سئوال اصلی :. 9
سئوالات فرعی :. 9
د- فرضیات تحقیق 9
فرضیه اصلی :. 9
فرضیات فرعی :. 9
ه- اهداف تحقیق 10
هدف اصلی :. 10
اهداف فرعی : 10
ز- روش تحقیق 10
فصل اول: آسیب شناسی عوامل اجتماعی مؤثر در پیدایش کجروی و جرم و پیشگیری از آن 11
مبحث اول- تعاریف و مفاهیم. 12
گفتار اول- مفهوم انحرافات اجتماعی 12
بند اول- انحراف نخستین و ثانویه: 13
بند دوم- انحراف خاص: 13
بند سوم- انحراف فردی و انحراف گروهی :. 14
گفتار دوم- انواع جرائم 14
بند اول- تبیین کجروی 16
بند دوم- تبیین زیست شناسی انحرافات (تبیین جسمانی). 16
بند سوم- تبیین زیست شناختی انحرافات زنان 16
بند چهارم- تبیین روان شناختی کژ رفتاری های اجتماعی. 18
گفتار سوم- نظریه های جامعه شناسی انحرافات. 18
بند اول- نظریه های آنومی 19
بند دوم- نظریه آنومی دورکیم: 19
بند سوم- نظریه آنومی رابرت مرتن 20
بند چهارم- نظرات رابرت آگینو و مسنرو روز نفلد: 21
بند پنجم- نظریه آنومی و ساختار خانواده ویلیام گود. 22
الف) وظایف و کارکردهای خانواده 22
بند هفتم- نظریه بر چسب زنی یا انگ زنی بکرولمرت: 24
بند هشتم- نظریه کنترل اجتماعی هیرشی 24
مبحث دوم- اقسام پیشگیری 27
گفتار اول- پیشگیری کیفری 27
گفتار دوم- پیشگیری اجتماعی. 28
گفتار سوم- پیشگیری وضعی. 28
گفتار چهارم- درآمدی بر پیشگیری از وقوع جرم 29
گفتار پنجم- جرم و پیشگیری از وقوع آن از دیدگاه اسلام 32
گفتار ششم- پیشگیری از وقوع جرم در قانون 33
گفتار هفتم- اهمیت خانواده در پیشگیری از جرم 35
گفتار هشتم- نقش امر به معروف و نهی از منکر در پیشگیری از جرم. 39
جایگاه و مراتب امر به معروف و نهی از منکر. 39
نقش مذاهب الهی در پیشگیری از وقوع جرم 40
فصل دوم: نقش انسجام اجتماعی در پیشگیری از جرم. 43
مبحث اول- تعاریف و مفاهیم. 44
گفتار اول- شاخص اجتماعى بودن 44
گفتار دوم- مشخصههاى گروه و جامعه. 45
گفتار سوم- مفهوم انسجام اجتماعی 45
گفتار چهارم- آثار انسجام اجتماعی 46
گفتار پنجم- علل انسجام از نظر قرآن 50
مبحث دوم – انسجام اجتماعی و بهره گیری مؤثر از آن در امر پیشگیری انتظامی از جرم 51
گفتار اول- عنصر مفهومی انسجام اجتماعی. 51
گفتار دوم – کارکرد انسجام اجتماعی در پیش گیری از جرم 53
بند اول : تأثیر انسجام اجتماعی بر افراد جامعه. 54
1- تغییر نگرش افراد نسبت به جرم و مجرم 54
2- جلب مشارکت مردمی در مأموریت های پلیس. 55
3- مشارکت عمومی برای کاهش بزهکاری 55
4- مشارکت عمومی برای کاهش بزهکاری. 56
5- مشارکت فعال بزه دیدگان در پی جویی جرایم 56
6- مراقبت های همسایگی. 57
7- بهره گیری از اطلاعات مردمی. 57
بند دوم : تأثیر انسجام اجتماعی بر مأموران پلیس. 58
1- قلمروگرایی 58
2- افزایش احساس مسؤلیت مأموران پلیس. 58
3- جلب مشارکت سایر نهادها. 59
4- تقویت اخلاق حرفه ای پلیس 59
5- نقش تعصبات قومی و قبیله ای در پیشگیری از جرم 59
