مایکل روس[۱۰]، فیلسوفِ زیستشناسیِ بریتانیائی در دانشگاه ایالتی فلوریدا است که به خاطر کارهایش در زمینه مناقشه بین نظریه تکامل و آفرینشگرائی و نیز در زمینه تعیین حدود علم مشهور شده است. وی خود را آتئیست میداند، ولی معتقد است که نظریه تکامل با ایمان مسیحی میتواند سازگاری داشته باشد.
Ruse, Michael.(2001). Methodological Naturalism under Attack, in Pennock, Robert T.(ed).Intelligent Design Creationism and its Critics Philosophical, Theological and Scientific perspectives (Cambridge: The MIT press(.
¾ ¾. .(۲۰۰۸) Evolution and Religion: a Dialogue; (New Yourk Rowman and Littlefield).
¾ ¾ . .(۲۰۰۵)Modern Biologist and argument from Design. In Manson , Nail A. ed. PP:307-328. God And Design. London And NewYork: Rotledge.
¾ ¾. (۱۹۷۵). Darwin Debt To Philosophy: An Examination the Influence Of The Philosophical Ideas of Jhon. F. W. Herschel and William Whewell On The Developmen Darwin Theory Of Evoltion . Studies In History and Philosophy of Science. PP: 615-687.
کریستوفر اریک هیچنز[۱۱]، نویسنده، منتقد و روزنامهنگار انگلیسی- آمریکایی و از صاحبنظران مکتب آتئیسم بود. او معتقد بود که موضوع خدا یا یک وجود برتر، اعتقادی تمامیتخواهانه و ویرانگر آزادیهای فردی است. او باور داشت که آزادی بیان و یافتههای علمی باید جایگزین دین به عنوان تشریحکننده اخلاق و تمدن بشری گردند. در کتاب مشهور وی با عنوان «خداوند بزرگمرتبه نیست: چگونه دین و مذهب همه چیز را مسموم میکند؟[۱۲]»، به موضوع آتئیسم و ریشه و ماهیت دین پرداخته شده است.
Hitchens, Christopher Eric.(2007(.God is not Great:How Religion Poisons Everything, Twelve/Hachette Book Group USA/Warner Books, ISBN 0-446-57980-7 / Published in the UK.
سم هریس[۱۳]، نویسنده آمریکایی و از هواداران شکاکیت علمی و آتئیسم است. در سال ۲۰۰۵ کتاب «پایان ایمان» او منتشر شد. از نظر وی تمام باورهای ما، به جز آنهایی که ریشه در تعصبات مذهبی دارند، بر پایه شواهد و مدارک مبتنی بر تجربه هستند. کتاب «نامهای به ملت مسیحی» در سال ۲۰۰۶، پاسخ دفاعی وی به منتقدان اولین کتابش محسوب میشود.
Harris, Sam. (2005). The End Of Faith: Religion,Terror,and The Future of Reason. NewYork: London. ww. Norton and Company.
¾ ¾. . (۲۰۰۶)Letter to a Christian Nation. United States; Random House Press.
اهم تقریرات دیگری که در زمینه داروینیسم و آتئیسم نوشته شدهاند، به شرح ذیل هستند:
Criag, William lane and sinnott- Armstrong. (2004). God? A Debate between a Christian and Atheist. Oxford- New Yourk: Oxford university press.
Cunningham, Mary Kathleen. (ed)(2007) .God and evolution. A reader London and New Yourk. Routledg.
Geisler, Norman and Turkey, Frank. (2004). I don’t have Enough Faith to be an Atheist. Crossway Book .
Giberson, Karl W. (2008). Saving Darwin: How to be a Christian and Believe in Evolution</s trong>. Harper Collins e- book.
Goodman Lenn E. (2010). Creation and Evolution . New Yourk: Rutledge.
Haarsma, Loren. (2010). Human evolution and objective morality . In Stewart Melvile Y. ed. Science and Religion In Dialogue. Widely Blackwell.Vol 2.
Hedges, Charis. (2008). I don’t Believe in Atheists: The Dangerous Rise of the secular Fundamentalist. London.
Reitan, Eric. (2009). Is God a Delusion? A Reply to Religion’s Cultured Despisers. Oxford: Wiley- Blackwell.
Smart, J. J and Haldone, J.J. ( 2001). Atheism and Theism; Blackwell.
Walter, Kerry.(2010) . Atheism: a Guide for the perplexed (London: Continuum).
اما از مهمترین چهرههای حوزه «فلسفه زیستشناسی» باید از الیوت سوبر[۱۴]، استاد دانشگاه ویسکانسین مدیسون یاد کرد که عمده فعالیتهایش تا به امروز در «فلسفه علم» و «فلسفه زیستشناسی» است و دو کتاب مهم «فلسفه زیستشناسى» و «سادگى» را در این زمینه نوشته است. از «سوبر» تاکنون بیش از ۲۰۰ مقاله در مجلات معتبر فلسفى منتشر شده است. آثار حائز اهمیت وی عبارت است از:
Sober, Elliot. (2003). Metaphysical and Epistemological Issues In Modern
Darwoinian Theory. In Jhonathan Hodge and Gregory Radick, eds. S. PP: 276- 287. The Cambridge Companion To Darwin. Cambridge University Press.
¾ ¾. (۲۰۱۱). Did Darwin Write the Origin Backwards? Prometheus Books.
¾ ¾. (۲۰۰۸). Evidence and Evolution, Cambridge University Press.
¾ ¾ and David S. Wilson.(2000). Unto Others: The Evolution and Psychology of Unselfish Behavior, Harvard University Press.
¾ ¾. (۱۹۹۴). From a Biological Point of View: Essays in Evolutionary Philosophy, Cambridge University Press.
¾ ¾. (۲۰۰۴). Philosophy of Biology, Westview Press (in UK: Oxford University Press), 1993; 2nd edition, 1999; Spanish edition, Alianza, 1996; Chinese edition, 2000; Korean edition, Chul Hak Kwa Hyun Sil Sa Publishing Co.
¾ ¾. (۱۹۹۳). The Nature of Selection: Evolutionary Theory in Philosophical Focus, Bradford/MIT Press, 1984; 2nd edition, University of Chicago Press.
¾ ¾. (۱۹۷۵). Simplicity, Oxford University Press, 1975.
دکتر حسن میانداری، عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در زمینه «فلسفه زیستشناسی»، «نظریه تکامل و فلسفه اخلاق از منظر آن» و «ارتباط نظریه تکامل زیستی و دین» و راهنمائی چندین پایاننامه کارشناسی ارشد در زمینه فلسفه زیستشناسی، آثار ارزندهای و بدیعی انجام دادهاند. ایشان استاد راهنمای پایاننامههای زیر در مقطع کارشناسی ارشد بودهاند:
هادی، محمدرضا. (۱۳۸۰). فلسفه زیستشناسی از دیدگاه دیوید هال. دانشگاه صنعتی شریف.
محجوبیان، احمد. (۱۳۸۵). شرح و نقد لوازم فلسفی نظریه تکامل از دیدگاه دنیل دنت. دانشگاه صنعتی شریف.
بادامچی، میثم. (۱۳۸۵). رابطه متقابل فلسفه دین و فلسفه علم قرن نوزدهم با نظریه تکامل داروین. دانشگاه صنعتی شریف.
ادیبی، امانالله. (۱۳۸۹). طبیعت انسان در فلسفه زیستشناسی. دانشگاه صنعتی شریف.
و از اهم مقالات ایشان:
میانداری، حسن. (پاییز ۱۳۸۶). اهمیت فلسفه زیستشناسی؛ رویکردی تاریخی. نشریه پژوهشهای فلسفی- کلامی. شماره ۳۳.
¾ ¾ . (پاییز ۱۳۸۹). رویکرد تکاملی به اخلاق و طبیعتگرایی اخلاقی مسیحی. نشریه پژوهشهای اخلاقی. شماره ۱.
