فرضیه دوم: بین درصد مدیران غیر موظف هیات مدیره و تجدید ارائه صورت های مالی شرکت ها رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیه سوم: بین دوگانگی مدیر عامل و تجدید ارائه صورت های مالی شرکت ها رابطه معناداری وجود دارد.
مدل تحقیق و تعریف عملیاتی متغیرهای آن
RESTATE it =β۰+ β۱ COC it +β۲ OUTSIDER it + β۳ CEOCHAIR it +β۴GROWTH it + β۵LEVERAGE it + β۶ ROA it + ε it
متغیر وابسته:
RESTATE = میزان (مبلغ ریالی) مجموع اقلام تجدید ارائه شده در صورت های مالی شرکت در سال مورد نظر (برای محاسبه این متغیر ازتقسیم مبلغ ریالی مجموع اقلام تجدید ارائه شده برمجموع
دارایی ها استفاده گردید).
متغیر مستقل:
COC = بیش اعتمادی مدیریت. روش های مختلفی برای ارزیابی بیش اعتمادی مدیریت ارائه شده است. مالمِندیر و تِیت[۱] (۲۰۰۵ و ۲۰۰۸) تصمیمات مربوط به اعمال اختیار معامله سهام شرکت را به عنوان معیار ارزیابی اعتقادات بارز مدیران مورد استفاده قرار دادند. از آنجایی که مدیران به خاطر ویژگیهای اختیار معامله سهام در معرض ریسک بالایی قرار دارند، مدیران ریسک گریز نسبت به نگهداری اختیار سهام
بی علاقه هستند و تمایل دارند که اختیار معامله را سریعتر اعمال کنند. بنابرین مدیرانی که اختیارهای معامله را برای مدت طولانی تری نگه داری میکنند، نسبت به عملکرد آینده دارای بیش اعتمادی هستند. در ایران اختیار معامله سهام تاکنون به وجود نیامده است بنابرین از معیار لین و همکاران[۲] (۲۰۰۵) به شرح زیر استفاده می شود:
(میانگین قیمت سهام در۶ ماهه منتهی به پایان سال مالی)÷ (سود واقعی– سود پیش بینی)
چنانچه مقدار عبارت فوق مثبت باشد نشان دهنده مدیریت بیش اعتماد و در غیر اینصورت مدیریت محافظه کار ویا به عبارتی عقلائی میباشد.
OUTSIDER = درصد اعضای غیر موظف هیات مدیره
CEOCHAIR = دوگانگی مدیر عامل که متغیر دامی است. در صورتی که مدیر عامل عضو هیات مدیره باشد عدد یک، در غیر اینصورت عدد صفر منظور می شود.
متغیرهای کنترل:
GROWTH = رشد جمع کل دارایی های شرکت نسبت به دوره قبل.
ROA = بازده دارایی ها که از طریق نسبت سود خالص به جمع دارایی ها محاسبه می شود.
LEV = اهرم مالی که از طریق نسبت جمع بدهی ها به جمع دارایی ها محاسبه می شود.
روش تحقیق
پژوهش حاضر از نظر طبقه بندی بر مبنای هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. هدف تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. هم چنین تحقیق حاضر، از نظر روش و ماهیت از نوع تحقیق همبستگی است. در این تحقیق هدف، تعیین میزان رابطه بین متغیر هاست. این تحقیق در حوزه تحقیقات اثباتی قرار میگیرد و با توجه به اینکه برای آزمون فرضیات تحقیق از اطلاعات تاریخی استفاده می شود در گروه تحققیات شبه آزمایشی قرار میگیرد. روش تحقیق از لحاظ نوع استدلال قیاسی- استقرایی است بدین معنی که در مبانی نظری و پیشینه پژوهش از راه مطالعه کتابخانه ای، سایر سایت ها، مقالات در چارچوب قیاسی و گرداوری اطلاعات برای تأئید یا رد فرضیهها در قالب استقرایی صورت گرفته است.(خاکی، ۱۳۸۲).
