1-7 : جنبه جدید بودن و نوآوری بودن تحقیق. 8
2-1: تجاوز به عنف 10
2-1-1 :عنف در لغت 10
2-1-2 :عنف در اصطلاح فقها 10
2-1-3: عنف در اصطلاح حقوقدانان. 11
2-2 : واژه های مشابه با عنف 12
2-2-1: اکراه 12
2-2-1-1 : واژه اکراه در قرآن. 14
2-2-1-2 : اکراه در اصطلاح فقها 15
2-2-1-3 : اکراه در حقوق موضوعه. 18
2-2-2 : اضطرار. 18
2-2-2-1 :آیات مدرک قاعده اضطرار. 19
2-2-2-2 : مقایسه اضطرار، اکراه و اجبار با عنف 20
2-3 :مستندات فقهی حقوقی تجاوز به عنف 24
2-3-1: در فقه امامیه. 24
2-3-1-1: آیات 24
2-3-1-2 :روایات 30
2-3-1-3 : اجماع. 35
2-3-1-4 : عقل. 35
2-3-2 : مستندات فقهی حقوقی تجاوز به عنف در فقه اهل سنت 35
2-3-2-1 : آیات 35
2-3-2-2 : روایات 36
2- 3- 2-3 : عقل. 37
2-3-3 : تجاوز به عنف در حقوق مجازات اسلامی. 37
2-4 : طرق و راه های اثبات تجاوز به عنف 40
2-4-1 : اقرار. 43
2-4-2 : شهادت 47
2-4-3 : علم قاضی. 49
3-1 : زنا 56
3-1-1 : زنا وتعریف آن. 56
3-1-2 : شرایط تحقق زنا 59
3-1-3 : مستندات فقهی حرمت زنا 63
3-1-3-1 : آیات 63
3-1-3-2 : روایات 69
3-1-4 : اقسام زنا ازنظر مجازات 74
3-1-5 : طرق اثبات زنا 88
3-1-5-1 : اقرار وارزش اثباتی آن. 88
3-1-5-2 : شهادت بر زنا 88
3-1-5-1 : اقرار. 88
3-1-5-1 : شهادت بر زنا 93
3-1-6 : آثار واحکام تجاوز به عنف در جرم زنا 94
3-2: لواط. 104
3-2-1 : لواط وتعریف آن. 104
3-2-2 : شرایط تحقق لواط. 105
3-2-3:مستندات فقهی حرمت لواط. 107
3-2-3-1 :آیات 107
3-2-3-2 :روایات 110
3-2-4 : طرق اثبات لواط. 114
3- 2- 4- 1 : اقرار. 114
3- 2- 4- 2: شهادت 115
3- 2- 4- 3 : علم قاضی. 115
3-2-5 : آثار و احکام مر تبط با لواط به عنف 116
3-3 : مساحقه. 124
3-3-1 :مساحقه و تعریف آن. 124
3-3-2 : شرایط تحقق مساحقه. 125
3-3-3 :مستندات فقهی حرمت مساحقه. 125
3-3-3-1 :آیات 125
3-3-3-2 :روایات 126
3-3-4 :طرق اثبات مساحقه. 127
3-3-4-1 : اقرار. 128
3-3-4-2 : شهادت 128
3-3-4-3: علم قاضی. 128
3-3-5: آثار و احکام مرتبط با مساحقه به عنف 129
3-4 :قوادی 134
3-4-1 : قوادی وتعریف آن. 134
3-4-2 : شرایط تحقق قوادی 134
3-4-3 : مستندات فقهی حرمت قوادی 134
3-4-3- 1 : روایات 134
3-4-4 : طرق اثبات قوادی 135
3-4- 5: آثار واحکام مرتبط با قوادی 136
نتیجه گیری 139
منابع. 142
چکیده
تجاوز به عنف از قدیمی ترین جرایم در جوامع بشری است بااین حال تعریف این جرم برخلاف جرم شناختی آن همیشه و همه گاه ثابت بوده است . تجاوز به عنف در قانون مجازات اسلامی به تبعیت از مشهور فقها در بند ((د)) ماده 82 قانون مجازات اسلامی وهمچنین بند ((د)) ماده 226 لایحه مجازات اسلامی اکراه رانیز در کنار عنف موجب مجازات قتل یا اعدام زانی دانسته است .