¾ ¾ . (۱۳۸۸). اخوانالصفا، ابنمسکویه و بیرونی و نظریه تکامل زیستی. نشریه علمی- پژوهشی متافیزیک. دانشگاه اصفهان. ش۱و۲.
ایشان در طرح پژوهشی «نظریه تکامل داروینی و ادیان الهی» به گردآوری آراء مسلمانان ایرانی و غیر ایرانی در نظریه تکامل پرداخته و در طرح پژوهشی دیگری به «شرح و نقد آراء پلانتینگا در زمینه رابطه نظریه تکامل و دین» همت گمارده است.این فهرست حاصل مشابه یابی هوشمند عنوان مقاله پیش رو در مقایسه با عناوین سایر مقالات پایگاه است. توضیحات بیشتر…
اما اهم آثاری که به زبان فارسی در مورد داروینیسم، تفکر آتئیستی داوکینز و آراء پلانتینگا در مورد تکامل تقریر گردیدهاند، به شرح ذیل هستند:
این فهرست حاصل مشابه یابی هوشمند عنوان مقاله پیش رو در مقایسه با عناوین سایر مقالات پایگاه است. توضیحات بیشتر… مخاطبان این مقاله، بیشترین بازدید را از مقالات این فهرست داشتهاند. توضیحات بیشتر… احمدی، فاطمه و آیتاللهی حمیدرضا. (بهار ۱۳۸۸). بررسی انتقادات مکگراث به دیدگاههای علمگرایانه و الحادی داوکینز. فصلنامه علمی- پژوهشی فلسفه دین.
پلانتینگا، آلوین. (۱۳۸۰). علم آگوستینی یا دوئمی. ترجمه مرتضی فتحیزاده. در کتاب جستارهائی در فلسفه دین دانشگاه قم.
حسینی، سیدحسن. (بهار ۱۳۹۰). تکامل داروینی
و آتئیسم: بررسی و نقد استنتاج آتئیسم از تکامل داروینی. نشریه قبسات. شماره ۵۹.
شهبازی علی و محمدرضائی، محمد. (بهار ۱۳۹۰). نوداروینسم، مبانی و معضلات. قبسات. شماره ۱۶.
صمدی، هادی. (پاییز ۱۳۸۰ و تابستان ۱۳۸۱). روششناسی نظریه تکامل داروین. نشریه نامه علم و دین. شماره ۱۳-۱۶.
¾ ¾ . (پاییز ۱۳۸۳). مروری بر فلسفه زیستشناسی. نشریه ذهن. شماره ۱۹.
¾ ¾ . (بهار و تابستان ۱۳۸۴). آیا تکامل یک واقعیت است؟ نشریه فلسفه و کلام ذهن. شماره ۲۱ و ۲۲.
¾ ¾ . (زمستان ۱۳۸۷). روش علمی داروین در عمل. نشریه پژوهشهای فلسفی. پاییز و زمستان .۱۳۸۷ سال چهارم، شماره ۱۴.
عبادی، اعظم. (زمستان ۱۳۸۴). بررسی نظریه تکامل از دیدگاه آلوین پلانتینگا. نشریه: فلسفه و کلام. انجمن معارف اسلامی. شماره ۵.
فرخی بالاجاده، علیرضا و علیزمانی، امیرعباس. (پاییز و زمستان ۱۳۸۹). بررسی استدلال سادگی ریچارد داوکینز درباره پیدایش جهان با تکیه بر آراء کیث وارد . نشریه پژوهشهای فلسفی. سال ششم.
¾ ¾ . (پائیز و زمستان ۱۳۹۱). بررسی استدلالهای ماتریالیستی داوکینز درباره خدا و تکامل. جستارهای فلسفه دین. سال اول. شماره ۲.
قنبری، حسن. (تابستان ۱۳۸۱). تکامل و نظم . نشریه پژوهشهای فلسفی - کلامی. بهار و شماره ۱۱ و۱۲.
تبیین نظریه تکامل از نظر داوکینز و نقد آن از نگاه پلانتینگا و علامه طباطبایی- قسمت ۷