6- رفع ناکارایی سازمانی. 60
7- رفع تعارض میان یگان های انتظامی. 60
8- کاهش فساد اداری. 61
بند سوم: تأثیر انسجام اجتماعی بر بزه کاران 61
1- کنترل احساسات ضد اجتماعی بزه کاران 62
2- تعدیل تأثیر پذیری بزه کاران از افراد ضد اجتماعی. 62
3- افزایش آگاهی بزهکاران 62
4- کاهش مشکلات اقتصادی بزهکاران 63
5- کنترل بزهکاران با مشارکت مردم 63
6- برنامه ریزی برای اوقات فراغت افراد مستعد بزهکاری. 64
7- تقویت ارزش های فرهنگی افراد مستعد بزهکاری. 64
مبحث سوم- بررسی ابعاد انسجام اجتماعی جهت بهره گیری آنها در پیشگیری انتظامی از جرم 65
گفتار نخست- نقش بعد ساختاری انسجام اجتماعی در پیشگیری انتظامی از جرم 65
گفتار دوم – نقش بعد ارتباطی انسجام اجتماعی در پیشگیری انتظامی از جرم 67
گفتار سوم- نقش بعد شناختی انسجام اجتماعی در پیشگیری انتظامی از جرم 69
مبحث چهارم – بررسی مولفه های انسجام اجتماعی جهت رسیدن به اهداف مورد نظر در امر پیشگیری انتظامی از جرم 73
گفتار اول- نقش هر یک از شاخص های انسجام اجتماعی در پیشگیری انتظامی از جرم. 73
الف : اعتماد. 73
ب : شبکه اجتماعی 74
ج : ارتقاء سرمایه اجتماعی. 76
و : مشارکت. 77
گفتار دوم- انسجام اجتماعی و عملکرد امنیت پایدار پلیس. 79
بند اول- انسجام اجتماعی و امنیت اجتماعی پایدار پلیس 82
بند دوم- انسجام اجتماعی و اعتماد پایدار به پلیس 84
نتیجه گیری و پیشنهادات 87
الف- نتیجه گیری 87
ب- پیشنهادات. 92
سیاستهای راهبردی. 95
الف) پیشگیری و مصون سازی. 95
ب) مقابله و مهار. 99
ج) باز پروری و اصلاح 101
منابع و ماخذ. 104
چکیده
انسجام اجتماعی از موضوعاتی است که از آغاز نظریه پردازی های اجتماعی همراه مفاهیمی چون نظم گرایی، همبستگی اجتماعی و مباحثی از قبیل قانون گرایی، حس تعلق به جامعه، قدرت تشکلهای اجتماعی مورد توجه بوده است. مسائل و موارد گوناگونی به عنوان عوامل تأثیر گذار شناسایی شده که می توان با بهره گیری از انسجام اجتماعی نسبت به رفع آن ها اقدام و از این طریق زمینه را برای وقوع رفتار تبهکارانه از بین برد. بررسی ها نشان می دهد یکی از دلایل ارتکاب جرم، نیاز های جرم ساز مجرمان است. این نیازها، می تواند اقتصادی یا اجتماعی باشد. بنابراین، برای موفقیت در پیشگیری باید نیازهای جرم ساز بزه کاران بر طرف شود. در صورتی که وقوع جرم ناشی از تفکر ضد اجتماعی مجرم باشد، باید تفکرات وی اصلاح شوند و چنانچه وقوع جرم در اثر نیازهای اقتصادی اوست، رفع مشکل اقتصادی اولویت خواهد داشت. می توان با بهره گیری از انسجام اجتماعی، اثر مشکلات اقتصادی و اجتماعی و خطرز بروز رفتار تبهکارانه را بر طرف ساخته و با نظارت غیر اقتدار گرایانه بر فرد و استفاده از مکانیسم های جامعه پذیری ـ از طریق احترام به سنت، عرف و ارزش ها ـ تمایلات غیر قانونی بزه کاران را کاهش داد.
