- عبارت هایی که بر ناقص بودن بسته بندی کالا دلالت صریح نداشته باشد مانند صندوق های دست دوم، بشکه مستعمل و غیره.
- قیودی که تاکید بر عدم مسئولیت حمل کننده از نظر تعهدات ناشی از نوع کالا یا بسته بندی آن بنماید.
- قیودی که بر عدم اطلاع حمل کننده از محتویات، وزن ، اندازه ، نوع یا مشخصات فنی کالاها باشد.
ج) بارنامه باید حاکی از بارگیری کالا بر روی وسیله حمل باشد (ON BORD )
بانک ها اسناد حملی را قبول خواهند کرد که بنا به مورد، مشخص شده باشد که کالای ارسال شده برای حمل یا بارگیری تحویل شده باشد.
د) بارنامه باید به حواله کرد شخص معینی باشد (TO THE ORDER OF )
معمولا بارنامه ها به حواله کرد بانک که یک طرف معامله است صادر می شود. در حقیقت این بانک است که گیرنده کالا بوده و اختیار ظهرنویسی بارنامه را در ازای انجام عملیات بانکی خواهد داشت. در سایر موارد نیز بارنامه باید به حواله کرد شخص معینی صادر شود.
ه) نحوه پرداخت کرایه حمل ( FREIGHT )
پرداخت کرایه حمل یکی از عوامل مهم و ویژگی های بارنامه می باشد که می بایست بطور واضح و معین، در بارنامه به آن اشاره شود.
ی) تاریخ صدور بارنامه ( DATE OF ISSUE )
تاریخ صدور بارنامه نیز یکی از مهمترین ویژگی های بارنامه محسوب می شود. معمولا تاریخ بارنامه و سایر اسناد حمل باید پس از تاریخ گشایش اعتبار یا تاریخ ثبت سفارش باشد مگر آن که توافق دیگری صورت گرفته باشد.
۲-۶-۴) فرق بارنامه و راه نامه
اگر سند حمل قابل انتقال بوده و به عنوان سند مالکیت محسوب گردد بارنامه نامیده می شود و اگر این ویژگی را نداشته باشد راه نامه نامیده می شود. اسناد حمل هواپیما و راه آهن و حمل با کامیون که CMR[20] می باشد، راه نامه نامیده می شود. البته امروزه اصطلاح بارنامه را جهت حمل هوایی و راه آهن و کامیون هم بکار می برند.
۲-۶-۵) انواع بارنامه های متداول در حمل و نقل
نوع بارنامه، باتوجه به نوع وسیله مورد استفاده تعیین می شود. به عبارت دیگر با توجه به امکانات حمل کالاهای مختلف با انواع وسیله حمل، بارنامه های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که متداول ترین آن ها به این شرح است :
- بارنامه دریایی
- راه نامه هوایی: حمل با هواپیما
- راه نامه راه آهن : حمل با قطار
- راه نامه زمینی : حمل با کامیون
- بارنامه سراسری : حمل با کامیون، کشتی، قطار
- بارنامه حمل مرکب فیاتا: حمل با کامیون، کشتی، قطار
الف) بارنامه دریایی[۲۱]
بارنامه دریایی دارای سه نقش محوری زیر است :
- رسیدی است که از سوی متصدی حمل دریایی برای کالا صادر می شود.
- مدرک درجه اولی حاکی از قرارداد حمل با کشتی است که دربرگیرنده شرایط حمل، متصدی حمل و نقل دریایی به نحو مندرج در ظهر بارنامه می باشد و می تواند به معنای حمل فیزیکی یا تحویل برای حمل تلقی شود.
- سند مالکیت کالا و قابل انتقال می باشد مگر آن که در متن آن قید شده باشد غیرقابل انتقال است.
بارنامه دریایی معمولا در چند نسخه که ۲ یا ۳ نسخه آن اصل است صادر می شود. بقیه کپی و غیرقابل انتقال است. تعداد نسخ اصلی باید بطور مکتوب در بارنامه ذکر شود و تحویل هریک از نسخ اصلی به منزله بی اعتبار شدن دیگر نسخ اصلی می باشد.
ب ) انواع بارنامه دریایی
بارنامه برحسب آن که توسط متصدی حمل( CARRIER )، یا کارگزار حمل (FORWARDER) صادر شود یا برحسب نوع وسیله حمل، شکل های مختلف دارد که در حمل و نقل دریایی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
۱) بارنامه حمل سراسری ( THROUGH BILL OF LADING ) [۲۲]
این بارنامه ها دارای شروط چاپ شده ای هستند و برای حمل سرتاسری یا قراردادی برمبنای شرایط خطوط کشتیرانی منظم صادر می شوند.
۲) بارنامه حمل و نقل مرکب ( MULTIMODAL TRANSPORT B/L ) [۲۳]
در بارنامه حمل مرکب، کارگزار (FORWARDER ) مسئولیت حمل زمینی و دریایی را عهده دار است. درواقع تحقق خدمات ( DOOR TO DOOR ) توسط فرم متحدالشکل تهیه شده توسط فدراسیون بین المللی کارگزاران (FIATA ) که به تأیید اتاق بازرگانی بین المللی هم رسیده است استفاده می شود.
۳) بارنامه هایی که به پشت سفید یا فرم خلاصه معروف هستند :
( BLANK BACK BILL OF LADING)
راه نامه دریایی
مدرکی غیرقابل انتقال است و برای تحویل کالا به شخصی که نامش در راه نامه ذکر گردیده صادر می شود.
۴) بارنامه هایی که با شکلی استاندارد به عنوان بارنامه دولتی صادر می شود.
- بارنامه سراسری Through B/L [۲۴]
بارنامه سراسری یکی از قدیمی ترین انواع بارنامه های حمل می باشد ویژگی های بارنامه سراسری به شرح زیر است:
- حاکی از بارگیری کالا روی وسیله حمل می باشد.
- بدون قید و شرط است.
- حاکی از نحوه پرداخت کرایه حمل می باشد.
- در نسخ کامل ( سه نسخه ) صادر می شود.