• Kaplan, Robert S, Norton David P(1996), Translating Strategy into Action:Balanced scorecard, Harvard Business School Press.

فصل سوم : متدلوژی تحقیق

۳-۱) مقدمه

یکی از مهمترین معیارهای سنجش اعتبار هر تحقیق، بررسی ((روش تحقیق)) به کار گرفته شده برای انجام آن است. روش تحقیق از دو جز اصلی شامل ((روش)) و ((تحقیق)) تشکیل شده است که هر یک در بر دارنده مفهوم خاصی است. روش، معادل فارسی برای واژه انگلیسی متد، به معنی در پیش گرفتن راهی و یا معین کردن گام هایی است که باید با نظمی خاص برای رسیدن به هدفی برداشته شود. روش تحقیق چارچوب عملیات یا اقدامات جستجوگرایانه برای هدف پژوهش، جهت آزمودن فرضیه یا پاسخ دادن به سؤال‌‌های تحقیق را فراهم می آورد. روش تحقیقی مناسب است که بر اساس گزاره های تحقیق انتخاب شود. مراد از انتخاب روش تحقیق این است که مشخص شود چه روش تحقیقی برای بررسی موضوعی خاص مناسب است. ‌بنابرین‏ هنگامی می توان ‌در مورد روش بررسی و انجام یک تحقیق تصمیم گرفت که ماهیت موضوع پژوهش، هدف ها و نیز وسعت دامنه آن مشخص گردد. هر تحقیق و پژوهش با یک مسئله و سوال آغاز می‌گردد و جهت ‌پاسخ‌گویی‌ به سوالات تحقیق و انجام نتیجه گیری، داده های جمع‌ آوری شده در این خصوص، ورودی اساسی و پایه تحقیق می‌باشد و در نهایت محقق می بایستی با توجه به داده های گردآوری شده در خصوص ‌پاسخ‌گویی‌ به سوالات تحقیق اقدام نماید. اما داده ها اطلاعات خام و غیر قابل اتکایی می‌باشند که جهت تبدیل شدن به اطلاعات قابل استفاده، بایستی تحلیل گردند تا با تبدیل داده ها به اطلاعات بتوان اقدام به ارائه راهکار نمود. به همین منظور روش تحلیل داده ها در ادامه این تحقیق آورده شده است. بعلاوه در فصل پیش رو، روش گردآوری داده ها و همچنین مفاهیم اساسی در تحقیق مانند جامعه آماری، نمونه گیری، بررسی اعتبار و پایایی ابزارهای جمع‌ آوری داده ها و چگونگی تحلیل داده ها ارائه گردیده است.

۳-۲) روش تحقیق

پایه هر علمی روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود. از آنجا که هدف این تحقیق تحلیل و شناسایی مسائل استراتژیک و ارائه نقشه استراتژی برای دفاتر پیشخوان می‌باشد، از نظر هدف جزو تحقیقات کاربردی می‌باشد. هدف تحقیقات کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد عملی دانش هدایت می شود. تحقیق کاربردی، تحقیقی است که با بهره گرفتن از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و بکمال رساندن رفتارها، روش ها، ابزارها، وسایل تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام می شود. همچنین پژوهش جاری از لحاظ روش تحقیق، و نحوه مطالعه و گردآوری داده ها در زمره تحقیقات توصیفی پیمایشی است. تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آن ها توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می‌تواند صرفا برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم باشد.

۳-۳) جامعه آماری

یک تحقیق علمی با هدف شناخت یک پدیده در یک جامعه آماری، انجام می شود. ‌به این دلیل، موضوع تحقیق ممکن است متوجه صفات، ویژگی ها، کارکردها و متغیرهای آن یا اینکه متوجه روابط بین متغیرها،‌صفات، کنش ها و واکنش عوامل تاثیرگذار در جامعه باشد. ‌بنابرین‏ جامعه آماری را می توان به صورت زیر تعریف کرد. ((جامعه آماری عبارت است از کلیه عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص دارای یک یا چند صفت مشترک باشند)). (سرمد و دیگران، ۱۳۸۳). آذر و مومنی (۱۳۸۲) نیز آن را به صورت ((صفت مشخصه، که صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد)) تعریف نموده اند. جامعه مورد مطالعه این تحقیق شامل کلیه مدیران، کارکنان و کارشناسان کمیته راهبری و کانون کشوری و دفاتر پیشخوان تهران و نمایندگی های استانی آن در سطح کشور هستند که این تعداد شامل ۱۰۸ نفر می‌باشد.

۳-۴) روش نمونه گیری و حجم نمونه :

وقتی جامعه بزرگ است و یا امکان مطالعه تک تک افراد جامعه امکان پذیر نمی باشد، از روش نمونه گیری استفاده می شود. در این حالت پاسخ های به دست آمده از یک نمونه بدقت انتخاب شده را می توان به کل جامعه تعمیم داد. انواع طرح های نمونه گیری را می توان به دو دسته نمونه گیری تصادفی و نمونه گیری غیر تصادفی دسته بندی کرد. در این تحقیق از میان جامعه آماری یعنی مدیران و کارکنان کمیته راهبری و کانون کشوری دفاتر پیشخوان تهران و نمایندگی های استانی به تعداد کافی نمونه گیری آماری به عمل آمده است. از آنجا که انتخاب تمامی افراد می بایست مرتبط با مسئله بوده و دارای موقعیت سازمانی مناسب و آگاهی و دانش کافی نسبت به موضوع تحقیق داشته باشند،‌ و همچنین بعلت اینکه دسترسی و بر قراری ارتباط به کلیه اعضاء جامعه امکان پذیر نبود، لذا در این تحقیق انتخاب نمونه به روش غیر تصادفی، هدفمند و قضاوتی پذیرفته است. بر این اساس تعداد ۸۵ نفر از مدیران و کارکنان کمیته راهبری، کانون کشوری دفاتر پیشخوان و نمایندگی های استانی که امکان دسترسی به آن ها فراهم می بود، به عنوان نمونه مورد استفاده قرار گرفته است. از لحاظ کافی بودن حجم نمونه، با مراجعه به جدول مورگان و همچنین محاسبه از طریق فرمول کوکران متوجه می‌شویم که این تعداد نمونه برای جامعه مورد نظر کافی می‌باشد.

رابطه کوکران برای محاسبه حجم نمونه

همچنین ویژگی های توصیفی اعضای نمونه مورد مطالعه بر حسب سازمان مربوطه، متغییر سن و تحصیلات به شرح زیر می‌باشد :

جدول ۱ – (رسته کاری و تعداد افراد هر رسته در نمونه آماری)

کمیته راهبری دفاتر پیشخوان؛

۱۲ نفر شامل :

دبیر ۱ نفر

معاونین ۳ نفر

کارشناسان و مدیران بخش ها ۸ نفر

کانون کشوری دفاتر پیشخوان؛

۱۴ نفر شامل :

رئیس کانون کشوری ۱ نفر

معاونین ۳ نفر

کارشناسان و کارکنان ۱۰ نفر

کمیته راهبری استان ها،

شامل ۵۹ نفر

نمایندگی‌های استانی دفاتر پیشخوان وظیفه تصمیم گیری و نظارت و اجرا قوانین و مصوبات کانون و کمیته راهبری دفاتر را در سطح استان بر عهده دارند. اعضای نمایندگی‌های استانی دفاتر پیشخوان شامل نماینده استاندار، نماینده سازمان پست و ارتباطات رادیویی و نماینده انجمن های صنفی استانها می‌باشد.

شکل ۷ – مطالعه توصیفی داده ها بر اساس متغیر سن افراد

مطالعه توصیفی داده ها بر اساس متغیر میزان تحصیلات

(شکل ۸)

۳-۵) روش ها و ابزار گردآوری اطلاعات