کلمات کلیدی : انسجام اجتماعی؛ بزهکاری؛ پیشگیری
الف – بیان مسآله
یکی از مهمترین مؤلفه های تأمین کننده امنیت داخلی در هر جامع های، مقوله مهم “انسجام فرهنگی” میباشد. غرض از این مفهوم وجود سطح قابل قبولی از هماهنگی بین نهادهای متولی امور اجتماعی – فرهنگی در جامعه است که در نتیجه آن تضاد و تضارب در حوزه کارکردهای نهادهای فرهنگی جامعه به حداقل ممکن رسیده و یا از بین میرود. بدیهی است که فضای مبتنی بر “انسجام فرهنگی” از حیث روانی – فکری، بستر لازم برای پیشرفتهای اقتصادی و سیاسی را فراهم میآورد و این امر دلالت بر اهمیت و ضرورت وجود انسجام فرهنگی دارد.
انسجام اجتماعی به معنای آن است که گروه وحدت خود را حفظ کرده و با عناصر وحدت بخش خود تطابق و همنوایی داشته باشد. همبستگی و انسجام احساس مسئولیت متقابل بین چند نفر یا چند گروه است که از آگاهی و اراده برخوردار باشند و حائز یک معنای اخلاقی است که متضمن وجود اندیشه یک وظیفه یا الزام متقابل است و نیز یک معنای مثبت از آن برمی آید که وابستگی متقابل کارکردها، اجزا یا موجودات در یک کل ساخت یافته را می رساند.
مفاهیم همنوایی و همرنگی نیز در ارتباط با مفهوم وفاق اجتماعی باید مورد دقت قرار گیرد. به نظر می رسد جدایی آشکار بین وفاق اجتماعی و همبستگی و انسجام اجتماعی از یک سو و بین وفاق اجتماعی و نظم اجتماعی از یک سو، و از سوی دیگر این مفاهیم وفاق اجتماعی و نمی شود به گونه ای که مفاهیم اخیر نزدیکی بسیار زیادی دارند، به اندازه ای که در برخی موارد یکسان هستند.
همنوایی همنوایی و همرنگی ملاحظه فرد با گروه عبارت است از اینکه فرد باورها، ارزشها،نمادها و هنجارهای گروه، یعنی فرهنگ گروه را درونی کرده و در ساخت شخصیت خود، یگانگی بخشیده باشد . همنوایی یعنی استاندارد شدن و یکسان شدن رفتار. همنوایی با تطابق با محیط اجتماعی تفاوت دارد، چون درتطابق درجه ای از همنوایی با درجه ای از تفاوت قابل تحمل توسط گروه همراه و فرد تا اندازه ای خود مختار است.[1]
تالکوت پارسونز از متفکرین برجسته نظریه ساختی – کارکردی ، موضوع انسجام اجتماعی را در دو نظام شخصیت و نظام اجتماعی مورد بحث قرار داده است. پارسونز در تحلیل انسجام در سطح نظام اجتماعی به کنشهای اظهاری اشاره نموده و معتقد است هرگاه در موقعیتهای اجتماعی کنش های اظهاری ‹ خود› ‹معطوف به دیگران› باشد به نوعی همکاری و انسجام می انجامد و هرگاه این انسجام نهادینه باشد می توان آن را همبستگی نامید.
