1-1-مقدمه. 3
1-2-بیان مسأله. 4
1-3-اهمیت موضوع تحقیق. 5
1-4-نوآوری تحقیق. 6
1-5-اهداف تحقیق. 6
1-5-1-اهدف اصلی 6
1-5-2-اهداف فرعی 7
1-6-کاربرد تحقیق. 7
1-7-قلمرو تحقیق. 7
1-7-1-قلمرو مکانی 7
1-7-2-قلمرو زمانی 7
1-8-فرضیه های تحقیق. 7
1-8-1-فرضیه اصلی 7
1-8-2-فرضیه های فرعی 7
1-9-بیان متغییرهای مورد مطالعه در قالب مدل مفهومی. 9
1-10-شرح مفاهیم و اصطلاحات 9
1-10-1-تعاریف مفهومی 9
1-10-1-1-عملکرد شغلی: 9
1-10-1-2-رضایت شغلی: 10
1-10-1-3-اضطراب شغلی: 10
1-10-1-4-امنیت شغلی: 10
1-10-1-5-عملکرد فرآیند: 10
1-10-1-6-کیفیت ارتباط: 10
1-10-1-7-درک پیچیدگی فرآیند زنجیره تأمین: 11
1-10-1-8-درک ثبات فرآیند زنجیره تأمین: 12
1-10-1-9-درک تغییرات ریشه ای: 12
1-10-2-تعاریف عملیاتی 12
1-10-2-1-عملکرد شغلی: 12
1-10-2-2-رضایت شغلی: 12
1-10-2-3-اضطراب شغلی: 13
1-10-2-4-امنیت شغلی: 13
1-10-2-5-عملکرد فرآیند: 13
1-10-2-6-کیفیت ارتباط: 13
1-10-2-7-درک پیچیدگی فرآیند زنجیره تأمین: 14
1-10-2-8-درک ثبات فرآیند زنجیره تأمین: 15
1-10-2-9-درک تغییرات ریشه ای: 15
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1-مقدمه. 17
2-2-زنجیره تأمین چیست؟. 18
2-2-1-مدیریت زنجیره تأمین چیست؟. 18
2-2-2-تعریف مدیریت زنجیره تأمین 19
2-2-3-تاریخچه و سیر تحول مدیریت زنجیره تأمین 20
2-2-4-دلایل اهمیت مدیریت زنجیره تأمین 22
2-2-5-اجزاء و عوامل مدیریت زنجیره تأمین 22
2-2-6-فازهای تصمیمی در یک زنجیره تأمین 24
2-2-7-روندهای مدیریت زنجیره تأمین تا اوایل قرن جدید میلادی 25
2-2-8-رویکردها و نگرش های مطرح در مدیریت زنجیره تأمین 28
2-2-8-1-مدیریت تأمین در سطح جهانی. 28
2-2-8-2-مدیریت زنجیره تأمین با بهره گرفتن از عامل ها و پیدایش تأمین مجازی 29
2-2-8-3-تدارکات الکترونیک 29
2-2-8-4-تجارت الکترونیک و زنجیره تأمین. 29
2-2-8-5-مدیریت زنجیره تأمین الکترونیک 30
2-2-8-6-بازارهای الکترونیک 30
2-2-9-روندهای مدیریت زنجیره تأمین در آینده 30
2-2-10-هماهنگی در زنجیره تأمین 33
2-2-11-موانع یکپارچه سازی زنجیره تأمین 33
2-2-12-مدل های ریاضی و مفهومی مطرح در مدیریت زنجیره تأمین 34
2-2-12-1-مدل ارزیابی عملکرد بخش خرید با بهره گرفتن از مدل پوششی داده ها 34
2-2-12-2-مدل مفهومی روابط تأمین کننده – خریدار در محیط تجارت الکترونیک 36
2-2-12-3-مدل ارزیابی تأمین کنندگان با بهره گرفتن از رویکرد Max – Min. 37
2-2-12-4-مدل مشارکت تأمین کنندگان در توسعه ی محصول جدید. 37
2-3-فناوری اطلاعات 40
2-3-1-تعریف فناوری اطلاعات. 40
2-3-2-نقش و اهمیت فناوری اطلاعات. 41
2-3-3-مشخصه های رویکرد جریان اطلاعات. 41
2-4-ارتباط زنجیره تأمین و فناوری اطلاعات 41
2-4-1-اهداف فناوری اطلاعات در زنجیره تأمین 42
2-4-2-شرایط لازم برای رسیدن به اهداف فناوری اطلاعات. 42
2-4-3-عوامل مؤثر بر اتخاذ فناوری اطلاعات در زنجیره تأمین 43
2-4-4-ویژگی های اطلاعات در تصمیم گیری های زنجیره تأمین 44
2-5-سیستم های اطلاعاتی پشتیبانی کننده زنجیره تأمین. 45
2-5-1-دریافت و تبادل داده ها 45
2-5-2-ذخیره سازی و بازخوانی داده ها 48
2-5-3-تحلیل داده ها و گزارش دهی 49
2-6-فرآیندهای عمده زنجیره تأمین و نقش IT در بهبود آنها 50
2-7-نتایج شغلی. 50
2-7-1-رضایت شغلی 50
2-7-1-1-نظریه های رضایت شغلی. 51
2-7-1-2-مدل نظری رضایت شغلی. 52
2-7-1-3-عوامل مؤثر در رضایت شغلی. 53
2-7-2-امنیت شغلی 55
2-7-2-1-مؤلفه های امنیت شغلی. 56
2-7-2-2-نقش توسعه منابع انسانی در امنیت شغلی. 56
2-7-2-3-ابعاد امنیت شغلی. 57
2-7-2-4-جایگاه امنیت شغلی در تئوری های مدیریت 60
2-7-3-استرس شغلی. 63
2-7-3-2-علل کاری استرس 63
2-7-3-3-تصمیم گیری و استرس 66
2-7-3-4-مدیریت استرس 66
2-7-3-5-استرس و عملکرد کاری 68
2-7-3-6-راهکارهای کاهش استرس کارکنان. 68
2-7-4-عملکرد شغلی 70
2-7-4-1-ابعاد عملکرد شغلی. 70
2-8-نتایج فرآیند. 71
2-8-1-عملکرد فرآیند. 71
2-8-1-1-مدل هفت عامل عملکرد ACHIEVE. 71
2-8-2-کیفیت ارتباط 73
2-8-2-1-مفهوم کیفیت ارتباط. 73
2-8-2-2-عوامل تأثیرگذار بر کیفیت ارتباط. 73
2-9-پیشینه داخلی. 74
2-10-پیشینه خارجی. 77
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
3-1-مقدمه. 80
3-2-روش شناسی. 80
3-2-1-روش پژوهش بر حسب هدف. 81
3-2-2-روش پژوهش بر حسب نوع داده ها 81
3-3-منابع و ابزار اندازه گیری داده ها و اطلاعات 82
3-3-1-پرسشنامه. 82
3-3-1-1-روایی پرسشنامه. 83
3-3-1-2-پایایی پرسشنامه. 83
3-4-جامعه آماری پژوهش، روش نمونهگیری و حجم نمونه. 85
3-5-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 87
3-5-1-آمار توصیفی و آمار استنباطی 87
3-5-2-همبستگی 87
3-5-3-مفهوم ضریب همبستگی® 88
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1-مقدمه. 90
4-2-آمار توصیفی نمونه آماری 90
4-2-1-جنسیت پاسخگویان: 90
4-2-2-وضعیت سن پاسخگویان: 91
4-2-3-وضعیت تحصیلات پاسخگویان: 92
4-2-4-وضعیت سابقه کار پاسخگویان: 93
4-3-آمار استنباطی. 94
4-3-1-آزمون کلموگروف اسمیرنوف. 94
4-3-1-آزمون فرضیات. 95
4-4-تحلیل عاملی اکتشافی. 130
فصل پنجم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها
5-1-مقدمه. 142
5-2-نتیجه گیری 142
5-2-1-نتیجه گیری از فرضیه ها 142
5-3-مقایسه با پژوهش قبلی. 147
5-4-پیشنهادها 147
5-4-پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی. 148
5-5-محدودیتها 149
منابع. 150
منابع فارسی 150
منابع لاتین 153
پیوست ها 158
پیوست 1: پرسشنامه مورد استفاده در پایان نامه به منظور گردآوری اطلاعات. 158
پیوست 2: خروجی نرم افزار آموس. 162
چکیده
در محیط امروزی با توجه به روند رو به رشد اقتصاد جهانی، شرکت ها و سازمان ها برای کسب منافع بیشتر، بایستی به نحوه ی مدیریت زنجیره تأمین خود توجه بیشتری نشان دهند و از آن جایی که فناوری اطلاعات در مدیریت زنجیره تأمین نقش بسزایی دارد و موقعیت های بزرگی را به وجود می آورد بنابراین شرکت های موفق همیشه از فناوری اطلاعات در جهت حمایت و پیشرفت استراتژی تجاری خود سود برده اند که به کار بردن فناوری اطلاعات به نحو چشم گیری روی تمام زنجیره تأمین تأثیر می گذارد و باعث تغییراتی در فرآیند زنجیره تأمین می شود. در این پژوهش ما به دنبال تأثیر تغییرات فرآیند زنجیره تأمین فعال در بخش فناوری اطلاعات بر نتایج فرآیند و کار هستیم. جامعه مورد مطالعه شرکت پتروشیمی ایلام می باشد که نمونه آماری از بین کارکنان شرکت و به تعداد 230 نفر است و با بهره گرفتن از فرمول ککران محاسبه شده است. با بهره گرفتن از پرسشنامه داده های مورد نظر را جمع آوری کرده ایم. قلمرو زمانی پژوهش، شش ماهه اول سال 1393 می باشد. با بهره گرفتن از نرم افزار های AMOS و SPSS داده ها را تجزیه و تحلیل نمودیم. از روش توصیفی و آمار استنباطی فرضیه ها را مورد بررسی قرار دادیم و با بهره گرفتن از معیارهای برازش مدل بهینه را مشخص کردیم. و در نهایت به تحلیل عاملی اکتشافی پرداختیم و مدل اکتشافی را استخراج کرده ایم. نتایجی که به دست آوردیم نشان می دهد که با پیاده سازی سیستم مدیریت زنجیره تأمین باعث ایجاد تغییراتی در پیچیدگی و ثبات فرآیند می شوند که این تغییرات به نوبه ی خود باعث ایجاد تغییرات ریشه ای در کل فرآیند شرکت می شود. و این تغییرات به وجود آمده کلاً بر روی نتایج کار و نتایج فرآیند تأثیر مثبت و معناداری دارد. بنابراین مدیران ارشد شرکت ها بایستی تغییراتی که در شرکتشان در پی پیاده سازی سیستم فرآیند زنجیره تأمین مبتنی بر فناوری اطلاعات به وجود آمده شناسایی کنند و برای رسیدن به موفقیت شرکت به صورت سازننده با تغییرات برخورد کنند.
کلید واژه: مدیریت زنجیره تأمین، فناوری اطلاعات، تغییرات، نتایج فرآیند، نتایج کار، شرکت پتروشیمی ایلام
1-1-مقدمه
محیط کسب و کار رقابتی امروز، سازمان ها را به توجه بیشتر درباره نحوه مدیریت زنجیره تأمین[1] شان(SCM) فرا می خواند. مشتریان به هنگام خرید بر ارزش بیشتر، اجرای سفارش هر چه سریعتر و خدمات پاسخگوتر تأکید می ورزند. چرخه های حیات کوتاهتر، منبع یابی جهانی و تنوع بیشتر محصولات، پیچیدگی زنجیره تأمین را افزایش می دهد. امروزه مدیریت زنجیره تأمین، به انجام و اجرای سفارش محدود نمی شود بلکه به مسائل راهبردی نظیر توانایی ایجاد و تحویل محصولات جدید یا توانایی ایجاد و پیاده سازی مدل های کسب و کار نیز مرتبط می شود.(سی لاودن و همکارش، 1389)
هدف مدیریت زنجیره تأمین تبادل اطلاعات مربوط به نیازمندی های بازار، توسعه محصولات جدید، کاهش تعداد تأمین کننده برای سازندگان و نیز فعال سازی و آزادسازی منابع مدیریتی در جهت توسعه روابط بلندمدت و با اهمیتی است که از ابتدا بر اساس اعتماد اعضاء شکل می گیرد. به عبارتی یک شبکه از شرکت های در تبادل با هم می باشند که در نهایت محصول یا خدمت را به مشتری ارائه می کنند و ارتباط دهی را از گردش جریان مواد خام تا تحویل نهایی را در بر می گیرد.(الرام، 1991) انتقال و توزیع اطلاعات به طور کارآمد تکیه اساسی بر فناوری اطلاعات دارد. مدیریت زنجیره تأمین به سودآوری بلندمدت و کلی برای تمام شرکای زنجیره تأمین، به واسطه ی انتقال و توزیع دقیق و قوی اطلاعات تأکید دارد، که این خود دلالت بر اهمیت فناوری اطلاعات در مدیریت زنجیره تأمین است.(کریستوفر، 1992) توسعه فناوری اطلاعات روشی را که شرکت ها امتیازات رقابتی را از طریق مدیریت زنجیره تأمین به دست می آورند تغییر داده است. شرکت های موفق همیشه از فناوری اطلاعات در جهت حمایت و پیشرفت استراتژی تجاری سود برده اند که به نحو چشم گیری روی تمام زنجیره تأمین تأثیر می گذارد.(هونگ،2012)
فناوری اطلاعات در مدیریت زنجیره تأمین موقعیت های بزرگی را به وجود می آورد، از منابع کاربردی مستقیم گرفته تا خلق امتیازات استراتژیک. فناوری اطلاعات ساختار صنعت و حتی قوانین رقابت را تغییر می دهد.(جوناسخارن، 2000) در این تحقیق هدف این است که بدانیم تغییراتی که در فرآیند زنجیره تأمین مبتنی بر فناوری اطلاعات به وجود می آید، چه تأثیری بر نتایج فرآیند و کار دارد. تغییرات فرآیند زنجیره تأمین مبتنی بر فناوری اطلاعات دربرگیرنده پیچیدگی های فرآیند و ثبات فرآیند می باشد. نتایج فرآیند شامل عملکرد فرآیند و کیفیت ارتباط یا همان مشارکت و همچنین نتایج کار را شامل رضایت شغلی، امنیت شغلی، اضطراب شغلی و عملکرد شغلی در نظر گرفته ایم.
1-2-بیان مسأله
مدیریت زنجیره تأمین یکی از قدرتمندترین پارادایم های عملیاتی برای بهبود مزیت رقابتی سازمان های تولیدی و خدماتی محسوب می شود. با روند کنونی امروزه دیگر سازمان ها مهم نیستند، بلکه ایجاد ارزش افزوده در زنجیره تأمین و مدیریت آن اتفاق میفتد. از سوی دیگر، با افزایش جهانی سازی و رقابت در سطح بین الملل و ورود فناوری های جدید مانند فناوری اطلاعات، دیگر بسیاری از سیاست ها و تجارب گذشته کارایی لازم را ندارند(عمید، 1386) یک زنجیره تأمین که با سیستم فناوری اطلاعات به طور کامل ادغام شده است، زنجیره ای است که در آن تقریباً همه ارتباطات تجاری مهم سازمانی با تأمین کنندگان و مشتریان به صورت دیجیتالی فعال یا غیرفعال می شوند.(مور، 2008)
در صحنه اقتصاد جهانی، به دلیل وجود تعداد زیاد عرضه کنندگان، رقابت فشرده بین آنها و افزایش انتظارات مصرف کنندگان مبنی بر ارائه کیفیت بهتر و خدمات رسانی سریع تر، فشارهای زیادی بر تولیدکنندگان وارد شده است که قبلاً وجود نداشت، در این شرایط شرکت ها به این نتیجه رسیده اند که به تنهایی نمی توان از عهده همه امور برآمد. علاوه بر توجه به امور و منابع داخلی، نیاز به مدیریت و نظارت بر منابع و ارکان مرتبط خارج از شرکت نیز به وجود آمده است. علت این امر در واقع دستیابی به مزایای رقابتی با هدف کسب سهم بیشتر از بازار است. بر این اساس، فعالیت هایی مانند تهیه مواد، برنامه ریزی محصول و تولید، انبارداری، کنترل موجودی، توزیع، تحویل و خدمت به مشتری که قبلاً همگی در سطح شرکت انجام می شد به سطح زنجیره تأمین انتقال یافته است. مدیریت زنجیره تأمین از شاخه های نوظهور مدیریت می باشد که روز به روز در حال تکامل و پیشرفت است و به دنبال راه های کاهش هر چه بیشتر سیکل تولید محصول و ارائه خدمات مطلوب تا رسیدن به دست مشتری است. امروزه مفاهیم زنجیره تأمین و زنجیره ارزش در دنیای کسب و کار زیاد مورد استفاده قرار می گیرد(حمیدی،1389)
در حقیقت مدیریت زنجیره تأمین چیزی نیست جز یکپارچه سازی فرآیندهای زنجیره تأمین از تأمین کننده اولیه تا مشتری نهایی به منظور ایجاد رضایت برای مصرف