چکیده:

 

پژوهش حاضر با هدف مقایسه بهزیستی روان شناختی و دلزدگی زناشویی زنان شاغل و غیر شاغل در سال 1393 انجام شده است. روش پژوهش حاضر به صورت پس رویدادی(علی- مقایسه ای) می باشد. جامعه مطالعه حاضر کلیه زنان متاهل معلم شاغل در مقطع ابتدائی و زنان خانه دار شهر کرج می باشد که از بین آنها از طریق روش نمونه گیری خوشه ای و در دسترس 350 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که 175 نفر آن شاغل و 175 نفر غیر شاغل بودند. ابزار پژوهش دو پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف(1989) و دلزدگی زناشویی پاینز(1996) بود. پس از جمع­آوری داده ها، از روش های آمار توصیفی و آزمون تی مستقل برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. تحلیل های آماری گویای تفاوت معناداری بین بهزیستی روانشناختی و دلزدگی زناشویی در زنان شاغل و غیر شاغل بود به طوری که زنان شاغل از بهزیستی روانشناختی بالاتری برخورداربودند(p<0/01)؛ همچنین  دلزدگی زناشویی در زنان شاغل کمتر بود(p<0/05). می توان نتیجه گرفت اگر شغل دارای ویژگی منفی مثل ساعات کاری طولانی و استرس و فشار های زیاد نباشد تاثیرات مثبتی بر بهزیستی روانشناختی زنان و کاهش دلزدگی آنان از زندگی زناشویی شان دارد، لذا فراهم نمودن زمینه های مشارکت اجتماعی و اشتغال زائی متناسب با شان زنان می تواند بر کاهش عوامل مرتبط با طلاق موثر باشد.

 

کلید واژه ها: زنان شاغل، زنان غیرشاغل، بهزیستی روانشناختی، دلزدگی زناشویی

 

فهرست

 

فصل اول.1

 

مقدمه. 2

 

تعریف مساله و بیان سوالهای اصلی تحقیق:. 4

 

ضرورت انجام تحقیق. 7

 

تعریف متغیرها و اصطلاحات. 10

 

اهداف. 9

 

فرضیه ها (سؤالهای تحقیق). 10

 

فصل دوم

 

مقدمه. 17

 

مبانی نظری اشتغال زنان. 19

 

رابطه بین زندگی کاری و خانوادگی. 21

 

مقدمه. 25

 

روان شناسی مثبت نگر. 25

 

بهزیستی روانشناختی. 28

 

بهزیستی از دیدگاه های مختلف:. 30

 

الگوهای بهزیستی روانشناختی:. 31

 

عوامل موثر بر بهزیستی روانشناختی. 36

 

ازدواج و دگرگونی آن. 39

 

تعریف دلزدگی زناشویی. 40

 

علائم دلزدگی زناشویی. 43

 

خستگی جسمی. 44

 

خستگی عاطفی. 44

 

خستگی روانی:. 45

 

متغیر هایی که سبب تشدید فرسودگی می شوند. 46

 

بار مسئولیت اضافی. 46

 

مطالبات متناقض. 46

 

سایر علل دلزدگی. 47

 

راه های پیش گیری از دلزدگی زناشویی. 47

 

تنوع. 47

 

قدر دانی. 48

 

موقعیت هایی برای خود شکوفایی. 48

 

سایر عواملی که از دلزدگی پیشگیری می کند:. 48

 

تفاوت های جنسیتی در دلزدگی زناشویی. 50

 

دلزدگی زناشویی از دیدگاه روان تحلیلی. 52

 

دلزدگی زناشویی از دیدگاه وجودی. 53

 

پیشینه پژوهش در ایران. 54

 

پیشینه پژوهش در خارج از ایران. 56

 

فصل سوم

 

مقدمه. 61

 

روش انجام تحقیق. 61

 

جامعه آماری. 61

 

حجم نمونه و روش نمونه گیری( در صورت لزوم). 61

 

روش و ابزار جمع آوری اطللاعات. 62

 

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. 65

 

فصل چهارم

 

آمار توصیفی. 69

 

آمار استنباطی؛. 75

 

فرضیه 1:. 75

 

فرضیه 2:. 78

 

فرضیه 3:. 80

 

فرضیه 4:. 81

 

فرضیه 5:. 82

 

فرضیه 6:. 83

 

فصل پنجم

 

مقدمه:. 85

 

خلاصه تحقیق:. 85

 

بررسی فرضیه های پژوهش و مقایسه آنها با تحقیقات گذشته:. 86

 

فرضیه 1. 86

 

فرضیه 2. 88

 

فرضیه 3. 91

 

فرضیه 4. 93

 

فرضیه 5. 94

 

فرضیه 6. 96

 

نتیجه گیری کلی:. 98

 

محدودیتها:. 100

 

پیشنهادات پژوهش:. 101

 

پیش نهاد های کاربردی پژوهش102

 

منابع. 103

 

مقدمه

 

تعالی و پیشرفت هر جامعه‌ای مستلزم داشتن افراد سالم و بانشاط است، روابط سالم با دیگران می‌تواند تکامل و رشد شخصیت را موجب شود(بخشی سورشجانی،1379 ؛ نقل از بخشایش و انتظاری،1390).

 

پدیده اشتغال و کار از ابتدای زندگی بشر موردتوجه بوده است. با صنعتی شدن جوامع، زن نیز مانند مرد بیرون از خانه به کار و فعالیت‌های مختلف می‌پردازد و به زندگی اقتصادی خانواده کمک می‌کند زنان بسیاری در خارج از خانه مشغول هستند. توسعه تکنولوژِی،  بالا رفتن سطح تحصیلات زنان، دستیابی به تخصص‌های مختلف و بهبود وضع کار از یک‌سو و علاقه زنان به استقلال اقتصادی و افزایش عزت‌نفس از سوی دیگر منجر به افزایش فعالیت زنان شده است (بنی اسدی شهربابک، رشیدی، حسینی فرد، 1391).

 

تولستوی در نامه 1856 به والریا آرسنیو نوشته است کسی می‌تواند در این جهان عالی زندگی کند که بداند چطور کار کند و چطور عشق بورزد (ترویات[1]،1990؛ نقل از پاینز[2] و نانز[3]،2003). به قول فروید توانایی عشق ورزیدن و کار کردن شاهدی برای بهزیستی روانشناختی است. انتخاب افراد از شغل و شریکشان می گوید یک رابطه بزرگی درباره اینکه چطور آنها تاثیر عمده بر زندگیشان داشته و دارند. تاثیر کار و عشق هردو بر عملکرد سالم اثبات تجربی شده است (بارنت[4]،1993، بارنت و هاید[5]،2001؛نقل از پاینز و نونز،2003).

 

در طول دهه ی گذشته افزایش سریع مشارکت زنان متاهل در نیروی کار وجود داشته است. همراه با افزایش نسبت زنان در نیروی کار، نشانه های تغییر در الگوهای تغییر در زندگی زنان نیز رخ داده است.به طور سنتی ورود و خروج زنان در نیروی کار همراه با مراحل همتایی در زندگی خانواده است(گوزمن[6]،2000).

 

امروزه درزمینه جامعه‌شناسی پزشکی به مبحث بررسی اختلاف در میزان سلامت و بیماری زنان توجه زیادی شده است. در بررسی تفاوت‌های موجود در میزان سلامت زنان، عده‌ای از جامعه شناسان در چهارچوب تحلیل نقش‌های اجتماعی زنان به امر اشتغال زنان توجه نموده‌اند. نقش شغلی زنان به‌عنوان نقشی جدید در کنار  نقش‌های سنتی آنان که شامل نقش مادری و همسری می‌شود، موردتوجه قرارگرفته و در ارتباط با پیامدهای این تلفیق نقش‌ها، با توجه به تأثیرات سوء یا مثبتی که اشتغال می‌تواند بر سلامت جسم و روان زنان داشته باشد، نظریه‌هایی عنوان‌شده است یک دسته کسانیکه موافق نقش شغلی خانم‌ها هستند و معتقدند اشتغال اثرات مثبتی را در جهت ارتقاء شرایط سلامت روانی زنان در پی دارد و دسته دوم مخالفین نقش شغلی زنان است که اثرات سوئی را به دنبال کارکردن زنان بر آن‌ها متصور می‌شوند (احمد نیا،2002 ؛نقل از دل آرام، صفدری، فروزنده، کبری، 1384).

 

 و همچنین تغییرات در جوامع کنونی و افزایش تعداد زنان شاغل، نقش‌هایی متفاوت را برای زوج‌ها به وجود آورده است. ورود زنان به بازار کار در دهه‌های 1970 و 1980 بیشتر شد چراکه تحولات اقتصادی کفایت تک درآمدی بودن خانواده را زیر سؤال برد (لانگ و یانگ، 1997 به نقل از بوستانی پور،1386).

 

پیامدهای این تغییرات در زندگی خانوادگی هم گسترده و هم چشمگیر است. وقتی همسر به بازار کار وارد می‌شود مرد و زن هردو باید نقش‌هایشان در ازدواج خود را بازتعریف کنند. اکثریت بزرگی بااین‌حال، نقش جدید خود را با برخی از تردیدها مشاهده می‌کنند. درحالی‌که برخی از آن‌ها، سهم خود را در بهزیستی اقتصادی خانواده‌شان تشخیص می‌دهند و از کار لذت می‌برند. گروهی دیگر بر مشارکت اقتصادی و فعالیت کاری به‌عنوان نقش ثانویه نسبت به شوهران نگاه می‌کنند.

 

همان‌طوری که زنان به‌ سوی نیروی کار می‌روند مردان بیشتر مسئولیت‌های خانه‌داری و نگهداری کودک  را به عهده می‌گیرند. اگرچه ذکر این نکته مهم است زنان اکثریت مسئولیت نگهداری کودک و وظایف خانه‌داری را همچنان بر عهده می‌گیرند. علاوه بر این افزایش مشارکت نیروی کار زنان با افزایش مقدار زمان صرف شده توسط همسرانشان در خانه  هماهنگ نشده است. زنان کاملاً زمانی را که در وظایف خانه‌داری صرف می‌کنند کاهش نداده‌اند و در مقابل نیروی کار را افزایش داده‌اند. بنابراین بسیاری از زنان متأهل با فعالیت کردن در دو شیفت کار در خانه و بیرون خانه مقدار بیشتری کار می‌کنند. استرس و تقاضاهای شغل اغلب تأثیر منفی بر ارتباطات خانواده، بهزیستی روان‌شناختی و رضایت زناشویی دارد (گوزمن،2000).

 

دلزدگی از عشق یک‌روند تدریجی است، به‌ندرت و به‌طور ناگهانی بروز می‌کند. صمیمیت و عشق به زندگی رنگ‌باخته و خستگی عمومی عارض می‌شود.، در شدیدترین نوع فرسودگی با فروپاشی رابطه همراه است (برنشتاین، ترجمه توزنده جانی، 1380).

 

 

 

تعریف مساله و بیان سوالهای اصلی تحقیق:

 

سال‌هاست روان شناسان درصدد هستند به این سؤالات پاسخ دهند که چرا برخی از مردم نسبت به بعضی دیگر از بهداشت روانی بهتری برخوردارند؟ این سؤال، سؤال دیگری را به همراه می‌آورد که چرا بر خی نسبت به برخی دیگر در زندگی موفق‌ترند؟ چه عواملی این تفاوت‌ها ر ا رقم می‌زند؟(گلزاری و یزدی،1384). ازدواج به‌عنوان یک‌نهاد اجتماعی است که پایه و اساس ارتباط انسانی را تشکیل می‌دهد و در آن زن و مرد از طریق یک نیروی رمزی ناشی از غرایز و آیین و شعائر و عشق به هم جذب می‌روند و به‌طور آزادانه و کامل تسلیم یکدیگر شده تا واحد پویایی را به‌عنوان خانواده ایجاد کنند (برنو[7]،2009، به نقل باقریان و بهشتی،1390).

 

یکی از جنبه‌های اثرگذار اجتماعی حاضر بر سلامت افراد، حرفه و شغل هست که پرداختن به آن حائز اهمیت بوده و جای بحث دارد (حدادی، کلدی، سجادی و یوسفی،1390). حدود نیمی از نیروی کار جامعه را زنان تشکیل می‌دهند و گذشته از نقش فعال و چشمگیری که در عرصه خانواده ایفا می‌کنند، اشتغال اجتماعی آن‌ها امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. در حال حاضر زنان در عرصه کار و فعالیت اعم از بخش صنعت، کشاورزی، بهداشت و درمان، تعلیم و تربیت و غیره حضوری قابل‌توجه دارند و با توجه به نقش‌های متعدد و چشمگیر آن‌ها در عرصه خانواده و اجتماع، سلامت و ارتقاء سطح سلامتی آن‌ها اهمیتی خاص می‌یابد (شاهرخی،1380).

 

حرفه خویش آشنا شود تا بتواند به حل مسائل مربوط به حرفه‌ی خویش بپردازد. از این رو پژوهش حاضر به بررسی مؤلفه‌های منشور اخلاق حرفه‌ای معلمان دوره متوسطه استان سمنان با بهره گرفتن از روش پیمایشی می پردازد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه معلمان دوره متوسطه استان سمنان که تعداد آن ها در زمان انجام پژوهش حدوداً 2501 نفر بوده است تشکیل می‌دهد. برای گردآوری داده‌ها از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که  مهم ترین مؤلفه های منشور اخلاق حرفه ای  از نظر معلمان دوره متوسطه استان سمنان به ترتیب شامل؛ مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای معلمان در رابطه با همکاران، مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای معلمان در رابطه با سازمان آموزش و پرورش، مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای معلمان در رابطه با خود، مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای معلمان در رابطه با جامعه، مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای معلمان در رابطه با دانش آموزان و مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای معلمان در رابطه با والدین دانش آموزان بوده است. نتایج بیانگر این است که لازم است که معلمان خلق و خوی خود را فزونتر از آنچه بر دیگران ضروری است بهبود بخشیده و روابط حرفه‌ای خود را با دیگران بر اساس حسن سلوک تنظیم نمایند واین غایت اخلاق حرفه‌ای است.

 

کلیدواژه: اخلاق، اخلاق حرفه ای، منشور اخلاقی، معلمان، دوره متوسطه

 

 

 

فهرست

 

عنوان                                             صفحه

 

فصل اول: کلیات تحقیق 1

 

مقدمه. 2

 

الف) بیان مسئله. 3

 

ب) اهمیت و ضرورت تحقیق 6

 

پ) هدف های تحقیق 6

 

ت) سوال های تحقیق. 7

 

ث) تعریف متغیرهای تحقیق. 8

 

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق. 11

 

مقدمه. 12

 

الف) تاریخچه 13

 

1-1-2 تاریخچه اخلاق 13

 

2-1-2 تاریخچه اخلاق حرفه ای 15

 

ب) ماهیت اخلاق حرفه ای. 18

 

1-2-2 تعریف اخلاق حرفه ای 18

 

2-2-2 ویژگی های دانش اخلاق حرفه ای. 26

 

3-2-2 نظام های عمده اخلاق حرفه ای 29

 

4-2-2 اصول اخلاق حرفه ای. 31

 

5-2-2 کدهای اخلاق تا منشور اخلاق حرفه ای 36

 

6-2-2 منشور اخلاق حرفه ای 38

 

پ) اخلاق حرفه ای معلمان 41

 

عنوان                                             صفحه

 

1-3-2 اخلاق در حرفه معلمی 41

 

2-3-2 اهمیت و جایگاه دوره متوسطه 46

 

3-3-2 اخلاق معلم در دوره متوسطه 50

 

ت) پیشینه تحقیق. 52

 

1-4-2 پژوهش های داخلی. 52

 

2-4-2 پژوهش های خارجی. 62

 

ث) چارچوب مفهومی 66

 

فصل سوم: روش شناسی تحقیق 69

 

الف) روش تحقیق 70

 

ب) جامعه آماری تحقیق 70

 

پ) نمونه تحقیق 71

 

ت) ابزار تحقیق 71

 

1-3-3 روایی. 72

 

2-3-3 پایایی 72

 

ث) شیوه تحلیل داده ها. 72

 

فصل چهارم: یافته های پژوهش 75

 

مقدمه. 76

 

الف) اطلاعات جمعیت شناختی نمونه پژوهش 76

 

ب) بررسی سؤال های پژوهش. 82

 

1-2-4 بررسی سوال شماره یک پژوهش. 82

 

2-2-4 بررسی سوال شماره دو پژوهش. 83

 

عنوان                                             صفحه

 

3-2-4 بررسی سوال شماره سه پژوهش. 89

 

4-2-4 بررسی سوال شماره چهار پژوهش. 93

 

5-2-4 بررسی سوال شماره پنج پژوهش 96

 

6-2-4 بررسی سوال شماره شش پژوهش. 101

 

7-2-4 بررسی سوال شماره هفت پژوهش 104

 

8-2-4 بررسی سؤال شماره هشت پژوهش 107

 

پ) یافته های جانبی پژوهش 114

 

1-3-4 مقایسه دیدگاه معلمان زن و مرد در خصوص اهمیت مؤلفه ها   114

 

2-3-4 مقایسه دیدگاه معلمان با سطوح مختلف تحصیلات در خصوص اهمیت مؤلفه ها 116

 

3-3-4 مقایسه دیدگاه معلمان با سوابق مختلف تدریس در خصوص اهمیت مؤلفه ها 119

 

4-3-4 مقایسه دیدگاه معلمان شهرهای مختلف در خصوص اهمیت مؤلفه ها 123

 

فصل پنجم: نتیجه گیری 126

 

مقدمه. 127

 

الف) نتایج بررسی سؤال های پژوهش. 127

 

ب) نتایج حاصل از بررسی یافته های جانبی پژوهش 137

 

پ) پیشنهادات پژوهش 139

 

ت) محدودیت های پژوهش 140

 

منابع. 141

 

پیوست. 146

 

مقدمه

 

امروزه در موارد بسیاری از علوم بین رشته ای صحبت می شود. یکی از این علوم دانش اخلاق حرفه ای است. این دانش از یکسو به اخلاق و تربیت اخلاقی افراد و از سوی دیگر به اقتصاد و تربیت حرفه ای آن ها وابسته است. علی رغم تأثیرات فراوانی که این دانش می تواند در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها داشته باشد اما چنان که باید و شاید بدان پرداخته نشده است. مقایسه‌‌ی وضعیت اخلاق حرفه‌ای در جهان صنعتی در دو حوزه‌ی معرفتی و اجتماعی، منزلت اخلاق حرفه‌ای در ایران باستان و جایگاه راهبردی اخلاق حرفه‌ای در آموزه‌های اسلامی  و منزلت اخلاق حرفه‌ای در تمدن اسلامی با وضعیت موجود بیانگر این واقعیت تلخ است که از وضعیتی مناسب شأن تاریخی خود در توسعه ی اخلاق حرفه ای برخوردار نیستم و این در حالی است که تاریخ فرهنگی و دینی این سرزمین حامل گنج های گرانباری از میراث غنی خود در این مورد است. عدم رشد اخلاق حرفه‌ای در مشاغل و سازمان‌ها و توسعه نیافتگی آن به عنوان یک دانش عوامل فراوانی دارد، که یکی از آن ها کم کاری در حوزه اخلاق پژوهی به طور عام و اخلاق حرفه‌ای به طور خاص است (قراملکی،1386: 23-22).

 

اخلاق حرفه‌ای یکی از مسائل اساسی همه جوامع بشری است. در حال حاضر، متأسفانه در جامعه ما در محیط کار کمتر به اخلاق حرفه‌ای توجه می‌شود. در حالی که در غرب سکولار، شاخه‌ای با عنوان اخلاق حرفه‌ای وجود دارد، ولی در جامعه دینی ما به اخلاق توجه کافی نشده است. جامعه ما نیازمند آن است تا ویژگی‌های اخلاق حرفه‌ای آشنا شده و برای تحقق آن فرهنگ‌سازی شود(امیری و همکاران،1389). به نظر می رسد در چارچوب فرهنگ ما، عملی کردن مسأله اخلاقی به بزرگان و علمای دینی، مربیان و مدیران در سطح فردی، سازمانی و اجتماعی وابسته است. شاید بتوان گفت چاره کار برای توسعه اخلاق، ترویج آن و نوعی فایده باوری یا قاعده نگری است. فایده باوری که مقید به مجموعه ای از ارزش ها، هنجارها و قواعد مقبولیت یافته است(خاکی به نقل از غلامی،66:1388). اما بین پیروی صرف از ضوابط اخلاقی و داشتن تعهد عملی نسبت به ضوابط اخلاقی سطح بالا نیز تفاوت زیادی وجود دارد. تعهدات اخلاقی مستلزم عملکرد اخلاقی است و ارتقاء معیارهای اخلاقی مستلزم دستیابی به استانداردهای مطلوب رفتاری است(کیانی و همکاران،81:1387).

 

هر حرفه ای دارای مجموعه پیچیده ای از دانش، معیارها و اخلاقیات مربوط به رسالت حرفه بوده و به اعتماد عمومی نیاز دارد. در این خصوص، مجموعه معیارهای اخلاقی و رفتاری به وسیله جامعه حرفه ای توسعه می یابد و اهمیت آن درک می شود. هر چند به نظر می رسد مفهوم اخلاق حرفه ای محدود به حرفه مندانی چون پژشکان، وکلا، حسابداران و مانند آنان باشد، اما به لحاظ تاریخی، همه حرفه هایی که از پایداری و اقبال برخوردار بوده اند داراری مجموعه ای از اصول کاری و اخلاق حرفه ای می باشند(اسفندیاری مقدم، حسنلو،48:1389). یکی از حرفه ای که در طول تاریخ مطرح بوده است، حرفه ی معلمی است. در طول تاریخ  انبیاء و الیاء الهی نه تنها به رعایت اخلاقیات سفارش نموده اند بلکه به عنوان معلم همه بشریت خود را ملزم به رعایت اخلاقیات می کرده اند. معلمان نیز در جامعه برای انجام رسالت خود مسئولیت های اخلاقی خاصی دارند که در حوزه اخلاق حرفه ای جای می گیرد.

 

الف) بیان مسأله :

 

 اخلاق درفرهنگ لغت به معنی عادت، رویه، سجیه و. است. و در اصطلاح به آن دسته از صفات مثبت گفته می شود که با هنجار های جامعه همخوانی دارند. اخلاق به طور ساده شامل شناخت صحیح از ناصحیح و آن گاه انجام صحیح و ترک ناصحیح است. به تعبیری دیگر، اخلاق معرفتی است که از افعال اختیاری انسان بر اساس یک سیر عقلایی شکل می گیرد. برخی نیز اخلاق را تدبیر انسان برای نفس خود تعریف کرده اند(قاسمی،1390:87). علامه مجلسی در تعریف اخلاق می گوید: «اخلاق ملکه ای نفسانی است که کار به آسانی از آن صادر می شود. برخی از این ملکات فطری و ذاتی اند و پاره ای از آن ها نیز با تفکر و تلاش و تمرین عادت دادن نفس به آن ها به دست می آیند.»(انجمن کتابداری قم،14:1386).

 

دانش ناظر به اخلاق از دو سطح معرفتی برخوردار است: علم اخلاق و فلسفه ی اخلاق. علم اخلاق دو رهیافت متمایز دارد: اخلاق حرفه ای و اخلاق کاربردی. اخلاق حرفه ای شاخه ای از اخلاق کاربردی است که به مباحث اخلاقی در حرفه می پردازد(قراملکی،1386: 11-10). برای فهم بهتر اخلاق حرفه ای ابتدا لازم است بدانیم که حرفه چیست؟ در تعریف حرفه چادویک[1] می گوید: « واژه حرفه به معانی گوناگونی به کار می رود. حرفه در معنای وسیع کلمه صرفاَ به معنای شغل یک شخص است اما در معنایی محدودتر به نوع خاصی از فعالیت اشاره می کند که: اولاَ شخص، همراه با آن دارای موقعیتی خاص می شود و ثانیاَ با اصول اخلاقی خاصی گره خورده است.» (چادویک،1381). به عقیده ی قراملکی اخلاق حرفه ای، حوزه ای تخصصی در دانش اخلاق است که به بیان مسئولیت های اخلاقی بنگاه ها و مشاغل و نیز تحلیل مسائل اخلاقی در کسب و کار می پردازد، نقش عملیاتی در حل معضلات اخلاقی در کسب وکار دارد(قراملکی،137:1382).

 

از قرن هفدهم میلادی و با وقوع نوزایش علمی و انقلاب صنعتی، زندگی بشر به شدت با تکنولوژی، صنعت، حرف و مشاغل گوناگون و جدید گره خورده و پیچیدگی این تحولات و درهم تنیده بودن بسیاری از حرف و مشاغل با سازمان موجب پدید آمدن شخصیت های حقیقی در جامعه امروزی شده است. همان گونه که افراد و شخصیت های حقیقی در قبال محیط، مسئولیت اخلاقی دارند، یک شخصیت حقوقی هم در روابط جاری خود با دیگر اشخاص حقیقی یا حقوقی و جامعه ای که به آن تعلق دارد، وظایف و تکالیفی اخلاقی بر دوش دارد(غفوری نژاد،1387:58). اخلاق حرفه ای نیز بر حسب تنوع حرف دامنه ی بسیار وسیعی دارد: اخلاق پزشکی، اخلاق آموزش و پرورش، اخلاق پژوهش و . . یکی از حرفه های مهم و تأثیر گذار در جامعه حرفه ی معلمی است. معلم کسی است که به منظور آموزش معین به یک عده دانش آموز یا دانشجو در یک مؤسسه تربیتی استخدام می شود(شعاری نژاد،1375:411). معلمان کلیدی ترین عنصر یک نظام تعلیم و تربیت هستند. اهمیت جایگاه و نقش معلم در تعلیم و تربیت تا آنجاست که برخی معتقدند معلم، کفایت و کارایی او آیینه تمام نمای کفایت و کارایی هر نظام آموزش و پرورش است.

 

مرور سوابق تحقیقات انجام شده نشان داد که ابراهیم نیا (1374) در پژوهشی تحت عنوان اثر تشکل های صنفی در شکل‌گیری اخلاق حرفه‌ای رانندگان برون شهری ایران، جوزفسون (1379) درپژوهشی تحت عنوان اصول اخلاق حرفه ای، عاملی (1381) در پژوهشی عنوان بررسی مبانی نظری اخلاق حرفه ای در اسلام، چادویک (1381) در پژوهشی تحت عنوان اخلاق حرفه ای، قراملکی و سیاری (1386) در پژوهشی تحت عنوان تحویلی نگری مانع ترویج اخلاق حرفه ای، فریور (1386) در پژوهشی تحت عنوان اخلاق حرفه مندی و پیشه وری در ایران باستان، قراملکی (1386) در پژوهشی تحت عنوان بر سر گنج، نخود ساز (1387) در پژوهشی تحت عنوان بررسی میزان کاربست مؤلفه های اخلاق حرفه ای در مراکز تربیت معلم شهرهای یزد و اصفهان، بهنام جام (1389) در پژوهشی تحت عنوان بررسی  وضعیت اخلاق حرفه ای آموزش اعضای هیأت علمی دانشگاه شاهد، یعقوبی(1389) در پژوهشی تحت عنوان مسئولیت اخلاق حرفه ای در آموزش مهندسی، قاسمی (1390) با پژوهشی تحت عنوان اخلاق حرفه ای، ضرورت یا انتخاب، ماریو (2002) با پژوهشی تحت عنوان «بازنگری کدهای اخلاق حرفه ای پزشکی قانونی آمریکایی- انگلیسی با ملاحظاتی برای طراحی کد و سقدین (2011) در پژوهشی تحت عنوان قابلیت انعکاسی- هدف خاص درس اخلاق حرفه ای معلمان در این حوزه تحقیقاتی را انجام داده اند.

 

معلم در  یک جامعه نقش بسیار مهمی دارد و آن تربیت نسل هاست. لذا نحوه ی عمل او در موقعیت های گوناگون می تواند تعیین کننده و اثر گذار باشد. این حرفه مهم در جامعه نیز همانند بسیاری از حرف نیاز به آن دارد که با اخلاقیات مربوط به حرفه خویش آشنا شود تا بداند که در موقعیت های  مختلف و چه بسا متعارض چگونه عمل کند و بتواند با بهره گرفتن از آن به حل مسائل مربوط به حرفه ی خویش بپردازد. با عنایت به مرور سوابق نظری و پیشینه تحقیق و با توجه به اهمیت فراوان نقش معلم در جامعه وهمچنین عدم وجود کدهای اخلاقی مصوب برای معلمان مسئله پژوهش حاضر «بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه ای معلمان دوره ی متوسطه» است و به دنبال پاسخ گویی به این سؤال است که مؤلفه های اخلاق حرفه ای معلمان دوره متوسطه چیست؟

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

چکیده

 

        این پژوهش سعی دارد تا به مفهوم اخلاق حرفه ای بپردازد و توجه کتابداران را به آن جلب کند تا با همت کلیه کتابداران این کمبود در حرفه‌ی اجتماع مدار کتابداری حل شود. این تحقیق از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی است و جمع‌آوری داده‌های آن با بهره گرفتن از روش میدانی و پیمایشی ارزشیابی انجام گرفته است. کتابخانه های وابسته به آستان قدس رضوی در مجموع دارای 43 کتابخانه و دارای 152 کتابدار می باشد که جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می‌دهند. نمونه گیری، از روش سرشماری بهره گرفته شده است. در این پژوهش برای جمع‌آوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. پایایی پرسشنامه با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ (r= 0/89) برآورد گردید. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که بین دیدگاه کتابداران به اصول اخلاق حرفه­ای با توجه به سن، تجربه کاری، سطح تحصیلات، تخصص شغلی، جنسیت، سمت، شرایط استخدامی آنان ارتباط وجود دارد و کتابداران با اخلاق حرفه‌ای کتابداری آشنایی دارند و وجود منشور اخلاقی و بیانیه اخلاقی مدون و مکتوب در هر کتابخانه‌ای را لازم و ضروری می­دانند. دیدگاه کتابداران مسئولیت در قبال حرفه با میانگین رتبه27/5 در اولویت اول، مسئولیت در مقابل خود با میانگین رتبه 18/5 در اولویت دوم، مسئولیت در قبال جامعه با میانگین رتبه 80/4 در اولویت سوم، مسئولیت در قبال سازمان با میانگین رتبه 73/4 در اولویت چهارم، مسئولیت در قبال متخصصان سایر رشته­ها با میانگین رتبه06/3 در اولویت پنجم، مسئولیت در قبال استفاده کنندگان با میانگین رتبه 28/2 در اولویت ششم و مسئولیت در قبال همکاران در اولویت هفتم قرار می­گیرد.

 

کلید واژه: اخلاق حرفه ای، کتابداران، کتابداری، منشور و بیانیه اخلاقی، کتابخانه‌های آستان قدس رضوی

 

 فهرست مطالب

 

       عنوان                                                                                             شماره صفحه    

 

       چکیده

 

                                                       فصل اول : کلیات پژوهش

 

             1-1- بیان مسأله . 2

 

             1-2- اهداف تحقیق. 4

 

           1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش. 5

 

           1-4- سوالات تحقیق 6

 

           1-5- فرضیه های پژوهش 6

 

           1-6- تعاریف مفهومی و عملیاتی.: 7

 

              1-6-1 اخلاق.. 7

 

               1-6-2 اخلاق حرفه ای… 7

 

1 -6-3  بیانیه های اخلاقی. 8

 

1-6-4  ویژگی های حرفه کتابداری.9

 

1-7- متغیرهای پژوهش 9

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

 

2-1- مقدمه 12                                      

 

2-2- اخلاق. 12

 

2-3- علم اخلاق 14

 

2-4- فلسفه اخلاق. 15

 

2-5- اخلاق: رمز موفقیت شغلی. 16

 

                                                                  ادامه فهرست مطالب

 

       عنوان                                                                                          شماره صفحه

 

2-6- معیارهای ارزیابی نظریه های اخلاقی. 16

 

2-7- اخلاق فردی. 17

 

2-8- اخلاق شغلی. 18

 

2-9- اخلاق حرفه ای 18

 

2-10- پنج نظام عمده اخلاق حرفه ای 21

 

2-11- منابع اخلاق حرفه ای. 22

 

2-12- اخلاق حرفه ای کتابداری و اطلاع رسانی22

 

2-13- قوانین اخلاق حرفه ای. 24

 

2-14- اصول و قوانین اخلاقی در کتابداری و اطلاع رسانی 26

 

2-15- اخلاق حرفه ای از دید کتابداران و متخصصان. 28 

 

2-16- اخلاق حرفه ای دو معنا دارد. 28

 

2-17- آثار فرا سازمانی اخلاق حرفه ای 28

 

2-18- مزیت وجود اخلاق حرفه ای. 29

 

2-19- حرفه چیست؟ 29

 

    2-19-1 ویژگی های حرفه. 31

 

ادامه فهرست مطالب

 

     عنوان                                                                                              شماره صفحه       

 

   2-19-2 ویژگی های حرفه کتابداری.. 32                                                       

 

2-20- کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی به منزله سازمان. 33

 

    2-20-1 سازمان33

 

2-21- کتابخانه چیست؟34

 

   2-21-1 اقسام کتابخانه ها 34

 

2-22- کتابداری چیست؟. 35

 

2-23- کتابدار کیست؟. 35                                    

 

2-24- کارکردهای حرفه کتابداری. 35

 

2-25- مدیریت و اداره کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی 36                                                                                 

 

2-26- برخی از ویژگی های اخلاقی کتابدار. 37

 

2-27- اخلاق کتابداری 39

 

2-28- اصول اخلاقی کتابداران آمریکا 39

 

2-29- مسئولیت ها و خط مشیهای اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی 40

 

   2-29-1 خط مشی های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال جامعه 40

 

   2-29-2 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال کاربران 41

 

 

 

ادامه فهرست مطالب

 

     عنوان                                                                                              شماره صفحه       

 

   2-29-3 ارزشهای اخلاقی در مواجههه با کاربران 41

 

   2-29-4 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال کتابداران و کارکنان. 42                                                    

 

   2-29-5 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال پدید آورندگان اثر. 42

 

   2-29-6 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال حرفه 43

 

   2-29-7 مسئولیت های اخلاقی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در قبال کتابداران و کارکنان. 44

 

2-30- اصول اخلاقی کتابداران و اطلاع رسانان ایران 44                                               

 

   2-30-1 مسئولیت در قبال خود. 45                                                         

 

   2-30-2 مسئولیت در قبال همکاران. 45

 

   2-30-3 مسئولیت در قبال استفاده کنندکان 46

 

   2-30-4 مسئولیت در قبال سازمان. . 47

 

   2-30-5 مسئولیت در قبال حرفه 47

 

   2-30-6 مسئولیت در قبال متخصصان سایر رشته ها 48

 

   2-30-7 مسئولیت در قبال جامعه. 49

 

2-31- مدیریت اخلاق در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی. 49

 

2-32- مفهوم منشور اخلاقی 50

 

2-33- تدوین بیانیه های اخلاقی. 52

 

 

 

ادامه فهرست مطالب

 

     عنوان                                                                                              شماره صفحه       

 

2-35- نمونه هایی از عهدنامه اخلاقی. 53                                 

 

   2-35-1 عهدنامه اخلاقی انجمن کتابداری امریکا. 53

 

  2-35-2 عهدنامه اخلاقی انجمن کتابداری ایتالیا.55                            

 

2-36- پیشینه پ‍‍‍ژوهش 57

 

   2-36-1 پیشینه پ‍‍‍ژوهش در ایران 57                                                                  

 

   2-36-2 پیشینه پژوهش در خارج کشور . 58

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 

3-1- مقدمه 62

 

3-2- روش پژوهش. 63

 

3-3- جامعه آماری. 64

 

3-4- روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه. 68

 

3-4- ابزار و روش گردآوری اطلاعات…69

 

   3-4-1 تعیین روایی  پرسشنامه…71 

 

‌   3-4-2 تعیین پایایی  پرسشنامه. 71

 

3-5- روش تجزیه و تحلیل داده ها. 72

 

 

 

ادامه فهرست مطالب

 

     عنوان                                                                                              شماره صفحه       

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش

 

چکیده:

 

هدف از این پژوهش بررسی میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای مادی و معنوی دانش آموزان شهرستان شهرکرد در سال1391بود. این پژوهش از نوع کاربردی و با روش تحقیق زمینه یابی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را، کلیه دانش آموزان سال سوم متوسطه رشته علوم انساتی به تعداد 255 نفر و دبیران روان شناسی به تعداد 6 نفر از شهرستان شهرکرد تشکیل دادند که با توجه به محدود بودن جامعه آماری، کل جامعه به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تمام شماری مطالعه شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بوده است که پس از تعیین روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های مجذور کای و تی مستقل استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین میزان انطباق محتوای کتاب روان شناسی سوم متوسطه با نیازهای دانش آموزان، تفاوت مشاهده شده بین فراوانی ها معنادار است و اکثر دانش آموزان معتقدند که میزان انطباق محتوای کتاب روان شناسی سوم متوسطه با نیازهای مادی در حد متوسط و با نیازهای معنوی و کل نیازهای آنان در حد زیاد بوده است. همچنین نتایج حاکی ازآن است که بین میزان انطباق محتوای کتاب روان شناسی با نیازهای مادی و معنوی دانش آموزان از دید گاه دبیران، تفاوت مشاهده شده بین فراوانی ها معنادار نشده است و اکثر آنان معتقدند که محتوای کتاب روان شناسی با نیازهای مادی و معنوی دانش آموزان انطباقی ندارد. افزون بر آن، مقایسه میانگین ها نشان داد که بین دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر در مورد میزان انطباق محتوای کتاب روان شناسی سوم متوسطه با نیازهای آنان تفاوت معنادار وجود دارد و دانش آموزان دختر ارزیابی بهتری در مقایسه با دانش آموزان پسر داشتند. همچنین بین دیدگاه دانش آموزان با دبیران در مورد میزان انطباق محتوای کتاب روان شناسی با نیازهای دانش آموزان نیز تفاوت معناداری وجود دارد و دانش آموزان ارزیابی بهتری در مقایسه با دبیران داشتند.

 

کلمات کلیدی: نیازها، کتاب درسی، محتوا، مقطع متوسطه.

 

  فهرست مطالب

 

عنوان                                         صفحه

 

فصل اول : کلیات پژوهش .                       1

 

1-1-مقدمه . 2

 

1-2-بیان مسئله .      3

 

1-3-اهداف تحقیق .            5

 

    1-3-1-اهداف کلی                       5

 

    1-3-2-اهداف جزیی                           6

 

1-4-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق                                     7

 

1-5-سئوالات یا فرضیه های تحقیق    .                              9

 

    1-5-1-سئوال کلی تحقیق    .                              9

 

    1-5-2-سئوالات جزئی تحقیق    .                                   10

 

1-6-تعریف مفاهیم مطرح شده در تحقیق        12

 

    1-6-1-تعاریف نظری    .                       12

 

    1-6-2-تعاریف عملیاتی    .                           14

 

فصل دوم : بررسی ادبیات و بیشینه تحقیق    .    16

 

2-1- مقدمه . 17

 

2-2- مبانی نظری پژوهش .                   17

 

   2-2-1-مفهوم و ماهیت نیاز                               17

 

      2-2-1-1-اهمیت نیازها در زندگی انسان   19

 

      2-2-1-2- نیازها از دیدگاه روان شناسان   19

 

      2-2-1-3– نیازها از منظر اندیشمندان دینی   .      23

 

      2-2-1-4- جمع بندی دیدگاه ها درباره نیازها      23

 

   2-2-2-آموزش متوسطه                           24

 

      2-2-2-1-اهمیت آموزش متوسطه     25

 

      2-2-2-2-اهداف آرمانی دوره آموزش متوسطه   25

 

   2-2-3-کتاب درسی                       26

 

      2-2-3-1-تعریف و مفهوم کتاب درسی   .  26

 

      2-2-3-2-نقش و کارکرد کتاب درسی   28

 

   2-2-3-3-محتوا و ساختار کتاب درسی   . 28

 

      2-2-3-4-ویژگی های کتاب درسی   . 29

 

      2-2-3-5-معیارهای کتاب درسی   . 30

 

   2-2-4-برنامه درسی                     31

 

      2-2-4-1-نگرش های اساسی به برنامه درسی        31

 

      2-2-4-2-عناصر برنامه درسی   .   32

 

   2-2-5-محتوا   .         35

 

      2-2-5-1-مفهوم محتوا   .                               35

 

      2-2-5-2-ماهیت محتوا   .                               35

 

      2-2-5-3-چگونگی فرایند انتخاب محتوا   . 36

 

      2-2-5-4-معیارهای انتخاب محتوا   . 37

 

      2-2-5-5-تناسب محتوا با نیازهای اجتماع   . 38

 

      2-2-5-6-تناسب محتوا با نیاز فراگیر   . 39

 

      2-2-5-7-تناسب محتوا با ساختار دانش   . 40

 

   2-3-مبانی تجربی پژوهش                                   41

 

      2-3-1-تحقیقات داخلی     41

 

      2-3-2-تحقیقات خارجی   50

 

   2-4-چهار چوب نظری پژوهش    .   62

 

   2-5-خلاصه و جمع بندی   .                               63

 

فصل سوم : روش پژوهش                   65

 

3-1-مقدمه   .   66

 

3-2-روش پژوهش   .       66

 

3-3-جامعه آماری         66

 

3-4-روش نمونه گیری               66

 

3-5-ابزار گردآوری داده ها                         67

 

3-6-روایی               .   68     

 

3-7-پایایی                  68  

 

3-8-شیوه جمع آوری داده ها   .                         69

 

3-9-روش های آماری   .           69

 

فصل چهارم : تحلیل داده ها   .                   71

 

4-1-مقدمه                                      72

 

4-2-توصیف شاخص های دموگرافیک پاسخگویان   . 72  

 

   4-2-1-توزیع فراوانی و درصدی متغیر جنسیت در دانش آموزان                    72

 

   4-2-2-توزیع فراوانی و درصدی متغیر جنسیت در دبیران          74

 

   4-2-3-توزیع فراوانی و درصدی متغیر سن در دانش آموزان                74

 

   4-2-4-توزیع فراوانی و درصدی متغیر سن در دبیران      75

 

   4-2-5-توزیع فراوانی و درصدی دانش آموزان به تفکیک ناحیه                    76

 

   4-2-6- توزیع فراوانی و درصدی متغیر معدل در دانش آموزان                  77

 

4-3- توصیف متغیرهای پژوهش                               78

 

   4-3-1-آماره های توصیفی نیازهای هشت گانه از دیدگاه دانش آموزان                                78

 

   4-3-2-آماره های توصیفی نیازهای هشت گانه از دیدگاه دبیران                        80

 

4-4-بررسی سئوالات پژوهش                         81                      

 

        4-4-1- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم     متوسطه تا چه اندازه با نیازهای مادی مطابقت دارد؟   .   81  

 

   4-4-2- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم   متوسطه تا چه اندازه با نیازهای معنوی  مطابقت دارد؟   .   82

 

   4-4-3- از دیدگاه دبیران روان شناسی، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای مادی دانش آموزان مطابقت دارد؟ .     83       

 

   4-4-4- از دیدگاه دبیران روان شناسی، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای معنوی دانش آموزان مطابقت دارد؟        84

 

   4-4-5- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای اخلاقی دینی مطابقت دارد؟      85

 

   4-4-6- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای اجتماعی مطابقت دارد؟     86

 

   4-4-7- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای فرهنگی مطابقت دارد؟   87

 

   4-4-8- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای روان شناختی مطابقت دارد؟     87  

 

   4-4-9- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای اقتصادی مطابقت دارد؟   . 88

 

   4-4-10- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای مهارت مطابقت دارد؟   88

 

   4-4-11- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای زیستی مطابقت دارد؟   .  89                                 

 

   4-4-12- از دیدگاه دانش آموزان، محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه تا چه اندازه با نیازهای آموزشی- تربیتی مطابقت دارد؟   . 89 

 

   4-4-13- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اخلاقی – دینی، با یکدیگر متفاوت است؟                  .      90  

 

   4-4-14- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اجتماعی، با یکدیگر متفاوت است؟           .      91  

 

   4-4-15- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای فرهنگی، با یکدیگر متفاوت است؟         .      92  

 

   4-4-16- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای روان شناختی، با یکدیگر متفاوت است؟                     92  

 

   4-4-17- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اقتصادی، با یکدیگر متفاوت است؟                93  

 

   4-4-18- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای مهارت، با یکدیگر متفاوت است؟         .      93  

 

   4-4-19- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای زیستی، با یکدیگر متفاوت است؟              94  

 

   4-4-20- آیا ارزیابی دانش آموزان دختر و پسر از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای آموزشی – تربیتی، با یکدیگر متفاوت است؟                 95

 

   4-4-21- آیا ارزیابی دبیران و دانش آموزان از میزان انطباق محتوای کتاب روانشناسی سال سوم متوسطه با نیازهای اخلاقی – دینی، با یکدیگر متفاوت

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                              صفحه

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

مقدمه 2

 

بیان مسأله 3

 

اهمیت و ضرورت مساله 6

 

اهداف پژوهش 8

 

سؤالهای پژوهش 9

 

متغیرها . 9

 

فصل دوم: پیشینه پژوهش

 

مقدمه 13

 

مفهوم برنامه درسی . 13

 

سطوح برنامه درسی 15

 

اهداف برنامه درسی . 16

 

منابع تعیین هدفها . 17

 

محتوا . 19

 

انتخاب محتوا 20

 

راهبردهای یاددهی یادگیری 20

 

طبقه بندی روش های تدریس 21

 

ارزشیابی در برنامه ریزی درسی و آموزشی . 22

 

اصول ارزشیابی پیشرفت تحصیلی . 22

 

انواع ارزشیابی در برنامه درسی دوره پیش دبستان 23

 

آموزش و پرورش دوره پیش دبستان . 24

 

ویژگی نوآموزان دوره پیش دبستان. 25

 

هدفهای آموزشی در دوران اولیه کودکی. 32

 

اجتماعی شدن 32

 

دستیابی به ارزشها 33

 

کسب صلاحیت فکری. 34

 

یادگیری نظامهای زبانی 35

 

یادگیری راه های بیان خود 35

 

زیبایی شناسی. 36

 

یادگیری مهارتهای جسمانی 36

 

کسب خودمختاری شخصی. 36

 

برنامه درسی مراکز پیش دبستانی 37

 

جهت گیری هدفها در دوره پیش دبستانی. 39

 

اهداف آموزش و پرورش دوره پیش دبستانی. 40

 

محتوای برنامه درسی دوره پیش دبستانی . 41

 

محتوای علوم طبیعی و اکتشاف در برنامه درسی 41

 

محتوای ریاضیات و حل مسأله 41

 

محتوای دینی و قرآنی 42

 

سوادآموزی و زبان آموزی با محوریت کاربرد 42

 

هنر و خلاقیت با محوریت آفرینندگی 42

 

اصل مهم در سازماندهی روش تدریس در دوره پیش دبستانی  42

 

اهمیت آموزش و پرورش دوره پیش دبستان 43

 

تعلیم و تربیت دوره پیش از دبستان از نظر دانشمندان بزرگ مغرب زمین 45

 

تفاوت کودکان در سنین پیش دبستان 49

 

شخصیت 51

 

رشد اجتماعی کودک. 53

 

رشد عاطفی کودک. 55

 

رشد اخلاقی کودک 56

 

رشد معنوی کودک 57

 

رشد عقلانی کودک 58

 

نقش مهم بازی به عنوان محور اصلی برنامه درسی دوره پیش دبستانی 58

 

پیشینه خارجی. 60

 

پیشینه داخلی. 62

 

نتیجه‌گیری 67

 

 

 

فصل سوم: روش شناسی

 

مقدمه 69

 

جامعه آماری . 69

 

حجم نمونه و روش نمونه گیری. 69

 

نوع پژوهش 69

 

ابزار پژوهش 69

 

روش تعیین پایایی و روایی ابزار پژوهش. 70

 

روش گردآوری اطلاعات. 70

 

روش های آماری تحلیل داده ها 70

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش

 

مقدمه . 73

 

سؤال 1 پژوهش. 89

 

سؤال 2 پژوهش. 91

 

سؤال 3 پژوهش. 92

 

سؤال 4 پژوهش. 93

 

سؤال 5 پژوهش. 94

 

رتبه بندی تأثیر برنامه درسی در انواع رشد 96

 

 

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

مقدمه 98

 

سؤال اول پژوهش. 98

 

سؤال دوم پژوهش. 99

 

سؤال سوم پژوهش. 100

 

سؤال چهارم پژوهش. 101

 

سؤال پنجم پژوهش 102

 

نتیجه گیری کلی. 103

 

محدودیتهای پژوهش. 104

 

پیشنهادهای کاربردی 105

 

پیشنهادهای پژوهشی 106

 

منابع 107

 

پیوست 112

 

مقدمه

 

نظام آموزش و پرورش از مهمترین سازمانهای پیچیده و اجتماعی هر کشور است که نقش بسزایی در رشد و پیشرفت جوامع ایفا می کند ثمربخشی این نظام از یکسو تبدیل کردن انسان‌های مستعد به انسانهای سالم و بالنده متعادل و رشد یافته است و از سویی تأمین کننده نیروی انسانی مناسب برای بخش‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. لازمه تحقق این اهداف در اجتماع ارائه تعلیم و تربیت صحیح و اصولی و برنامه ریزی دقیق برای آن است از این رو توجه به ضرورت آموزش و پرورش صحیح کودکان به عنوان آینده سازان جامعه امری بدیهی به نظر می رسد (صفوی، 1390).

 

آموزش و پرورش پیش دبستانی به عنوان اولین مرحله از آموزش و پرورش رسمی بستر مناسبی را برای رشد و شکوفایی شخصیت کودکان فراهم می‌آورند (ندیمی، 1387). از آنجایی که پایه های نخستین رشد شخصیت در سالهای اولیه زندگی کودک نهاده می شود شناخت ویژگی ها و نیازهای زیستی ذهنی، عاطفی، اجتماعی کودک توسط والدین و مربی و انتخاب بهترین روشها در جهت حُسن تأمین نیازها از مهمترین عوامل تکوین شخصیت کودک در این سنین به حساب آمده که توجه به آن امری مهم و ضروری می باشد.

 

رشد و تکامل کودکان در این دوره زمینه ساز موفقیت و پیشرفت آنان در مقاطع تحصیلی بالاتر زندگی می گردد و متعاقباً توسعه جامعه نیز نیازمند انسانهای رشد یافته و ماهر است در این میان توجه مسؤلان آموزش و پرورش به مراکز پیش دبستانی و رشد و شکوفایی شخصیت همه جانبه کودکان در این مقطع یک امر ضروری و مهم تلقی شده چرا که بی توجهی به مسائل و مشکلات دوره پیش دبستانی و عدم برنامه ریزی مفید و مؤثر با علایق و نیازهای کودکان در این سن اثرات مخربی را بر سلامت و شخصیت کودکان بر جای خواهد گذاشت.