همچنین اکراه در متون فقه اسلامی و فقه عامه رافع مسئولیت کیفری می باشد. در آیات قران عنف با عناوینی همچون زنا و فاحشه بیان شده است که معنای لغوی و اصطلاحی عنف بسیار به هم نزدیک می باشد واز معانی این الفاظ می توان استنباط نمود که مواردی همچون زنا ، لواط ، مساحقه و قیادت از مصادیق تجاوز به عنف هستند که هرکدام از این الفاظ تعاریفی از دیدگاه فقهای شیعه و عامه و قانون مجازات اسلامی برای آنها در نظر گرفته شده است که دیدگاه شیعه و قانون مجازات که برگرفته از شرع می باشد ودر برخی موارد دیدگاه بعضی از فقهای فقه عامه ازجمله شافعی نیز در این مباحث بسیار به هم نزدیک می باشد و همچنین شرایط تحقق آنها و راه های اثبات عنف و مصادیق آن ازطریق (اقرار ،شهادت وعلم قاضی) قابل اثبات می باشد ودر ادامه مستندات فقهی و حقوقی و آثار و احکام آنها در فقه شیعه و اهل سنت و قانون مجازات اسلامی بیان شده است .
روش به کار برده در این رساله به روش کتابخانه ای می باشد که نگارنده در این رساله سعی نموده ابتدا به تعریف تجاوز به عنف از نگاه فقهای امامیه واهل سنت و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی پرداخته ودر ادامه مصادیق تجاوز به عنف را همراه با احکام آن مورد بحث وبررسی قرار دهد.
کلید واژه : عنف ، فقه مقارن ، اکراه ، اضطرار ، قانون مجازات اسلامی
1-1 : بیان مسئله
در هر جامعه ای نسبت به ارزش های مورد قبول آن جامعه وصیانت از آن ،حساسیت هایی وجود دارد که در صورت نقض ،نظام حاکم بر جامعه به نوعی به مقابله با آن برمی خیزد .در جامعه اسلامی که روش زندگی افراد توسط دین اسلام مشخص شده است ، برای سعادت افراد،برنامه هایی ارائه شده وارزش هایی نیز معین شده اند که اگر کسی خلاف این ارزش ها حرکت کند ،مجازات می شود.
یکی از ارزش های مورد تایید اسلام که از دیرباز برای همه جوامع مهم بوده است، حفظ عفت وپاکدامنی افراد است، ارزشی که سبب دوام جوامع بشری وبقای نسل انسان می گردد از این رو اسلام با رفتارهای مغایر با این ارزش به مقابله برخاسته است.شیوه برخورد اسلام با این رفتارهانشان می دهد که هرچند از یک سو به دلیل سنگینی جرم ارتکابی ،مجازات های سنگین برای آن در نظر گرفته است ولی با توجه به این که سیاست اسلام در برخی از جرائم حق الهی برستر وپوشش گناهان می باشد ،اثبات آن را بسیار سخت کرده است .در حقیقت اسلام از طریق آموزه های خود ، خواهان از بین بردن این جرائم از طریق توبه وانابه قلبی است که اثری ماندگار تر از مجازات برافراد دارد غریزه جنسی از امیال مشترک میان انسان و حیوان به شمار می رود، اما آنچه سبب تفاوت بنیادین نحوه ارضای این میل طبیعی است، همانا حکومت عقل بر تعامل جنسی انسان هاست بر این اساس انسان با بهره گیری از عنصر عقل، میل جنسی خود را نیز همچون سایر غرایز، از راه صحیح آن ارضا می نماید. به جهت کرامت و شخصیت والای انسانی که در اسلام نیز مورد تأکید قرار گرفته است ” ولقد کرمنا بنی ادم و حملنا فی البر و البحرو رزقناهم من الطیبات و فضلناهم علی کثیر ممن خلقنا تفضیلا” (سور الاسراء،آیه ٧٠ ). ”
و براستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا بر مرکب ها نشاندیم و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم و آنها را بر بسیاری از آفریده های خود برتری آشکار دادیم“.