سطح بالای انسجام زمانی است که کنشهای افراد اخلاقی و معطوف به یک جمع باشد. در این کنشها مسئولیت و وفاداری در قبال دیگران به حد اعلای خود می رسد. انسجام احتماعی بر افزایش حجم و بسیاری تعامل و ارتباط متقابل اجتماعی و میزان اعتماد افراد جامعه نسبت به یکدیگر دلالت دارد. می توان انسجام اجتماعی را به احساس یکپارچگی افراد جامعه، روابط دوستانه و محبت آمیز، میزان روابط اجتماعی و تعامل های گروهی بر اساس ارزشهای مشترک و منسجم تعریف کرد(نیازی،1383: ص201)
از نظر پوتنام[2](1998)، آنچه که مشارکت همه اقشار مردم و پس اندازهایشان را در فرایندهای تولیدی امکان پذیر ساخته بود، حس فراگیر درستکاری بود که بوسیله حس تعلق به یک اجتماع یکپارچه تقویت شده بود. بهبود چشمگیر زندگی اقتصادی و عملکرد حکومت بوسیله هنجارها و شبکه های مشارکت مدنی ممکن شده بود. تغییرات انقلابی که در نهادهای سیاست و اقتصاد رخ داد، برآمده از این شرایط اجتماعی منحصر به فرد و پیوندهای افق همکاری و همبستگی اجتماعی درون آن بود.
از نظر گیدنز[3](1986)، انسجام اجتماعی را نمی توان با اقدام از بالا به پایین دولت یا با توسل به سنت تضمین کرد. ما ناچاریم زندگی را به شیوهای فعالتر از آنچه در نسلهای پیشین درست بود بسازیم و باید برای پیامدهای آنچه انجام میدهیم و عادتهای شیوه زندگی که برگزیده ایم فعالانه تر مسئولیت بپذیریم و باید این راه تعادل جدیدی بین مسئولیتهای فردی و اجتماعی بیابیم.
در تعریف دیگر انسجام اجتماعی دلالت بر توافق جمعی میان اعضای یک جامعه دارد که حاصل پذیرش، درونی کردن نظام آموزشی و هنجاری یک جامعه و وجود تعلق اجتماعی (احساس «ما»بودن) و تراکمی از وجود تعامل گر میان افراد آن جامعه است.[4]
از دیدگاه جامعه شناختی، همبستگی پدیده ای است که براساس آن در سطح یک گروه یا یک جامعه، اعضا به یکدیگر وابسته و به طور متقابل نیازمند یکدیگر هستند این امر مستلزم طرد آگاهی و نفی اخلاقی مبتنی بر تقابل و مسئولیت نیست، بلکه دعوت به احراز و کسب این ارزشها و احساس الزام متقابل است.[5]
انسجام اجتماعی از موضوعاتی است که از آغاز نظریه پردازی های اجتماعی همراه مفاهیمی چون نظم گرایی، همبستگی اجتماعی و مباحثی از قبیل قانون-گرایی، حس تعلق به جامعه، قدرت تشکلهای اجتماعی مورد توجه بوده است .در عصر حاضر موفقیت در اجرای برنامهها پیشگیری از جرم با رویکردهای اجتماعی وجامعه محوری نیازمند اقدامات فرا سازمانی پلیس از جمله افزایش اعتمادسازی، همبستگی و مشارکت اجتماعی وغیره است.پیشگیری اجتماعی از جرم، مشارکت شهروندان در تصمیم سازی های نظم و امنیت را به دنبال دارد و این همان هدفی است که پلیس در تحقق رویکرد جامعه محوری خود به دنبال آن می باشد و به نوعی می توان امنیت روانی پایدار را در بستر انسجام اجتماعی جامعه جستجو کرد. لذا شاخصه هایی نظیر قانون گرایی، حس تعلق به جامعه ، احساس مسئولیت نسبت به سرنوشت جامعه ودرک آسیب های ناشی از ناهنجاری در جامعه که نیازمند مشارکت همه جانبه جامعه است، می تواند به تحکیم انسجام اجتماعی در جامعه و در نتیجه کاهش جرم وناهنجاری کمک نماید.
در این مقاله سعی داریم به این نتیجه برسیم که انسجام اجتماعی چه نقشی در پیشگیری از جرم می تواند ایفا کند؟
تعداد صفحه :118
قیمت :37500 تومان