هدف کلی
تبیین نقش تاسیسات نفتی برهمه ساختارهای اقتصادی ،اجتماعی وکالبدی شهر دوگنبدان
اهداف جرئی
تبیین نقش تأسیسات نفتی بر دو قطبی شدن ساخت کالبدی شهردوگنبدان.
تعیین میزان نقش اجتماعی که تأسیسات نفتی در شهر ایفا می کنند .
تأثیر تأسیسات نفتی بر محیط زیست ناحیه دوگنبدان.
سنجش تأثیرات اجتماعی واقتصادی صنعت در ناحیه دوگنبدان.
۱ -۷ روش تحقیق :
روش پژوهش حاضر ترکیبی از روش های پژوهشی ٬ توصیفی ٬ اسنادی و تحلیلی بوده ودرسنجش وجمع آوری اطلاعات و در تهیه جداول و آمار و نقشه ها از نرم افزارهای. SPSS ,E XCEL , GIS استفاده شده است .
۱-۸ روش گردآوری اطلاعات
در گردآوری اطلاعات از روش کتا بخا نه ای و آماری و با بهره گرفتن از نرم افزارهای ، SPSS,EXCEL و همچنین مطالعات میدانی (پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان ) استفاده شده است. بخشی از داده ها واطلاعات مورد نیاز از منابع ٬ اسناد وآمار موثق موجود در کتابخانه ها و دیگر مراکز علمی تحقیقاتی (مرکز آمار ایران ) جمع آوری شده و بخش دیگری از طریق اطلاعات دست اول و انجام مطالعات میدانی (پرسشنامه ) بدست آمده است.
۱-۹ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
با بهره گرفتن از روش های آماری ومدل های جغرافیایی به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته می شود.
۱ -۱۰ تنگناها ومحدودیت های تحقیق
ازآن جایی که کارهای پژوهشی همیشه با موانع ومشکلات متعددی از جمله نبود ویا کمبود منابع وغیر مطمئن بودن اطلاعات مواجه بوده است این موضوع همیشه به عنوان مانعی فرا روی این گونه مطالعات وپژوهشگران قد علم کرده است.
یکی دیگر از موانع تحقیق حاضر ناآشنا بودن برخی مردم ومسئولین نسبت به پروژه های تحقیقاتی وعلمی است.
یکی دیگر از مشکلات ومهم ترین آن ها عدم همکاری ادارات با دانشجویان در دادن اطلاعات می باشد.
۱-۱۱کاربرد نتایج تحقیق
تحقیق حاضر که در مورد تأثیر تأسیسات نفتی برساختار اقتصادی ، اجتماعی و کالبدی شهر دوگنبدان می باشد تحقیقی است که به پیکره اصلی شهر دوگنبدان و شکل دهنده این شهر پرداخته است چون تأثیرات نفت آن هم درایران ، در بوجود آمدن شهرها بسیار می باشد به علت اینکه اقتصاد ایران بر نفت بنا شده است و بالطبع برشهر هم تأثیرات خود را دارد این تحقیق به صورت همه جانبه همه ساختارهای اقتصادی ، اجتماعی و کالبدی شهر را مورد مطالعه قرار داده است که در ادارات زیر می توان از نتایج این تحقیق بهره جست .
۱٫اداره مسکن وشهرسازی استان کهگیلویه وبویر احمد
۲ .شهرداری شهردوگنبدان
۳٫بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان گچساران
۴٫فرمانداری شهرستان گچساران
۵٫شرکت نفت شهرستان گچساران
فصل دوم
مبانی تئوریک
۲-۱ مقدمه
دراین فصل یعنی فصل دوم به بررسی مبانی تئوریک موضوع پرداخته شده است وتا آنجا که ممکن بوده به توضیح واژه های مربوط به این موضوع پرداخته شده است . هدف ازاین فصل وذکراین موضوع ها این است که کم کم ذهن مخاطب رابرای پرداختن به موضوع آماده می کند و بعد ازاین کار به موضوع اصلی می پردازد اساس ونحوه کار هم به این صورت است که سعی شده تا آنجا که امکان دارد به هر موضوعی که به موضوع این رساله مربوط می شود پرداخته شود برای رسیدن به این مهم ما به تعریف شهر پرداخته وپس ازآن به تعریف نفت ونحوه پیدایش آن اقدام کرده وسپس به تعریف برنامه ریزی ودرپایان هم مطالبی رادرمورد اقتصاد ، اجتماع وکالبد شهر عنوان داشته ایم وسعی درآمادگی ذهن مخاطب برای پذیرش مطالب فصول بعدی داشته ایم.
۲- ۲ شهر
شهر و شهرنشینی روند اجتماعی برجسته‌ای است که بیشتر موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان با محیط و با انسان های دیگر شده است . در حقیقت تغییر در واکنش‌های انسان‌ها نسبت به هم و نسبت به محیط ، به تحول اجتماعی و دگرگونی فضایی امکان داده که نمود عینی آن به صورت یک پدیده نو که اصطلاحاً (شهر نامیده می‌شود ) نمایان گردیده است . ویژگیهای شهر و مفهوم آن در دوره‌های مختلف تاریخی و مناطق مختلف یکسان نبوده و مفهوم آن در هر دوره و مناسب با هر سرزمینی در مسیر تاریخ تفاوتهایی را نشان می دهد.امروزه تعریف جامعی از شهر که بتواند شامل کلیه شهرهای جهان باشد مشکل است ، چرا که شهرها به سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی همسان وابسته نبوده و نکات مشترکی بین آنها وجود ندارد . بنابراین هر یک از جغرافیدانان بنا به ادراک و برداشت خود تعریفی از شهر کرده اند .( فرید،۱۳۸۲ ص ۱ )
درمنابع متعددتاریخی براهمیت آب ونقش آن درمکان یابی یاتوسعه شهری تآکید فراوان شده است .برای مثال چون امکان انتقال آب هرازبه آمل وجودنداشت ، محل احداث شهرتغییر کرد(نهچیری،۱۳۷۰،ص۲۲)
یوجوییچ[۳] نیز براین باوراست که وضعیت هرتمدنی راباید با جایگاه یاسهم زیرساخت های مربوط به آب درکل زیرساخت های آن تمدن اندازه گیری کرد(پاپلی یزدی،۱۳۸۲،ص۶۸)
در گذشته نیز مانند امروز آب نقش تعیین کننده ای در استقرار و توسعه شهری داشت. چه بسا شهرهایی که به علت از بین بردن منابع آبی دچار ویرانی شده اند ،که شهر تاریخی سیراف در جنوب ایران از آن جمله است ( سمسار،۱۳۵۷ ص۴۲). اهمیت آب در حیات و شکوفایی جوامع شهری تاحدی است که ویت فوگل تمدنهای مشرق زمین را به وجود آن وابسته می داند و از تمدنها به عنوان تمدن آبی یا جوامع وابسته به آب نام برد ( کاتوزیان،۱۳۶۸،ص ۶۳ ).
در واقع شهر زیستگاهی است ، انسان ساخت و در زیر یک قدرت سیاسی مشخص که تمرکز جمعیتی نسبتاً پایداری را در درون خود جای می‌دهد ، فضاهای ویژه بر اساس تخصص های حرفه‌ای به وجود می‌آورد تفکیکی کم وبیش مشخص میان بافت‌های مسکونی و کاری ایجاد می کند و فرهنگی خاص را به مثابه حاصلی از روابط درونی خویش پدید می‌آورد که درون خود خرده فرهنگ های بیشماری را حمل می‌کند ( شکوهی، ۱۳۸۳،ص ۲۸-۲۹ ). با این همه شهر اجتماعی است با تعداد و تراکم معین و متناسب جمعیت ، با بافت و ساختار کالبدی یکپارچه و بهم پیوسته اعم از محلات ، کوی‌ها و یا مناطق مسکونی ، فضاهای فرهنگی ، بازرگانی ، تولیدی ، اداری ، ارتباطی ، کشاورزی و نظایر آنها که اکثریت ساکنان شاغل دائمی آن در مشاغل غیر کشاورزی به کار اشتغال داشته و بر اثر تمرکز تولید و خدمات فرامحلی ، کانون سیاسی-اجتماعی ، فرهنگی ، اداری، مواصلاتی و مرکز مبادلات اقتصادی و تأمین نیازهای حوزه جذب و نفوذ فضای پیرامون خود نیز می‌باشد ( نظریان،۱۳۸۳ ص ۴-۱ )
