1-3- اهداف   3
1-4- نتایج کاربردی تحقیق 4
1-5- سوال‌های تحقیق 4
1-6- فرضیه‌های پژوهش 4
1-7- مدل مفهومی تحقیق 4
1-8- استفاده کنندگان از تحقیق 5
1-9- قلمرو تحقیق 5
1-10- محدودیت‌های تحقیق 5
1-11- جامعه و نمونه آماری 5
1-12- روش و مراحل تحقیق ۶
1-12-1- روش اجرایی تحقیق. 6
1-12-2- مراحل تحقیق. 6
1-13- روش و ابزار گردآوری اطلاعات 6
1-14- تجزیه و تحلیل داده‌ها 7
1-15- تعریف بهره‌وری 7
1-16- عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی کار 8
1-16-1- تأثیر حقوق و دستمزد بر بهره‌وری. 8
فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده
۲- مقدمه  . 11
2-1- تعریف بهره‌وری 11
2-1-1- تاریخچه بهره‌وری. 12
2-1-2- اهمیت بهره‌وری. 12
2-1-3- عوامل مؤثر بر افزایش بهره‌وری نیروی انسانی. 13
2-1-3-1- شناخت و توجیه شغل 13
2-1-3-3- بازخورد عملکرد. 14
2-1-3-4- مشارکت. 14
2-1-3-5- بهره‌وری نیروی انسانی 14
2-1-4- عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی کار 14
2-1-5- عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی. 15
2-1-5-1- تجربه. 15
2-1-5-2- درآمد. 15
2-1-5-3- سطح تحصیلات. 15
2-1-5-4- سن 15
2-1-5-5- آموزش. 15
2-1-6- تأثیر حقوق و دستمزد بر بهره‌وری. 16
2-1-7- مشارکت و بهره‌وری. 16
2-1-8-مدیریت مشارکتی. 17
2-1-9- مهمترین عوامل مؤثر در کاهش بهره‌وری. 17
2-1-10- شرایط لازم برای بهبود بهره‌وری نیروی انسانی در سازمان‌ها 18
2-1-10-1- ارتباط 19
2-1-10-2- تعهد. 19
2-1-10-3- تداوم. 19
2-2- مطالعات انجام شده 19
2-2-1- مطالعات انجام شده داخلی. 19
2-2-2- مطالعات انجام شده خارجی. 21
2-3- معرفی بانک ملی 22
2-3-1-تاریخچه بانک ملی. 22
2-3-2- وضعیت شعب بانک ملی. 24
2-3-3- وضعیت کارکنان بانک ملی. 26
2-4- جمع بندی 26
فصل سوم  : روش پژوهش
3- مقدمه    27
3-1- روش تحقیق 28
3-2- روش جمع‌آوری داده‌ها 28
3-3- پرسشنامه. 28
3-3-1- روایی پرسشنامه 29
3-3-2- پایایی پرسشنامه با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ. 29
3-4- مقیاس اندازه گیری 30
3-4-1- انواع فاصله‌ها 30
3-4-2- روش‌های فاصله گذاری. 31
3-4-3-فاصله لیکرت 31
3-4-4- دلیل انتخاب فاصله لیکرت 33
3-5- جامعه و نمونه آماری 33
3-6- مدل تحقیق 33
3-7- روش تجزیه و تحلیل 34
3-7-1- مبانی تئوریک معادلات ساختاری. 35
3-7-2- اندیشه اساسی زیربنای مدل یابی ساختاری. 36
3-7-3-روش کلی کار در الگوی معادلات ساختاری. 36
3-7-4-آزمون فریدمن. 38
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل
4- مقدمه    39
4-1- نمونه‌گیری 39
4-2- آمار توصیفی متغیرهای جمعیت شناختی 41
4-3- معرفی مدل تحقیق 44
4-4- بررسی پایایی پرسشنامه. 44
4-5- تحلیل ماهیت متغیرهای تحقیق و آزمون مورد استفاده 44
4-6- تخمین مدل با بهره گرفتن از معادلات ساختاری 45
4-7- آزمون فریدمن 46
فصل پنجم  : نتیجه گیری و پیشنهاد
5-1- جمع‌بندی 47
5-1-1- نتایج بررسی فرایض. 49
5-1-1-1- نتایج بررسی فرضیه اول. 49
5-1-1-2- نتایج بررسی فرضیه دوم. 49
5-1-1-2- نتایج بررسی فرضیه سوم. 49
5-1-2- سازگاری با تحقیقات پیشین. 49
5-2- پیشنهاد. 50
5-2-1- پیشنهادات برای تحقیقات آتی. 50
5-3- محدویت‌های تحقیق 50
منابع و ماخذ. 51
فارسی      51
انگلیسی      52
پیوست      53
پرسشنامه    79
چکیده لاتین   82

