چکیده:

 

استان گلستان به لحاظ موقعیت ممتاز طبیعی و جاذبه های گردشگری از شرایط ویژه ای برای گردشگران داخلی و خارجی برخوردار است لذا با بهره گرفتن از ظرفیت های بالقوه  در صورت برنامه ریزی مناسب می­توان این استان را  به یک مکان بی نظیر در گردشگری تبدیل کرد.

 

گردشگری رویداد گونه ای جدیدی از گردشگری است که با سایر انواع گردشگری در پیوند است. از میان اشکال متنوع رویداد ها بر گزاری کورس اسب دوانی گنبد کاووس کاووس می تواند بعنوان یک مقصد جدید و مهم برای گردشگرانی باشد که شور و هیجان مسابقات ورزشی را دنبال می کنند.

 

در این پایان نامه سعی شده است قابلیت های توسعه گردشگری رویداد ورزشی را در استان گلستان مورد بررسی قرار دهیم، روش تحقیق حاضر توصیفی بوده که به شکل میدانی اجرا شده است، جامعه آماری نمونه این تحقیق 375 نفر گردشگر بومی و غیر بومی بوده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد. یافته ها نشان داد که بین توانمندی استان گلستان بدلیل تلفیقی از جاذبه های گردشگری و برگزاری رویداد اسب دوانی در جذب توریست و توسعه گردشگری ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

 

واژگان کلیدی:

 

استان گلستان، گردشگری رویداد ورزشی، کورس اسب دوانی گنبد کاووس، توسعه گردشگری

 

 

 

فهرست مطالب

 

فصل اول. 1

 

مقدمه. 2

 

1-1 بیان مسأله. 3

 

2-1 ضرورت و اهمیت تحقیق 6

 

3-1 سابقه تحقیق 8

 

4-1 کاربرد های متصور از تحقیق: 10

 

5-1 فرضیه یا سوالات تحقیق 10

 

6-1-تعریف نظری و عملیاتی واژگان. 11

 

6-1-1- گردشگری رویداد: 11

 

6-1-2- گردشگری رویداد ورزشی: 13

 

6-1-3- اسبدوانی: 15

 

فصل دوم. 16

 

مقدمه. 17

 

2-1-گردشگری 18

 

2-2-گردشگری جشنواره ها  و رویدادها 21

 

2-3- ویژگیهای بهترین رویدادها 25

 

2-4-مدیریت در رویدادها و جشنواره ها 26

 

2-5- نقش صنعت گردشگری در گسترش ورزش. 28

 

2-6- جایگاه تمدن اسب ترکمن در استان گلستان. 29

 

2-6-1- سرزمینی به نجابت اسب های ترکمن و سبزی جنگلهای گرگان. 29

 

2-6-2-ترکمن ها در گلستان. 30

 

2-6-3- آداب و رسوم ترکمن : 33

 

2-6-4-عید باستانی نوروز: 33

 

2-6-5- عید قربان: 33

 

2-6-6- ماه مبارک رمضان و عید فطر: 34

 

2-6-7- جشن شصت و سه سالگی: 35

 

2-6-8-رقص خنجر: 35

 

2-7-  راه های جذب گردشگر به وسیله صنعت اسب سواری: 36

 

2-7-1- صنعت اسب و پتانسیل بالای اشتغال‌زایی 36

 

2-7-2- صنعت اسب دوانی ایالات متحده آمریکا 39

 

2-8-شرط بندی در مسابقات اسب سواری 40

 

2-8-1-پیش بینی های مجاز باعث کمک به اقتصاد اسب است. 44

 

2-9- اسب درمانی با هدف جذب گردشگر : 47

 

2-10- پرورش اسب در ایران. 49

 

2-11- موقعیت اسب ایران در سطح بین المللی 51

 

2-12-جایگاه ویژه اسبدوانی در بین مردم منطقه. 52

 

2-13- طبقه بندی رویداد. 54

 

2-14- بررسی عوامل موثر در میزان اثرات ناشی از گردشگری رویداد -. 55

 

2-15- تأثیرات ناشی از رویدادها -. 57

 

2-15-1-  تأثیرات اقتصادی 58

 

2-15-2- تأثیرات اجتماعی فرهنگی و روانشناختی 59

 

2-15-3- تأثیرات سیاسی 59

 

2-15-4-  تأثیرات تجاری 59

 

2-16- پیشینه تحقیق : 60

 

2-16-1- تحقیقات انجام شده در ایران. 60

 

2-16-2- تحقیقات انجام شده در خارج از ایران. 61

 

فصل سوم. 64

 

مقدمه. 65

 

3-1-جامعه آماری 65

 

3-2-نمونه آماری و روش نمونه گیری 66

 

3-3-ابزار و شیوه جمع آوری اطلاعات. 67

 

3-4-روش میدانی 67

 

3-5-روش­های آماری 68

 

3-6-پایایی پرسشنامه: 69

 

3-7-روش آلفای کرونباخ 69

 

فصل چهارم. 71

 

مقدمه : 72

 

4-1-آمار توصیفی 73

 

4-2-طرح سوالات تحقیق: 75

 

4-3- فرضیات و آزمون های تحقیق 81

 

فصل پنجم. 91

 

مقدمه. 92

 

5-1- بحث و نتیجه گیری 92

 

5-2- پیشنهادات. 94

 

5-3- محدودیت ها 98

 

منابع و مأخذ: 99

 

مقدمه
 

گردشگری ، یکی از متنوع ترین و بزرگترین فعالیت های اقتصادی در دنیا به شمار می آید. این فعالیت نشان داده است که می تواند به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد و توسعه یک کشور نقش چشمگیری را ایفا کند. گردشگری دارای انواع گوناگونی چون : گردشگری تاریخی، فرهنگی، ماجراجویانه، ورزشی،‌ درمانی،روستایی، رویدادها و. است. توجه به رویدادها در گردشگری دارای سابقه طولانی نیست. بعضی از رویدادها همچون مناسک حج از سابقه طولانی برخوردارند و با گذشت زمان، فعالان این رشته دریافته اند که با برگزاری یک رویداد می توان علاوه بر اهالی یک محل، توجه دیگر بازدید کنندگان، از سایر مناطق را نیز به آن محل جلب نمود.(رنجبریان، 1378)

 

برگزاری یک رویداد موجب اعتبار بخشی، توجه رسانه ها و سرازیر شدن سرمایه ها به یک محل می شود، که در پی آن تامین هر چه بهتر نیازهای مردم محلی، رشد و توسعه یک منطقه را به همراه دارد.این نوع گردشگری را می توان از محدود راه کارهایی برشمرد که سبب بازدید دوباره گردشگر از یک محل و یا جذب گردشگران در ایام غیراز اوج سفر می شود. یک رویداد ممکن است به صورت متناوب و سالیانه (مناسک حج) یا چند سال یکبار (مسابقات جام جهانی فوتبال) برگزار گردد، و مدت زمان آن می تواند یک روزه، چند روزه تا چند هفته و در برخی موارد یکساله (انتخاب یک شهر به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام) باشد. (مولادوست، 1391)

 

رویدادها دارای تنوع و گستردگی فراوان می باشند، و می توانند در برگیرنده یک رویداد ساده برای مردم محلی یک منطقه (مراسم امیری خوانی در استان مازندران) و یا در سطح کلان (برگزاری مسابقات المپیک) باشند. رویداد اسبدوانی گنبد کاووس تنها رویداد مهم ورزشی در حال برگزاری در استان گلستان می باشد. ()