روش گردآوری اطلاعات
در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این روش از مقاله های موجود در نشریات معتبر که از سایتهای علمی اینترنتی اخذ گردیده است، به علاوه مجلههای علمی، نمایهها، پایاننامههای دکترا و کارشناسی ارشد و کتابهای مرتبط با موضوعات استفاده شده است. در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات از سایت سازمان بورس اوراق بهادار، نرم افزارهای رهآور نوین و تدبیر پرداز استفاده گردید(خاکی، ۱۳۸۲).
قلمرو تحقیق
۱-۹-۱) قلمرو موضوعی تحقیق
تاثیر بیش اعتمادی مدیریت بر تجدید ارائه صورتهای مالی
۱-۹-۲) قلمرو زمانی تحقیق
قلمرو زمانی این تحقیق شامل اطلاعات مربوط به سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ (دوره ۵ ساله) میباشد.
۱-۹-۳) قلمرو مکانی تحقیق
مکان این تحقیق بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی
یکی از اقدامات ابتدایی در فرایند حل مسئله تحقیقاتی این است که اصطلاحات مهم وتخصصی که در روند آن مسئله مطرح گردیده است برای اهل فن در آن بگونه ای روشن تعریف شود
تجدید ارائه صورت های مالی: تجدید ارائه صورت های مالی یعنی اقلام صورت های مالی سال قبل یا سال های قبل به دلیل تغییرات در مانده اقلام یا به دلیل تغییر در طبقه بندی مجدداً ارائه شود. تجدید ارائه در صورت های مالی به جز مواردی مثل مالیات عملکرد و … عمدتاً نشان از وجود اشتباه یا تغییر روش اساسی که آثار مالی با اهمیتی داشته است، میباشد(نیکبخت و رفیعی،۱۳۹۱).
درصد اعضای غیر موظف هیات مدیره: این متغیر نشان دهنده نسبت اعضاء غیر مؤظف هیئت مدیره به کل اعضائ هیئت مدیره میباشد. مدیر غیر موظف؛ عضو پاره وقت هیات مدیره است که فاقد مسئولیت اجرایی در شرکت میباشد(نیکبخت و رفیعی،۱۳۹۱).
بیش اعتمادی مدیریت: پیشبینی مدیران اغلب تحت تاثیر اعتقاداتشان قرار میگیرد. مدیران را بر اساس اعتقاداتشان می توان به دو دسته “عقلایی” و “دارای اطمینان بیش از حد به خود” طبقه بندی کرد (سانجای[۳]، ۲۰۱۲). مدیران دارای اطمینان بیش از حد نسبت به مدیران عقلائی سود را بیش از واقع برآورد و پیشبینی میکنند که این امر منجر به افزایش خطا پیشبینی مدیران که به ناچار تعدیل سود و ارقام صورت ها مالی دوره های بعد را به همراه خواهد داشت، بنابرین انتظار می رود هرچه میزان اطمینان بیش از حد مدیران به سود بیشتر باشد، به تبع آن میزان تجدید ارائه صورت های مالی نیز بیشتر باشد(پرسلی و آبوت[۴]، ۲۰۱۳).
ساختار تحقیق
در این فصل مسئله و هدف تحقیق بیان شده و فرضیههای مبتنی بر مسئله تحقیق پایهگذاری و تعریف شدند. همچنین قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی تحقیق بیان شده و روش های جمع آوری داده ها تشریح و متغیرهای تحقیق تعریف شدند. این تحقیق شامل ۵ فصل به شرح زیر میباشد:
فصل اول: کلیات تحقیق
فصل دوم: چارچوب نظری و پیشینه تحقیق
قصل سوم: روش شناسی تحقیق
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
در پایان نیز پیوست ها و نگاره ها ارائه می شود.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق