دکتر رضا رستمی
دکتر رسول روشن
زمستان 1392
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
چکیده
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان تحریک مغناطیسی جدارجمجمه ای مکرر بر نشانه های اضطراب و میزان افسردگی همبود در بیماران دچار اختلال اضطراب فراگیر (GAD) انجام گرفت. روش کار: طرح پژوهش از نوع شبه تجربی با پیش آزمون ـ پس آزمون و گروه پلاسبو می باشد. تعداد 14 بیمار دچار اختلال اضطراب فراگیر بر اساس نظر روانشناس و مصاحبه SCID انتخاب و سپس ارزیابی آنها براساس پرسشنامه افسردگی بک II و مقیاس کوتاه اضطراب فراگیر (GAD-7) انجام گرفت. سپس این افراد به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 10 جلسه (طی 3 هفته) به مدت 40 دقیقه تحت rTMS با فرکانس 1 هرتز، در ناحیه پری فرونتال خلفی جانبی راست قرارگرفتند. گروه پلاسبو نیز همین تعداد جلسات را دریافت کردند با این تفاوت که کویل در این گروه با زاویه ی 90 درجه قرار گرفته بود که مانع رسیدن امواج به جمجمه آزمودنی می شد. در انتها، ارزیابی های اولیه مجدداً صورت گرفت. داده ها با بهره گرفتن از روش یومن ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین از روش های درصد تغییرات، تغییر معنادار بالینی و اندازه اثر نیز جهت نتایج تکمیلی استفاده شد.
یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که نشانه های اضطراب و میزان افسردگی همبود در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، تغییر معنادار در سطح 038/0p ≤ و 007/0p ≤ داشت. همچنین نتایج تکمیلی نشان داد که میانگین درصد تغییرات در نشانه های اضطراب و میزان افسردگی همبود در گروه آزمایش به ترتیب 24% و 14% بیش از گروه کنترل بوده است. همچنین تغییر معنادار بالینی برای نشانه های اضطراب و میزان افسردگی همبود در گروه آزمایش به صورت 100 درصدی بدست آمد. میزان تأثیر کاربندی درمان rTMS بر نشانه های اضطراب و بر میزان افسردگی، در هر دو گروه پلاسبو و آزمایش قوی بود.
نتیجه گیری: درمان تحریک مغناطیسی جدارجمجمه ای در بیماران دچار اختلال اضطراب فراگیر می تواند موجب کاهش معنادار نشانه های اضطراب و افسردگی به صورت همزمان شود.
واژگان کلیدی: درمان تحریک مغناطیسی جدارجمجمه ای مکرر، اختلال اضطراب فراگیر، اضطراب و افسردگی.
فهرست منابع صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق 1
1-1 بیان مسئله 2
1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق 14
1-3 هدف اصلی 17
1-3-1 اهداف فرعی 17
1- 4 فرضیه های تحقیق 18
1-5 تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق 18
1-5-1 اختلال اضطراب فراگیر (GAD) 18
1-5-2 تحریک مغناطیسی جدارجمجمه ای مکرر (rTMS) 19
1-5-3 افسردگی همبود 19
فصل دوم، پیشینه پژوهش 21
2-1 مرور کلی فصل 22
2-2 ماهیت، تشخیص و سبب شناسی اختلال های اضطرابی 22
2-2-1 تعریف اضطراب و مؤلفه های آن 22
2-2-2 ماهیت اختلال های اضطرابی 24
2-2-3 طبقه بندی اختلالات اضطرابی 25
2-2-4 همه گیرشناسی اختلال های اضطرابی 26
2-2-5 همبودی در اختلالات اضطرابی 27
2-2-6 سبب شناسی اختلال های اضطرابی 29
2-2-6-1 عوامل خطر زیست شناختی اختلال های اضطرابی 29
عوامل ژنتیک 29
ویژگی های مغزی 30
ویژگی های نوروشیمیایی (انتقال دهنده های عصبی) 31
بازداری رفتاری 33
2-2-6-2 تاثیرات تکاملی 34
2-2-6-3 عوامل خطر شناختی 35
2-2-6-4 عوامل خانوادگی 36
2-2-6-5 تجربه های یادگیری 37
2-2-6-6 ترکیب عوامل با یکدیگر 39
2-3 اختلال اضطراب فراگیر 40
2-3-1 معیارهای تشخیصی DSM-IV در مورد اختلال اضطراب فراگیر 42
2-3-2 معیارهای تشخیصی DSM-V درمورد اختلال اضطراب فراگیر 43
2-4 مدلهای زیستی پردازش اضطراب و رفتارهای مربوط به آن 45
2-4-1 مدل والنس 47
2-5 نقش آناتومی عصبی در اختلال اضطراب فراگیر 48
2-5-1 آمیگدال 48
2-5-2 کورتکس پری فرونتال 49
2-5-3 کورتکس سینگولیت قدامی 50
2-6 مدلهای نظری مطرح شده برای اختلال اضطراب فراگیر 51
2-6-1 مدل اجتناب شناختی نگرانی 52
2-6-2 مدل تحمل ناپذیری بلاتکلیفی 53
2-6-3 مدل نارسایی در تنظیم هیجان 55
2-6-4 مدل مبتنی بر پذیرش (AB) 57
2-6-5 مدل فراشناختی 59
2-7 درمان 61
2-7-1 درمانهای روانشناختی 61
2-7-1-1 درمان شناختی رفتاری 61
2-7-1-2 درمان فراشناختی 62
2-7-1-3 درمان روانپویشی حمایتی ـ بیانی 63
2-7-1-4 درمان نتظیم هیجانی 64
2-7-1-5 رفتاردرمانی مبتنی بر پذیرش 65
2-7-2 درمانهای فیزیکی 66
2-7-2-1 دارو درمانی 66
2-7-2-2 درمان نوروفیدبک 67
2-7-2-3 تحریک مغناطیسی جدارجمجمه ای مکرر 68
تاریخچه 69
اصول و قوانین فیزیکی 71
ایمنیTMS 72
2- 8 اثربخشی TMS بر اختلال های اضطرابی و افسردگی همبود با آنها 72
اختلال پانیک (PD) 73
اختلال استرس پس از ضربه (PTSD) 74
اختلال وسواسی ـ جبری (OCD) 76
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) 83
فصل سوم: فرآیند روش شناختی تحقیق 85
3-1 مروری بر مطالب فصل 86
3-2 نوع پژوهش 86
3-3 افراد مورد مطالعه 86
3-3-1 جامعه تحقیق 86
3-3-2 حجم نمونه و روش نمونه گیری 87
الف) حجم نمونه 87
ب) ملاک های ورود 87
ج) ملاک های خروج 87
د) شیوه نمونه گیری 88
3-4 ابزارها و روش های تحقیق 88
3-4-1 مصاحبه تشخیصی بر اساس DSM-IV-TR 88
3-4-2 مصاحبه بالینی نیمه ساختاریافته برای اختلال محور یک در DSM-IV (SCID-I) 89
3-4-3 مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر (GAD-7) 89
3-4-4 فرم غربالگری ایمنی درمان rTMS 90
3-4-5 پرسشنامه افسردگی بک (BDI-II) 91
3-4-6 دستگاه rTMS 91
3-4-6-1 روش اجرا 93
3-5 شیوه اجرای پژوهش 94
3-6 شیوه تجزیه و تحلیل آماری داده ها: 96
فصل چهارم، یافته های پژوهش 97
4-1 مرور کلی فصل 98
4-۱ تحلیل توصیفی پژوهش 98
4-۱-1 توزیع جنسیت و سن 98
۴-۲ تحلیل استنباطی پژوهش 101
4-3 پیوست نتایج 103
4-3-1 روش محاسبه درصد تغییر 104