- شاخص چهار شهر مهتا:
- شاخص موما و الوصابی:
- شاخص تمرکز هرفیندال:
از این شاخص واسه بررسی اندازه تمرکز در کل نظام شهری و اینکه درمقاطع جور واجور وقتی از شدت تمرکز کم شده و نظام شهری به سمت تعادل نسبی پیش میره یا نه استفاده می شه (زبردست، ۱۳۸۶: ۳۵؛ رهنمایی، ۱۳۹۰: ۱۶). طبق فرمول برابر با جمعیت شهرهای شهرستان به ترتیب از اول تا آخر هم برابر کل جمعیت همه شهرهای منطقه مورد مطالعه س.
- شاخص هندرسون:
در این شاخص هم، برابر با جمعیت شهرهای شهرستان به ترتیب از اول تا آخر میباشه. هم برابرمجموع جمعیت همه شهرهای شهرستان میباشه.
۳ -۲ -۳ - سازمان یافتگی مکانای مرکزی
منظور از این معنی اینه که شبکه شهری و هم شبکه دهاتی ناحیه چقدر براساس نظام کارکردی و خدمات رسانی به صورت سلسله مراتبی سازمان پیدا کرده. پارگی در نظام سکونتگاهی ناحیه هست یا نه. سطوحی از نظام مراکز دهاتی شکل گرفته یا نه که میشه با به کار گیری شاخص مرکزیت محاسبه کرد. روستاهای ناحیه ای دارای سلسله مراتب نظام یافته از نظر کارکرده و روستاهای بالاتر در شبکه دهاتی از نظر سطح کارکردی پخش مناسبی در سطح ناحیه دارن یا نه.
- ضریب مکانی و شاخص مرکزیت:
جمع عملکردها در تموم نواحی/۱۰۰=C i ضریب مکانی
تعداد عملکردای مورد نظر تو یه ناحیه * ضریب مکانی = شاخص مرکزیت
۳ -۳ - روش تحقیق
این تحقیق به تحلیل نظام سکونتگاه های شهری و دهاتی استان فارس می پردازه و شهرستان لارستان هم مثلا موردی، مورد بررسی قرار میگیره. با در نظر گرفتن وجود موضوع، نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی اون «توصیفی – تحلیلی» است.
۳ -۴ - روش جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات
بخشی از اطلاعات و داده های لازم از راه کتابخونه ای و با مراجعه به سازمانا وگزارشا و منابع موجود بدست میاد. اطلاعات و داده های لازم هم به شکل متن، جدول آماری، عکس و نقشه های رقومی جمع آوری شده و به شکل نرم افزارای Word، Excel ، GIS ذخیره و پردازش گردید.
۳ -۵ - روش موشکافی و آزمون فرضیه ها
واسه موشکافی اطلاعات در این تحقیق، با در نظر گرفتن فرضیه ها، هم از تحلیل کمی و هم از تحلیل کیفی استفاده می شه. روش های تحلیل دادهها متناسب با فرضیههای تحقیق به توضیح زیر میباشه:
- فرضیه اول: از راه روشهای آنتروپی، شاخص مرکزیت، شاخص هندرسون و ضریب پخش؛
- فرضیه دوم: از راه شاخصای اول شهری مثل شاخصای اول شهر، دوشهر، چهارشهر مهتا، چهارشهر کینزبرگ، ضریب کشش پذیری، ضریب پاره تو و شاخص تمرکز هرفیندال؛
- فرضیه سوم: از راه شاخص مرکزیت و توابع تحلیلی GIS.
فصل چهارم
یافته ها و آزمون فرضیه ها
مقدمه
در این فصل جهت بررسی مسئله تحقیق و آزمون فرضیه ها برابر تعریف عملیاتی و روشای بیان شده در فصل روش شناسی به موشکافی داده های جمع آوری شده پرداخته شده. محتوای فصل به ترتیب براساس فرضیه های تحقیق عنوان گذاری و یافته های تحلیل و آزمون فرضیه ها بیان شده. در واقع در روش تحقیق علمی بهتره که یافته ها و یافته های تحلیل داده ها متناسب با هر فرضیه دسته بندی و به صورت منظم و به همراه آزمون اون فرضیه آورده شه. چون که تحقیق علمی چیزی منظم و هدف دار و سیستماتیکه.
۴ -۱ - پخش و تعادل و تراکم فضایی جمعیت و سکونتگاه ها
۴ -۱ -۱ - تقسیمات سیاسی شهرستان و پخش جمعیت شهری و دهاتی
براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ و تقسیمات سیاسی سال ۱۳۸۹ در شهرستان لارستان، جمعیت شهرستان ۲۲۶۸۷۹ نفر که از این تعداد ۱۳۳۰۱۴ نفر در مناطق شهری و ۹۳۸۰۳ نفر در مناطق دهاتی سکن بودن. در این شهرستان ۸ نقطه شهری و ۱۳ دهستان و ۶ بخش و ۴۰۱ آبادی که از این تعداد ۱۸۸ آبادی دارای ساکنان و ۲۱۳ آبادی خالی از سکنه س (جدول ۴- ۱ و ۴- ۲). پخش جمعیت شهرستان برابر نبوده و کلی جمعیت در شهر لار تمرکز پیدا کردن. از جمعیت کل شهرستان، شهر لار با ۲۸٫۸۴ درصد، شهر اوز ۹٫۸۷ درصد بیشترین جمعیت رو به خود اختصاص داده اندو کمترین تراکم جمعیت رو در شهرهای عماده ۱٫۹۸ درصد، لطیفی ۲٫۹۳ درصد هست (شکل می خواد). از نظر سلسله مراتب جمعیتی بعد از شهر لار به ترتیب شهرهای اوز، بنارویه، جویم، بیرم، خور، لطیفی و عماده قرار دارن. شهرهای شهرستان لارستان از نظر تراکم جمعیتی در رتبه های بسیار پایینی قرار دارن و این روند نشون دهنده شرایط نامساعد جغرافیایی و پایین بودن امکانات و دور بودن از مرکز استانه.
علاوه بر این پخش جمعیت در شهرها و مناطق شهری شهرستان لارستان یکنواخت نیس. در پخش جمعیت مناطق دهاتی هم، این روند جور واجور رو میشه دید.
جدول (۴ -۱) تقسیمات سیاسی شهرستان لارستان
شهرستان لارستان | مساحت | جمعیت | تقسیمات کشوری (تعداد) | شهر و جمعیت شهری (تعداد) | داهات و جمعیت دهاتی (تعداد) | ||||
بخش | دهستان | آبادی |