وجود رضایت که در شرع مقدس اسلام در قالب ازدواج تبلور می یابد، از اسباب جواز و حلیت ارضای غریزه جنسی شمرده شده است. در صورتی که این عمل بدون رضایت طرف مقابل و به عنف واکراه صورت بگیرد، نه تنها سبب بهره مندی طرف مکره و مجبور از لذت آن نشده، بلکه صدمات و لطمات جبران ناپذیری از لحاظ جسمی و بخصوص روحی بر بزه دیده وارد می آورد و به نظر می رسد آنچه سبب تشریع مجازات سنگین قتل برای این جرم در اسلام گشته همین آسیب به شخصیت، حیثیت و کرامت انسانی است که ادامه زندگی را برای بزه دیده با انبوهی از مشکلات و دشواری ها همراه می سازد. در اسلام جرایم جنسی عمدتاً در زمره حدود قرار دارند و مجازات هایی سنگین برای مرتکبان آنها در نظر گرفته شده است که از جمله این جرایم زنا همراه با عنف و اکراه است که در فقه اسلامی مجازات آن قتل است: ” کسی که با زنی با اکراه زنا کند حد وی کشتن است، خواه محصن باشد یا نباشد. ” (امام خمینی، تحریرالوسیله ،1403 ، ص۴۶٣، خویی ،تکمله المنهاج ، 1422 ، ص194 )
تجاوزبه عنف از جرایمی است که درردیف مجازات های جنایی قرار دارد ودر قانون مجازات اسلامی ایران در ماده 82 اعلام می دارد مجازات تجاوزبه عنف اعدام است .برطبق این ماده حد زنای به عنف اعدام است این ماده دارای چند بند است که بیان می دارد که حد زنا در موارد زیرقتل است وفرقی بین جوان وغیرجوان ومحصن وغیر محصن نیست .
از جمله بند (د)که می گوید زنای به عنف واکراه موجب قتل زانی اکراه کننده است .
درفقه نیزتمام فقها به صراحت مجازات ارتکاب تجاوزبه عنف را مرگ واعدام در نظر گرفته است بدون اتلاف وقت واطاله دادرسی حکم مطرح شده را روی مجرم پیاده می کند. صاحب جواهر مینویسد : کشته میشود کسی که با زنی زناکند در حالی که وئ را اکراه نموده باشد . (نجفی ، جواهر الکلام فی شرح الا سلام ، 1981، ج 41 ، ص 98 )
از سوی دیگر راه های اثبات این جرایم در دین اسلام بسیار سخت است و تمایل بر این بوده است که این گونه جرایم پنهان بمانند و آشکار و برملا نشوند.
نگارنده این رساله سعی خواهد کرد ضمن بیان تعریف عنف از دیدگاه فقه مقارن وقانون مجازات اسلامی وتطبیق این واژه با معانی مشابه ان ،مبانی عنف را ازمنظرفقه مقارن وقانون مجازات اسلامی مورد بررسی قرار داده واحکام وآثار مترتب بر ان را مورد بررسی قرار دهد .
1-2 : بیان سوالات تحقیق
مبانی فقهی وحقوقی عنف از منظر فقه مقارن و قانون مجازات اسلامی چیست ؟
چه آثار واحکامی برجرم تجاوز به عنف مترتب است ؟
فرق عنف ومفاهیم مشابه مانند (اکراه ، اجبار ، اضظرار ) در چه می باشد و چه مجازاتی برآن مترتب می شود ؟