واژه های کلیدی : شفافیت اطلاعات مالی، ریسک سقوط قیمت سهام
فصل اول.1
1-1 مقدمه2
1-2 تبیین ومسئله تحقیق .3
1-3 اهمیت وضرورت تحقیق4
1-4 هدف تحقیق.5
1-5 استفاده کنندگان تحقیق.5
1-6 فرضیه تحقیق .6
1-7 جامعه آماری6
1-8 نمونه آماری.6
1-9 روش گردآوری اطلاعات7
1-10 قلمرو تحقیق.7
1-11 تعریف عملیاتی.7
1-12 تشریح فصول آتی.8
فصل دوم.9
2-1 مقدمه .10
2-2 شفافیت اطلاعات.11
2-2-1 اندازه گیری شفافیت.14
2-2-2 مدل شفافیت دی پیازا و ایکالوس.15
2-2-3 مدل شفافیت بوشمن، پیوتروسکی واسمیت.17
2-2-4 اهیمت شفافیت در بازار مالی19
2-2-5 نقش شفافیت در گزارشگری مالی22
2-2-6 شفاف سازی مالی از نگاه سازمان های بین المللی.23
2-2-7 قابلیت دسترسی به اطلاعات.24
2-2-8 توانایی برقراری ارتباط و وجود جریان ارسال و دریافت اطلاعات.24
2-3 اهیمت قیمت سهام26
2-3-1 پدیده سقوط قیمت سهام26
2-4 حاکمیت شرکتی28
2-5 پیشینه تحقیق 30
2-5-1 تحقیقات داخلی31
2-5-2 تحقیقات خارجی33
فصل سوم .36
3-1 مقدمه37
3-2 روش تحقیق .38
3-3 قلمرو تحقیق.38
3 -3-1 قلمرو موضوعی.39
3-3-2 قلمرو مکانی.39
3-3-3 قلمرو زمانی39
3-4 جامعه آماری.39
3-5 نمونه آماری40
3-5-1 تعیین حجم نمونه41
3-6 ابزار گردآوری داده ها43
3-7 طرح مساله تحقیق44
3-8 فرضیه های تحقیق 44
3-9 متغیرهای تحقیق.45
3-9-1 متغیرمستقل.45
3-9-2 متغیر وابسته.46
3-9-3 متغیرکنترل47
3-9-4 متغیر تعدیل کننده.47
3-10 روش تجزیه و تحلیل داده ها48
3-10-1 روش داده های پانل49
3-10-1-1 روش اثرات ثابت.50
3-10-1-2 روش اثرات تصادفی .50
3-10-1-3 آزمون چاو یا fمقید50
3-10-1-4 آزمون هاسمن. 51
3-10-2 آزمون معنی دار بودن مدل.51
3-10-3 آزمون معنی دار بودن متغیرهای تحقیق.52
3-10-4 آزمون مربوط به مفروضات مدل رگرسیون خطی.52
3-10-4-1 فرض نرمال بودن باقیمانده ها53
3-10-4-2 فرض عدم وجود هم خطی بین متغیرهای مستقل54
3-10-4-3 فرض مستقل بودن باقیمانده ها54
3-10-4-4 فرض همسانی واریانس باقیمانده ها55
3-10-5 تحلیل همبستگی 56
3-10-5-1 ضریب تعیین56
3-10-5-2 ضریب همبستگی.56
3-10-6 آزمون ریشه واحد درداده های ترکیبی57
3-10-7 تصمیم گیری برای رد یا پذیرش فرضیه ها57
فصل چهارم59
4-1 مقدمه 60
4-2 آمار توصیفی .60
4-3 آزمون مانایی متغیرهای پژوهش.62
4-4 نتایج آزمون رگرسیون 63
4-4-1 بررسی ناهمسانی واریانس.63
4-4-2 آزمون fو آزمون هاسمن.64
4-4-2-1 آزمون های تشخیصی در داده های ترکیبی65
4-4-2-2 آزمونf لیمر66
4-5 آزمون فرضیات67
4-5-1 فرضیه اول.67
4-5-2 فرضیه دوم69
فصل پنجم72
5-1 مقدمه.73
5-2 اهداف تحقیق73
5-3 خلاصه تحقیق.73
5-4 یافته های پژوهش74
5-4-1 نتیجه آزمون اول74
5-4-2 نتیجه آزمون دوم.74
5-5 پیشنهادات74
5-6 محدودیت تحقیق75
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
سرمایه گذاری قطب اصلی اقتصاد هرکشور می باشد و این قطب از طریق مبادله سهام شرکت ها در بازار بورس اوراق بهادر تامین می گردد.اگر قیمت سهام در بازار منطقی نبوده و دارای نوسانات بسیار شدید باشد جذابیت این گونه سرمایه گذاری به شدت کاهش یافته و در نتیجه شاهد خروج سرمایه از این بازار خواهیم بود و در نهایت منجر به کاهش سرمایه گذاری در شرکتهای بورسی و کاهش رشد اقتصادی خواهد شد. از طرفی تصمیم گیری های اقتصادی نیازمند اطلاعاتی است که بتوان با کمک آن ها منابع موجود و در دسترس را به گونه ای مطلوب تخصیص داد. یکی از مهم ترین عوامل در تصمیم گیری صحیح اطلاعات مناسب ومرتبط با موضوع تصمیم است که اگربه درستی فراهم و پردازش نشود تاثیرات منفی برای فرد تصمیم گیرنده در پی خواهد داشت. بهره گیری از اطلاعات افشاء شده و به عبارتی تصمیم گیری صحیح در بازار اوراق بهادار زمانی امکان پذیر است که این اطلاعات به موقع، بااهمیت، کامل و قابل فهم باشند. چنانچه اطلاعات فاش شده این ویژگی ها را نداشته باشد بدون تردید سازوکارکشف قیمت در بازار به درستی عمل نخواهد کردو قیمت گذاری اوراق بهادار به شیوه ای مطلوب انجام نخواهد شد. افشای اطلاعات موجب بهبود ساز وکار کشف قیمت ها و در نتیجه قیمت گذاری بهینه می شود. امروزه شفافیت اطلاعات شرکتها از جمله دل مشغولی های اصلی فعالان بازارسرمایه در کشورهای مختلف به شمارمی رود.
در بازار سرمایه ایران باشروع بحران مالی از اوایل سال 1383 شفافیت مالی شرکتهای پذیرفته در بورس مورد توجه سرمایه گذاران قرار گرفته است.علاوه بر این در محیط پر تلاطم امروزی بسیاری از سرمایه گذاران بر اهمیت شفاف سازی اطلاعات تاکید می کنند وفقدان اطلاعات ویا عدم اطمینان درباره آنها به یک مشکل اساسی در بازارهای مالی تبدیل شده است.
در انجام هر تحقیق و پژوهشی یکی از مهم ترین بخش ها، ارائه طرح تحقیق (کلیات) مناسب و کامل می باشد. دراین فصل سعی شد تا با بیان کلیه جوانب تحقیق در خصوص مطالعه انجام شده اطلاعات کامل وقابل فهمی ارائه گردد.
بدین منظور ابتدا به بیان مسئله پرداخته شده؛ تا خواننده با مسائل بنیادی تحقیق بیشتر آشنا گردد. سپس دلایل اهمیت تحقیق مطرح گردید و علت انتخاب چنین موضوعی تبیین شد. در ادامه سوالاتی را که قرار است این مطالعه قرار است به آن پاسخ دهد؛ بیان گردید و در این راستا اهداف و فرضیه های تحقیق مطرح شد.
هم چنین نحوه پاسخگویی به سوالات و شیوه آزمون فرضیات به صورت اجمالی تبیین گردید و نهایتا واژگان کلیدی تحقیق را تعریف نمودیم.
1-2تبین مسئله تحقیق
یکی از الزامات رقابت سالم دسترسی همه مشارکت کنندگان بازار به اطلاعات شفاف است. یکی از انواع مهم بازارها (در کنار بازارهای کالا، پول و کار(بازار سرمایه است که اطلاعات شفاف بر عملکرد آن به شدت مؤثر است. نقصان اطلاعات در این بازار موجب افزایش هزینه مبادلات و ناتوانی بازار در تخصیص بهینه منابع میشود. اطلاعات که جزء جدایی ناپذیر فرایند تصمیمگیری است، هر چه شفافتر و قابل دسترس تر باشد، میتواند به اتخاذ تصمیمات صحیحتری در زمینه تخصیص بهینه منابع منجر گردد و در نهایت باعث کارایی تخصیصی و شفافیت بازار شود که هدف نهایی بازار سرمایه است.
صاحبان سرمایه ، اعتباردهندگان ، دولت ودیگر استفاده کنندگان ازگزارش های مالی شرکت ها برای تصمیم گیری در زمینه خرید، فروش ، ونگهداری سهام ، اعطای وام ، ارزیابی عملکرد مدیران ودیگر تصمیم های اقتصادی مهم به اطلاعات معتبر،مربوط وبا کیفیت نیاز دارند. به طور کلی ، سرمایه گذاران زمانی در یک واحد اقتصادی سرمایه گذاری می کنند که نخست درباره آن ها اطلاعات کافی (شامل اطلاعات مالی ) داشته باشند و درثانی به این اطلاعات اطمینان کنند. اعتباردهندگان نیزبدون اطلاع از وضعیت مالی و عملکرد مالی یک واحد نمی توانند منابع مالی خود را دراختیارآن قرار دهند.
شفافیت اطلاعات مالی از مهم ترین دغدغه های سرمایه گذاران در بازارهای مالی و یکی از مهم ترین عوامل موثر برای سرمایه گذاری جهت تحصیل سهام شرکت هاست .سرمایه گذاران جهت خرید سهام یک شرکت همواره به دنبال اطلاعاتی شفاف هستند علی رغم این حساسیت مدیران جهت بهتر نشان دادن عملکرد خود به دنبال تحریف اطلاعات می باشند. آنان با این تحریف از یک طرف وضعیت شرکت را مطلوب توصیف می کنند واز طرف دیگر شفافیت اطلاعات را ازبین می برند.
افشای داوطلبانه اطلاعات باعث می شود عدم تقارن اطلاعات بین شرکتها و بازار کاهش یابد و در نتیجه تعداد بیشتری از سهام شرکت مورد مطالعه قرار گیرد. به این ترتیب توان نقدشوندگی سهام افزایش یافته و موجب جلب توجه نهادهای سرمایه گذاری بزرگ خواهدشد و در ادامه این امر شرکت می تواند بدون اینکه ناگزیر شود قیمت ها را کاهش دهد حجم بزرگی از سهام خود را به فروش برساند؛ بنابراین با افزایش تقاضا قیمت سهام افزایش می یابد.
شفافیت را میتوان سادگی و سهولت تحلیل معنادار فعالیتهای شرکت و بنیانهای اقتصادی آن توسط فرد خارج از شرکت دانست.
تجویدی (1386) به نقل بوشمن وهمکارانش(2003) شفافیت شرکتی را در دسترس بودن گسترده اطلاعات مربوط و قابل اتکا در خصوص نتایج عملکرد دوره ای، وضعیت مالی، فرصتهای سرمایه گذاری، نظام راهبری شرکتها، ارزش و ریسک شرکتهای سهامی عام تعریف مینماید. وجود شفافیت از یک سو به سهامداران خرد اطمینان میدهد که همواره اطلاعات قابل اتکا و بموقع در خصوص ارزش شرکت دریافت خواهند کرد و سهامداران عمده و مدیران در پی تضییع حقوق آنها نیستند و از سوی دیگر مدیران را برای تلاش در جهت افزایش ارزش شرکت به جای پیگیری منافع کوتاه مدت شخصی ترغیب کند و در نتیجه می تواند از میزان و شدت رسواییهای مالی به میزان قابل توجهی بکاهد. اطلاعات شفاف را میتوان به عنوان یکی از ابزارهای ایفای مسئولیت پاسخگویی مدیران دانست.
این تحقیق در پی یافتن به پاسخ این سوالات است:
1- آیا بین شفافیت اطلاعات وریسک سقوط قیمت سهام رابطه معناداری وجود دارد؟
2- آیا حاکمیت شرکتی می تواند رابطه بین شفافیت اطلاعات و ریسک سقوط قیمت سهام را تعدیل نماید؟