*منطقه شمال آناتولی (منطقه دریای سیاه)به صورت کمربندی در بالای سرزمین ترکیه قرار گرفته و مساحتی حدود ۶/۱%کل مساحت آن کشور را شامل می گردد .
*منطقه مرمره شامل دریای مرمره و قسمت اروپایی ترکیه می باشد .
*منطقه اژه از سواحل دریای اژه تا قسمتهای غربی آناتولی ادامه دارد .
*منطقه مدیترانه که در قسمت جنوب ترکیه واقع شده است .
*منطقه آناتولی مرکزی که در مرکز ترکیه قرار گرفته است .
*منطقه آناتولی شرقی مرتفع ترین و بلندترین منطقه ترکیه می باشد .
*منطقه جنوب شرقی آناتولی متشکل از ارتفاعات مرتفع می باشد .
(دفتر مطالعات سیاسی وبین المللی :۱۳۸۸،۴)
۳-۲-۲) سواحل ترکیه
ترکیه از سه طرف توسط دریای سیاه در شمال ، دریای مدیتر انه در جنوب و دریای اژه در غرب احاطه شده است . در شمال غربی دریای داخلی مهمی به نام دریای مرمره وجود دارد که این دریا از سمت شمال به وسیله تنگه بسفر به دریای سیاه و از طریق تنگه داردانل به دریای اژه متصل می گردد . این دو تنگه دریای سیاه را به دریای آزاد متصل می نمایند . دریای مرمره منطقه ای در حدود ۱۱۳۵۰ کیلومتر مربع را در بر می گیرند .
در دریاهای مرمره و اژه جزایر متعددی وجود دارند که متعلق به ترکیه می باشند و عبارت است از: جزایر مرمره در دریای مرمره و ایمبرس در دریای اژه ،ازمیر ، ادرمیت ، ایمروز ، گوگجه ،اوزون ، بزجه ، علی بن و توکلی . مهمترین خلیجهای ترکیه عبارت است از :اسکندرون (آدالیا آالکساندر ) و کرمه . (دفتر مطالعات سیاسی وبین المللی :۱۳۸۸،۴-۵)
۳-۲-۳) رودها
بیشتر رودخانه های ترکیه به دریاهای پیرامون آن کشور می ریزند . در سراسر ترکیه رودهای متعددی جریان دارند که مهمترین آن عبارتند از:
-مارتیزا در تراس واقع در نزدیکی مرکز ترکیه و یونان به طول ۴۹۰ کیلومتر که ۱۷۲ کیلومتر آن در خاک ترکیه جریان دارد .
- رودهای سوزورلوق به طول ۲۶۰ کیلومتر ، گدیز به طول ۳۵۰ کیلومتر ، مندرس بزرگ با ۲۱۵ کیلومتر و مندرس کوچک به طول ۱۴۰ کیلومتر در مغرب آناتولی واقع به دریای اژه می ریزند .
- رودهای دالامان ، کویرو ، گوق سو ، سیحان و جیحان و آزی نهر که همگی به دریای مدیترانه می رود .
- رودهای چوروه به طول ۳۶۸ کیلومتر ، یشیل ایرماق به طول ۴۱۶ کیلومتر ، قزل ایرماق به طول ۱۱۵۱ کیلومتر ، یورسوق ، آنکارا چای ، چبق چای ، آلاداغ که به دریای سیاه می ریزند .
- دو رود بزرگ دجله و فرات به طول ۴۵۲ کیلومتر و ۹۵۳ کیلومتر نیز از کوههای ترکیه سرچشمه و بعد از مشروب کردن قسمتی از خاک ترکیه به سوریه و عراق و نهایتاً به دریای خلیج فارس می ریزند .
در شرق ترکیه رودهای قره سو و ارس به طول ۹۲۰ کیلومتر جریان دارند که اولی به دریاچه وان و دومی پس از تشکیل قسمتی از مرز ایران و کشورهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان به دریای مازندران می ریزند (دفتر مطالعات سیاسی وبین المللی :۱۳۸۸،۵).
جدول ۳-۲:رودخانه های مهم ترکیه
رودخانه های مهم ترکیه | ||
حوضه | نام رود | طول(کیلومتر) |
حوضه دریای مدیترانه واژه | جیحان سیحان گدیز نهر مندرس گوق نهر |
۵۰۹ ۵۰۶ ۳۵۰ ۲۱۵ ۱۴۰ |
حوضه دریای سیاه | قزل ایرماق ساکاریا یشیل ایرماق |
۱۱۵۱ |