چکیده

 

   امروزه افزایش تصاعدی تعداد انتشارات و تولیدات علمی، نیاز به استفاده از ابزارها و سنجه‌های گوناگون به منظور سنجش و ارزیابی آنها را دو چندان کرده است. وجود ابزارهای مناسب ارزیابی تولیدات علمی به برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذارانه کمک بسیاری می­ کند. با توجه به اهمیت این موضوع، هدف از این پژوهش شناسایی و اعتبارسنجی معیارهای و شاخص­های ارزیابی کیفیت و نفوذ تولیدات علمی در حوزه دانش هسته­ای ایران است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش­های علم­سنجی است که با بهره گرفتن از روش تحقیق ترکیبی شامل روش­های کیفی و ارزیابانه به انجام رسیده است. جامعه آماری این تحقیق شامل دو بخش محققین حوزه شاخص­گذاری به منظور تعیین و ارزش­گذاری شاخص ارائه شده در این پژوهش و مقالات ایرانی نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس در طی سال­های 2007-2011 در حوزه­ دانش هسته­ای است.  به منظور ارزیابی روایی و پایایی پرسشنامه بترتیب ازمقیاس سنجش لیکرت و آلفای کرونباخ استفاده شده است.یافته­ های پژوهش با بهره گرفتن از آمار توصیفی (فراوانی و میانگین) و آزمون استنباطی (همبستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از نرم‌افزارهای اکسل و اس‌پی‌اس‌اس به منظور رسم نمودارها و سنجش همبستگی در این خصوص استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که از 31 شاخص­های ارائه شده­ی در این  پژوهش، از نظر صاحب­نظران 27 شاخص قابلیت استفاده برای ارزیابی مقالات علمی رادارا هستندو همچنین در طی سال‌های 2007 تا 2011،  تعداد مقالات حوزه دانش هسته­ای ایران افزایش یافته است. با توجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان چنین بیان کرد که بین دو شاخص کیفیت و نفوذ مقالات حوزه دانش هسته­ای ایران رابطه‌ی معنادار وجود ندارد و همچنین معیارهای مورد استفاده برای ارزیابی ظاهری مقالات حوزه دانش هسته­ای معیارهای ناکارآمدیبه شمار می­روند.

 

کلید واژه‌ها: شاخص‌ کیفیت، شاخص نفوذ، معیارهای ارزیابی ظاهری، ارزیابی تولیدات علمی، دانش هسته­ای، ایران.

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                               صفحه                    

 

کیده ت‌

 

فهرست مطالب 4

 

 فهرست جدول‌ها 9

 

فهرست تصاویر و نمودارها 11

 

فصل اول(کلیات پژوهش) 12

 

1-1. مقدمه 13

 

1-2. بیان مسئله 15

 

1-3. اهداف پژوهش 17

 

1-3-1.هدف کلی 17

 

1-3-2. اهدف فرعی 17

 

1-۴. پرسشهای پژوهش 18

 

1-4-1.پرسش اصلی 18

 

1-4-2.پرسشهای فرعی 18

 

۱-۵. فرضیه تحقیق 19

 

1-6. اهمیت و ضرورت پژوهش 19

 

1-6-1. اهمیت نظری 19

 

1-6-2. اهمیت عملی 20

 

1-7. تعریف‌های عملیاتی متغیرهای پژوهش 21

 

1-8. نوآوری پژوهش 23

 

فصل دوم(مبانی نظری و پیشینه پژوهش) 24

 

2-1. مبانی نظری تحقیق 25

 

2-1-1.مقدمه 25

 

۲-1-2. مفهوم کیفیت 26

 

2-1-3. مفهوم کیفیت در مدیریت کیفیت 29

 

2-1-4. کیفیت در علمسنجی 31

 

2-1-5. مفهوم نفوذ 35

 

2-1-6.نفوذ اجتماعی و روانشناسی اجتماعی 36

 

2-1-7. نفوذ اطلاعاتی 41

 

2-1-8. نفوذ معادل قدرت 42

 

2-1-9. تعریفهای مختلف در مورد نفوذاجتماعی 46

 

2-1-11. نفوذ در علم سنجی 51

 

2-1-12. نتیجه گیری 55

 

2-1-13. معیارهای ارزیابی ظاهری 62

 

2-1-14. دانش هسته ای 68

 

2-1-14-1.مقدمه 68

 

2-1-14-2.مفهوم دانش هسته ای 68

 

2-1-14-3. تاریخچه دانش هسته ای 69

 

۲-2. پیشینه در داخل کشور 70

 

2-2-1. کیفیت 70

 

2-2-2. نفوذ 74

 

2-2-3. ارزیابی ظاهری مقالات علمی 74

 

۲-3. پیشینه در خارج از ایران 76

 

2-3-1. کیفیت 76

 

2-3-2. نفوذ 79

 

2-3-3. ارزیابی ظاهری 81

 

2-4. جمع بندی مطالعات گذشته 81

 

فصل سوم(روش پژوهش) 83

 

3-1. مقدمه 84

 

3-2. روش پژوهش 84

 

3-۳. جامعه پژوهش 86

 

3-4. ابزار گردآوری داده‌ها 86

 

3-5. مقایس سنجش لیکرت 87

 

3-6. روایی و پایایی 88

 

3-6-1. روایی یا اعتبار 88

 

3-6-2. پایایی یا اعتماد 88

 

3-7. روش جمع‌آوری داده‌ها 88

 

3-8. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 89

 