چکیده
 

 هدف این پایان‌نامه، بررسی تعیین عوامل موثر بر افزایش بهره‌وری نیروی انسانی در بانک ملی ایران با بهره گرفتن از متغیرهای رهبری، مشارکت و نیازهای اساسی می‌باشد. بنابراین تحقیق، با مساله دو و چند متغیری از نوع تحلیل معادلات ساختاری سرکار دارد. با توجه به اینکه مسأله چند متغیری از نوع همبستگی و هم‌چنین مقیاس اندازه‌گیری متغیرهای تحقیق، فاصله‌ای است، بنابراین مناسب‌ترین روش برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه‌های تحقیق، تحلیل معادلات ساختاری با بهره گرفتن از نرم‌افزار 6 EQS است. ابتدا توزیع متغیرها با آزمون کولوموگرف اسمیرنف آزمون شده (فرض صفر نرمال بودن داده‌هاست) است. نتایج تحقیق حاکی از آن است، بین نیاز اساسی و بهره‌وری رابطه معنی‌دار وجود دارد. بین مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری و بهره‌وری رابطه معنی‌دار وجود دارد. همچنین بین رهبری مشارکتی و بهره‌وری رابطه معنی‌دار وجود دارد. از آنجا که ضرایب در مدل معنادار شده است، از آزمون فریدمن برای مقایسه میانگین رتبه‌ها در بین متغیرها استفاده شده است. نتایج آزمون فریدمن نشان داده است، معیار تصمیم برابر ۰۰۲/۰ شده است. می‌توان گفت در سطح 95 درصد هر یک از عوامل ذکر شده در مدل، تاثیر متمایزی در بهره‌وری دارند. بر اساس نتایج بدست آمده، مشارکت در تصمیم‌گیری بیشترین امتیاز، نیاز اساسی و رهبری مشارکتی در مرتبه دوم و سوم در بانک ملی قرار دارند.
واژه‌های کلیدی: بهره‌وری نیروی انسانی، نیازهای اساسی، مشارکت در تصمیم‌گیری، بانک ملی

۱-۱- بیان مسأله
 

به دست آوردن حداکثر نتیجه از منابع محدود، ماهیت علم اقتصاد است. و تخصیص بهینه منابع هدف این علم به شمار می‌رود. کوشش‌های اقتصادی، همواره معطوف بر آن بوده، که حداکثر نتیجه را با کمترین امکانات و عوامل موجود به دست آورد، این تمایل می‌تواند دستیابی به کارایی بالاتر باشد. بهره‌وری[1] مفهومی جامع و دربرگیرنده کارایی[2] است.
که افزایش آن به منظورارتقای سطح زندگی، رفاه، آرامش و آسایش انسان‌ها همواره مدنظر دست‌اندرکاران سیاست و اقتصاد بوده است. برخی بقا و تداوم یک نظام سیاسی و اقتصادی را، موکول به بهره‌وری و کارایی دانسته‌اند. پایین بودن سطح کارایی و بهره‌وری در بسیاری از سازمان‌های تولیدی و خدماتی یکی از مشکلات کشورهای در حال توسعه می‌باشد. و مساله عدم تشکیل سرمایه به مقدار کافی نیز، بر مشکل فوق افزوده است که علت این امر همانا ضعف نهادهای مالی و بازارهای مالی این کشور‌ها می‌باشد. زیرا نهادهای مالی و اعتباری هستند که، با تجهیز منابع و تخصیص آن‌ها به صورت کارا، می‌توانند هزینه‌های تامین مالی را کاهش دهند و نرخ تشکیل سرمایه را افزایش دهند. بهره‌وری صنعت بانکداری به معنی کارمزد و هزینه بانکی کمترو ارائه خدمات با کیفیت بالاتر، می‌باشد. نهادهای مالی کاراتر، در نهایت منجر به کاهش هزینه‌های تامین مالی طرح و سرمایه‌گذاری می‌گردند. بنابراین کارایی نهادهای مالی و اعتباری منجر به رشد و توسعه بخش‌های مختلف خواهد شد.
 با عنایت به موارد فوق، در این پایان‌نامه سعی بر آن است، عوامل موثر بر بهره‌وری نیروی انسانی در بانک ملی مورد بررسی قرار گیرد. عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی به دو دسته عوامل شخصی و محیطی قابل تقسیم است. که عوامل فردی یا شخصی شامل تجربه، میز ان درآمد، سطح تحصیلات، سن و آموزش است. دسته دوم عوامل موثر بر بهره‌وری نیروی انسانی عوامل محیطی هستند که خود شامل؛ مشارکت، مناسبات اجتماعی، محتوای کار و خشنودی شغلی است.
در این پژوهش سعی بر آن است، عوامل مؤثر بر افزایش بهره‌وری، به خصوص عواملی چون تأمین نیازهای اساسی کارکنان، مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری و سبک رهبری مشارکتی مدیر، شناسایی شود.