 

1-1 بیان مسأله
 

پیکره اقتصادی بسیاری از کشورها را گردشگری تشکیل می دهد که به عنوان دومین منبع درآمد بیش از 49 کشور در حال توسعه به حساب می آید. گردشگری راهبردی است برای افزایش درآمد، فقرزدایی و توسعه است که براساس پیش بینی WTO (سازمان جهانی گردشگری) در سال 2012 بیش از 6/8 درصد از اشتغال جهان را تشکیل می داد. بر طبق جدیدترین آمارهای ارائه شده از سوی WTO در سال 2010 ، بازار تقاضای گردشگری 935 میلیون گردشگر در سال 2013 ، حدود یک میلیارد دفتر در سال 2020 به عدد 6/1 میلیارد نفر خواهد رسید. (سقایی، 1385)

 

با توجه به سه عنصر مهم گردشگری یعنی جاذبه های فرهنگی، طبیعی و رویداد ، گردشگری مبتنی بر رویداد در طی 50 سال گذشته از مهمترین پدیده های اجتماعی و اقتصادی قرن بیستم بوده است.در برگزاری فستیوال 800 ساله چین که به جشن اژدها مشهور است تا رخدادهای پرزرق و برق امروزی، رویدادها مقاصد گوناگون گردشگری قرار گرفته اند. در دهه های پایانی قرن بیستم روند برگزاری رویدادهای گوناگون در مقاصد مختلف چنان شتاب گرفته است که گویا مسابقه ای در تدارک و برگزاری رویداد میان مقاصد گردشگری در جریان است. این موضوع از آنجا که مسئله توسعه گردشگری در کشور در چارچوب سیاست های کلی نظام قرار دارد، می توان به عنصری جذاب برای معرفی طیفی به نسبت روزآمدتر و قابل توسعه تراز جاذبه ها در گردشگری بدل گردد. بدیهی است نخستین گام در این مسیر شناخت انواع رویدادها و نحوه مدیریت آنهاست. (برنجبریان و مزاهدی، 1385)

 

موضوعات گردشگری رویداد که تقریباً در تمامی جوامع وجود دارد و منبع مهمی برای جذب گردشگری می باشد، بسیار متنوع است:

 

جشن های فرهنگی مثل جشنواره ها، کارناوال ها، رخدادهای مذهبی مثل مناسک حج و یادبودها
 

نشست های سیاسی و دولتی مثل جلسات سران، مراسم سلطنتی ، دیدارهای افراد سیاسی مهم
 

هنر و سرگرمی مثل کنسرت های موسیقی و مراسم های اعطای جوایز مثل مراسم اسکار و فستیوال کن در فرانسه
 

تجارت و جلسات تجاری، نمایشگاه های عرضه مصرف کنندگان
 

کارگاههای آموزشی و علمی مثل کنفرانس ها و سمینارها و جشن های فارغ التحصیلی
 

ورزش و رقابت های ورزشی مثل برگزاری المپیک و جام جهانی و مسابقات اسبدوانی
 

رخدادهای خصوصی مثل عروسی های خاص، مهمانی ها و اجتماعی (گتز، دونالد ، 2004)
گردشگری رویداد ورزشی به گردشگرانی می گویند که تماشاگران زیادی برای دیدن قهرمان ورزشی و رویداد رقابت های ورزشی به سفر می روند. گذشته از رویدادهای ورزشی زیادی که در ایران برگزاری می شود ، یکی از منحصر به فردترین رویدادهایی که توجه مردمان محلی را از دیرباز با شور و شوق فراوان به خود جلب کرده است، مسابقات اسبدوانی صحرای ترکمن به خصوص کورس بهاره و پائیزه گنبد کاووس کاووس،  پایتخت اسبدوانی ایران است. رویداد اسبدوانی گنبد کاووس کاووس در استان گلستان، با تلفیقی از فرهنگ اصیل ترکمن ، صنایع دستی ، آئین ها و سنت های قدیمی ، جایگاه خود را از دیرباز در بازار تقاضای داخلی با حجم

 

شهریور 1392
 

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

چکیده

 

 یکی از مقاصد گردشگری مذهبی در کشور که در رابطه با سفرهای زیارتی گردشگران مذهبی خارجی بیش از همه به حمل و نقل هوایی وابسته است کلانشهر مشهد و زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) می‌باشد.در واقع 1/73 درصد گردشگران مذهبی شهر مشهد با هواپیما به این شهر سفر کرده‌اند. این در حالی است که چشم انداز ترسیم شده برای توسعه گردشگری شهر مشهد در سال 1404 (افق چشم انداز) جذب حدود 40 میلیون زائر را در سال پیش بینی نموده است در این راستا این مقاله در چارچوب یک روش تحلیلی و توصیفی پیرامون این پرسش اصلی شکل می‌گیرد که حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگری مذهبی مشهد چه نقشی داشته و در تحقق چشم اندازهای مشهد چه جایگاهی دارا بوده و چه سطحی از تاثیرگذاری را در برمی گیرد؟ نتایج مطالعات نشان می‌دهد که مابین تعداد پرواز و تعداد گردشگران همبستگی مثبتی و مستقیمی وجود دارد.در رابطه با رضایت و کیفیت سفر حدود74% گردشگرانی که با هواپیما سفر نموده‌اند، مشکل داشته‌اند. از جمله مشکلاتی که عنوان کرده‌اند، عبارت‌اند مشکل تاخیر هواپیما، مشکل نظافت داخلی و امکانات پذیرای ناچیز داخلی هواپیما کهنه بودن و به ویژه وجود هواپیماهای غیر استاندارد در خطوط داخلی کشور که به لحاظ استاندارد با مدل های جدید فاصله دارند همچنین نتایج حاصل از بررسی مدل‌های تولید سفر و جاذبه در رابطه با بازار‌های هدف گردشگری مذهبی شهر مشهد نشان می‌دهد گستره وسیعی از جهان شیعه را در برمی گیرد و مقصد‌های مختلفی نیز می‌تواند در دسترسی با حمل و نقل هوایی گنجانده شود که در این راستا سیاست‌های اجرایی و راهکارهایی نیز ارائه گردید.

 

کلیدواژه: حمل و نقل هوایی، گردشگری مذهبی، بازارهای هدف، تولید سفر، مشهد

 

 فهرست مطالب

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

1-1 مقدمه. 1

 

1-2 بیان مسئله. 3

 

1-3 اهمیت و ضرورت انجام پژوهش. 4

 

1-4 اهداف پژوهش. 6

 

1-4-1- هدف اصلی 6

 

1-4-2- اهداف فرعی 6

 

1-5 فرضیات پژوهش. 6

 

1-5-1- فرضیه اصلی 6

 

1-5-2- فرضیه فرعی 6

 

1-6 متغیرهای پژوهش. 7

 

1-6-1- متغیرهای مستقل. 7

 

1-6-2- متغیر وابسته. 7

 

1-7 تعاریف اصطلاحات 7

 

1-7-1- تعاریف نظری 7

 

 

 

فصل دوم: مبانی نظـری

 

2-1 تعریف واژه توریسم. 9

 

2-2 اشکال گردشگری 12

 

2-3 آثار و کارکردهای گردشگری 14

 

2-4 هزینه‌های بالقوه 15

 

2-5 آثار مثبت گردشگری 16

 

2-6 آثار منفی گردشگری 18

 

2-7 عوامل موثر بر گردشگری 20

 

2-8 موانع گردشگری 22

 

2-9 تشریح موانع. 22

 

2-10 عناصر تأثیرگذار در امنیت جهانگردان. 24

 

2-10-1 نقش دولت‌ها 24

 

2-10-2 برنامه‌ریزی 25

 

2-10-3 هویت فرهنگی 25

 

2-10-4 عوامل سیاسی و اداری 26

 

2-10-5 شبکه راه‌ها 26

 

2-11 امنیت معتبرترین جاذبه گردشگری در ایران. 26

 

2-12 راهکارهای توسعه گردشگری 27

 

2-13 دیدگاه‌های موجود در زمینه گردشگری 29

 

2-13-1 دیدگاه حمایتی مثبت 29

 

2-13-2 دیدگاه گسست (منفی) 30

 

2-13-3 دیدگاه نظارتی 30

 

2-13-4 دیدگاه سازگاری 31

 

2-13-4 دیدگاه دانش مدار. 31

 

2-13-5 گردشگری مذهبی 31

 

2-14- ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی- فرهنگی شهر مشهد. 34

 

2-15- جاذبه‌های گردشگری شهر مشهد. 35

 

2-15- 1خدمات حمل و نقل (دسترسی) 38

 

2-16- خدمات مهمان نوازی 41

 

2 ـ 16 ـ 1 ـ خدمات اقامتی 41

 

2 ـ 16 ـ 2 ـ خدمات پذیرایی 43

 

2-17تعداد گردشگران ورودی 45

 

2- 18 – مشخصات و اهمیت حمل و نقل هوایی 46

 

2-20 مشکلات ساختاری صنعت حمل و نقل هوایی کشور. 50

 

2-21 دفتر خدماتی- مسافرتی مشهد (سفرگذاری‌ها) 52

 

 

 

فصل سوم روش شناسی تحقیق

 

3-1– مقدمه. 54

 

3-2- نوع  و روش تحقیق. 55

 

3-3- جامعه آماری 55

 

3-4- نمونه آماری و روش نمونه‌گیری 56

 

3-5- تعیین حجم نمونه. 57

 

3-6- متغیرهای تحقیق. 58

 

3-6-1-متغیر وابسته. 59

 

3-6-2-متغیر مستقل. 59

 

3-7- ابزار جمع‌آوری اطلاعات 59

 

3-8- روایی پرسشنامه. 60

 

3-9- پایایی (اعتبار درونی) 61

 

3-11- آزمون فرض نرمال بودن متغیرها 62

 

3-10- روش‌های آماری 63

 

 

 

فصل چهارم: یافته‌های تحقیق

 

4-1- مقدمه. 64

 

4-2- بخش اول‌ بررسی‌ پاسخ اعضاء نمونه به سوال‌های پرسشنامه. 65

 

آزمون فرضیه‌ها‌ی تحقیق. 89

 

 

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری

 

نتیجه‌گیری 97

 

 منابع و ماخذ. 100

 

مقدمه
 

ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻫﻮاﻳﻲ از اﻣﻮر زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ و ﻳﻜﻲ از اﺟﺰای ﻣﻬﻢ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ‌آﻳﺪ ﻛـﻪ در ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻣﻠﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ در ﺑﺨﺶ ﺧﺪﻣﺎت ﻗﺮار ﻣﻲ­ﮔﻴﺮد. ﺗﺮدﻳﺪی ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ رﺷﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺪﻳﻮن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و اﻣﺮوزه ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ ﺳﻄﺢ ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﮕﻲ ﻫﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ، ﻧﻈﺎم ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ آن ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺖ. ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺑﺎل­ﻫﺎی ﭘﺮﻧﺪه وﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی ﺧﻮد ﭘﺮﻧﺪه اﺳﺖﻛﻪ در ﺻﻮرت ﺿﻌﻒ ﻳﺎ ﻧﺒﻮد ﺑﺎل‌ﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﭘﺮﻧﺪه‌ای ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﺮواز ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. اﻣﺮوزه ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ، ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻫﻮاﻳﻲ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻋﺪم ﺗﻮﺳﻌﻪ و پیشرفت در ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ ﻫﻮاﻳﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺸﻮرﻫﺎی درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدی ﺑﻴﻦ­اﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ.

 

امروزه گردشگری دینی، در اجزای متعدد و انواع مختلف، در قالب ساختار و ابعاد وسیع اش، توانسته خود را در متن گردشگری جهانی جای دهد. این گونه از گردشگری وابسته به عوامل متعددی می‌باشد که از همپوشی زیارت و گردشگری سر برآورده است.

 

گردشگری دینی همچون دیگر گونه های گردشگری در قالب الگوهای فضایی گردشگری شهری و گردشگری روستایی قرار می‌گیرد. این بدان معنا است که وجود جاذبه های گردشگری دینی در ابعاد جغرافیایی ـ فضایی شهر یا روستا، نقش با اهمیتی در الگویابی فضایی گردشگری دینی دارد. از بعد دیگر گردشگری دینی یکی از اجزا گردشگری فرهنگی محسوب می‌شود. در واقع در تقسیم بندی بازار گردشگری، گردشگری دینی در یک کلیت فراگیر بازار نوعی از گردشگری فرهنگی محسوب می‌شود. گردشگری فرهنگی عبارت است از « حرکت انسان‌ها برای جاذبه های فرهنگی خاص همچون مکان‌های میراث، نشانه های زیبا شناختی و فرهنگی، هنرها و نمایش‌ها، که خارج از مکان معمولی سکونت قرار دارد» (پاپلی یزدی و سقایی، 1391). این تعریف گستره گردشگری فرهنگی را نشان می‌دهد و از آنجا که به طور کلی مذهب مسئول و زیر بنای اکثر میراث های معماری، ‌هنری و نظیر اینها بوده و در واقع به عنوان بخشی از فرهنگ انسان‌ها محسوب می‌شود. بنابراین می‌توان گردشگری فرهنگی را باید به عنوان گردشگر در فضای مذهب نیز دسته‌بندی کنیم و گردشگری دینی را جزیی از گردشگری فرهنگی به حساب آوریم. در این بین می‌توان فرآیند گردشگری فرهنگی را شروع وآغازی از نقطه صفر تقدس تا رسیدن به گردشگری دینی وزیارت با تقدس حداکثر در نظر گرفت (سقایی و جهان تیغ، 1390).

 

بر مبنای مباحث فوق گردشگری مذهبی حجم حداکثری از جریان زیارت را در برمی‌گیرد. در چارچوب یک نگرش ساختاری، مقصد گردشگری مذهبی (در اینجا مشهد) نیازمند شکل دادن به یک ساختارگردشگری مخصوص به خود می‌باشد تا در این ساختار عرضه محصول گردشگری مذهبی در ارائه به مشتری فراهم آید. در ساختار گردشگری تولید شده حاصل از کنش گردشگری در مقاصد آنچه تبلور دارد محصولی است که از ترکیب اجزا مختلفی همچون جاذبه، دسترسی، خدمات مهمان نوازی، امکانات و تسهیلات زیربنایی و عناصر نهادی سازمانی شکل می‌گیرد (سقایی، 1385). حمل و نقل هوایی در این بین بخشی از عنصر دسترسی در محصول گردشگری محسوب شده که به نوبه خود جایگاه با اهمیتی را دارا می‌باشد. به گونه‌ای در کلانشهر مشهد حدود 85 درصد گردشگران خارجی (یا بین‌المللی) به محصول گردشگری مذهبی شهر مشهد از طریق حمل و نقل هوایی دسترسی دارند (سقایی، 1390) این خود گویای اهمیت حمل و نقل هوایی در ساختار گردشگری مذهبی در شهر مشهد است. با توجه به مباحث مطرح شده در این پایان نامه در چارچوب دیدگاه ساختاری به بررسی حمل و نقل هوایی در توسعه محصول گردشگری مذهبی پرداخته می‌شود.