3-10. محدویتهای پژوهش 89

 

فصل چهارم(تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش) 90

 

4-1. مقدمه 91

 

4-2. یافته‌های پژوهش 91

 

۴-3. تجزیه و تحلیل سوالات و فرضیه پژوهش 92

 

۴-3-1. شاخصهای ارزیابی کیفیت و نفوذ مقالات علمی 92

 

۴-3-2. سوالات فرعی پژوهش 95

 

۴-3-2-1. شاخصهای ارزیابی کیفیت مقالات علمی 95

 

۴-3-2-2 .شاخصهای ارزیابی نفوذ مقالات علمی 97

 

۴-3-2-3. وضعیت مقالات حوزه دانش هستهای ایران 100

 

۴-3-2-4. بررسی کیفیت مقالات حوزه دانش هستهای ایران 103

 

۴-3-2-5. بررسی نفوذ حوزه دانش هستهای ایران 105

 

۴-3-2-6.بررسی ساختار ظاهری مقالات دانش هستهای ایران 107

 

4-4. فرضیه تحقیق 122

 

فصل پنجم(بحث، نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها) 125

 

5-1. مقدمه 126

 

5-2.بحث 126

 

5-3. تبیین سوالات و فرضیه پژوهش 127

 

5-3-1. پرسش اصلی پژوهش 127

 

5-3-2. پرسش فرعی اول 129

 

5-3-3. پرسش فرعی دوم 130

 

5-3-4. پرسش فرعی سوم 131

 

5-3-5. پرسش فرعی چهارم 132

 

5-3-6. پرسش فرعی پنجم 133

 

5-3-7. پرسش فرعی ششم 133

 

5-3-8. فرضیه پژوهش 134

 

5-4. نتیجه ‌گیری 136

 

5-۴. پیشنهادهای حاصل از پژوهش 140

 

۵-۵. پیشنهاد برای پژوهش‌های آتی 141

 

منابع 142

 

پیوست 151

 

مقدمه

 

پیشرفت همه جانبه هر کشوری، در گرو پیشرفت علمی آن کشور است و مسؤلیت اساسی در فرآیند پیشرفت، برعهده پژوهشگران و سیاست­گذاران علمی کشور است. سالیان متمادی است که نشریات به عنوان یکی از اصلی­ترین ارکان انتقال دانش در جامعه علمی شناخته شده‌اند. پیشرفت دانش، بیشتر از طریق انتشار ایده­ها و تجارب نو در نشریات داوری شده معتبر صورت می­پذیرد. امروزه در حوزه فعالیت­های علمی، بهترین راه و معمول‌ترین ابزار برای انتقال یافته­ های جدید، مجلات و نشریات علمی هستند. در واقع، تولید علم، نخستین بار در مقاله علمی تجلی می­یابد و ترویج آن نیز از همین بستر انجام می­پذیرد. مجلات علمی نخستین منابعی هستند که پیشرفت­های علمی را منعکس می­سازند. بنابراین مسئلۀ تعیین اعتبار و ارزیابی نشریات و مقالات علمی نیز همواره به عنوان مبحثی داغ و چالش برانگیز مطرح بوده ­است. هر چند که بهترین روش ارزیابی­، مطالعه تمام انتشارات و ارائه نظر کارشناسان است، محدویت­های زمانی و بودجه­ای سد راه این نوع مطالعات است. وجود مجلات با کیفیت علمی و با اعتبار علمی(با نفوذ) یکی از دغدغه­های اصلی سیاست‌گزاران و پژوهشگران حوزه علم­سنجی است بر همین اساس همواره در تلاش به منظور ارائه­ شاخص­های جدید برای ارزیابی مقالات علمی یا به عبارت دیگر ارزیابی مجلات هستند.

 

 شاخص­های اولیه به شمارش تعداد استنادات می­پرداختند، که در حقیقت شمارش تعداد استنادها را نمی­توان بهترین روش برای ارزیابی مقالات یا مجلات دانست. در

 

عهده داشتم و با نگاهی درونی به شرح تجارب زیسته خود  به منظور شناخت عوامل فرهنگی موثر بر شکل گیری هویت حرفه ای پرداختم. همچنین تاثیر نقش های چندگانه شخصی و حرفه ای خود ، بر شکل گیری هویت حرفه ای را مورد بررسی قرار دادم. پژوهش به روش اتواتنوگرافی انجام گرفت.اتواتنوگرافی رویکردی از پژوهش و نگارش است که درپی توصیف و تحلیل نظام‌مند تجربه‌ی شخصی، به‌منظور فهم تجربه‌ی فرهنگی است.کار جمع آوری داده ها با بهره گرفتن از تکنیک های مختلفی چون خط سیر زمانی اتوبیوگرافیکال،وقایع نگاری گذشته،سیاهه برداری از خود، دفتر خاطرات، دفتر یادداشت روزانه ،تقویم شخصی،محصولات فرهنگی،هویت فرهنگی و عضویت فرهنگی،نمودار فرهنگی، نمودار روابط خویشاوندی ، راهبردهای تصویر سازی و مصاحبه انجام شد. برچسب گذاری و طبقه بندی داده ها با بهره گرفتن از معیار 4w ( (چه‌کسی، چه‌موقع، چه‌چیزی، کجا)صورت گرفت. در تحلیل داده ها هر سه جنبه تحلیل داده ها در پژوهش ها ی کیفی ؛یعنی«توصیف، تحلیل و تفسیر»  به کار گرفته شدند.این مطالعه اهمیت نوشتنِ فکورانه در زندگی حرفه ای معلمان را نشان می دهد.یافته ها حاکی از آن است که معلمان تنها یک خود نیستند بلکه خودهای چندگانه ای دارند که بر هویت معلمی آنها یا آنچه در کلاس درس انجام می دهند،تاثیر می گذارد.همچنین نتایج مطالعه نشان داد که شکل گیری هویت در فضایی تعاملی و متأثر از گفتمان های مختلف موجود در هر یک از ابعاد تاریخی،سیاسی،اجتماعی و اقتصادی جامعه صورت می پذیرد.

 

کلید واژه: اتواتنوگرافی،معلم،هویت حرفه ای،تربیت،گفتمان.

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                    صفحه                                        

 

چکیده.    ح‌

 

فهرست مطالب.  خ

 

فهرست جدول‌ها .   س‌

 

فهرست تصاویر و نمودارها.  ش‌

 

فصل نخست: کلیات پژوهش14                                    

 

1-1. مقدمه. 15

 

1-2. بیان مسئله    18

 

1-3 .اهداف پژوهش.20

 

1-4.پرسش های پژوهش20

 

1-5 .اهمیت و ضرورت انجام پژوهش.20

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش.22

 

2-1. مقدمه23

 

2-2. معلمان و پژوهش درباره تدریس:از مهارت تا روایت23

 

          2-2-1. مهارت ،رفتار و نگرش معلمان.23

 

         2-2-2 تفکر معلمی و معلم در زمینه.24

 

         2-2-3 چرخش روایی ” در پژوهش درباره معلم و تدریس”25

 

2-3 . مرور منابع و متون تخصصی در باره هویت حرفه ای معلم.25

 

   2-3-1. جمع بندی مطالعه جامع بیجارد و همکاران(2004).30

 

2-4 . ساخت روایی هویت معلم31

 

2-4-1. روایت های اتوابیوگرافیک وهویت معلم.31

 

2-4-2 . مطالعات اتواتنوگرافیک و هویت معلم.33

 

2-5 . اتواتنوگرافی و اثرات درمانی آن.35

 

2-6 . پژوهش های انجام شده در ایران.36

 

2-7 . تعیین چارچوب مفهومی.37

 

2-8. تعیین چارچوب نظری39

 

2-8-1.نومفهوم گرایان. .41

 

 2-8-2.نظریه های مرتبط با جنسیت. .45

 

2-8-2- 1. نقد جنسیت در اندیشه نومفهوم گرایان46

 

2-8-2- 2. نظریه نقش46

 

2-8-2-3. پارادایم های فمینیستی46

 

2-8-3. رویکرد سازنده گرایانه کالهون (1994)به هویت.53

 

2-8-4. نظریه آنتونی گیدنز درباره هویت.53

 

2-8-5. رویکرد تجربی دیویی56

 

2-8-6. نظریه سازنده گرایی57

 

2-8-7. نظریه یادگیری ونگر58

 

2-8-8. نظریه باختین.63

 

2-9 . بررسی ادبیات اتواتنوگرافی68

 

2-10 . چیستی اتواتنوگرافی.72

 

2-11 . اتواتنوگرافی عینی-تحلیلی یا ذهنی-تفسیری؟.75

 

2-12 . تعریف اتواتنوگرافی.76

 

2-13 . چرا اتواتنوگرافی ؟78

 

فصل سوم: روش پژوهش.79

 

3-1 . مقدمه.80

 

3-2 . مشارکت کنندگان در تحقیق.80

 

3-3 . جایگاه خود و دیگران در مطالعات اتواتنوگرافیک 81

 

3-4 . روش جمع آوری داده ها.82

 

          3-4-1 . خط سیرزمانی اتوبیوگرافیکال83

 

3-4-2 .  وقایع نگاری گذشته(1)84

 

3-4-3 .  وقایع نگاری گذشته(2).85

 

3-4-4. وقایع نگاری گذشته(3)86

 

3-4-5.  تکنیک سیاهه برداری از خود(1)86

 

3-4-6 .  تکنیک سیاهه برداری از خود(2)86

 

3-4-7.  تکنیک سیاهه برداری از خود(3) 87

 

3-4-8 .  محصولات فرهنگی88

 

3-4-9 . مصورسازی خود.88

 

3-4-9-1 . نمودار روابط خویشاوندی89

 

3-4-9-2 . راهبردهای تصویرسازی.90

 

3-4-10. جمع آوری داده های خود-مشاهده گرانه: ثبت اتفاقی خودمشاهده گری.91

 

3-4-11. داده های خود تاملی (خود- فکورانه) : اولویت ها و  ارزشهای شخصی.91

 

3-4-12. داده های خود تأملی (خود- فکورانه): نمودار فرهنگی92

 

3-4-13. داده های خود تأملی (خود- فکورانه): مقایسه با دیگران93

 

3-4-14.داده های خود تأملی(خود- فکورانه):شناخت خود بواسطه دیگر خود- روایتگران93

 

3-4-15. دفتر شعر.94

 

3-4-16 . دفتر خاطرات.94

 

3-4-17 . دفتر یادداشت روزانه94

 

3-4-18 . عکس ها و تصاویر ویدیویی.95

 

3-4-19 . مصاحبه95

 

3- 5 . برچسب‌گذاری.98

 

3-6 .  تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها.100

 

3-6-1 . توصیف.101

 

3-6-2. تحلیل101

 

