بیشتر انسانهای موفق، کامیابی خود را مدیون معلمان خود میدانند و نیز افرادی هستند که سرخوردگی و شکستهای زندگیشان، ناشی از برخورد بدمعلمان است. یکی از مهمترین عوامل، کیفیت تعامل است که میان معلمان و دانش آموزان اتفاق میافتد (دهقان،۱۳۷۶).
گورهام وکریستوفل (۱۹۹۲) چنین گزارش کردهاند که دانش آموزان رفتارهای صمیمی معلم را به عنوان یکی از عوامل انگیزش کلی خودشان تلقی میکنند و رفتارهای منفی معلمان را به عنوان یکی از عوامل اصلی انگیزش زدایی خودشان اظهار میکنند. دانش آموزان تمایل دارند فقدان انگیزش خود را در سر کلاس درس به آنچه معلمان انجام میدهند نسبت بدهند و انگیزش خودشان را به عوامل شخصی نسبت میدهند.
صیامی (۱۳۷۹) به نقل از بروفی و پونتام[۱۱](۲۰۰۱)اظهار میدارد که معلم اثـر بخش باید فردی بشاش، خوشاخلاق، برخوردار از سلامت روانی و انطباق پذیر باشد او میگوید اگـر دانـشآموز رفـتار معلم را گرم، مثبت و حمایتکننده تلقی کند از یادگیری آمـوزش لذت مـیبرد و پیشرفت تحصیلی وی مطلوب خواهد شد.
صمیمیت و نزاکت در روابط شخصی یکی از جنبههای مهمی است که در جو مدرسه مطرح است، در چهارچوب روابط دانشآموز و معلم مطمئناً احساس توجه، نگرانی، حمایت و احترام به دانشآموز و تعامل مثبت میان این دو با پیامدهای انگیزشی مثبتی ارتباط دارد (کال بریسی، پو،۱۹۹۰؛ اکلز، میجلی، ویگفیلد، بیوکنن، ۱۹۹۳ میجلی، فلدلافر، اکلز،۱۹۹۸؛ ناتری لو[۱۲]، ۱۹۸۶). همان طور که در بسیاری از تحقیقات نشان داده شده، به نظر میرسد رفتار معلمان، نگرشها و ادراک دانشآموزان را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین در این تحقیقات فعال بودن دانشآموز متغیر میانجی (گودوبرافی۱۹۸۶، باتس ودویل مک گارتی[۱۳]،۱۹۸۴) است؛ بنابرین این سؤال که آیا ادراک دانشآموزان از رفتار معلم نیز همبستگی بالایی با برداشتهای دانشآموزان دارد؟ بسیار جالب خواهد بود. نشانه هایی از بالا بودن این همبستگیها را میتوان در آثار سایر پژوهشگران یافت که همبستگی مثبت و بالایی بین ادراک دانشآموزان از محیط یادگیری و برداشتها و نگرشهای دانشآموزان یافتهاند.
جو روانشناختی محیط یادگیری (کلاس )و ویژگیهای بافتی ، اجتماعی و حمایت معلم تاثیرات معناداری بر رفتارهایی یادگیری دانشآموزان دارد (ایمز،۱۹۹۲، دیویس،۲۰۰۲، پینتریج[۱۴]،۲۰۰۲)،
ازاینرو به نظر میرسد یکی از مهمترین عواملی که به عنوان یک استراتژی آموزشی مفید تلقی میشود همچنین تأثیر مستقیم بر یادگیری وایجاد انگیزه در دانش آموزان وامیدواری آن ها به کلاس درس میشود استفاده از رفتارهای صمیمی کلامی و غیرکلامی توسط معلمین است که در مطالعه حاضر به بررسی ادراک دانش آموزان از رفتارهای مورد انتظار از معلمان همچنین نحوه ارزیابی و ادراک شاگردان از تخطی معلمان از این رفتارها پرداخته میشود.
انتخاب دوره دبیرستان بهاینعلت است کـه دانـش آموزان این دوره به دلیل توانایی همکاری بیشتر و قـدرت تجزیهو تحلیل بالا نسبت به سایر مقاطع ابتدایی و راهنمایی بودند بنابرین ضرورت دارد برای ارتقاء کیفیت آموزشی تربیت یک معلم حرفهای، کارآمدوماهر، همچنین ایجاد محیط یادگیری بانشاط و ایجاد انگیزه در فراگیران تحقیق حاضر صورت بگیرد.