 

1-2 بیان مسئله
 

امروزه گردشگری مذهبی با همه اجزا وگونه‌های مختلف آن به سبب ویژگی­های ساختاری وکارکردی خاص، توانسته خود را در متن گردشگری جهانی جای دهد به طوریکه حوزه نفوذ آن سراسرجهان را فرا گرفته است. در این راستا مقاصد گردشگری مذهبی در جهان سالانه پذیرای تعداد کثیری از زائران و گردشگران هستند. از جمله

 

مصرف کنندگان ایرانی نسبت به پوشاک ساخته شده در سه کشور ایران، ترکیه و چین مورد مقایسه قرار گرفته است. سعی ما در این مطالعه بر ایجاد توازن و هماهنگی بین مفهومی کردن و کاربردی کردن ابعاد موضوع بوده است. در این راستا با بهره گرفتن از یک پرسشنامه ی ساختار یافته، از 216 نفر از نمونه ی در دسترس ما، یعنی مصرف کنندگان تهرانی اطلاعات لازم جمع آوری شده و با بهره گرفتن از روش های آماری مانند آزمون t و اندازه های مکرر، تجزیه و تحلیل های لازم انجام گرفته است. یافته های این تحقیق بیانگر وجود نگرش مثبت مصرف کنندگان ایرانی نسبت به پوشاک ترک در مقابل پوشاک دو کشور ایران و چین می باشد. در واقع نگرش این دسته از مصرف کنندگان به پوشاک ایرانی و چینی مثبت نبوده اما آنها پوشاک ایرانی را بهتر از پوشاک چینی می دانند. بعلاوه در بررسی های بیشتری مشاهده شد که مصرف کنندگان ایرانی از سطح بالایی از ملی گرایی نسبت به پوشاک ساخت کشورشان برخوردارند. راهکار فعالان ما در صنعت پوشاک، ایجاد باورهای مناسب، احساسات مثبت و تمایل به خرید برای پوشاک ساخته شده در کشور ایران می باشد. این مهم با توجه به وجود ملی گرایی در بین مصرف کنندگان داخلی کار دشواری نمی باشد.

 

واژه‌های کلیدی: مدیریت بازاریابی، نگرش مصرف کننده، کشور محل ساخت[1]

 

فهرست مطالب

 

فصل 1: کلیات 1

 

1-1- مقدمه 2

 

1-2- اهمیت موضوع 3

 

1-3- بیان مسأله 4

 

1-4- اهداف تحقیق 6

 

1-5- پرسشها و فرضیه های تحقیق 6

 

1-6- تعاریف مفهومی متغیرها 7

 

فصل 2: ادبیات تحقیق 9

 

2-1- مقدمه 10

 

2-2- چالش های نو ظهور 11

 

2-3- مدیریت بازاریابی و رفتار مصرف کننده 12

 

2-3-2- رفتار مصرف کننده 15

 

2-3-3- رویکردهای مطالعه ی رفتار مصرف کننده 17

 

2-3-4- عوامل تأثیر گذار بر رفتار مصرف کننده 19

 

2-4- نگرش 20

 

2-4-1- تعریف نگرش 21

 

2-4-2- کارکردهای نگرش 23

 

2-4-3- اجزای نگرش 25

 

2-4-4- مدلهای ساختاری نگرش 30

 

2-4-5- شکل گیری نگرش 33

 

2-4-6- تغییر نگرش 37

 

2-4-7- نگرش در ارتباط با باورها و رفتار 40

 

2-5- کشور محل ساخت 42

 

2-5-1- اثر COO ، هاله ای یا خلاصه 46

 

2-5-2- اجزای COO 47

 

2-5-3- دامنه ی تعاریف 48

 

2-5-4- سازه ای مناسب برای مطالعه ی اثرات COO 51

 

2-5-5- مفهومی کردن COO در چارچوب تئوری نگرش 52

 

2-5-6- بسط دیدگاه سه بخشی به اثرات COO 61

 

2-5-7- مروری بر مدل های مفهومی تصویر کشور 64

 

2-5-8- مباحثی در عملیاتی کردن تصویر محصول-کشور (PCI) 66

 

2-5-9- نگرش نسبت به محصول 68

 

2-5-10- متغیرهای تعدیل گر اثرات COO 72

 

2-5-11- نگاهی به مطالعات انجام شده 78

 

فصل 3: روش تحقیق 84

 

3-1- مقدمه 85

 

3-2- مدل مفهومی و فرضیه ها 85

 

3-3- مروری بر طرح تحقیق 88

 

3-4- جامعه آماری 89

 

3-5-نمونه گیری 89

 

3-6- اندازه نمونه 90

 

3-7- متغیرهای تحقیق 91

 

3-8- ابزار اندازه گیری و نحوه ی اجرای آن 92

 

3-9- اعتبار(روایی) ابزار سنجش 97

 

3-10- پایایی ابزار سنجش 97

 

3-11- روش های آماری برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها 99

 

فصل 4: آزمون و ارزیابی فرضیه ها 102

 

4-1- مقدمه 103

 

4-2-بررسی متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق 103

 

4-3- تحلیل های آمار استنباطی و مقایسه ای 109

 

4-3-1- تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی برای سنجش روایی سازه 110

 

4-3-2- بررسی سازه PCI برای کشور ایران 117

 

4-3-3- بررسی سازه PCI برای کشور ترکیه 120

 

4-3-4- بررسی سازه PCI برای کشور چین 122

 

4-3-5- مقایسه ی نتایج بدست آمده برای کشورهای ایران، ترکیه و چین 124

 

فصل 5: نتیجه گیری و پیشنهادات 130

 

5-1- مقدمه 131

 

5-2- بحث و نتیجه گیری 132

 

5-2-1- چگونگی نگرش مصرف کننده نسبت به کشور محل ساخت 133

 

5-2-2- رتبه بندی اثرات COO برای سه کشور ایران، ترکیه و چین 134

 

5-2-3- نقش ملی گرایی در نگرش مصرف کنندگان 136

 

5-3- کاربردهای مدیریتی 137

 

5-4- محدودیت های تحقیق 140

 

5-5- رهنمودهایی برای تحقیقات آینده 141

 

منابع 142

 

پیوست‌ها 156

 

[1] Country of Origin (COO)

 

مقدمه
امروزه با برداشته شدن موانع تجارت بین کشورها و رواج ساز و کارهای شبکه ای، شاهد ظهور پدیده ی جهانی شدن در سطح تجارت بین الملل، که به تعبیری به معنای ایجاد شرکتهای بزرگ چند ملیتی و رویارویی مصرف کنندگان با محصولات این شرکت هاست، می باشیم. در نتیجه مصرف کنندگان، با توجه به رویارویی با حجم وسیعی از محصولات ساخته شده در کشورهای مختلف دنیا، ناچارند تا با بهره گرفتن از برخی منابع و نشانه های اطلاعاتی مهم، به ساده سازی و اطمینان یافتن از تصمیم گیری خرید خود بپردازند. یکی از این نشانه های اطلاعاتی، نام کشور سازنده ی محصول می باشد که در ادبیات بازاریابی به اصطلاح “Made in ” شهرت یافته است. به عبارت دیگر تنها، نام کشور محل ساخت یک محصول، می تواند در مقبولیت یا عدم مقبولیت آن محصول تأثیر بسزایی داشته باشد. همچنین تولیدکنندگان عرصه ی بین المللی نیز خود، به خوبی به این امر واقفند که یکی از ویژگی های متمایز کننده ی محصولات در عرصه ی رقابت، کشور محل ساخت آن محصولات بوده و از این رو در انتخاب محل تولید و یا مونتاژ محصولات خود، دقت لازم را به عمل می آورند. امروزه این پدیده ی مهم را اثر ”کشور محل ساخت“[1]  یا به اختصار COO می نامند. توجه به مبحث COO در اکثر کتب رفتار مصرف کننده، گواه بر اقبال ویژه ی مؤلفان این حوزه، به این مبحث می باشد.

 

بنابراین با توجه به مطالب گفته شده ما نیز باید سعی کنیم تا استفاده های لازم را از این موضوع برده و نکات کاربردی آن را برای مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی، استخراج کنیم. زیرا مصرف کنندگان و تولید کنندگان ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و باید با ابعاد مختلف این موضوع آشنا شوند. بدین منظور در این مطالعه سعی شده است تا چشم به دریچه های جدیدی، از این منظر بگشاییم. جزئیات بیشتری از این تلاشها در ادامه آمده است.

 

اهمیت موضوع
مبحث کشور محل ساخت (COO) امروزه یکی از مباحث مهم در حیطه ی رفتار مصرف کننده است که همه ی نظریه پردازان این رشته، عموماً به آن پرداخته و ابعاد مختلف آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. تا جایی که این موضوع بیشترین جنبه ی مورد مطالعه در حوزه رفتار مصرف کننده ی بین الملل بوده است  (Tan & Farley 1987. در واقع موضوع کشور محل ساخت، در دهه های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است و انتظار می رود که با توجه به روند مستمر جهانی شدن و افزایش پویایی ها ، این رشد  بیشتر نیز بشود.

 

مقالات زیادی در بیان اهمیت اثرات COO در نشریات بازرگانی ، از بدو پیدایش موضوع تا کنون انتشار یافته است. این جذابیت موضوع نه تنها در بخش بازار مصرف کننده، بلکه در بخشهای بازار مصرف سازمانی و سیاستهای دولتی نیز بوده است. این موضوع به تمایز آشکاری در رقابت جهانی، برای برخی محصولات اشاره می کند که این بار نه به خاطر کیفیت آنها و یا نوآوری ها، بلکه به خاطر تأثیر بسزای کشور محل ساخت آن محصول، بر ذهنیت مصرف کننده می باشد. این تأثیر، گویای برخی اثرات ضمنی و نامشهود است که گاه، بسیار قوی تر از اثرات عینی و مشهود عمل می کنند.

 

اگر چه این موضوع از ابتدای پیدایش تجارت و مبادله در عرصه ی بین الملل وجود داشته است اما توجه به آن بصورت علمی و نظام مند، سابقه ی چندانی نداشته و از موضوعات روزآمد این حوزه می باشد. تحقیقات زیادی در کشورهای اروپایی، ایالات متحده، چین و آسیای جنوب شرقی انجام گرفته، که بیشتر آنها مؤیّد تأثیر COO بر رفتار مصرف کننده است.  این تحقیقات نشان می دهد که COO یک نشانه ی اطلاعاتی مهم است که نه تنها مورد علاقه ی کسب و کارها، به منظور ارتقای رقابت پذیری آنها می باشد بلکه برای سیاست گذاران دولتی که همین دغدغه ها را در سطح ملی دارند، نیز جالب توجه است. از اینرو چگونگی تأثیر COO بر ارزیابی و قصد خرید محصولات و همچنین توان نسبی COO در مقایسه با دیگر نشانه های اطلاعاتی، از موضوعات مورد علاقه ی فعالان و محققان حوزه ی بازاریابی بین الملل شده است تا این اطلاعات بتواند در تجویز استراتژی های کارآتر برای شرکتها ، سودمند باشد. استدلالی که پشت این واقعیت نهفته است، گسترده شدن بازارهای جهانی به بیشتر کشورها و دسترس پذیرتر شدن کالاهای خارجی در بیشتر بازارهای ملی است. این امر موجب شده است تا شرکتها بتوانند محصولاتشان را در سراسر دنیا تولید کرده و جایی که محصول در آنجا تولید می شود ممکن است روی ادراک مصرف کننده از کیفیت آن محصول تأثیر بگذارد.

 

بنابراین مطالعات زیادی ثابت می کند که مصرف کنندگان در سراسر جهان از COO به عنوان یک عامل تأثیرگذار در ارزیابی کالاها استفاده می کنند.  اما متأسفانه این موضوع تا کنون، آنطور که باید مورد توجه محققان کشورمان قرار نگرفته و به آن پرداخته نشده است. از این رو ما سعی کردیم تا در این مطالعه به بحث و بررسی درباره ی ابعاد این موضوع پرداخته و از منظری خاص، مصرف کننگان کشور را در این زمینه مورد بررسی قرار دهیم.

 

برای این منظور به بررسی و مطالعه ی اثر کشور محل ساخت محصول در صنعت پوشاک پرداخته ایم. بنابراین با توجه به واردات قسمت عمده ای از پوشاک مصرفی کشور و همچنین تأثیر بسزایی که بر عملکرد مؤلفه های اقتصادی و فرهنگی دارد، موضوع این تحقیق، از اهمیت مضاعفی برخوردار می گردد. در واقع با یافتن مؤلفه های مؤثر بر بهبود نام پوشاک ایرانی و گسترش حوزه ی مصرف آن، هم می توان به اهداف مطلوب اقتصادی دست یافت و هم در بهبود نام های تجاری ملی موفق بود. این در حالی است که بنا بر اعلام اتحادیه صادر کنندگان نساجی و چرم ایران در سال 1390، ظرفیت این بازار در داخل کشور حدود 12 میلیارد دلار بوده که درصد بالایی از این مقدار بصورت قاچاق وارد کشور می شود.  

 

بیان مسأله
قلمرو مسائل بازرایابی بسیار گسترده است و نمی توان همه ی این مسائل را تحت یک عنوان واحد و در یک چارچوب مشترک مورد بررسی قرار داد. هانت[2] (2002) در این زمینه یک مدل جامع را ارائه داده است که در آن ماهیت قلمرو مسائل بازاریابی بیان شده است. این مدل که به مدل دوشاخگی ها[3] معروف است، همه ی مسائل بازاریابی را در سه تقسیم بندی دو شاخه ای طبقه بندی کرده است:

 

انتفاعی/ غیر انتفاعی
 

خرد/ کلان
 

اثباتی/ تجویزی
وجه تمایز دو شاخگی اول در سودگرا بودن و یا نبودن سازمان ها و یا نهادهای مورد نظر است. در دو شاخگی خرد/ کلان نیز واحدهای منفرد (شرکت ها و خانوارها) از واحدهای در سطوح بالاتر و با حجم پیوستگی بیشتر، جدا شده اند. در دو شاخگی آخر نیز، هر چه که بر بایدها و نبایدها دلالت می کند در حیطه ی مسائل تجویزی قرار

 

انتفاعی و سازمانهای بین مللی و جهانی، کنکاش بیشتر را ضروری کرده است. شناخت روند فعلی برنامه ریزی برای جهان، گام نخست در این مسیر بود که  تحقیق حاضر(با توجه به کمبود نظریه در این زمینه)، در راستای چنین هدفی انجام گردید. با بررسی روش های تحقیقی که قادر به تبیین فرآیند و تولید نظریه بودند، روش تحقیق نظریه مبنایی نظام مند، مناسب تشخیص داده شد و بر اساس این روش تحقیق، سازمان ملل بعنوان مهمترین سازمانی که درگیر فرآیند برنامه ریزی برای جهان میباشد، برای مطالعه انتخاب گردید چرا که با محدود نمودن پژوهش به آن، امکان تحقیق(با توجه به محدودیتهای زمانی) فراهم میشد و از سوی دیگر گستردگی آن و وجود بانکهای اطلاعاتی متعدد و اسناد در دسترس، امکان انعطاف پذیری و جستجو برای محقق و عقیم نماندن تولید نظریه را فراهم میکرد. با بهره گرفتن از فرآیند این روش تحقیق، پارادایم فعلی برنامه ریزی برای جهان در سازمان ملل و مقوله محوری آن یعنی ایدئولوژی توسعه انسانی و نقش آن در یکپارچه سازی چهار ایده ایجادگر سازمان ملل یعنی تامین امنیت، بسط حقوق بشر، استقلال کشورها و توسعه اقتصادی و اجتماعی، شناسایی شد که مقایسه آن با اسناد بعدی، امکان اشباع نظریه را نیز فراهم نمود. بکارگیری ابزار روند نیز منجر به شناخت برخی نقاط عطف در فرآیند برنامه ریزی برای جهان در سازمان ملل گردید از جمله میتوان بر نقش مکتب کینز، رویکردهای رشد اقتصادی، منابع انسانی، نیازهای اساسی و معیشتی در سازمان ملل، تاثیرات علم ارعاب،مکتب اقتصادی شیکاگو، اعانه محوری و نفوذ مکتب شیکاگو در صندوق بین مللی پول و بانک جهانی و پیامدهای این تاثیرات بر توسعه انسانی و برنامه های ناشی از آن، تاکید کرد.

 

کلمات کلیدی :

 

برنامه ریزی برای جهان، ایدئولوژی توسعه انسانی، سازمان ملل، نظریه مبنایی نظام مند

 

فهرست مطالب :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان
شماره صفحه
فصل اول- کلیات پژوهش  
13
1-1 مقدمه
14
1-2- بیان مساله
14
1-2-1 انگاره های محقق
14
1-2-2- دغدغه های سازمان ملل
15
1-2-3- ایجاد مکتب مهر البرز    
19
1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق
19
1-3-1- اهمیت برنامه ریزی برای جهان در سازمان ملل
19
1-3-2- خلاء نظری در زمینه برنامه ریزی برای جهان                         
21
1-3-2-1- خلاء نظری در ادبیات برنامه ریزی مدیریتی
21
1-3-2-2- تفاوت برنامه ریزی برای جهان با جهانی سازی                                        
22
1-3-2-3- خلاء نظری با وجود نظریه های اقتصادی و توسعه                                        
22
1-3-2-4- خلاء نظری در پایگاه های اطلاعات و اسناد علمی                                      
23
1-3-2-5- خلاء نظری در ادبیات برنامه ریزی سازمان ملل                                        
25
1-4 گزاره های تحقیق                                                                                     
27
1-5 روش انجام کار
28
1-6 قلمرو تحقیق
28
1-7 اصطلاحات و واژگان تخصصی
28
1-8 خلاصه فصل اول
29
فصل دوم- ادبیات نظری و پیشینه پژوهش
31
2-1- مقدمه
32
2-2 برنامه ریزی و انواع برنامه ریزیها
32
2-3 برنامه ریزی استراتژیک(تعریف، پارادایم ها و مکاتب)
37
2-4 خط مشی گذاری عمومی
51
2-5 سنتهای برنامه ریزی
81
2-6 نکاتی پیرامون برنامه ریزی برای جهان
83
2-7 انتقادات بر روش های برنامه ریزی
88 
2-8- خلاصه فصل دوم
92  
فصل سوم- روش شناسی پژوهش
93
3-1- مقدمه
94
3-2-  روش تحقیق
94 

 

 
عنوان
شماره صفحه
3-3- جامعه و نمونه آماری
97
3-4- ابزار گردآوری داده ها
99
3-5- پایایی و روایی
100 
3-6- روش های تجزیه و تحلیل
105
3-7- خلاصه فصل سوم
105
فصل چهارم-  گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها
106 
4-1- مقدمه
107
4-2- ایجاد سازمان ملل متحد
107
4-3-  مکتب کینز
109
4-4- شوک درمانی و علم ارعاب
114
4-5- مکتب اقتصادی شیکاگو
115
4-6- بنیاد فورد و حقوق بشر
124
4-7- محو شدن اصول کینز در درون سازمان ملل
125
4-8- رویکرد رشد اقتصادی
130
4-9- رویکرد منابع انسانی
131
4-10- رویکرد نیازهای اساسی
132
4-11- رویکرد معیشتی
133
4-12-  دوران تاچریسم و ریگانیسم
134
4-13- ساکس، استاد جدید شوک درمانی
137
4-14- نفوذ مکتب اقتصادی شیکاگو به موسسات برتون ودز و دوران تعدیل ساختاری
144
4-15- توسعه انسانی
151
4-15-1-  علل مقبولیت توسعه انسانی
151
4-15-2-  معنای توسعه انسانی
152
4-15-3-  اصول محوری توسعه انسانی
156
4-15-4-  مشخصه های کلیدی توسعه انسانی
157
4-15-5-  شاخص های توسعه انسانی
157
4-15-6-  اندازه گیری شاخص های توسعه انسانی
160
4-15-7-  روابط بین توسعه انسانی و امنیت انسانی
161
4-15-8-  ارتباط بین رویکرد توسعه انسانی و رویکرد حقوق بشر
162
4-15-9-  ارتباط اهداف توسعه هزاره سوم و رویکرد توسعه انسانی
163
4-15-9-1-  اهداف کلان جنسیتی و دیگر اهداف توسعه هزاره سوم
164
4-15-9-2-  اهداف زیست محیطی و دیگر اهداف توسعه هزاره سوم
165 

 

 
عنوان
شماره صفحه
4-15-10-  بکارگیری توسعه انسانی
165
4-15-10-1- اهمیت دفاع در بکارگیری توسعه انسانی
166
4-15-11-  گزارشات توسعه انسانی
167
4-15-12-  توسعه انسانی و کار برنامه توسعه سازمان ملل
169
4-15-12-1- بکارگیری اصول توسعه انسانی در حوزه های تمرکزبرنامه توسعه سازمان ملل
169
4-15-12- 1-1-  اصول توسعه انسانی و فقر
169
4-15-12- 1-2-  اصول توسعه انسانی و اچ. آی .وی/ ایدز
170
4-15-12- 1-3-  اصول توسعه انسانی و حکمرانی دموکراتیک
171
4-15-12- 1-4-  اصول توسعه انسانی و پیشگیری از بحران و بازیابی
171
4-15-12- 1-5-  اصول توسعه انسانی و محیط زیست و انرژی
172
4-15-12- 1-6-  موضوعات متداخل
173
4-15-13-  سیستم سازمان ملل و توسعه انسانی
173
4-15-14-  توسعه انسانی در عمل
174
4-15-14-1- شکل دهی اهداف توسعه هزاره سوم توسط توسعه انسانی
176
4-15-14-2-  شکل دهی حکمرانی دموکراتیک توسط توسعه انسانی
177
4-15-14-3 مبارزه با تغییرآب و هوا=خطمشی جهانی علاقمند به ایدئولوژی توسعه انسانی
179 
4-15-15-  مقایسه رویکرد توسعه انسانی با رویکردهای توسعه ای دیگر
179
4-16- بررسی کلیات عملی در برنامه ریزی های سازمان ملل
180
4-16- 1- شاخص گذاری و تعیین اهداف و تدوین برنامه ها 
180
4-16- 2- تاثیر اعانه ها
181
4-17- خلاصه فصل چهارم
182
فصل پنجم- نتیجه گیری و پیشنهادات
185 
5-1 مقدمه  
186 
5-2 بحث و فحص
186
5-3 پیشنهادات عملی
188 
5-4 محدودیتهای تحقیق
203
5-5 پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی
203
5-6 خلاصه فصل پنجم
204
پانوشتها
205
منابع و مآخذ
224
پیوست یک تاریخچه ای از روش تحقیق مبنایی نظام مند
232
پیوست دو- نمونه هایی از تقریضها 

 

پیوست سه – ابزارهای تحلیلی
234 

 

239

 

 

 

مقدمه :

 

     هدف تحقیق حاضر بررسی، تحلیل و کشف چارچوبهای برنامه ریزی برای جهان در سازمان ملل و سئوال اصلی آن، چگونگی برنامه ریزی سازمان ملل برای جهان میباشد. یافتن پاسخ این سئوال میتواند در بهبود امر برنامه ریزی برای جهان و اثربخشی سازمان ملل موثر باشد و برنامه ریزی کلان کشورها را نیز بهبود بخشد و راهی برای ایجاد درکی جدید از مفهوم برنامه ریزی، بگشاید. این تحقیق با بهره گرفتن از روش نظریه مبنایی نظام مند(بلحاظ تناسب آن با تحقیق) صورت گرفته است و لذا فصول این تحقیق با توجه به کیفی بودن آن با ترتیب مطالب در روش های کمی تفاوت دارد[i]. 

 

1-2 بیان مساله[ii]  :

 

1-2-1 انگاره های محقق :

 

     دو مساله از کودکی در ذهن محقق(بدلیل بستر فرهنگی که در آن قرار گرفته بود)، به دغدغه هایی مهم تبدیل شدند: علاقه به نظریه پردازی(و حرکت در سپهر علوم) و نیز انجام رسالت انسانی در برابر جامعه(بعدها علاقه به مبحث برنامه ریزی نیز بدانها اضافه گردید). برداشتهای محقق از مفاهیم دینی چون اشاره امام علی(ع) به اخذ پیمان از دانایان مبنی بر عدم رضایت بر گرسنگی مظلومان(دشتی، 1386) و شرکت پیامبر اکرم اسلام(ص) در پیمان حلف الفضول در پیش از بعثت(با عده ای که بعدها مشرک ماندند) و افتخار پیامبر اکرم(ص) بدان حتی پس از بعثت(سبحانی، 1373؛ ” حلف الفضول “، 1391) و علائق پیش گفته، توجه محقق را به این موضوع جلب کرد که محو فقر شدید، مقوله ای محوری است و لذا وی را به کنکاش در این زمینه واداشت که چگونه میتوان بر فقر شدید فائق آمد. البته یافتن پاسخ این سئوال که چگونه اقتصادهای کم درآمد در دنیای امروز میتوانند در مسیر توسعه اقتصادی پایدار قرار گیرند، تا به هدف فوریِ کاهش فقر و هدف بلند مدتِ رسیدن به ثروتی همانند اقتصادهای توسعه یافته دست یابند، در حقیقت هدف نهایی اقتصاد توسعه نیز میباشد[iii](آزاد، 1389). مدتی به بررسی تلاشهای فردی و گروهی گذشت ولی این احساس بوجود آمد که چنین تلاشهایی گرچه موثرند ولی ناکافی هستند و نیاز به یک برنامه منسجم و همه جانبه در سطح کشور وجود دارد تا پراکندگی فعالیتها، موجب انحطاط انرژیها نگردد. از این رو ایجاد نهادهایی برای سازماندهی موثر اقدامات جمعی(آزاد، 1389)، ضروری به نظر رسید. ازسوی دیگر برای محو فقر شدید در یک کشور، بسترهای مناسب و برنامه های موازی دیگر نیز مورد نیازند و این برنامه ها باید یکپارچه شوند. تدوین چنین برنامه هایی از توان افراد و گروه های بی ساختار خارج است و نیازمند ایجاد سازمانهای تخصصی تر چون یک حزب سیاسی، سازمانی غیر دولتی و یا ایجاد دولتی توانمند میباشد(آزاد، 1389). بررسی دستاورهای کشورهای مختلف نشان میدهد که گرچه سطح تاثیر برنامه ها بر محو فقر شدید، با تشکیل نهادهای تخصصی و یا دولتِ توانمند[iv]، نسبت به فعالیتهای فردی و گروهی افزایش مییابد ولی جهانی شدن[v] و حتی فراجهانی شدن[vi]، آثار متقابل برنامه های اجرا شده در کشورهای مختلف را بر یکدیگر افزایش داده است و نیاز به همکاری و برنامه جهانی(و سازمانی جهانی) از این جهت احساس میشود(برای مثال یکی از اهداف توسعه هزاره سوم[vii]، پایداری محیط زیست و جلوگیری از تغییرات نامطلوب آب و هوایی است که بخشی از آن ناشی از دی اکسید کربن و آلاینده ها است. دولتهای توسعه یافته خواهان اخذ مالیات از شرکتهای آلاینده  محیط زیست در کشورهای در حال توسعه هستند و دولتهای کشورهای در حال توسعه نیز تمایل به دریافت یارانه از کشورهای توسعه یافته بدلیل نقش عمده آنها در آلودگی محیط زیست دارند. جمع بین این دو دیدگاه نیاز به همکاری بین مللی دارد تا امکان حل مشکل آلاینده هایی چون دی اکسید کربن بوجود آید(آزاد، 1389)). بنابراین برای مبارزه با فقر، استفاده از فرصت و امکانِ سازمانی جهانی چون سازمان ملل به ذهن متبادر میشود. ایجاد سازمانی برای هماهنگی فعالیتهای جهانی، همان ایده ای است که در ابتدا برای برنامه ریزی درباره صلح جهانی و سپس برای فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی و بعدها برای سایر فعالیتها، منجر به تاسیس و سپس فربه شدن سازمان ملل با سازمانهای تخصصی متعدد گردیده است(مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد–تهران، 1389؛ موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد،1382). همانطورکه گفته شد بنظر میرسد که محو فقر شدید در درون یک برنامه جامع با نگاه و توجه به سایر برنامه ها و عوامل تاثیرگذار میتواند موفق شود و با نگاهی اجمالی به روند برنامه ریزیها در سازمان ملل نیز، شاهد یکپارچگی بیشتر در برنامه ریزیها طی دهه1990هستیم که درنهایت منجر به تهیه اهداف توسعه هزاره سوم گردیده است. اما در عمل بنظر میرسد که برنامه های طراحی شده در سازمان ملل و آثار اجرای آنها چندان در بین شهروندان جهانی احساس نمیشود و حتی بسیاری از نخبگان و یا تصمیم گیران دولتی، از این برنامه ها اطلاعی ندارند چه رسد به اینکه در اجرایی شدن آنها بکوشند. تغییر سیاستهای کشورها در طی سالهای اجرای برنامه هایی چون اهداف توسعه هزاره سوم نیز خود مزید بر علت میشود و دستاوردهای محو فقر یا مشاهده نمیشوند یا در آنجا که مشاهده میشوند در معرض تهدیدند. با این اوصاف، پرداختن به دغدغه محو فقر، مستلزم تفکر درباره پدیده برنامه ریزی برای جهان در سازمانی چون سازمان ملل میباشد، بویژه که با تغییراتی چون جهانی شدن و فراجهانی شدن[viii]، ظهور فناوری اطلاعات، تجارت الکترونیک، بحرانهای اقتصادی جدید و تروریسم، درک پیچیدگیهای این برنامه ریزی اهمیت مییابد تا با چنین درکی امکان

 

                                        فهرست مطالب

 

فهرست                                                                                                        صفحه

 

فصل اول :کلیات تحقیق. 1

 

مقدمه 2

 

1-1 طرح مسئله 3

 

1-2 ضرورت واهمیت تحقیق 5

 

1-3 اهداف تحقیق. 6

 

1-4 سوالات تحقیق. 7

 

1-5 پیشینه تحقیق 7

 

1-5-1 سابقه پژوهش هاومطالعات انجام گرفته داخلی. 7

 

1-5-2 سابقه پژوهش هاومطالعات انجام گرفته خارجی. 9

 

فصل دوم : مبانی نظری 10

 

2-1 تعاریف و مفاهیم گردشگری 11

 

2-1-1 گردشگری به عنوان محصول. 11

 

2-1-2 عرضه وتقاضای گردشگری 12

 

2-2 الگوهای فضایی گردشگری. 16

 

2-2-1 گردشگری شهری 16

 

2-2-2 گردشگری روستایی. 18

 

2-2-3 گردشگری مبتنی برطبیعت 21

 

2-3  گونه شناسی گردشگری. 23

 

2-3-1 اکوتوریسم 23

 

2-3-2 گردشگری تفریحی. 25

 

2-3-3 گردشگر ساحلی 26

 

2-3-4 گردشگری فرهنگی- تاریخی 29

 

2-3-5 گردشگری مذهبی. 31

 

2-4 برنامه ریزی گردشگری. 33

 

2-4-1 اهمیت برنامه ریزی گردشگری 33

 

2-4-2 سیر تکاملی برنامه ریزی گردشگری. 35

 

2-4-3 مراحل برنامه ریزی گردشگری 37

 

2-4-4  عناصر موجود در برنامه ریزی مقاصد گردشگری 38

 

2-4-5  رویکردهای برنامه ریزی گردشگری. 38

 

2-4-5-1 رویکرد سیستمی. 39

 

2-4-5-2 رویکرد زیست محیطی وتوسعه پایدار. 39

 

2-4-5-3 رویکرد طولانی مدت 40

 

2-4-5-3 رویکرد استراتژیک. 40

 

2-4-6  عوامل فعال در برنامه ریزی گردشگری 41

 

2-5  برنامه ریزی راهبردی گردشگری. 42

 

2-5-1 مفهوم برنامه ریزی راهبردی گردشگری 42

 

2-5-2 اهداف برنامه ریزی راهبردی گردشگری. 45

 

2-5-3 فرایند برنامه ریزی راهبردی گردشگری 46

 

2-6 مدل تحلیلی تحقیق 47

 

2-6-1 مدل سوات  (SWOT) 48   

 

2-6-2 مدل برنامه ریزی استراتژیک کمی(QSPM) 50

 

فصل سوم:وضعیت گردشگری در استان گلستان 51

 

3-1موقعیت جغرافیایی استان گلستان 52

 

3-2  تقسیمات سیاسی استان گلستان 53

 

3-3  جاذبه های گردشگری استان گلستان 59

 

3-3-1 جاذبه های طبیعی. 59

 

3-3-1-1 کوه ها. 59

 

3-3-1-2 غارها. 61

 

3-3-1-3 آبشارها 66

 

3-3-1-4 رودخانه ها. 68

 

3-3-1-5 تالاب ها 71

 

3-3-1-6 دشت ها. 74

 

3-3-1-7 گل فشان ها 74

 

3-3-1-8 پارک های طبیعی. 76

 

3-3-1-9 دیگر جاذبه های طبیعی 78

 

3-3-2 جاذبه های فرهنگی – تاریخی. 82

 

3-3-2-1 تپه ها. 82

 

3-3-2-2 قلعه ها. 85

 

3-3-2-3 مساجد. 85

 

3-3-2-4 زیارتگاه ها. 87

 

3-3-2-5 کاخ ها 89

 

3-3-2-6 کاروانسراها 89

 

3-3-2-7  خانه های کهن. 90

 

3-3-2-8 موزه ها 93

 

3-3-2-9 کانون های شهری وروستایی تاریخی. 98

 

3-3-2-10 آداب ورسوم مردم گلستان. 104

 

3-3-2-11 زبان مردم گلستان. 105

 

3-3-2-12 موسیقی استان گلستان. 106

 

3-3-2-13 پوشاک مردم گلستان 107

 

3-3-2-14 صنایع دستی استان گلستان. 110

 

3-3-2-15 مشاهیر استان گلستان. 114

 

3-3-3 جاذبه های انسان ساخت. 115

 

3-3-3-1 بازارهای استان گلستان. 115

 

3-3-3-1-1 بازارهای دائمی 115

 

3-3-3-1-2 بازارهای موقت. 116

 

3-3-3-2 بازارچه های صنایع دستی استان گلستان. 116

 

3-4 وضعیت راه های دسترسی وحمل ونقل استان گلستان. 117

 

3-4-1 شبکه خدمات پروازی وتاسیسات مربوطه 120

 

3-4-2 بنادر. 121

 

3-4-3 حمل ونقل ریلی. 121

 

3-4-4 ظرفیت جابه جایی مسافر وبار 122

 

3-5 مراکز اقامتی استان 125

 

3-5-1 هتل ها 125

 

3-5-2 مهمانپذیرها. 127

 

3-5-3 پانسیون ها. 128

 

3-5-4 کمپ ها. 129

 

3-6 مراکز پذیرایی وخدمات بین راهی استان گلستان. 129

 

3-7 مناطق نمونه گردشگری استان گلستان. 130

 

3-8 سرمایه گذاری های انجام گرفته و یا در حال انجام گردشگری در استان گلستان. 132

 

3-9 تبلیغات وبازاریابی گردشگری انجام گرفته در استان گلستان. 135

 

3-10 تقاضای گردشگری استان گلستان 136

 

3-10-1 تعداد گردشگران ورودی 136

 

3-10-2 مدت اقامت گردشگران 137

 

3-10-3 انگیزه سفر گردشگران. 137

 

3-10-4 شیوه های سفر گردشگران. 138

 

فصل چهارم : برنامه ریزی راهبردی گردشگری در  استان گلستان 140

 

4-1 روش گردآوری اطلاعات 141

 

4-1-1  جامعه آماری . 141

 

4-1-2 حجم نمونه. 141

 

4-1-3 تحصیلات. 141

 

4-1-4 جنسیت. 142

 

4-2 یافته های تحلیلی تحقیق 143

 

4-2-1 تجزیه وتحلیل سوات( SWOT  )درجهت توسعه گردشگری استان گلستان 143