3-6-3. تفسیر.102

 

3-6-4 .یادآوری عاطفی.102

 

3-7.کیفیت (روایی و پایایی )104

 

3-8 . پایایی106

 

3-9. تعمیم پذیری 106

 

3-10. آسیب پذیری107

 

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش.109

 

4-1. اولین تصویر110

 

4-2. تصویری دیگر.111

 

4-3. مقدمه111

 

4-4.انقلاب اسلامی 112

 

4-4-1.گفتمان اسلامی سازی117

 

4-4-2.ترویج فرهنگ حجاب و عفاف121

 

4-5.جنگ و تاثیر آن بر شکل گیری هویت122

 

4-5-1.نسل سوخته123

 

4-5-2.همکاری،تعاون،تربیت سیاسی،وطن دوستی. 125

 

4-5-3.پیوند  مدرسه با اجتماع،مسئولیت پذیری دانش آموزان125

 

4-5-4.آموزش و پرورش ،تحرک اجتماعی،نقش والدین و دانش آموزان126

 

4-5-5.جابه جایی در نظام ارزش ها128

 

4-6.گفتمان پاسخگویی و کارآیی131

 

4-6-1. گفتمان پاسخگویی و کارآیی و تاثیر آن بر بعد آموزشی131

 

4-6-2.گفتمان پاسخگویی و کارآیی و تاثیر آن بر  بعد  پرورشی:گسست ایدئولوژیک.138

 

4-6-3.پیامد گفتمان پاسخگویی و کارآیی بر شکل گیری هویت معلم140

 

4-6-3-1.گفتمان مدرنیته:آغاز شکل گیری هویت معلم به مثابه ماشین آموزش.141

 

                    4-6-3-2.پیامد گفتمان معلم به مثابه ماشین آموزش:انجماد معناشناختی،هویت منزوی و در حاشیه معلم .144

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

چکیده

 

هدف: کتابخانه ملی ایران از بدو تأسیس تا کنون شرایط ثابتی نداشته است و تحولات متعددی را تجربه کرده است. تغییراتی چون ارتقاء جایگاه به معاونت رئیس جمهور (1369) و ادغام با سازمان اسناد ملی (1381) آن را به سازمانی بزرگ با دامنه اختیارات و نیز مسئولیت‌های گسترده تبدیل کرده است. این تحولات در کنار تغییرات تکنولوژیکی و اطلاعاتی عصر حاضر، در حین گستراندن حیطه عمل، آینده پرچالشی برای سازمان رقم می‌زند و برنامه‌ریزی از ملزومات رویایی با این چالش‌هاست. این پژوهش می‌کوشد با مقایسه گذشت و حال کتابخانه‌های ملی کانادا و استرالیا با کتابخانه ملی ایران، فهمی انتقادی از  برنامه‌های پیشین و روند توسعه سازمان به دست دهد.

 

روش: برای جمع‌آوری داده‌ها از چک لیست کتابداری تطبیقی (سیمسوا ، 1371) استفاده شد و با کنار هم گذاشتن این داده‌ها به سوالات پژوهش در مورد جایگاه، ساختار، مدیریت و خدمات سه سازمان پاسخ داده شد.

 

یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان می‌دهد کتابخانه ملی کانادا، با داشتن ویژگی‌هایی نظیر برنامه‌ریزی دقیق، گستره حمایت از خدمات کتابخانه‌ها و رهبری آن‌ها، نحوه حراست از میراث ملی، هماهنگی با خدمات آرشیوی و نیز تلاش برای تشویق مردم در استفاده از اطلاعات برای توسعه ملی از دو سازمان دیگر موفق‌تر است.

 

کاربرد: این مطالعه می‌تواند به مدیریت تغییر و  به برنامه‌ریزی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران کمک کند.

 

توصیه‌ها: تحلیل یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد اقداماتی نظیر بازبینی اساسنامه، تجدید نظر در مدیریت، بازنگری نحوه ادغام کتابخانه ملی و اسناد ملی و تجدید نظر در روش برنامه‌ریزی‌ می‌تواند به بهبود شرایط کتابخانه ملی ایران کمک کند.

 

کلیدواژه‌ها: مطالعات تطبیقی ، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران- کتابخانه و آرشیو کانادا- کتابخانه ملی استرالیا

 

 فهرست مندرجات

 

کلیات پژوهش 1

 

1-1. مقدمه و بیان مساله تحقیق : 2

 

2-1 ضرورت انجام تحقیق: 3

 

1-3. سوالات: 4

 

1-4. هدف‌ها: 4

 

1-5. چه کاربردهایی از انجام این تحقیق متصور است: 4

 

1-6. استفاده‌کنندگان از نتیجه این پایان نامه 4

 

1-7. جنبه جدید بودن و نوآوری طرح در چیست؟ 5

 

1-8. روش تحقیق 5

 

1-9. ابزار گردآوری اطلاعات 5

 

1-10. گروه هدف: 6

 

1-11. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : 7

 

1-12. تعاریف عملیاتی 7

 

1-13. محدودیت‌های پژوهش 7

 

مبانی نظری و پیشینه پژوهش 9

 

2-1. مقدمه 10

 

2-2. کتابخانه‌های ملی 10

 

2-2-1. تعریف کتابخانه ملی 10

 

2-2-2 وظایف و کارکردها 12

 

2-2-3 چالش‌های پیش روی کتابخانه‌های ملی 15

 

2-2-4. ارزیابی کتابخانه‌های ملی 17

 

