برای تعیین ضریب پایایی ابزار اندازه گیری شیوه های مختلفی وجود دارد که از جمله میتوان به روش موازی، روش دو نیمه کردن، روش کودر ریچادسون و روش آلفای کرونباخ اشاره کرد. روش آلفای کرونباخ برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جملههای پرسشنامههایی است که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کنند. در این گونه ابزار پاسخ می تواند به خود مقدار عددی بگیرد. برای محاسبه آلفای کرونباخ از فرمول ذیل استفاده میکنیم.
به طوری که:
: نشاندهنده مجموع واریانس هر زیر مجموعه.
j: تعداد زیر مجموعه میباشد.
هر چه مقدار ضریب به دست آمده به ۱۰۰% نزدیکتر باشد، بیانگر قابلیت اعتماد (پایایی) بیشتر پرسشنامه است (بازرگان و همکارانش، ۱۳۷۶، ص ۶۹).
در این پژوهش جهت سنجش میزان پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است که نتایج مربوط به آن در فصل چهارم تشریح می شود.
۳-۸- روش تجزیه و تحلیل داده ها
در این بخش به روش تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده پرداخته خواهد شد. پس از جمع آوری داده ها، ابتدا با بکارگیری آزمون فرض آماری میانگین یک جامعه، تاثیر عوامل و مؤلفه ها بر موفقیت کارآفرینان مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد با بهره گرفتن از آزمون تحلیل واریانس میانگین دسته عوامل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس با بهره گرفتن از تکنیکهای تصمیم گیری چند معیاره مهمترین عوامل مؤثر بر موفقیت کارآفرینان محاسبه شد. جهت آشنایی بیشتر با تکنیکهای تصمیم گیری مورد استفاده در این تحقیق، به بررسی اجمالی این تکنیکها در ادامه خواهیم پرداخت.
۳-۸-۱- تکنیکهای تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM[69]).
مدلهای بهینهسازی از دوران نهضت صنعتی در جهان و به خصوص از زمان جنگ دوم جهانی مورد توجه ریاضیدانان و دستاندرکاران صنعت بوده است. تاکید اصلی بر مدلهای کلاسیک بهینه سازی، داشتن یک معیار (یا یک تابع هدف) میباشد به طوری که مدل مذکور می تواند در مجموع به صورت خطی، غیر خطی و یا مخلوط باشد. اما توجه محققین در دهههای اخیر معطوف به مدلهای چندمعیار (MCDM) برای سنجش تصمیم گیریهای پیچیده شده است. در این گونه تصمیم گیریها ممکن است به جای استفاده از یک معیار سنجش بهینگی از چندین معیار سنجش استفاده شود.
این مدلهای تصمیم گیری به دودسته مدلهای چند هدفه ([۷۰]MODM) و مدلهای چندشاخصه ([۷۱]MADM) تقسیم می شود. مدلهای چند هدفه به منظور طراحی به کار گرفته میشوند در حالی که مدلهای چند شاخصه به منظور انتخاب گزینه برتر استفاده می شوند (اصغرپور، ۱۳۸۳).
۳-۸-۲- ارزیابی و بررسی مدلهای MADM
دو دسته عمده از روشهای مختلف در استفاده از اطلاعات موجود از یک مساله MADM وجود دارد: یک دسته از روشها منشعب از مدلی مشهور به مدل غیرجبرانی و دسته دیگر منشعب از مدل دیگری معروف به مدل جبرانی میباشد.
-
- مدل غیرجبرانی: شامل روشهایی می شود که در آنها مبادله در بین شاخص ها مجاز نیست، یعنی مثلاً نقطه ضعف موجود در یک شاخص توسط مزیت موجود در شاخص دیگر جبران نمی شود. در این روشها هر شاخص به تنهایی مطرح بوده و مقایسه ها بر اساس شاخص به شاخص صورت میپذیرد.
-
- مدل جبرانی: مشتمل بر روشهایی است که اجازه مبادله در بین شاخص ها در آنها مجاز است. یعنی تغییری (احتمالاً کوچک) در یک شاخص می تواند توسط تغییری مخالف در شاخص (یا شاخص های) دیگر جبران شود(آذر، رجب زاده، ۱۳۸۱). این مدل شامل سه زیر گروه میگردد که در شکل (شکل) مشخص است.
شکل (۳-۱): انواع مدل های تصمیم گیری در روش MADM
از آنجائی که در پژوهش حاضر جهت رتبه بندی عوامل مؤثر بر کارآفرینان برتر استان هرمزگان از تکنیکهای TOPSIS و AHP استفاده گردیده است، لذا در ادامه به توضیح اجمالی این روش میپردازیم.
۳-۹- معرفی تکنیک TOPSIS
این روش در سال ۱۹۸۱ توسط هوانگ و یون[۷۲] ارائه گردید. در این روش m عامل یا گزینه به وسیله یک فرد یا گروهی از افراد تصمیم گیرنده مورد ارزیابی قرار میگیرند. این تکنیک بر این مفهوم بنا شده است که هر عامل انتخابی باید کمترین فاصله را با عامل ایدهآل مثبت (مهمترین) و بیشترین فاصله را با عامل ایدهآل منفی (کم اهمیت ترین عامل) داشته باشد به عبارت دیگر در این روش میزان فاصله یک عامل با عامل ایدهآل مثبت و منفی سنجیده شده و این خود معیار درجهبندی و اولویت بندی عوامل است(آذر و رجب زاده، ۱۳۸۱). مراحل این روش عبارتند از:
تعیین ماتریس مقایسه عوامل: در این مرحله ماتریسی رسم خواهد شد که در سطر آن عوامل و در ستون آن افراد نظر دهنده آورده میشود و در تلاقی سطر و ستون، میزان اهمیتی که هر پاسخگو برای هر کدام از عوامل قائل شده است، آورده میشود (جدول ۳-۱).
جدول۳-۱: ماتریس تصمیم گیری
Nn | … | N2 | N1 | افراد عوامل |
R1n | … | R12 | R11 | A1 |
R2n |