ازجرم 33
فصل نخست : رفتار پلیس با رعایت کرامت بزه دیده . 34
مبحث اول : رفتار همراه با احترام به بزه دیده. 35
گفتار اول : استاندارد سازی رفتار پلیس . 35
بند اول : منشور اخلاقی پلیس.   35
بند دوم : منشور حقوق مراجعین به پلیس   36
گفتار دوم : توجه و همدردی  بزه دیده 37
بند اول : توجه به نگرانی ، آلام ، دیدگاه ها و نیازهای بزه دیده. 37
بند دوم : همدردی و حفظ آبروی بزه دیده. 38
بند سوم : مشارکت دادن بزه دیده در فرایند کیفری. 39
گفتار سوم : تقویت و توسعه سازمان پلیس و نهادهای حامی بزه دیده در آن. 41
بند اول : تقویت و تجهیز سازمان پلیس 41
بند دوم : توسعه نهادهای حامی بزه دیده در سازمان پلیس. 41
الف : مددکاری اجتماعی 41
ب : خدمات مشاوره حقوقی. 44
1 – ارائه اطلاعات ضروری به بزه دیده 44
2 – ارائه اطلاعات و آموزش همگانی 45
مبحث دوم : حفظ امنیت ، شئونات و حریم خصوصی بزه دیده. 46
گفتار اول : حفاظت از امنیت بزه دیده. 46
بند اول : حفاظت از امنیت بزه دیده در رویاروئی با متهم. 46
بند دوم : حفاظت از امنیت بزه دیده و شهودش در برابر تهدیدات 47
گفتار دوم : حفاظت از شئونات و حریم خصوصی بزه دیده. 51
بند اول : تعریف شئونات و حریم خصوصی بزه دیده 51
بند دوم : حفاظت از هویت و اطلاعات بزه دیده . 52
فصل دوم : واکنش پلیس در مقابله با جرم. 54
مبحث اول : آگاهی و اقدام فوری پلیس 54
گفتار اول : آگاهی پلیس از جرم 54
بند اول : دسترسی بزه دیده به پلیس و اعلام شکایت.  54
الف : دسترسی بزه دیده به پلیس  55
ب : اعلام شکایت بزه دیده .  55
بند دوم : اعلام جرم. 57
الف : اعلام جرم در پاسگاه پلیس . 57
ب : اعلام جرم به پلیس 110 . 57
بند سوم : آگاهی از جرائم مشهود 58
گفتار دوم : اقدام قضائی فوری پلیس 61
بند اول : حفظ صحنه ، آثار و دلایل جرم. 61
الف : حفظ صحنه و معاینه محل. 62
ب : ضبط آلات و ادوات جرم.  63
بند دوم : تحقیق ، بازجوئی و جمع آوری ادله    64
الف : تحقیقات محلی   64
ب : تفتیش اماکن و اشیاء متهم .   66  
پ : مراقبت از فرار یا مخفی شدن متهم   69
ت : احضار و جلب و تحقیق از شهود بزه دیده.   71
ث : نیابت قضائی در جهت حمایت از بزه دیده.   73
بند سوم : گزارش به مقامات قضائی و اجرای تصمیمات آنان   74  
الف : تکمیل پرونده و تنظیم گزارش نهائی.   74
ب : ابلاغ اوراق و اجرای تصمیمات قضائی.   76
پ : استرداد اشیا و اموال بزه دیده.   80
مبحث دوم : پیشگیری از تکرار و توسعه بزه دیدگی .   82
گفتار اول : پیشگیری از وقوع بزهکاری    82
گفتار دوم : پیشگیری از تکرار بزه دیدگی    85
بند اول : پیشگیری از تکرار بزه دیدگی زنان    88
بند دوم  : پیشگیری از تکرار بزه دیدگی کودکان    91
بند سوم : پیشگیری از تکرار بزه دیدگی سالمندان و ناتوانان بزه دید  94 
مبحث سوم : میانجیگری کیفری پلیس 97
گفتار اول : اهداف میانجیگری کیفری.  98
گفتار دوم : پلیس و عدالت ترمیمی  99 
نتیجه و پیشنهاد ها.  101
الف : نتیجه ها   101
ب : پیشنهادها.   102 
منابع و مآخذ.  103 
چکیده انگلیسی .   106
چکیده:
امروزه جرم شناسان و حقوقدانان کیفری توجه خاصی به جایگاه و موقعیت پلیس در مورد  خدمات رسانی و کمک به بزه دیدگان جرایم دارند. نقش پلیس در اولین مرحله ورود افراد به نظام عدالت کیفری آشکار می شود.عموم مردم همواره این نظام را با پلیس می شناسند. از آنجا که در مرحله نخستین ورود به نظام عدالت کیفری امکان بیشترین تعرض به حقوق بنیادی و اساسی افراد مشاهده می شود توجه خاص حقوقدانان را به خود معطوف داشته است. بنابراین امروزه توجه به جایگاه علمی پلیس، وضع قوانین و مقررات محدودکننده، تعرض به حقوق بنیادی بشر، توسل به شیوه ها و اقدامات پیشگیرانه و حمایتی با هدف کاهش میزان جرایم بر سیاست جنایی نظام های مختلف تأثیر گذاشته است. کاهش آسیب های ناشی از جرم یکی از وظایف دولت ها و نهادهای رسمی است و برای تحقق کامل آن تشکیل نهادها و ارگان های مختلف اجتماعی و هماهنگی بین آنها اهمیت دارد.
پلیس به عنوان یکی از ارگان های دولتی مرتبط با مقوله آسیب های ناشی از جرم، با شناسایی افراد  آسیب دیده و بزه دیدگان بالقوه بر وضعیت وشرایط قبل، حین و بعد از ارتکاب جرم تأثیر می گذارد و فرصت ارتکاب جرم را برای مجرمان محدود می سازد و با مداخله در وضعیت بحران و نجات اشخاص آسیب دیده در صحنه های جرم و کاهش مشکلات و دغدغه های آنان در مراحل مختلف سیستم عدالت کیفری نقش بسزایی دارد.
بی تردید پلیس با کنار نهادن شیوه های منسوخ دهه های پیشین، با رویکرد نو یا اجتماع گرایی و مشارکت مداری می تواند در راهبردهای حمایتی وخدمات رسانی به بزه دیدگان به صورت مستقیم و غیر مستقیم شرکت جسته و نقش مؤثر و قابل توجه خود را در تحقق عدالت برای بزه دیدگان عملی سازد.
واژگان کلیدی: پلیس، آسیب دیده جرم، پیشگیری، بزه دیدگی، حمایت
مقدمه
الف) بیان مسئله
سیاست جنایی هر کشور مبین پاسخ و واکنش آن جامعه نسبت به پدیده مجرمانه می باشد. خانم دلماس مارتی [1] که از اساتید برجسته فرانسوی می باشد، سیاست جنایی را چنین تعریف می کند”مجموعه روشهایی که به وسیله آن بشر اجتماعی پاسخ های خود را به پدیده مجرمانه سازمان دهی میکند”.
پاسخ های جامعه به پدیده مجرمانه هم توسط مراجع دولتی و هم توسط مراجع اجتماعی صورت  می گیرد. یکی از مراجع دولتی در پاسخ به پدیده مجرمانه پلیس آن کشور است. از سوی دیگر دامنه پدیده مجرمانه شامل جرم، مجرم و بزه دیده است. موضوع بحث این تحقیق در مورد پاسخ پلیس به بزه دیده می باشد.
بزه دیده در اثر جرم متحمل آسیب ها و خساراتی می شود. نحوه پاسخ دهی مراجع دولتی به بزه دیده  می تواند در کاهش آسیب های بزه دیده و دفاع از حقوق او مؤثر باشد. نقش پلیس به عنوان اولین نهادی که بزه دیده به آن مراجعه می کند در کاهش آسیب ها و خسارات او بسیار چشمگیر و قابل توجه است. این تحقیق به دنبال نقش پلیس و اقداماتش در کاهش آسیب هایی است که از ناحیه جرم متوجه بزه دیده می شود می باشد.
ب) سابقه تحقیق
با توجه به اهمیت رفتار پلیس با مراجعین بزه دیده، برآن شدم تا موضوع تحقیق خود را با عنوان نقش پلیس در کاهش آسیب های ناشی از جرم انتخاب نمایم. با تحقیقاتی که با کمک استاد گرانقدر خود انجام دادیم دو پایان نامه در دانشگاه تهران عیناً با همین موضوع توسط آقایان مسعود قاسمی در پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتر میرعظیم قوام در رساله دکتری یافت شد که کمک شایانی در گردآوری مطالب نمود.
شایان ذکر است مطالعه مقالاتی که در مورد پلیس و بزه دیده وجود داشت به خصوص مقاله” حقوق بزه دیدگان و خواست های آنان از پلیس” از دکتر قوام هم کمک فراوانی کرد. پایان نامه دکتر عبدالعلی توجهی هم کمک وافری در شناخت جایگاه بزه دیدگان و حمایت از آنان انجام داده است. مقالات و پایان نامه های دیگری هم وجود دارد که به صورت کلی به موضوع پلیس پرداخته اند.
توضیح براینکه با وجود اهمیت این موضوع و اهمیت حمایت از بزه دیدگان به خصوص توسط پلیس میزان منابع و تحقیقاتی که به این مهم پرداخته است اندک می باشد و امید است در آینده بیشتر به این موضوع پرداخته شود.
پ)اهداف تحقیق:

بررسی وتبیین نقش پلیس درکاهش آسیب های ناشی ازجرم
 

ارزیابی و سنجش نقادانه حقوق بزه دیده در حقوق ایران
 

بررسی رفتار و عملکرد پلیس با بزه دیده و تبیین میزان موفقیت عملکرد پلیس
 

بررسی اقدامات پلیس در کاهش آسیب های ناشی از جرم
 

بررسی قوانین ناظر به نقش پلیس در کاهش آسیب های ناشی از جرم در حقوق ایران
ت) سوالات تحقیق :

پلیس چه نقشی را در کاهش آسیب های ناشی از جرم از طریق پاسخ گویی به نیازها، مشکلات و آسیب های پیش روی بزه دیدگان ایفاء میکند؟
 

میزان توجه و واکنش پلیس به آسیب ها و مشکلات بزه دیدگان رضایت بخش است؟
 

آیا پلیس توانسته است در عصر حاضر، با بهره گرفتن از امکانات مؤثر بر میزان اثر بخشی اقدامات خود در زمینه آسیب های ناشی از جرم بیفزاید؟
 

آیا همکاری بزه دیدگان در کاهش آسیب های ناشی از جرم مؤثر است؟
ث) فرضیات تحقیق :

در مکاتب جرم شناختی به بزه دیده در جهت حمایت از وی، به عنوان آسیب دیده از جرم توجه کافی مبذول نشده است.
 

پلیس پس از وقوع جرم در راستای کاهش آسیب های ناشی از جرم، با خواسته های مشترکی از جانب بزه دیده روبه روست.
 

خود بزه دیدگان با نوع همکاری که با پلیس می توانند داشته باشند در کاهش آسیب هایی که از ناحیه جرم متوجه آنان می شوند تأثیر بسزایی دارند.
 

تجهیز سازمان پلیس در کشف جرایم و کاهش آسیب های ناشی از جرم تأثیر دارد.
ج) روش تحقیق :

می باشد . امروزه مشارکت شهروندی از جمله عواملی است که نقش مهمی در تحول نظام مدیریتی شهرها و به خصوص پیشبرد اهداف مبتنی بر توسعه پایدار شهرها دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش مشارکت شهروندان در مدیریت مطلوب شهری(نمونه ی مورد مطالعه: شهر پل سفید) می باشد. بدین منظور با توجه به فرضیه های تحقیق، شاخص هایی چون: میزان علاقمندی شهروندان در حفظ و نگهداری فضای سبز شهری ، میزان علاقمندی شهروندان در جمع آوری و بازیافت زباله، میزان احساس تعلق شهروندان در حفظ ونگهداری شهر ، آگاهی شهروندان از طرحها و برنامه های شهری، میزان اطلاع رسانی مدیران شهری به شهروندان در خصوص طرحهای شهری ،میزان نظارت شهروندان در امور مدیریتی و اجرای پروژه هاو. و تاثیر عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی بر میزان مشارکت شهروندان در توسعه و عمران شهر ، مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های مورد نیاز، از طریق مطالعات و بازدیدهای میدانی و تکمیل دو پرسشنامه ی مجزا از طریق فرمول کوکران با حجم نمونه ای بالغ بر 360 شهروند و 30 کارشناس به شیوه ی تصادفی ساده جمع آوری گردید و با بهره گیری ازآمارهای توصیفی وآزمون های کای اسکوئر، همبستگی اسپیرمن و آزمون تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر این است: مشارکت شهروندان در مدیریت شهری پل سفید ازوضعیت پایینی برخوردار است ، بین مشارکت شهروندان و مدیریت مطلوب شهری رابطه معناداری وجود دارد و ارتقای پایگاه اجتماعی- اقتصادی شهروندان تا حد زیاد در میزان علاقه مندی شهروندان به مشارکت در مدیریت شهری موثر می باشد
واژگان کلیدی: مشارکت شهروندی، مدیریت شهری، توسعه ی پایدار، شهر پل سفید

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق. 1
1-1-مقدمه: 2
1-2-بیان مسئله 3
1-3-سؤالات تحقیق: 5
1-3-1-سئوال اصلی تحقیق: 5
1-3-2-سوال فرعی تحقیق: 6
1-4-اهداف تحقیق: 6
1-4-1-هدف کلی: 6
1-4-2- اهداف جزئی: 6
1-5-فرضیات تحقیق :‌ 6
1-6-اهمیت وضرورت موضوع تحقیق: 7
1-7- پیشینه تحقیق: 8
1-7-1- پیشینه داخلی پژوهش: 8
1-7- 2-پیشینه خارجی پژوهش: 10
1-8-روش شناسی تحقیق: 12
1-8 -1-نوع روش تحقیق : 12
1-8-2- روش و ابزار گردآوری اطلاعات: 13
1-8-3-جامعه آماری: 13
1-8-4-حجم نمونه و روش نمونه گیری: 13
1-8-5-شیوه تجزیه وتحلیل یافته ها: 14
1-9-قلمرو تحقیق: 15
1-9-1-قلمرومکانی تحقیق: 15
1-9-2-قلمرو زمانی تحقیق: 15
1-10-محدویت های تحیق: 16
1-11-شاخصهای تحقیق: 17
1-12-فرایند تحقیق: 18
1-13-جمع بندی: 18
فصل دوم : مبانی و چارچوب نظری تحقیق. 19
2-1-مقدمه: 20
2-2-مفاهیم واصطلاحات: 20
2-2-1- شهروندی : 20
2-2-2-مدیریت: 21
2-2-3-برنامه ریزی: 22
2-2-4-برنامه ریزی شهری: 22
2-2-5-شهرداری: 22
2-2-6-شورای اسلامی: 23
2-2-7- مشارکت: 23
2-2- 8- مشارکت شهروندان: 25
2-3- تئوری های مربوط به اصول و مبانی مشارکت شهروندان: 25
2-3-1- مدیریت شهری: 25
2-3-2-مشارکت در امور شهری: 26
2-4- پیش نیازهای مشارکت: 27
2-5- سیر تحول مشارکت : 28
2-6- ویژگیها و خصوصیات مشارکت: 29
2-7- طبقه بندی الگوهای مشارکت شهروندان: 30
2-8- اهداف مشارکت : 32
2-9- مراحل مشارکت : 32
2-10-سطوح مشارکت مردمی. 34
2-11-طبقه بندی تکنیک های مشارکت: 37
2-12-نتایج و پیامدهای مشارکت مردم : 39
2-13-عوامل تعیین کننده سطح و میزان مشارکت شهروندان. 40
2-14-شیوه های تحقق مشارکت در طرح های شهری. 41
2-15-مشارکت مردمی در مدیریت خدمات شهری. 44
2-16-عوامل مؤثر بر میزان مشارکت افراد 45
2-17- موانع و محدویت های مشارکت مردم در توسعه شهری : 47
2-18-سوابق مشارکت مردمی دربرنامه ریزی شهری : 49
2-19- شیوه های مشارکت مردمی: 50
2-19-1 شیوه های سازمان نیافته و نا منظم. 50
2-19-2-شیوه های سازمان یافته و منظم. 50
2-19-3- شیوه های فعال. 50
2-19-4 شیوه های انفعالی. 50
2-19-1 شیوه های سازمان نیافته و نا منظم. 50
2-19- 2-شیوه های سازمان یافته و منظم : 51
2-19- 3-شیوه های فعال : 52
2-19- 4-شیوه های انفعالی : 52
2-20- دیدگاه ها و نظریه های جدید مشارکت شهروندی در جهان: 52
2-20- 1-نظریه مشارکتی جان ترنر: 53
2-20-2-نظریه مشارکتی جیمز میجلی : 54
2-20-3-نظریه مشارکتی اسکات دیوید سون : 55
2-20-5- نظریه مشارکتی شری ارنشتاین : 57
2-20-6–نظریه آلموندوپاول(باتاکیدبرتحصیلات،درامدورتبه شغلی افراددرتعیین پایگاه اقتصادی واجتماعی): 59
2-20-7- نظریه ژولیوس نیرره: 59
2-21- مدیریت شهروندی : 60
2-22- مشارکت شهروندان در مدیریت شهر. 61
2-23- بررسی جایگاه مشارکت در جامعه شهروندی ایران. 62
2-24- تحلیل ساختاری و اجرای نظام مشارکتی درکلان شهرهای ایران. 62
2-25- تجربه مشارکت مردم در مدیریت شهری در ایران : 63
2-26-جایگاه مشارکت در اصول قانون اساسی. 64
2-27-جایگاه مشارکت در قانون برنامه های پنجساله توسعه اول تا چهارم 66
2-27-1-قانون برنامه اول توسعه: 66
2-27-2-قانون برنامه دوم توسعه: 66
2-27-3-قانون برنامه سوم توسعه 67
2-27-4-قانون برنامه چهارم توسعه 68
2-28-جایگاه مشارکت درقانون شوراهای اسلامی کشور. 72
2-29-نگاهی اجمالی به وضعیت مشارکت اجتماعی در شهردار یهای کشور. 72
2-30-بسترسازی مشارکت اجتماعی در شهرداری های کشور های خارجی. 74
2-31- نمونه ای از مشارکت اجتماعی شهروندان برای حل مشکلات شهری. 75
2-32- نگاهی به تجربه کشورها درزمینه مشارکت درمدیریت : 76
2-32-1- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیر شهری در نروژ : 77
2-32- 2-مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در سوئد : 77
2-32- 3-مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در دانمارک : 78
2-32-4- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در آلمان : 79
2-32-5- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در اسپانیا : 79
2-32-6- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در کشور فرانسه : 79
2-33- جمع بندی: 80
فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی منطقه مورد مطالعه 84
3-1-مقدمه: 85
3-2-موقعیت شهرستان سوادکوه: 85
3-3-پل سفید: 86
3-4-ویژگی آب و هوایی منطقه مورد مطالعه: 87
3-5-بررسی خصوصیات اجتماعی و اقتصادی شهر پل سفید: 88
3-6-توزیع جمعیت وتراکم محلات شهری پل سفید 89
3-7- جمعیت منطقه مورد مطالعه: 90
3-8-تصویرکلی فعالیت های اقتصادی شهر پل سفید : 92
3-9-نمونه هایی از مشارکت شهروندان در امر مدیریت شهری در ناحیه مذکور : 93
3-10-جمع بندی: 94
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات 96
4-1-مقدمه: 97
4-2-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های زمینه ای نمونه ی مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی شهروندان) 98
4-2-1-جنس: 98
4-2-2-سن: 98
4-2-3-سطح تحصیلات: 99
4-2-4-میزان درآمد: 100
4-2-5-وضعیت سکونت: 101
4-2-6-محل تولد: 101
4-2-7-اقامت: 102
4-3-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی شهروندان) 103
4-3-1-مشارکت شهروندان. 103
4-3-1-1-میزان علاقمندی و همکاری در حفظ ونگهداری پارک هاوفضای سبز عمومی. 103
4-3-1-2-میزان علاقمندی در رفت وروب معابر وجمع آوری و بازیافت زباله 103
4-3-1-3-میزان علاقمندی و همکاری در پرداخت به موقع عوارض نوسازی،هزینه های اخذپروانه ساختمان وحمل زباله 104
4-3-1-4-میزان علاقمندی شما در به شرکت درجلسات عمومی شورای شهر جهت توسعه ی شهر. 105
4-3-1-5-میزان تمایل شما به مشارکت در آسفالت محله خود 105
4-3-1-6-میزان تمایل شما به مشارکت در ایجاد نظم وامنیت محله خود 106
4-3-1-7-میزان علاقمندی درواگذاری زمین جهت انجام فعالیتهای عمرانی یا کمک مالی به شهرداری جهت خرید زمین برای برنامه های عمرانی. 107
4-3-1-8-میزان علاقمندی به حضور در تشکلهاو گروه های مردمی جهت بهبود و توسعه ی شهر. 107
4-3-1-9-میزان حساسیت و احساس تعلق شما درحفظ ونگهداری شهر. 108
4-3-1-10-آگاهی شهروندان از طرحها و برنامه های شهر. 109
4-3-1-11-میزان مشارکت همشهریان در تصمیم گیری های محلی. 109
4-3-1-12-تاثیرآموزش شهروندا ن برافزایش مشارکت آنها دربرنامه ها وطرحهای شهری. 110
4-3-1-13- ارتباط بین متغیرهای زمینه ای و متغیر وابسته(مشارکت)با توجه به پرسشنامه ی شهروندان. 111
4-3-2- مدیریت شهری. 112
4-3-2-1- استفاده از نظرات شهروندان در تهیه طرح هادی. 112
4-3-2-2-مشورت مدیریت شهر با شهروندان در تصمیمات و فعالیتهای شهرداری. 112
4-3-2-3-سرعت واکنش و انعطاف پذیری شهرداری برای حل مشکلات و رسیدگی به شکایات 113
4-3-2-4-اطلاع رسانی شفاف و درست از وضعیت اجرای پروزه های زیر بنایی شهر به شهروندان. 114
4-3-2-5-میزان دخالت نظرات شهروندان در برنامه ها و طرح های شهری. 114
4-3-2-6-میزان موفقیت شهرداری در برآوردن نیازها و خواسته های شهروندان. 115
4-3-2-7-میزان علاقمندی مدیران شهری در تشکیل و بکارگیری تشکل های مردم نهاد 116
4-3-2-8-میزان رضایت شما از مدیریت شهری پل سفید 116
4-3-2-9-میزان نظارت شهروندان در امور مدیریتی و اجرای پروژها 117
4-3-2-10-میزان و حق اعتراض به طرح های اجرایی. 118
4-3-2-11-ارجحیت دادن منافع مردم در اجرای طرح های شهری. 118
4-4-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های زمینه ای نمونه ی مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی مدیران شهری) 119
4-4-1-جنس: 119
4-4-2-سطح تحصیلات: 120
4-5-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی کارشناسان شهری) 120
4-5-1- تاثیرشاخص های اجتماعی در افزایش مشارکت شهروندان جهت مدیریت مطلوب شهری. 120
4-5-1-1- جنس شهروندان. 120
4-5-1-2-تحصیلات شهروندان. 121
4-5-1-3- محل تولد شهروندان. 121
4-5-1-4-تشکیل دوره های آموزشی و آموزش موثر و مداوم شهروندان جهت آگاهی. 121
4-5-1-5-ایجاد تعامل بین مدیران و مسئولین نهادهای دولتی با شهروندان. 121
4-5-1-6- احقاق حقوق شهروندان در افزایش مشارکت در امور شهری. 121
4-5-1-7-افزایش مشارکت در امور محله به لحاظ خویشاوندگرایی و ارتباطات همسایگی. 122
4-5-1-8- احساس تعلق شهروندان به شهر در افزایش مشارکت در امور شهری. 122
4-5-1-9-اختصاص عادلانه امکانات توسط شهرداری در افزایش مشارکت شهروندان. 122
4-5-2-تاثیرشاخص های اقتصادی در افزایش مشارکت شهروندان جهت مدیریت مطلوب شهری: 124
4-5-2-1-درآمد شهروندان. 124
4-5-2-2-شغل شهروندان. 124
4-5-2-3-ذینفع کردن مردم در برنامه های مشارکتی و همراهی آنان. 124
4-5-2-4- وضعیت مسکن(به لحاظ مالک یا مستاجر بودن) 125
4-6-جمع بندی. 126
فصل پنجم:آزمون فرضیات؛نتیجه گیری و پیشنهادات 128
5-1-مقدمه 129
5-2-آزمون فرضیات 129
5-2-1-فرضیه اول: 129
5-2-2-فرضیه دوم: 130
5-2-3- فرضیه سوم: 131
5-3- نتیجه گیری: 132
5-3-1-نتیجه گیری تئوریک: 132
5-3-2-نتیجه گیری تجربی. 134
5-4-پیشنهادات و راهکارهای اجرایی. 134
5-5-سخن آخر اینکه 136
پیوست: 137
فهرست منابع و مأخذ: 143

ج: روش ها و فنون اجرایی پژوهش. 7
1-روش اسنادی: 7
2-روش پیمایشی یا زمینه یابی 7
3-عِلّی- مقایسه ای 8
4-پرسشنامه. 9
5-روش های آماری مورد استفاده در پژوهش. 9
چ: تهدید موضوع. 10
ح: سوابق پژوهش. 10
خ: میدان پژوهش. 13
د: مشکلات پژوهش. 13
 فصل اول مباحث تئوری 14  
بخش اول مباحث نظری 14
مبحث اول: چارچوب نظری پژوهش. 15
گفتار اول: 16
نظریه های فرایند اجتماعی 16
گفتار دوم: 17
نظریه معاشرت ترجیحی / افتراقی 17
گفتار سوم: 20
نظریه های کنترل اجتماعی 20
مبحث دوم: اهمیت بزهکاری نوجوانان و تأثیر عوامل اجتماعی در بروز آن. 23
گفتار اول: اهمیت، قلمرو و عوامل مؤثر در بروز بزهکاری نوجوانان. 23
الف) اهمیت بزهکاری نوجوانان. 23
ب) قلمرو بزهکاری نوجوانان. 24
ج) عوامل مؤثر در بروز بزهکاری نوجوانان. 24
گفتار دوم: تأثیر اجتماع در بروز بزهکاری نوجوانان. 25
الف) نقش اجتماع و عوامل اجتماعی در بزهکاری نوجوانان. 25
ب) مسئولیت نوجوانان در مقابل اجتماع. 27
مبحث سوم: 28
جامعه آماری و ویژگی های فردی افراد جامعه. 28
گفتار اول: جامعه آماری 28
الف: حجم نمونه آماری 28
ب: حجم جامعه نوجوانان غیر بزهکار. 28
ج: روش نمونه گیری 28
گفتار دوم: ویژگی های فردی ( بزهکاران- غیر بزهکاران ) 28
الف: ویژگی های فردی مشترک 29
2-میزان تحصیلات 30
ب: ویژگی های خاص بزهکاران. 31
2-تکرار جرم. 33
3-2 تکرار جرم و سن 34
فصل دوم. 35
عوامل مؤثر بر بزهکاری نوجوانان. 36
گفتار اول : عوامل زیستی- روانی 36
مبحث اول: عوامل درونی مؤثر بر بزهکاری نوجوانان. 36
الف: قبل از تولد. 36
گفتار دوم: 38
عوامل روانی 38
مبحث دوم: 43
عوامل بیرونی مؤثر بر ارتکاب جرایم. 43
گفتار اول: 43
عوامل محیط اجتماعی در معنای خاص. 43
گفتار دوم: 48
محیط های اجتماعی در معنای عام. 48
1-محیط فرهنگی- اعتقادی: 48
2-محیط اقتصادی: 48
3-محیط سیاسی: 50
بخش دوم: 52
مباحث کاربردی 52
فصل اول: 53
سنجش تأثیر خانواده و اولیاء مدرسه بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا 53
مبحث اول: 53
سنجش تأثیر خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا 53
گفتار اول: وضعیت رفتار و ویژگی های کلی خانوادگی 53
الف- وضعیت اشتغال پدر. 54
ب-سطح تحصیلات والدین 55
1-سطح تحصیلات پدر. 55
گسیختگی کانون خانواده و نحوه رفتار والدین با یکدیگر. 56
گفتار دوم : نابسامانی های موجود در خانواده 57
الف- طرح مشکل با والدین 57
ب- طرح مشکلات با هر یک از والدین 58
ج-تمایل به تقلید از رفتار والدین 59
گفتار سوم: نظارت و رسیدگی والدین 60
الف-میزان توجه و رسیدگی به مشکلات فرزندان. 60
2-رسیدگی به مشکلات مالی نوجوانان. 61
3-رسیدگی به مشکلات عاطفی نوجوانان. 62
ب-پیگیری والدین جهت اصلاح رفتار فرزندان. 63
مبحث دوم: 63
سنجش تأثیر اولیاء مدرسه بر بزهکاران نوجوانان شهر پیشوا 63
گفتار اول: کژروی های تحصیلی نوجوانان. 65
الف-فرار از مدرسه. 65
ب-ترک تحصیل. 66
علت ترک تحصیل. 67
پ-غیبت از مدرسه. 68
پیگیری غیبت دانش آموزان توسط اولیاء مدرسه. 69
گفتار سوم: تنبیه توسط اولیاء مدرسه. 70
الف-تنبیه توسط اولیاء مدرسه. 71
ب-علت تنبیه. 72
گفتار چهارم: تحقیر توسط اولیاء مدرسه. 72
الف-سرزنش توسط اولیاء مدرسه. 72
ب-احساس سرخوردگی ناشی از انجام ندادن تکالیف درسی 74
گفتار پنجم: مشورت با اولیاء مدرسه. 75
گفتار ششم: تمایل به الگو برداری از رفتار اولیاء مدرسه. 76
تمایل به الگوبرداری از رفتار ناشایست اولیاء مدرسه. 76
فصل دوم. 78
نقش گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر ورامین 78
مبحث اول: تعریف گروه دوستان و دلایل گرایش نوجوانان به گروه دوستان بزهکار. 79
گفتار اول: گروه دوستان و تأثیر آن بر رفتار نوجوانان. 79
ب-مفهوم و ماهیت گروه دوستان. 80
گفتار دوم: دلایل گرایش نوجوانان به گروه های دوستان بزهکار. 82
سنجش تأثیر گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر ورامین 87
گفتار اول: ویژگی های گروه دوستان نوجوانان. 88
الف- داشتن دوستان کجرو. 88
ب- دوستان دستگیر شده توسط کلانتری 90
گفتار دوم : میزان صمیمت با دوستان. 91
الف-طرح مشکلات با دوستان. 91
1-طرح مشکلات با دوستان بزهکار. 91
2-طرح مشکلات با دوستان سالم. 92
ب- دلیل طرح مشکلات با دوستان. 94
پ-اهمیت دادن به نظر دوستان. 95
گفتار سوم: معاشرت با دوستان. 96
الف-گذراندن اوقات 96
1-گذراندن اوقات با دوستان بزهکار. 96
2-گذراندن اوقات با دوستان سالم. 97
ب- پیشنهاد مشارکت در بزهکاری 98
پ-مشاهده رفتار بزهکارانه دوستان. 100
ت- مسائل مورد مباحثه با دوستان. 101
گفتار چهارم: تمایل به الگو برداری از دوستان. 102
الف-تمایل به انجام کارهای خلاف قانون (مشابعت با دوستان بزهکار ) 102
ب-تمایل به انجام کارهای نیک ( مشابهت با دوستان غیر بزهکار ) 103
گفتار پنجم: تعهد دوستان. 104
الف-ممانعت دوستان از ارتکاب جرم. 104
ب-احترام دوستان به ارزش ها و قوانین 105
گفتار ششم: گروه مرجع نوجوانان. 106
الف-گروه مرجع در حل مشکلات 106
ب- گروه مرجع در الگو برداری 107
فصل سوم. 109
مبحث اول الف :نتایج حاصل از تاثیر متغییر خانواده در پیدایش بزهکاری 110
ب-نتایج حاصل از تأثیر متغیر اولیاء مدرسه. 113
ج-نتایج حاصل از تأثیر متغیر گروه دوستان. 164
مبحث دوم: ارائه پیشنهادات 118
فهرست منابع. 122

چکیده
 

بررسی نقش گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا ضمن بررسی اجمالی تأثیر عوامل خانواده و اولیاء مدرسه بر گرایش نوجوانان به سمت گروه دوستان هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد.
پس از بررسی نظریه های جرم شناسی، نظریه جرم شناسان یادگیری اجتماعی و کنترل اجتماعی به عنوان چهارچوب نظری پژوهش انتخاب گردید که با بهره گرفتن از نظریات یاد شده سؤال ها، فرضیه ها و پرسشنامه پژوهش تدوین گردید.
به منظور آزمون فرضیه ها و سوالات از نوجوانان بزهکار پسر در شهر پیشوا که سن آنها بین 15 تا 18 سال داشتند انتخاب گردید.و همچنین به منظور مقایسه نتایج ، تعداد 50نفر از دانش آموزان پسر غیر بزهکار سطح دبیرستان های شهر پیشوا به صورت تصادفی انتخاب و با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که:

گروه دوستان بیشترین تأثیر را در مقایسه با عامل خانواده و اولیاء مدرسه بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
 

عدم نظارت و رسیدگی والدین بیشترین تأثیر را در بین متغیرهای تأثیرگذار عامل خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
 

تمایل به الگوبرداری از رفتار ناشایست اولیاء مدرسه بیشترین تأثیر را در بین متغیرهای تأثیرگذار عامل خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
 

گذراندن اوقات با دوستان بزهکار بیشترین تأثیر را از بین متغیرهای تأثیرگذار عامل گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
در پایان با توجه به فرضیه ها و نتایج حاصل از پژوهش، پیشنهاداتی در سطح آکادمیک، خانواده، اولیاء، مدرسه و گروه دوستان ارائه شده است.

مقدمه
 

نوجوانی دوره ای از رشد آدمی است که با تغییر و تحول در زمینه های مختلفی همراه است. نوجوان نه تنها از نظر جسمانی و بیولوژیکی بلکه از نظر اجتماعی، شناختی، اخلاقی و رفتاری نیز در روابط اجتماعی با دیگران تحول می یابد. در دوره نوجوانی فرد دارای وظایف اجتماعی گوناگونی است که با انجام این وظایف به مرحله بزرگسالی انتقال می یابد از جمله این وظایف آماده شدن برای کسب استقلال از والدین، قرار گرفت در چرخه اقتصادی و یادگیری مجموعه ای از ارزش ها و رفتارها و هنجارها می باشد. بنابراین دوره نوجوانی دوره ای است که فرد خود را برای پذیرفتن برخی نقش های اجتماعی متناسب با تحول رشد خود آماده می نماید. برای نیل به این هدف ( اجتماع پذیری ) یکی از وظایف عمده نوجوانی در ارتباط با روابط اجتماعی خود با جامعه و گروه های اجتماعی، همنوایی با هنجارهای اجتماعی و حفظ و حراست و

مقدمه 2
فصل اول کلیات تحقیق
1-1-بیان مساله 4
1-2-ضرورت تحقیق. 6
1-3- اهداف تحقیق. 6
1-4- پرسش اصلی تحقیق. 6
1-5 -فرضیه تحقیق. 7
1-6- جنبه نوآوری تحقیق. 7
1-7- قلمرو تحقیق. 7
1-8- محدودیتهای تحقیق. 8
1-9- مفاهیم واژه‎ها 9
1-10- ساماندهی تحقیق. 9
فصل دوم مرور منابع و ادبیات تحقیق
2-1-ادبیات و نظریه‎های تحقیق. 13
2-1-1- ژئوپلیتیک. 13
2-1–1–1-مفهوم ژئوپلیتیک 13
2-1-1-2-پیدایش ژئوپلیتیک 14
2-1– 1–3- تفاوت جغرافیای سیاسی با ژئو پلیتیک 14
2-1– 1–4– تحول و تکوین. 15
2-1– 1–5- تعریف ژئو پلیتیک 15
2-1– 1–6– رویکرد ژئوپلیتیک 16
2-1–1–6–1-رویکرد ژئوپلیتیک در دورۀ افول. 17
2-1– 1– 6–2- ژئوپلیتیک سنتی. 18
2-1-1-7 -رویکرد ژئوپلیتیک در دوران نوین (ژئوپلیتیک پست مدرن) 19
2-1–2- رویکرد ژئوپلیتیک زیست محیطی. 20
2-1–3 – رویکرد ژئوپلیتیک انتقادی. 21
2-1– 3–1- اهمیت ژئوپلیتیک انتقادی. 23
2-1-4 -ژئوپلیتیک جنگ سرد 25
2-1-5- ژئوپلیتیک نظم جهانی. 27
2-1-6-چشم انداز تئوری‎های ژئوپلیتیک 27
2-1-7- تحولات در ماهیت ژئوپلیتیک 28
2-2 -پیشینه تحقیق. 29
فصل سوم روش اجرای تحقیق (مواد و روش)
3-1 روش اجرای تحقیق. 36
3-1-1- نوع روش تحقیق. 36
3-1-2- روش گردآوری اطلاعات. 37
3-1-3- ابزار گردآوری اطلاعات. 37
3-1-4- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. 37
3-2– منطقه خاورمیانه 38
3-2-1- اهمیت جغرافیای سیاسی خاور میانه و خلیج فارس 40
3-3- منطقه خلیج فارس 42
3-3-1- ویژگی‌های جغرافیایی خلیج فارس 43
3-3-1-1-آب و هوای خلیج فارس 43
3-3-1-2-اطلس‌های خلیج فارس 44
3-3-1-3-روز ملی خلیج فارس 44
3-3-1-4-اهمیت اقتصادی خلیج فارس 45
3-3-1-5-پیشینه دریانوردی در خلیج فارس 46
3-3-1-6-منابع غذایی خلیج فارس 46
3-3-2- خلیج فارس منطقه ای استراتژیک 47
3-3-2-1-اهمیت نظامی- راهبردی خلیج فارس 50
3-3-3 -علل اهمیت خلیج فارس 50
3-3-3-1-حمایت آمریکا و رفتارهای تحریک آمیز پادشاهی‎های عرب 50
3-3-3 -2- تقابل قدرت‎ها و شکل گیری الگوهای امنیتی در منطقه خلیج فارس 51
3-3-3-3- خلیج فارس امنیت منطقه ای و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی‎ایران. 56
3-3-3-3-1-شورای همکاری خلیج فارس و مسئله ی امنیت 57
3-3-3-3-2- شورای همکاری و جمهوری اسلامی‎ایران. 58
3-3-3-3-3-اعتمادسازی و ضرورت آن. 59
3-4- ویژگیهای جغرافیایی منطقه مورد مطالعه 63
3-4-1-‎ایران. 63
3-4-2- عراق. 70
3-5- جمع بندی. 71
فصل چهارم تاریخچه حضورآمریکا درعراق و‎ایران و یافته‎های تحقیق
4-1- اثرات حضور آمریکا در عراق. 75
4-1-1- علل اشغال و خروج اشغالگران از عراق. 75
4-1-2- سوابق تاریخی اشغال عراق. 75
4-1-3 -جاه طلبی‌های صدام و تاثیر آن درعراق. 76
4-1-3-1 -سیر تحولات و عوامل مهم ژئوپلیتیک عراق پس از اشغال. 77
4-1-3-2-گروه‌های اصلی مسلح در عراق. 78
4-1-4-علل اشغال عراق توسط آمریکا و انگلیس 78
4-1-5- نتایج اشعالگری نظامی‎در عراق: 79
4-1-5-1- علت خروج سربازان اشغالگر. 79
4-1-6- بررسی علل ادامه ناامنی پس از خروج اشغالگران از عراق. 80
4-1-6-1- استراتژی آمریکا پس از خروج از عراق: 80
4-1-6-2- علت انفجارات عراق و ادامه نا امنی از سوی مثلث هماهنگ فتنه 81
4-1-6-3- اهداف از سرگیری فتنه قومی‎در عراق. 81
4-1-6-4- راه‌های برون رفت دولت نوری مالکی. 81
4-1-7- وضعیت عراق پس از اشغال توسط آمریکا و متحدانش 82
4-1-7-1-دلائل افت اقتصاد عراق. 82
4-1-7-2- خلف وعده جامعه جهانی و اشغال‌گران در پرداختن سهم خود برای بازسازی عراق. 83
4-1-7-3-فساد مالی حاکم بر پیکره بوروکراسی عراق. 83
4-1-7-4- عدم توفیق در بازسازی صنایع نفت 83
4-1-7-5-کمبود شدید برق. 84
4-1-7-6-اختلافات قومی، مذهبی و نژادی داخلی. 85
4-1-7-7-نارضایتی همسایگان عراق از حمله آمریکا 85
4-1-7-8- هدف از اشغال عراق. 86
4-1-8- عراق و صادرات نفت. 87
4-1-9 -چالش‌های حضور آمریکا در عراق. 88
4-2- کمک حکومت‎ایران به شبه‌نظامیان اسلام‌گرای شیعه 89
4-2-1- خروج نیروهای آمریکایی از عراق. 90
4-2-2 -عدم وجود استراتژی مشخص پس از اشغال. 90
4-2-3- ریشه‌های ناامنی. 91
4-2-4- اختلافات داخلی. 92
4-2-5-چالش‌های نیروهای آمریکایی. 92
4-2-6- لزوم خروج نیروهای نظامی. 94
4-2-7- پیامدهای سیاست‌های آمریکا 95
4-2-7-1- استراتژی جدید آمریکا در عراق. 96
4-2-7-2- اهداف استراتژی جدید 97
4-2-8- روابط‎ایالات متحده آمریکا و عراق در جنگ‎ایران و عراق. 98
4-2-8-1-روابط دیپلماتیک 98
4-2-8-2- برخی از کمک‌های نظامی. 99
4-2-8-3- تاثیر کمک‌های نظامی‎آمریکا به عراق بر اقتصاد آمریکا 100
4-2-8-4- برخی از کمک‌های اطلاعاتی. 101
4-2-8-5- اعترافات خلبان‎های وی‎ای پی عراق. 101
4-2-8-6- برخی از کمک‌های مالی. 102
4-3- عراق در سیاست استراتژیک‎ایران. 102
4-3-1- ساختار قدرت و هویت در سال 2003. 103
4-3-2- خطیر بودن اهمیت امنیت. 104
4-3-2-1- نقش جغرافیای سیاسی عراق. 104
4-3-2-2- تحولات داخلی. 104
4-3-2-3- چالش مذهبی. 105
4-3-2-4- چالش هویت قومی. 105
4-3-2-5- تاثیر سیاسی استراتژیک 106
4-3-2-6- مصالح رقبای منطقه‎ای. 106
4-4-آمریکا و گسترش نفوذ‎ایران. 108
4-4-1- تهدیدها و فرصت‎ها 109
4-5- دلایل و اهداف اشغال نظامی‎عراق. 111
4-5-1- انهدام سلاح‎های کشتار جمعی. 112
4-5-2- جنگ علیه تروریسم 113
4-5-3- تهدید کشورهای همسایه از طرف عراق. 113
4-5-4- آزادی مردم عراق و اعطای دموکراسی. 114
4-5-5- پی گیری و تحقق طرح‎های سلطه جویانه. 115
4-5-6- دست یابی و کنترل نفت عراق. 115
4-5-7- مقابله با جهان اسلام 116
4-6 -تاریخچه روابط عراق و‎ایران. 117
4-7- اهمیت عراق در امنیت ملی‎ایران. 117
4-7-1-نقش ژئوپلیتیکی عراق در امنیت ملی‎ایران. 118
4-7-2- تحولات داخلی عراق وامنیت ملی‎ایران. 118
4-7-3- چالش‎های مذهبی. 119
4-7-4- چالش‎های ناشی از هویت‎های قومی. 119
4-7-5- تاثیرات سیاسی – استراتژیک 120
4-8- راهبردهای سیاسی – امنیتی‎ایران در عراق جدید 120
4-9- راهبرد بهینه سیاسی- امنیتی‎ایران در عراق نوین. 123
4-10- جمع بندی. 131
فصل پنجم نتیجه گیری و پاسخ فرضیه‎ها
5-1- ارزیابی فرضیه‎ها 134
5-2- نتیجه گیری. 141
5-3- پیشنهادات 145
منابع و ماخذ 148
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                                       صفحه
جدول 2-1- تفاوت‎های ژئوپلیتیک سنتی و ژئوپلیتیک انتقادی. 23
جدول 3-1- اهمیت و جایگاه منطقه خلیج فارس در ذخایر و تامین انرژی کشورها ( اتحادیه اروپا و‎ایالات متحده آمریکا) 50
جدول 3-2- طول مرزهای جمهوری اسلامی‎ایران. 69
 
 
فهرست نقشه
عنوان                                                                                                       صفحه
نقشه 3-1- کشورهای همجوار‎ایران منبع: نامی‎و اخباری، 1389، ص 189. 67
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

چکیده
 

بعد از حادثه یازده سپتامبر 2001، سیاست خارجی آمریکا وارد مرحله تهاجمی‎جدیدی شد و خاورمیانه به اصلی‌ترین حوزه فعالیت‌ها و اقدامات‎این کشور تبدیل شد. حمله آمریکا به عراق در سال 2003، مهم‌ترین اقدام‎این کشور در دوره بعد از یازده سپتامبر در خاورمیانه بود که حضور مستقیم نظامی‎آن کشور در منطقه را به شدت افزایش داد. حضور نیروهای آمریکایی در عراق و چالش‌ها و ناکامی‌های جدی و تأثیرگذار آن در‎این کشور نه تنها مهم‌ترین اقدام و مسئله آمریکا در خاورمیانه، بلکه اصلی‌ترین دغدغه سیاست خارجی‎این کشور در عرصه بین‌المللی محسوب می‌شد. آمریکا از سال 2003، در عراق با چالش‌های مختلفی روبرو شد و نتوانست به اهداف طراحی شده

1-2-سوال تحقیق 4
1-2-1- سوال اصلی 4
1-2-2-سوال های فرعی. 4
1-3-فرضیه های تحقیق. 4
1-4-ضرورت و اهمیت تحقیق. 4
1-5-انگیزه تحقیق 6
1-6- اهداف تحقیق 7
1-7-بهره وران تحقیق. 7
1-8-سازماندهی تحقیق. 7
1-9-موانع و محدودیت های تحقیق 8
1-10-تعریف مفاهیم و واژه های تحقیق 8
1-10-1- ژئوپلتیک 8
1-10-2- امنیت. 8
1-10-3- تهدید. 8
1-10-4- فرصت 9
1-10-5- مرز. 9
1-10-6- افغانستان. 9
1-11-پیشینه تحقیق 10
فصل دوم : ادبیات تحقیق. 11
2-1- مقدمه. 12
2-2- مبانی نظری ژئوپولیتیک و نظریات در مورد اهمیت سیاسی مناطق 15
2-2-1- سرهالفورد مکیندر(نظریه هارتلندHeartland theory ) 15
2-2-2- نیکولاس اسپایکمن (نظریه ریملندRimland theory ) 16
2-2-3- هاوس هوفر(نظریه فضای حیاتی Living space) 16
2-2-4- ادمیرال آلفرد تایرماهان (تئوری قدرت دریایی ‌See power theary) 17
2-2-5- اس بی کوهن (نظریه کمربند شکننده )‌ 17
2-2-6- سیلاک(نظریه سیکلاک) 17
2-2-7- ژان ژاک شرایبر (نظریه شرایبر ) 18
2-2-8- نوواقعگرایی کنت والتز 18
2-2-9- نظریه توازن نیروها. 21
2-2-10- ساز و کارهای موازنه نرم. 23
2-3- وﺿﻌﻴﺖ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻜﻲ اﻳﺮان. 26
2-4- ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻚ و ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻣﻨﻴﺘﻲ ایران 29
2-5- رابطه استراتژیک ایران و افغانستان 32
‫2-6-دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎی ﻧﻈﺮی ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪﮔﺮاﻳﻲ 33
‫2-6-1-ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ اﺋﺘﻼف ﺑﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ 33
‫2-6-2-ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲﮔﺮاﻳﻲ واﻫﻤﻴﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻏﺮب. 34
‫2-6-3-ﺗﻀﺎد ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدن اﻳﺮان در ﻣﻨﻄﻘﻪ. 34
‫2-6-4-ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪﮔﺮاﻳﻲ در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان 35
‫2-6-4-1-دوﻟﺖ ﻣﻠﻲ ﻗﻮی. 36
‫2-6-4-2-ﻫﻮﻳﺖ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻚ. 37
‫2-6-4-3- اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژی ﺷﻴﻌﻲ و ﻗﺪرت ﻣﻠﻲ. 38
2-7- موقعیت ژئوپلتیکی افغانستان 42
2-8- جایگاه افغانستان در نظریات ژئوپولیتیک 42
2-9- حادثه 11 سپتامبر و واکنش ایالات متحده 43
2-10- نقش نومحافظه کاران و یکجانبه گرایی در واکنش به حوادث 11سپتامبر 45
2-11- دکترین بوش وافکار عمومی 48
2-12- بررسی دلایل ماندگاری آمریکا در افغانستان:. 52
2-12-1- امنیت 52
2-12-2-تروریسم. 53
2-13- افغانستان و منافع ملی ایران 55
2-14- قدرت نرم و ویژگیهای آن. 57
2-15- مؤلفه ها و منابع قدرت نرم 60
2-15-1- فرهنگ 60
2-15-2- ارزشها. 61
2-15-3- سیاست 61
2-16- جمهوری اسلامی ایران و قدرت نرم. 62
2-16-1- سیاستهای نرم‌افزارگرایانه جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا 63
2-16-2- تأثیرات و پیامدهای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا 65
2-16-2-1- موج اول: مقابله گروه های اسلامی غرب آسیا علیه امریکا:. 65
2-16-2-2- موج دوم: اعتراضهای اجتماعی مردم منطقه:. 65
2-16-3- محدودیتهای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا. 66
2-17- امریکا و قدرت نرم 67
2-17-1- قدرت نرم امریکا در غرب آسیا 69
2-17-2- محدودیتها و چالشهای قدرت نرم امریکا در غرب آسیا 70
2-17-2-1- تردید نسبت به فرهنگ امریکایی. 70
2-17-2-2- اختلاف فرهنگی زیاد بین امریکا و کشورهای غرب آسیا. 70
2-17-2-3- نهضت بیداری اسلامی 71
2-17-2-4- موضع مبهم امریکا در قبال انقلابهای منطقه. 71
2-17-2-5- حمایت قاطع از رژیم صهیونیستی. 71
2-17-2-6- کاهش اعتبار امریکا در منطقه 71
2-18- مقایسه تطبیقی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران و امریکا در غرب آسیا. 72
2-18-1- تأثیرگذاری انقلابهای منطقه. 73
2-18-2- تأثیر تحولات جدید سیاسی- امنیتی در منطقه. 73
2-18-3-راهبرد متفاوت قدرت نرم دو کشور در منطقه. 74
2-18-4-تفاوت در ظرفیت‌های بالقوه دو کشور. 74
فصل سوم : مواد و روش ها 76
3-1-روش های تحقیق 77
3-1-1- روش گردآوری اطلاعات. 77
3-1-2- ابزار گردآوری اطلاعات. 78
3-1-3- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. 78
3-2- محدوده جغرافیای کشور افغانستان 78
3-2-1- موقعیت جغرافیایی 78
3-2-2- کشورهای هم مرز با افغانستان 78
3-2-3- جغرافیای طبیعی 79
3-2-4- مهمترین عوارض طبیعی افغانستان 80
3-2-5- اقتصاد افغانستان 81
3-2-6- جغرافیای انسانی. 82
3-2-7- جغرافیای سیاسی افغانستان 83
3-2-8- تاریخ سیاسی افغانستان 83
3-2-8-1-دوران پیش از اسلام. 84
3-2-8-2-دوران پس از اسلام 84
3-2-8-3-دوران معاصر 84
3-2-9-تقسیمات کشوری 86
3-2-10-نیروهای نظامی. 87
3-2-11-ساختار سیاسی 88
3-2-11-1-حکومت. 88
3-2-11-2-قوه مجریه. 88
3-2-11-3-قوه مقننه. 90
3-2-11-4-قوه قضائیه 90
3-2-11-5-اعضاء (دیوان عالی) 91
3-2-12-موقعیت ژئوپلتیکی افغانستان 91




فصل چهارم : تجریه و تحلیل داده ها 93
4-1- مهمترین تهدیدات مرزی ایران و افغانستان 94
4-1-1- مواد مخدر. 94
4-1-2- پناهندگان افغانی 100
4-1-3- مذهب. 101
4-1-3-1- حذف طالبان از قدرت، حذف یک رقیب ایدئولوژیک 103
4-1-3-2- حذف طالبان از قدرت ،‌کاهش نفوذ پاکستان و عربستان سعودی. 104
4-1-3-2- 1- رقابت سیاسی – ایدئولوژیک 105
4-1-3-2-2- رقابت های اقتصادی. 106
4-1-3-3- حذف طالبان از قدرت توازن نسبی قدرت به سود جبهه شمال. 108
4-1-3-4- حذف طالبان از قدرت، توسعه ژئوپلیتیک زبان فارسی و اندیشه سیاسی شیعه 110
4-1-4- تروریسم 112
4-1-5- نیروهای خارجی در افغانستان. 116
4-1-6- حقابه رودخانه هیرمند 117
4-2- دلایل اصلی ادامه حضور امریکا در افغانستان. 123
4-2-1- دخالت در امور ایران. 123
4-2-2- موادمخدر. 125
4-2-3- کنترل انرژی ونفت 127
4-3- یازدهم سپتامبر و رویکرد ایران به افغانستان 130
4-4- آمریکا، حمله به افغانستان و منافع ملی ایران 131
4-5- افغانستان جدید و فرصتهای راهبردی فراروی جمهوری اسلامی ایران 135
4-5-1- فرصتهای سیاسی – امنیتی 135
4-5-2- فرصتهای اقتصادی 137
4-5-3- فرصتهای فرهنگی – اجتماعی. 139
فصل پنجم : نتیجه گیری. 143
5-1- جمع بندی. 144
5-2- نتایج تحقیق 148
5-2-1- فرضیه1: به­نظر می­رسد تهدیدات حضور ایالات متحده آمریکا در افغانستان بیش از فرصتها و مزایای آن می­باشد 148
5-2-2- فرضیه2: به نظر می رسد حضور ایالات متحده آمریکا در افغانستان به رغم تهدیدات آن،­موجب فرصتهایی از­جمله امنیت مرزهای سیاسی ایران و افغانستان شده است. 152
5-3-ارائه پیشنهادها و راهکارها 155
5-4-منابع و مآخذ 156
5-4-1-منابع فارسی. 156
5-4-2-منابع انگلیسی. 162








فهرست جداول

جدول شماره 4-1- تعداد عملیات خرابکارانه و تروریستی در افغانستان بین اکتبر2009تا مارس 2010 113














فهرست نمودارها

نمودار شماره4-1- میزان تحت کشت خشخاش و تولید تریاک طی سال های 2003 تا 2008 در افغانستان 95
نمودار شماره4-2-حجم تلفات در اثر حملات گروه های شبه نظامی تروریستی(2010-2009) 114














فهرست اشکال

شکل2-1- ساز و کارهای موازنه نرم (دانشور محمدزادگان،43:1391). 23