2-3. مطالعات تطبیقی در کتابداری 18

 

2-3-1 تعریف 21

 

2-3-2 دامنه مطالعات تطبیقی در کتابداری 22

 

2-3-3. هدف پژوهش‌های تطبیقی در کتابداری 23

 

2-3-4. روش‌شناسی پژوهش‌های تطبیقی در کتابداری 23

 

2-4 پیشینه پژوهش 24

 

2-4-1. پیشینه در ایران 26

 

2-4-2 پیشینه در خارج از کشور 28

 

2-4-3. جمع‌بندی 32

 

روش پژوهش 33

 

3-1 مقدمه: 34

 

3-1. گروه هدف 34

 

3-3. گردآوری داده‌ها 35

 

3-4. سازماندهی و تحلیل اطلاعات 36

 

یافته‌های پژوهش 38

 

4-1. مقدمه 39

 

4-2. بخش اول: کتابخانه ملی کانادا 39

 

4-2-1. کانادا 39

 

4-2-1-1. تاریخچه 40

 

4-2-1-2 ساختار حکومتی 41

 

4-2-1-3. ویژگی‌های جمعیتی 42

 

4-2-1-4. ارتباطات 42

 

4-2-1-5. وضعیت اقتصادی 42

 

4-2-2. شکل‌گیری کتابخانه ملی 43

 

4-2-3. انتقال به ساختمان جدید 45

 

4-2-4. برنامه‌های بازنگری دولت و کتابخانه ملی 46

 

4-2-5. ادغام با آرشیو ملی 50

 

4-2-5-1. آرشیو ملی کانادا قبل از ادغام 50

 

4-2-5-2. روند ادغام کتابخانه ملی و آرشیو ملی 51

 

4-2-6. کتابخانه و آرشیو کانادا 52

 

4-2-7. کتابخانه ملی کانادا: دیروز، امروز، فردا 55

 

4-3. بخش دوم: کتابخانه ملی استرالیا 56

 

4-3-1 استرالیا 56

 

4-3-1-1 تاریخچه 57

 

4-3-1-2 ساختار حکومتی 59

 

4-3-1-3 ویژگی‌های جمعیتی 59

 

4-3-1-4 وضعیت اقتصادی 60

 

4-3-2. خدمات کتابخانه ملی قبل از تأسیس کتابخانه ملی 60

 

4-3-3. تصویب قانون کتابخانه ملی استرالیا (تأسیس کتابخانه ملی استرالیا) 64

 

4-3-4. ساماندهی فعالیت‌های کتابخانه ملی بعد از تصویب قانون 65

 

4-3-4-1. ساماندهی خدمات کتابشناختی 66

 

4-3-4-2 تخصصی شدن دامنه وظایف 67

 

4-3-4-3. تمرکز بر روابط عمومی 69

 

4-3-5. کتابخانه ملی استرالیا و تحولات عصر اطلاعات 70

 

4-3-6. کتابخانه ملی استرالیا: دیروز، امروز، فردا 74

 

4-4. بخش سوم: کتابخانه ملی ایران 75

 

4-4-1. ایران 75

 

4-4-1-1. تاریخچه 76

 

4-4-1-2 ساختار حکومتی 77

 

4-4-1-3 ویژگی‌های جمعیتی 78

 

4-4-1-4. وضعیت اقتصادی 78

 

4-4-2. تأسیس کتابخانه ملی ایران 79

 

4-4-3. کتابخانه ملی در نخستین سال‌های تأسیس 80

 

4-4-4. ادغام مرکز خدمات کتابداری با کتابخانه ملی 82

 

4-4-5. تدوین اساسنامه 83

 

4-4-6. احداث ساختمان جدید 84

 

4-4-7. ادغام سازمان اسناد ملی و کتابخانه ملی ایران 85

 

4-4-7-1. سازمان اسناد ملی ایران قبل از ادغام با کتابخانه ملی 86

 

4-4-7-2. روند ادغام 87

 

4-4-8. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران 88

 

4-4-9. استفاده از فناوری در سازمان اسناد و کتابخانه ملی 89

 

4-4-10. چشم‌انداز سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران 90

 

4-5. بخش چهارم: پاسخگویی به سوالات پژوهش 91

 

4-5-1. سوال اول: جایگاه کتابخانه‌های ملی استرالیا، کانادا و ایران در ساختار سیاسی و اجتماعی کشورشان چیست؟ 92

 

4-5-2. سوال دوم: سه کتابخانه‌ ملی مقایسه شده چگونه رهبری می‌شوند؟ 93

 

4-5-2-1. ریاست 93

 

4-5-2-2. مدیریت و گزارش‌دهی 94

 

4-5-2-3. ادغام 95

 

4-5-3. سوال سوم: ساختار سازمانی این کتابخانه‌ها چگونه است؟ 96

 

4-5-3-1. ساختار سازمان 96

 

4-5-3-2. مراکز منطقه‌ای 98

 

4-5-4. سوال چهارم: اهداف و خط مشی این کتابخانه‌ها از چه قرار است؟ 99

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

چکیده

 