۱-۴ – اهداف پژوهش:
۱-۴-۱ هدف کلی:
بررسی ارتباط بین صمیمیت معلمان و ادراک دانش آموزان از تخطی رفتاری معلمان در دانش آموزان سال سوم دبیرستان های شهرستان لنگرود در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳
۱-۴-۲ اهداف اختصاصی:
۱-تعیین رابطه بین انتظاردانشآموزان از رفتارمعلمان دراستفاده از رفتارهای صمیمی کلامی و غیرکلامی در دانش آموزان سال سوم دبیرستان های شهرستان لنگرود در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳
۲- تعیین رابطه بین ارزیابی دانش آموزان و تخطی معلمان از رفتارهای صمیمی کلامی و غیرکلامی مورد انتظار در دانش آموزان سال سوم دبیرستان های شهرستان لنگرود در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳
۳-تعیین رابطه بین رتبهبندی اعتبارمعلمان توسط دانش آموزان وتخطی معلمان از رفتارهای صمیمی کلامی و غیرکلامی مورد انتظار در دانش آموزان سال سوم دبیرستان های شهرستان لنگرود در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳
۱-۵ – فرضیهها:
۱-۵-۱- فرضیههای اصلی:
۱- دانش آموزان انتظار دارند که معلمانشان از رفتارهای صمیمی در کلاس درس استفاده کنند.
۲-دانش آموزان انتظار دارند که معلمانشان در کلاس درس بی احترامی نکنند.
۳- غیر صمیمی بودن معلم موجب می شود که اعتبار معلم کاهش پیدا کند.
۴-بد رفتاری تلقی شده معلم موجب می شود که اعتبار معلم کاهش یابد.
۵- صمیمیت معلم بیشتر از بدرفتاری آن ها بر ارزیابی اعتبار آن ها توسط دانش آموزان تاثیر دارد.
۱-۶ – تعریف نظری و عملیاتی متغیرها:
۱-۶-۱ – تعریف نظری:
۱-۶-۱-۱ – رفتارهای صمیمی کلامی و غیرکلامی:
صمیمیت شامل رفتارهای کلامی و غیرکلامی است که به منظور کاهش فاصله فیزیکی یا روانی درک شده بین معلم و دانشآموز عمل میکند (اندرسون، نور تون و نوسباوم، ۱۹۸۱؛ کریستوفل و گورهام، ۱۹۹۵؛ ثویت و مککراسکی، ۱۹۹۹، وست، ۱۹۹۴؛ ص ۴)
۱-۶-۱-۲ – رفتارنامناسب معلم (تخطی):
رفتار نامناسب معلمان آن دسته از رفتارهایی هستند که مانع از آموزش شده و در نتیجه در یادگیری دانشآموزان اختلال ایجاد میکند (کیرینی، پلاکس، هِیز و آیوی، ۱۹۹۱؛ ثویت و مککراسکی، ۱۹۹۸؛ص ۸ ).
۱-۶-۱-۳ – ادراک دانش آموزان:
ادراک از رفتار معلم را به برداشتهای ذهنی دانشآموز از رفتار معلم اطلاق می شود(شریفی ،۱۳۶۸؛ص ۱۲)
۱-۷-۱ – تعاریف عملیاتی:
۱-۷-۱-۱ – رفتارهای صمیمی کلامی و غیرکلامی:
در پژوهش حاضر رفتارهای صمیمی کلامی و غیرکلامی مورد انتظار دانش آموزان نمرهای است که آزمودنی در معیار انتظار ([۱۵]IES) (امی دن سون ۲۰۰۱) به دست میدهد
۱-۷-۱-۲ – رفتار نامناسب معلم:
در پژوهش حاضر رفتارنامناسب معلم نمرهای است که آزمودنی در معیار انتظار (IES) (امی دن سون، ۲۰۰۱) به دست میدهد.
۱-۷-۱-۳ – ادراک دانش آموزان:
در این تحقیق ادراک دانش آموزان بر اساس نتایج پرسشنامه معیار انتظار و چهار سناریو (امی دن سون ،۲۰۰۱) تحلیل میشود
فصلدوم
پیشینه پژوهش
۲-۱ – مقدمه
در فصل دوم به ترتیب در مورد متغیرهای پژوهش یعنی ادراک دانش آموزان ، انتظارات دانش آموزان، صمیمیت کلامی وغیر کلامی، رفتار نامناسب معلمان ،نظریه ها و پژوهش هایی که ارائه شدهاند، مورد بررسی قرار میگیرد. بدین منظور ابتدا نظریات، مطالعات و پژوهش هایی که در ارتباط با ادراک دانش آموزان ، انتظارات دانش آموزان، صمیمیت کلامی وغیر کلامی، رفتار نامناسب معلمان ارائه شده اند، مورد بررسی قرار میگیرند. سپس درمورد آن ها به تفصیل بحث میشود.
۲-۲ – ادراک دانش آموزان[۱۶]