به نظر فردریک فن ریشتهفن شهر اجتماعی ازانسان ها در مکان معینی است که حیات عادی آنان از فعالیت های غیر زراعی به ویژه از راه بازرگانی وصنعت تأمین می گردد(Chabot.1948.p15 )
شهرنشینی متأثر از توزیع فشار جمعیت، انواع طبیعی (اقلیم، خاک، مورفولوژی و…) و انسانی (جمعیت، اقتصاد، فرهنگ، سیاست و…) در عرصه زندگی بشری به عنوان ویژگی های از قرن ۱۸ میلادی، روند تکاملی را طی کرد. و در قرن ۲۰ شدت یافت، در قرن ۲۱ میلادی نیز شاهد شهرنشینی گسترده با بیش از ۶۲ درصد خواهیم بود (باستیه، ۱۳۷۷، ص۲۳۹)
برای واگنرشهرنقطه تمرکز اموربازرگانی است(DERRUAU1961,P463)
درمنابع مختلف،برنامه ریزی تعاریف متعددی دارد،ازجمله اینکه برنامه ریزی عبارت است از:نظام تصمیم گیری برای خط مشی ها(زمردیان،۱۳۶۴ص۱۲)؛ جریان آگاهانه یاسلسله اقدام های مرتبط بایکدیگر(معصومی اشکوری ،۱۳۷۰،ص ۸۰) پویش هدایت عقلایی مکانیزم تصمیم گیری در امورتوسعه(آسایش،۱۳۷۵،ص۲)؛ اندیشیدن وتنظیم پیشاپیش امور(هیراسکار،۱۳۷۶،ص۱۵)یافعالیتی عمومی برای رسیدن به اهداف(حسین زاده دلیر،۱۳۸۰،ص۵)
برنامه ریزی شهری عبارت است از تأمین رفاه شهرنشینان ٬ از طریق ایجاد محیط بهتر ٬ مساعدتر ٬ آسان تر ٬ سالمتر ٬ ودلپذیرتر (شیعه٬ ۱۳۸۳ ٬ ص۱۰۱).
برنامه ریزی شهری ، در واقع در جهت تأمین نیازهای خدمات شهری ، و در نظر گرفتن عوامل مختلف اقتصادی و اجتماعی در یک سیستم برنامه ریزی شهری جامع و پویا ، مشخص کردن سیاست ها و برنامه های توسعه شهری ، هماهنگ کردن آنها با سایر برنامه های عمرانی در سطح منطقه ای و کشوری و تنظیم برنامه ها و طرح ها در دوره زمانی معین است(زیاری، ۱۳۸۳ ، ۵۵-۵۴ ).
۲-۳ نفت
واژه نفت به زبان فرانسوی petrolوبه زبان انگلیسی petroleum است ودرتعریف عبارت است از ترکیبات هیدروکربون ها که در زیر زمین به حالت گاز یا مایع یا جامد وجود دارند.(رضویان ۱۳۷۳ص ۷۱)
۲-۳-۱پیدایش نفت از دیدگاه زمین شناسی
نفت ، میلیون ها سال قبل ازبقایای موجودات ریز دریایی به نام پلانکتون به وجود آمد.پس ازآنکه این موجودات ریز به حالت مرده درآمدند ، آرام آرام به به پوشش ضخیمی از مواد آلی بر بستر دریا تبدیل شدند .باکتری ها که بر روی این بقایا تغذیه می کردند به تدریج به نفت وگاز تبدیل گردیدند.گرما وفشارناشی ازسنگ هایی که درلایه های بالایی قرار داشتند ، این فرایند رادرطول میلیون ها سال کامل کردند.(همان کتاب ص ۷۷)
عوامل زمین ساختی در پیدایش نفت عبارتند از:
-
- رسوب وته نشین شدن بدون انقطاع آب دریا طی دوره پرمین تا دوره میوسن سفلی
-
- مدفون شدن موادآلی با گل های آهکی درته دریا و باحجم زیادکه پس ازتغییر شیمیایی وبیوشیمیایی ،سنگ های پرازموادنفتی راباقطر زیاد وطول وعرض وسیع تشکیل داده اند.
-
- تاخوردن قشر زمین دراثرحرکات زمین که منجر به تشکیل تاقدیس ها وناودیس ها شده است.
- متخلخل بودن سنگ ها که منجربه انتقال نفت در رأس قوس ها شده است.