پژوهش حاضر به منظور شناسایی همکاری علمی تأثیرگذار در عرصه تولید علم و دانش، به بررسی روند مشارکت و همکاری علمی در ویکی‌پدیای فارسی در بازه زمانی 2012-2003 پرداخته است. برای انجام پژوهش از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. همچنین با توجه به اهداف و ماهیت موضوع، پژوهش از نوع توصیفی- کاربردی بوده و در اجرای آن از تکنیک علم‌سنجی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز با بهره گرفتن از نرم‌افزارهای اکسل و SPSS انجام شده است. داده‌ها با توجه به دو جامعه نویسندگان فعال و مقالات برگزیده، از سایت ویکی‌پدیای فارسی و با بهره گرفتن از ابزار Toolserver، که آخرین تغییرات آماری مربوط به ویکی نویسان و مقالات ویکی‌پدیا را نشان می‌دهد، گردآوری شده‌اند. نتایج به دست آمده از رتبه‌بندی 362 نویسنده فعال نشان داد که،20% از ویکی نویسان، با تولید 90/78 درصد مقالات افزوده و همچنین 10%  از ویکی‌نویسان با تولید 15/ 86 درصد ویرایش‌ها به عنوان همکاران پرکار شناخته شدند. در تفسیر تفاوت‌های موجود بین میزان مشارکت نویسندگان مشخص شد که ویژگی سطح عضویت مهم‌ترین نقش را ایفا می‌کند. از سوی دیگر نتایج حاصل از بررسی 88 مقاله برگزیده نشان داد که توزیع ویرایشی مقالات متاثر از تعداد ویراستاران، دلیل سطوح متفاوت طول عمر ویرایش مقالات بوده است؛ به طوری که طول ‌عمر بالا حاصل مشارکت بالای ویکی‌نویسان با تعداد زیاد ویرایش است و برعکس. در نهایت بررسی پراکندگی موضوعی مقالات برگزیده با بهره گرفتن از رده‌بندی دیوئی نشان داد در حالی که طیف وسیعی از مقالات درحوزه موضوعی تاریخ- جغرافیا می‌باشد، این گروه از مقالات با طول عمر بالاتری برگزیده شده‌اند.

 

کلیدواژه‌ها: همکاری علمی، ویکی‌پدیای فارسی، تولید مقاله، ویرایش مقاله، نویسندگان فعال، مقاله برگزیده

 

 

 

فهرست مطالب

 

   عنوان                                                                                                              صفحه                                         

 

فهرست جدول‌ها ‌ه

 

فهرست تصاویر و نمودارها ‌و

 

فصل اول: کلیات پژوهش/1

 

1-1. مقدمه 2

 

1-2. بیان مسئله 4

 

1-3. اهداف پژوهش 5

 

1-3-1.هدف کلی 5

 

1-3-2. اهدف فرعی 5

 

1-4. پرسش‌های پژوهش 6

 

1-4-1. پرسش‌ اصلی 6

 

1-4-2. پرسش‌های فرعی 6

 

1-5. فرضیه‌های پژوهش 7

 

۱-6. اهمیت و ضرورت پژوهش 7

 

1-6-1. اهمیت نظری 7

 

1-6-2. اهمیت عملی 7

 

1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش 8

 

1-8. نوآوری پژوهش 10

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش/11

 

2-1. مقدمه 12

 

2-2. مروری بر همکاری‌ علمی 12

 

2-2-1. تاریخچه همکاری علمی 13

 

2-2-2. تعاریف و مفاهیم همکاری علمی 14

 

2-2-2-1. همکاری و مشارکت 14

 

2-2-2-2. همکاری در علم 15

 

2-2-2-3. تعریف همکاری علمی 16

 

2-2-2-4. همکاری علمی و تالیف مشترک 17

 

2-2-2-5. همکاری علمی و خرد جمعی 17

 

2-2-3. عوامل موثر بر همکاری علمی 18

 

2-2-4. دلایل و مزایای همکاری علمی و هم‌تالیفی 19

 

2-2-5. همکاری علمی و فضای مجازی 21

 

2-2-6. جمع‌بندی بخش اول 23

 

2-3. ویکی 23

 

2-3-1. مقدمه 23

 

2-3-2. تاریخچه ویکی 24

 

2-3-3.مفهوم ویکی 25

 

2-3-4. اهداف ویکی‌ها 26

 

2-3-5. خصوصیات ویکی 26

 

2-3-6.مزایای ویکی 30

 

2-3-7. معایب ویکی‌ 31

 

2-3-8. کاربردهای بالقوه ویکی‌ها 31

 

2-3-8-1. ویکی‌پدیا 33

 

2-3-8-1-1. تاریخچه ویکی‌پدیا 33

 

2-3-8-1-2.ویکی‌پدیا و بنیاد ویکی‌مدیا 34

 

2-3-9. جمع‌بندی بخش دوم 35

 

2-4. ویکی‌پدیای فارسی 35

 

2-4-1. ویژگی‌های ویکی‌پدیا 36

 

2-4-1-1. همکاران ویکی‌پدیا 36

 

2-4-1-2. سطح عضویت همکاران 37

 

2-4-1-3. مقاله ویکی‌پدیا 39

 

2-4-1-4. مقاله برگزیده 39

 

2-4-1-5. بازبینی مقاله‌های برگزیده 39

 

2-4-1-6. تولسرور و ابزارهای آماری آن 40

 

2-4-2. مشارکت و همکاری در ویکی پدیا 40

 

2-4-2-1. ساز وکارهای تقویت همکاری علمی 42

 

2-4-2-2. محل‌های همکاری 43

 

2-4-3. دلایل و انگیزه‌های همکاری در ویکی پدیای فارسی 43

 

2-4-4. چالش‌ها 46

 

2-5. خلاصه مباحث نظری 48

 

۲-6. مروری بر پیشینه پژوهش 49

 

2-6-1. پیشینه در خارج از ایران 49

 

۲-6-2. پیشینه در داخل کشور 56

 

2-7. جمع بندی پیشینه 58

 

فصل سوم: روش پژوهش/59

 

3-1. مقدمه 60

 

3-2. روش پژوهش 60

 

3-۳. جامعه پژوهش 60

 

3-4. روش نمونه‌گیری و حجم نمونه 61

 

3-5. ابزار گردآوری داده‌ها 61

 

3-6. روش جمع‌آوری داده‌ها 61

 

3-6-1. روش جمع‌آوری داده‌های جامعه نویسندگان فعال 61

 

3-6-2. روش جمع‌آوری داده‌های جامعه مقالات برگزیده 63

 

3-7.روش تجزیه و تحلیل داده ها 66

 

3-8. محدودیت‌های پژوهش 69

 

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش/70

 

4-1. مقدمه 71

 

4-2. یافته‌های توصیفی 71

 

4-3. پاسخ به پرسش‌های پژوهش 76

 

4-4. آزمون فرضیه‌ها 86

 

فصل پنجم: بحث، نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها/90

 

5-1. مقدمه 91

 

5-2.مروری بر یافته‌ها 91

 

5-3. بحث و نتیجه‌گیری 93

 

5-4. پیشنهادهای حاصل از پژوهش 98

 

منابع 100

 

پیوست 1: فهرست نویسندگان فعال ویکی‌پدیای فارسی (نمونه پژوهش) 107

 

پیوست 2: فهرست مقالات برگزیده 120

 

مقدمه

 

همکاری علمی[1] یک پدیده اجتماعی در پژوهش است که از سال 1960به صورت نظام‌مند مورد مطالعه قرار گرفته است (گلانزل و شوبرت[2]، 2004). به طوری که با شروع هزاره سوم، درک بیشتری نسبت به ارزش و اهمیت همکاری علمی میان دانشمندان و تولیدکنندگان علم به وجود آمده است. همچنین امکانات، داده‌ها و ضوابط بهتر و تعریف‌شده‌تری برای این امر دردسترس است (رحیمی و فتاحی، 1386). همکاری علمی فرآیندی است که طی آن دو یا چند نویسنده از طریق رابطه مشارکتی تعریف شده، مشخص، واقعی و برنامه‌ریزی شده با هدف خلق اثری مشترک، منابع و استعدادهای خود را به اشتراک می‌گذارند. بررسی متون، گویای این امر است که همکاری علمی در قالب پدیده تألیف مشترک[3] نمود پیدا می‌کند و یکی از شکل‌های همکاری علمی، هم‌تالیفی است که همکاری در تولید علم از جمله مقاله، یادداشت و نظایر آن است (حسن زاده و بقایی، 1388). بنابراین رشد علمی از برخی جهات به وجود ارتباط میان اندیشه‌های علمی بستگی دارد. امروزه روند همکاری در زمینه تولید علم ابعاد نوینی به خود گرفته است که در این میان همه‌گیر شدن وسایل جمعی به ویژه اینترنت کمک شایان توجهی به این امر نموده است (شیری و فدایی، 1389). به طوری که رشد فزاینده اینترنت، همکاری و مشارکت در قالب هم‌تالیفی را در حد بی‌سابقه‌ای ممکن ساخته است. ظهور نسل جدید وب با عنوان «وب2» و حتی وب معنایی[4] که به «وب3» شهرت یافته است، امکان شکل‌گیری اجتماعات جدیدی از کاربران را فراهم می‌کند. وب2 به عنوان گونه اجتماعی‌تر وب، بستری فراهم می‌کند که در آن کاربر دیگر تنها مصرف‌کننده اطلاعات نیست بلکه با نوشتن و تبادل اطلاعات با کاربران دیگر در تولید محتوا مشارکت می‌کند. وب2 راهکاری درباره این موضوع است که چگونه مردم با فناوری یاد می‌گیرند و چگونه فرصت‌های یادگیری جدید از طریق فناوری پیشنهاد می‌شود (تاج‌الدینی و سادات موسوی،

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

1-1 مقدمه 2

 

1-2 بیانمسئله 5

 

1-3 ضرورتواهمیتپژوهش 6

 

1-4 اهدافپژوهش 7

 

1-4-1 هدفکلی 7

 

1-4-2 اهدافویژه 7

 

1-5 پرسش‌هایپژوهش 8

 

1-6 تعریف‌هایعملیاتی 8

 

1-6-1 بررسیوضعیتمدیریتمنابعخاکستری 8

 

1-6-2 سایرمنابعخاکستری 9

 

1-6-3 کتابخانه‌هایوابستهبهسازمانتحقیقات،آموزشوترویجکشاورزی 9

 

1-6-4 مدیریتمنابعخاکستری 9

 

1-6-5 منابعخاکستری 10

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه‌های پژوهش

 

2-1 مبانینظریپژوهش 12

 

2-1-1 مقدمه 12

 

2-1-2 تعریفمنابعخاکستری 12

 

2-1-4 تاریخچهمنابعخاکستری 14

 

2-1-4-1 جنگجهانیدوم 15

 

2-1-4-2 سال‌هایپسازجنگ 15

 

2-1-4-2-1 سال‌های 1945-1960 16

 

2-1-4-2-2 سال‌های 1960-1970 17

 

2-1-4-2-3 سال‌های 1970-1980 18

 

2-1-4-2-4 سال‌های 1980-1990 19

 

2-1-4-2-5 سال‌های 1990 بهبعد 19

 

2-1-5 انواعمنابعخاکستری 20

 

2-1-5-1 پایان نامه 22

 

2-1-5-2 طرحتحقیقاتی 23

 

2-1-5-3 گزارش 23

 

2-1-5-4 خبرنامه 24

 

2-1-5-5 وب‌سایت 24

 

2-1-5-6 گروه‌هایبحثالکترونیکی 25

 

2-1-5-7 نامه‌هایالکترونیکی 26

 

2-1-5-8 یادداشت 26

 

2-1-5-9 کتابشناسی 26

 

2-1-5-10 عکس 27

 

2-1-5-11 اسناد 27

 

2-1-5-12 پوستر 27

 

2-1-5-13 نقشه 28

 

2-1-5-14 مجموعهمقالاتوبرنامهگردهمایی‌‎ها 29

 

2-1-5-16 استاندارد 29

 

2-1-5-17 جزوه 30

 

2-1-5-18 بروشور 30

 

2-1-5-19 اسلاید 31

 

2-1-6 مدیریتمنابعخاکستری 31

 

2-2 سازمانتحقیقات،آموزشوترویجکشاورزی 39

 

2-2-1 وظایفسازمان 39

 

2-2-2 کتابخانه‌هایوابستهبهسازمانتحقیقات،آموزشوترویجکشاورزی 40

 

2-3 پیشینهپژوهش 41

 

2-3-1 پیشینهپژوهشدرایران 41

 

2-3-1-1 منابعخاکستری 41

 

2-3-1-2 مدیریتمنابعخاکستری 42

 

2-3-2 پیشینه‌پژوهشدرخارج 45

 

2-3-2-1 منابعخاکستری 45

 

2-3-2-2 مدیریتمنابعخاکستری 49

 

2-3-3 جمع‌بندیپیشینه‌ها 50

 

فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش

 

3-1 مقدمه 53

 

3-2 نوعوروشپژوهش 53

 

3-3 ابزارگردآوریداده‌ها 53

 

3-3-2 رواییوپایاییابزارگردآوریداده‌ها 55

 

3-4 جامعهپژوهش 55

 

3-5 روشتجزیهوتحلیلداده‌ها 56

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش

 

4-1 مقدمه 58

 

4-2 توصیفجمعیت‌شناختیپاسخ‌دهندگان 58

 

4-2-1 رشتهتحصیلیپاسخ‌دهندگان 59

 

4-2-2 مقطعتحصیلیپاسخ‌دهندگان 59

 

4-3 آمارتوصیفیمربوطبهیافته‌هایپژوهش 60

 

4-3-1 کاربرداصطلاحمنابعخاکستری 60

 

4-3-1-1 استفادهازاصطلاحمنابعخاکستری 61

 

4-3-1-2 مصادیقاصطلاحمنابعخاکستری 61

 

4-3-2 انواعمنابعخاکستریموجوددرکتابخانه‌ها 62

 

4-3-2-1 انواعمنابعخاکستری 63

 

4-3-2-2 سایرانواعمنابعخاکستری 66

 

4-3-3 وضعیتمجموعه‌سازیمنابعخاکستری 67

 

4-3-3-1 وجوددستورالعملمکتوببرایتهیهمنابعخاکستری 67

 

4-3-3-2 وجودمعیارهاییبرایتهیهمنابعخاکستری 67

 

4-3-3-3 وجودکمیتهانتخابمنابعخاکستری 68

 

4-3-3-4 وجودمنبعیبرایذکرفهرستیازمنابعخاکستری 69

 

4-3-3-5 امکاندسترسیبهمنابعخاکستریازطریقامانتبین‌کتابخانه‌ایویااشتراکدرخریدمنابعخاکستری 71

 

4-3-3-6 وجینمنابعخاکستری 72

 

4-3-3-7 نحوهتهیهوسفارشمنابعخاکستری 72

 

4-3-4 وضعیتسازماندهیمنابعخاکستری 74

 

4-3-4-1 سازماندهیمنابعخاکستری 74

 

4-3-4-2 روشسازماندهیمنابعخاکستری 74

 

4-3-4-3 شیوه‌هایسازماندهیمنابعخاکستری 75

 

4-3-4-4 نرم‌افزارمورداستفادهبرایسازماندهیمنابعخاکستری 76

 

4-3-4-5 نقشکتابداراندرسازماندهیمنابعخاکستری 77

 

4-3-4-6 دیجیتالیکردنمنابعخاکستری 77

 

4-3-5 وضعیتاشاعهمنابعخاکستری 79

 

4-3-5-1 نحوهدسترسیبهمنابعخاکستری 79

 

4-3-5-2 عمدهاستفاده‌کنندگانازمنابعخاکستری 80

 

4-3-5-3 سایراستفاده‌کنندگانازمنابعخاکستری 81

 

4-3-5-4 شیوه‌هایاطلاع‌رسانیمنابعخاکستری 82

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

 

5-1 مقدمه 86

 

5-2 پاسخبهپرسش‌هایپژوهشوبحثونتیجه‌گیری 86

 

5-3 پیشنهادهایبرگرفتهازیافته‌هایپژوهش 99

 

5-4 پیشنهادهاییبرایپژوهش‌هایآینده 101

 

–  منابعفارسی 104

 

–  منابعانگلیسی 106

 

پیوست1    112

 

پیوست2 .116