- حداکثر تعداد طبقات مجاز برای مدارس راهنمایی تحصیلی سه طبقه و برای دبیرستان ها چهار طبقه می باشد.
- مدارس ابتدایی روستایی در یک طبقه احداث شود.
- مدارس ابتدایی شهری حتی الامکان در یک طبقه و یا دو طبقه احداث شود. در صورت کمبود زمین، مدارس ۱۵ و ۲۰ کلاسه را می توان در سه طبقه احداث نمود.
- ساختمان مهد و آمادگی حتی الامکان یک طبقه و کرسی ساختمان کاملاً خشک باشد و محیط آن باید چشم انداز زیبایی داشته باشد. (ضوابط و معیارهای طراحی فضاهای آموزشی و پرورش، ۱۳۸۰)
۲-۴- ویژگی های کلاس درس
۲-۴-۱- بررسی نور طبیعی
تابش نور خورشید نباید در حوزه دید دانش آموزان قرار گیرد. جهت تابش از سمت چپ دانش آموزان روی سطح کار باشد، سطح کار به رنگ مات بوده و سطح کلی پنجره ها نباید از ۵/۱ الی ۷/۱ سطح کلاس کمتر باشد. ورود تابش نور مستقیم خورشید به عنوان منبع نور طبیعی و بکار بردن سایبان های مناسب توصیه می شود. (قاضی زاده، ۱۳۷۳)
۲-۴-۲- رنگ
سطوح دیوارهای کلاس درس از رنگ مات بوده تا از خیرگی حاصل از انعکاس نور جلوگیری بعمل آید. براساس تقسیم بندی رنگ ها هر مقطع تحصیلی از رنگ های خاصی پیشنهاد می شود. در مقطع ابتدایی سقف ها سفید و دیوارها به دور از شفافیت و رنگ های قرمز، آبی، زرد، رنگ های اصلی پیشنهادی هستند. در مقطع راهنمایی رنگ نارنجی که نشانه گرمی و محبت اجتماعی و ارغوانی آبی و سبز رنگ های اصلی به کار رفته در این مقطع است. در مقطع متوسطه سه رنگ زرد، سبز و بنفش توصیه شده است. رنگ میز و صندلی نیز مات بود و رنگ سطح تختخ کلاسی سبز و سطح کلاس دارای رنگ های سفید خاکستری یا رنگ های روشن باشد. (طهماسبی، ۱۳۸۳)
۲-۴-۳- جایگاه معلم
« محل نشستن معلم باید نسبت به سطح کلاس بلندتر باشد و باید بتواند از فضای سرسبز و زیبای خارج کلاس ها گاه گاهی استفاده نماید.
۲-۴-۴- میز و نیمکت
میز و نیمکت ها باید همه یک شکل باشند بطوریکه امکان دید معلم برای همه شاگردان فراه آید. فرم کلاسها و چیدن میز و نیمکت (حتی طرز نشستن و گوش دادن) مطابق با ذوق و شوق دانش آموزان در مقاطع تحصیلی و در مواقع عادی و ضروری اثر بسزایی در تعلیم و تربیت دارد.
۲-۵- نام مدرسه
نام مدرسه می تواند حاوی پیام و ارزش باشد. ضمن نشاط انگیزی و شوق آفرینی، انگیزه تلاش و مجاهدت علمی و فنی را تقویت می کند. نام مدرسه با فرهنگ عمومی سازگاری و همچنین با شرایط فرهنگی و اجتماعی منطقه رعایت و با شرایط سنی دانش آموزان و حتی رشد تحصیلی (دوره متوسطه) و نیز جنسیت دانش آموزان بر میزان تأثیر آنان خواهد بود. اسم کلاس ها متمایز و تأثیرگذار بر روحیه دانش آموزان است.
۲-۶- تابلو ها و کتیبه ها
پیام و معماری تابلو ها و کتیبه ها باید در راستای اهداف تعلیم و تربیت و متناسب با شرایط سنی و روحی، روانی کودکان و نوجوان انتخاب و اجرا شوند. تابلوها متضمن پیام های فرهنگی، اخلاقی، آموزشی باشند و ترغیب کننده علم آموزی و سازندگی فردی و اجتماعی است.
۲-۷- درب ورودی
چگونگی طراحی درب ورودی با مقاطع تحصیلی کودکان و نوجوانان و جنسیت دانش آموزان بوده و زیبایی آن آرامش و شادابی را ایجاد می کند. (حافظیان، ۱۳۷۵)
با توجه به تعداد دانش آموزان سرویس های بهداشتی و آبخوری های مناسب در هر مدرسه باید وجود داشته باشد.
۲-۸- ضوابط مکان یابی و ساختن محیط های آموزشی
۲-۸-۱- دسترسی
مکان های آموزشی به ویژه مدارس ابتدایی باید به گونه ای انتخاب شوند که دسترسی به آنها برای دانش آموزان به سهولت میسر باشد. به عنوان مثال مکان مدارس ابتدایی برای دانش آموزان طوری انتخاب شود تا اکثر دانش آموزانی که در شعاع دسترسی آن قرار می گیرند، در کمتر از ۲۰ دقیقه پیاده روی بتوانند خود را به مدرسه برسانند.
به علاوه باید مقرراتی را وضع و تمهیداتی را فراهم آورند تا شاگردان به هنگام عبور از چهارراه های شلوغ، بزرگراه ها، خطوط راه آهن، رودخانه و سیل ها با خطرات جدی مواجه نشوند. در مقطع ابتدایی حداکثر شعاع دسترسی ۵۰۰ متر (حداکثر ۱۰ دقیقه پیاده روی) و در مقطع راهنمایی حداکثر شعاع دسترسی ۱۲۰۰ متر (حداکثر ۱۵ دقیقه پیاده روی) و در مقطع متوسطه حداکثر شعاع دسترسی ۲۰۰۰ متر (حداکثر ۲۰ دقیقه پیاده روی) می تواند مناسب باشد. لازم به ذکر است سربالایی های تند وخسته کننده بر میزان شعاع دسترسی تأثیر خواهد گذاشت. (محسن پور، ۷۷)
۲-۸-۲- آسایش محیطی
توجه به اصلی ترین عواملی که بر آسایش زیستی انسان از نظر فیزیکی و روانی تاثیر گذاشته، کارائی بیشتر را فراهم می کند و قابل سنجش و اندازه گیری هستند همانند شرایط نوری، صوتی، آب و هوایی برای ایجاد فضای معماری مطلوب و دارای عملکرد و صحیح لازم و ضروری است.
۲-۸-۲-۱- نور
نور یکی از اصول مهم در طراحی فضاها و تامین آسایش بصری است که معیارهای عمده ای در طراحی روشنایی داخل یک فضا باید به آنها توجه نمود عبارتند از :
- میزان شدت روشنایی موردنیاز
براساس آئین نامه ۱۸۴۸ موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران شدت روشنایی موردنیاز در فضاهای مختلف شرح گردیده است :
جدول ۲-۱- مقایسه روشنایی موردنیاز در عملکرد های مختلف (برحسب Lux)
نوع فعالیت | ||||||
الف | ب | ج | د | هـ | ن |