۱-۲- اهمیت و ضرورت تحقیق
 

در میان عوامل تولید، منابع انسانی، با ارزش‌ترین و مهم‌ترین عامل توسعه هر کشوری محسوب می‌شود. محققان و اندیشمندان بر این باور هستند، که کارکنان، مهم‌ترین منبع رقابت سازمان هستند. و سرمایه انسانی یک سازمان، موسسه یا شرکت و در سطح فراتر سرمایه انسانی یک کشور، می‌تواند همه نیازهای استراتژیک را برآورده سازد. در واقع سرمایه انسانی مهم‌ترین زیر ساخت هر مجموعه یا سازمان است. و لذا بهره‌وری این عامل تولید، می‌تواند در رشد و تعالی کل سازمان موثر واقع شود.
لذا این موضوع در موسسات مالی همچون بانک‌ها نیز می‌تواند مفید فایده واقع گردد، موضوعی که کمتر در این زمینه بالاخص در بانک ملی ایران تحقیق انجام شده است. با توجه به اهمیت بهره‌وری در سازمان‌ها، این پایان نامه نیز به دنبال بررسی عوامل موثر بر بهره‌وری نیروی انسانی در بانک ملی به ویژه اداره جنوب تهران است. که نتایج آن می‌تواند برای بانک ملی و سایر بانک‌های کشور مفید واقع گردد.

1-3- اهداف
 

اهداف این پژوهش شامل موارد ذیل است:
1- بررسی رابطه بین تأمین نیازهای اساسی کارکنان و افزایش بهره‌وری
2 – بررسی رابطه بین مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری و افزایش بهره‌وری
3 – بررسی رابطه بین سبک رهبری مشارکتی مدیر و افزایش بهره‌وری   

1-4- نتایج کاربردی تحقیق
 

با توجه به اهمیت بهره‌وری در سازمان‌ها، این پایان‌نامه نیز به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی در بانک ملی به ویژه اداره جنوب تهران است. که نتایج آن می‌تواند برای بانک ملی و سایر بانک‌های کشور مفید واقع گردد.

1-5- سوال‌های تحقیق
 

سوالات مورد بررسی در این پایان نامه به شرح زیر است:
1- آیا تأمین نیازهای اساسی کارکنان موجب افزایش بهره‌وری آن‌ها می‌شود؟
2– آیا مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری موجب افزایش بهره‌وری آن‌ها می‌شود؟
3– آیا سبک رهبری مشارکتی مدیر موجب افزایش بهره‌وری آن‌ها می‌شود؟

1-6- فرضیه‌های پژوهش
 

1- تأمین نیازهای اساسی کارکنان موجب افزایش بهره‌وری آن‌ها می‌شود.
2- مشارکت کارکنان در تصمیم گیری موجب افزایش بهره‌وری آن‌ها می‌شود.
3- سبک رهبری مشارکتی مدیر موجب افزایش بهره‌وری آن‌ها می‌شود.

1-7- مدل مفهومی تحقیق  
 

با توجه به ادبیات بهره‌وری و مطالعات انجام شده، عوامل موثر بر افزایش بهره‌وری، توجه به نیازهای اساسی کارکنان، مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری‌ها و سبک رهبری مشارکتی مدیر در نظر گرفته شده است. لذا می‌توان گفت مدل مفهومی تحقیق یک مدل عللی و معلولی است. و از نوع رابطه همبستگی، که در شکل ذیل سعی بر نمایش آن شده است.نمودار (1-1) مدل مفهومی تحقیق۴

1-8- استفاده کنندگان از تحقیق   
 

با توجه به اهمیت بهره‌وری در سازمان‌ها، از این پایان‌نامه علاوه بر سیستم بانکی، سایر سازمان‌ها نیز بهره‌مند می‌شوند. همچنین محققان و پژوهشگران نیز می‌توانند از روش‌های بکار گرفته شده و متغیرهای لحاظ شده در تحقیق، در مطالعات و پژوهش‌ها استفاده نمایند.

1-9- قلمرو تحقیق 
 

قلمرو موضوعی: در این تحقیق عوامل موثر بر افزایش بهره‌وری نیروی انسانی در بانک ملی ایران تعیین می شوند.
قلمرو مکانی: کارکنان بانک ملی اداره امور شعب جنوب تهران می‌باشد، که اداره امور شعب جنوب تهران شامل 110 شعبه و 1200 کارمند است.
قلمرو زمانی: قلمرو زمانی این تحقیق قبل از نگارش پایان نامه و پاییز سال 1393 می‌باشد.

1-10- محدودیت‌های تحقیق      
 

با توجه به اینکه داده‌های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است، از عمده محدودیت‌های این تحقیق، نحوه پاسخگویی به پرسشنامه از سوی نمونه آماری یعنی کارکنان بانک ملی بوده، که همواره با درصدی خطا همراه است.

1-11- جامعه و نمونه آماری       
 

جامعه‌ی آماری در این بررسی، شامل تمامی کارکنان اداره شعب جنوب تهران بانک ملی ایران می‌باشد. که حجم نمونه به صورت تصادفی از رابطه زیر انتخاب شده است: