1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش 10
1-4- تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش . 16
1-4-1- تعریف نظری . 16
1-4-2- تعریف عملیاتی 17
1-5- متغیرهای پژوهش . 17
1-6- اهداف پژوهش . 18
1-7- فرضیات پژوهش 18
فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه . 21
2-2- ادبیات پژوهش . 21
2-3- تعریف مفاهیم و نظریه های مربوط به مذهب . 25
2-3-1- تعریف دین. 26
2-3-2- دیدگاه های نظری درباره دین . 28
2-3-3- روانشناسی مذهبی از دیدگاه انسانگراها . 30
2-3-4- دیم به عنوان رفتار عامل . 40
2-3-5- فطری بودن دین 45
2-3-6- منشأ دین 48
2-3-7- دیدگاه قرآن 49
2-3-8- معتقدان به آثار منفی دین بر سلامت 55
2-3-9- سرآغاز روانشناسی دین . 57
2-3-10- روان شناسی دین 60
2-3-11- نگرش مذهبی . 63
2-3-12- رفتار مذهبی . 64
2-4- تعریف مفاهیم و نظریه های مربوط به هوش اجتماعی 65
2-4-1- هوش . 65
2-4-2- هوش اجتماعی . 65
2-4-3- سازگاری اجتماعی 70
2-4-4- ماهیت مهارتهای اجتماعی 71
2-4-5- فرایند پردازش اطلاعات اجتماعی 75
2-4-6- پردازش اطلاعات . 77
2-4-7- آگاهی اجتماعی 80
2-4-8- منش اجتماعی بودن 80
2-4-9- کارکرد اجتماعی . 81
2-4-10- ارتباط مذهب و سلامت روان 82
2-5- تعریف مفاهیم و نظریه های مربوط به سلامت روان . 85
2-5-1- بهداشت عقل (خرد) . 89
2-5-2- بهداشت دل ( قلب ) 89
2-6- پیشینه پژوهش 100
2-6-1- تحقیقات داخلی 100
2-6-2- تحقیقات خارجی 109
فصل سوم : روش پژوهش
3-1- مقدمه . 118
3-2- جامعه پژوهش 118
3-3- حجم نمونه . 118
3-4- رو ش نمونه گیری . 119
3-5- ابزار پژوهش . 119
3-5-1- پرسشنامه نگرش سنج مذهبی 119
3-5-2- پرسشنامه سلامت روان 120
3-5-3- پرسشنامه هوش اجتماعی . 121
3-6- روایی و پایایی آزمون 123
3-7- معیارهای ورود به پژوهش . 124
3-8- روش گردآوری داده ها 125
3-9- روش تجزیه و تحلیل آماری . 125
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل آماری
4-1- مقدمه . 127
4-2- یافته های توصیفی . 127
4-3- ویژگی های جمعیت شناختی 127
4-4- تحلیل استنباطی . 131
4-5- فرضیه اسلی پژوهش . 131
4-6- فرضیه های فرعی پژوهش . 133
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
5-1- اطلاعات توصیفی 137
5-2- بحث و نتیجه گیری . 137
5-3- فرضیه اصلی پژوهش . 137
5-4- اولین فرضیه فرعی 138
5-5- دویمن فرضیه فرعی 138
5-6- محدودیت ها 139
5-7- پیشنهادات 140
منابع ومأخذ 141
پیوست . 158
پیوست 1: پرسشنامه سلامت روان . 159
پیوست 2: پرسشنامه نگرش سنجش مذهبی 160
پیوست 3: پرسشنامه هوش اجتماعی 161
چکیده انگلیسی 162
چکیده :
هدف از پژوهش حاضر پیش بینی سلامت روان بر اساس باورهای مذهبی و هوش اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج بود. روش پژوهش رگرسیون چند متغیری و همبستگی پیرسون بود. بدین منظور از جامعه آماری دانشجویان عادی در مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد واحد کرج نمونه ای به حجم 120نفر (60نفر دختر و 60 نفر پسر )که در سال تحصیلی 1393-1394 به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب گردید. از ابزار پرسشنامه 28 سوالی سلامت روان گلدبرک و 25 سوالی نگرش مذهبی براهنی و 21 سوالی هوش اجتماعی ترومسو توسط آزمودنی ها تکمیل و نتایج آن با بهره گرفتن از نرم افزارSPSS ورژن 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج بدست آمده نشان داد که بین باورهای مذهبی با سلامت روان و هوش اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد . بدین معنا که هرچه باورهای مذهبی افراد مثبت تر شود از سلامت روان بهتری برخوردارند و همچنین افرادی که از هوش اجتماعی بالاتری برخوردار بودند از سلامت روان بهتری برخوردارند.
کلید واژه : سلامت روان ، باورهای مذهبی،هوش اجتماعی، دانشجویان
1-1- مقدمه
انسان مجموعهای است از بدن، اعصاب، روح و روان. از این رو نیاز است که تمام جنبههای حیات او مد نظر قرار گیرند. در واقع وقتی از انسان به عنوان موجودی یکپارچه، با تمام ویژگیهای گوناگونش صحبت می شود لازم است علاوه بر جنبههای زیستی او جنبههای اجتماعی،روحی، روانی و معنویاش هم مد نظر قرارگیرد. بنابراین دین به عنوان یکی از جنبههای روحی و روانی انسان، از موضوعات مهم و خاص بوده و بررسی تاثیرات آن می تواند از نظر بهداشت روانی کمک حال انسان باشد (اختیاری و دهقانیآرانی،1390).
از آنجا که دانشجویان از اقشار مستعد و برگزیده جامعه و سازندگان آینده کشور خویش هستند و سطح سلامت و کیفیت زندگی آنها تأثیر بسزایی در یادگیری و افزایش آگاهی علمی و موفقیتهای تحصیلیشان خواهد داشت، ضروری به نظر میرسد که مسائل بهداشت و سلامت مربوط به جنبههای شناختی، عاطفی و روانی این قشر عظیم، جدی تلقی شود و مورد رسیدگی قرار گیرد. و چون در هر جامعه توجه به وضعیت سلامت جسمی، روانی، اجتماعی، فرهنگی و علایق معنوی و فراهم آوردن زمینه لازم برای تحقیق یک زندگی پویا و سالم ضامن سلامتی آن جامعه برای سالهای آینده به شمار می رود (کریمی و پیراسته، 2001).
«لَقَد خَلَقنَا الإنسانَ فی أحسَنِ تَقویم * ثُمَّ رَدَدناهُ أسفَلَ سافِلین»،( سوره تین، آیات 4-5.) در این آیه خداوند متعال، انسان را به امری بس عظیم و خطیر توجه داده است و آن این که چه حیاتی موجب حفظ و بقای مرتبه رفیع احسن تقویمی است و انسان چگونه باید زندگی کند که در وادی هولناک و از بین برنده اسفل سافلینی ساقط نشده و تازیانههای عذاب بر او نواخته نشود. زندگی فراخور نیکبختی و سعادتمندی چه ویژگیهایی باید داشته باشد و همچنین تباهی و نگونبختی که نشانگر انحطاط و شقاوتمندی است از چه نوع نادانیها و گمراهیها نشأت میگیرد؟ (جوادی آملی، 1391).
امام موسىبنجعفر علیهالسلام میفرمایند: «وَجَدْتُ عِلْمَ النّاسِ فى أرْبَعٍ: أَوَّلُها أنْ تَعْرِفَ رَبَّکَ، وَالثّانِیَهُ أنْ تَعْرِفَ ما صَنَعَ بِکَ، وَالثّالِثَهُ أنْ تَعْرِفَ ما أرادَ مِنْکَ، وَالرّبِعَهُ أنْ تَعْرِفَ ما یُخْرِجُکَ عَنْ دینِکَ. تمام علوم جامعه را در چهار مورد شناسایى کردهام: اوّلین آنها این که آفریدگار خود را بشناسى و نسبت به او شناخت پیدا کنى. دوّم، این که بفهمى که از براى وجود تو و نیز براى بقاء حیات تو چه کارها و تلاشهایى صورت گرفته است. سوّم، بدانى که براى چه آفریده شدهاى. چهارم، معرفت پیدا کنى به آن چیزهایى که سبب مىشود از دین و اعتقادات خود منحرف شوى یعنى راه خوشبختى و بدبختى خود را بشناسى و در جامعه چشم و گوش بسته حرکت نکنى.» (کلینی، 1369).
امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران میفرماید: «بدان ای عزیز که چنانچه از برای این بدن صحت و مرضی است و علاج و معالجی، برای نفس انسانی و روح آدمیزاده نیز صحت و مرض و سقم و سلامتی و علاج و معالجی است. صحت و سلامت آن عبارت است از اعتدال در طریق انسانیت، و مرض و سقم آن اعوجاج از طریق و انحراف از جاده انسانیت است. و اهمیت امراض نفسانیه هزاران درجه بیشتر از امراض جسمانیه است.» (امام خمینی (ره)، 1371).
ایشان با این بیان به این نکته اساسی اشاره فرمودند که دنیا فقط همین بعد ظاهری و جسمی ما نیست که تمام هم و غممان اصلاح و آبادانی جسم و بدن باشد و اگر دچار بیماریی در بدن شدیم دنبال درمان آن باشیم و توجهی به بعد روحانی خود نداشته باشیم. بلکه باید بدانیم که در پس این دنیای فانی و پست بعد دیگری برای انسان است به نام بعد معنویت و روحانیت، که اگر سلامتی برای بدن هست برای روح نیز میباشد. اگر بدن بیمار میشود، روح نیز بیمار میگردد و مهمترین بیماری روحی که از هزاران بیماری جسمی خطرناکتر میباشد، انحراف از جاده انسانیت و دوری از خداوند متعال است.
در عصر حاضر به علت پیشرفتهای فناوری و تأثیر مستقیم آن بر کیفیت زندگی انسان، پرداختن به مسأله سلامت و عوامل تأثیرگذار بر آن اهمیت ویژهای یافته است و تأمین سلامتی افراد جامعه یکی از مهمترین مسائل اساسی در هر کشوری محسوب میگردد. مطالعات علمی وسیعی که در این زمینه صورت میگیرد، می تواند با شناسایی دقیقتر عوامل تهدیدکننده سلامتی و رفع ابهامات و پیچیدگیهای مربوط به بیماریشناسی، کیفیت و سبک زندگی و علل آسیبهای اجتماعی، راهگشای برنامه های ارتقاء سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی باشد (نایدو و ویلز[1]، 2008).
با توجه به مطالب ذکر شده، جامعهای از سلامت روان و جسم بهرهمند میشود که به آموزههای ناب اسلامی پایبند باشد و خود را موظف به انجام دستورات و راهکارهای آن بداند.
تعداد صفحه :179
قیمت :37500 تومان